Dạo gần đây, mình lại có một sở thích mới, đó là tìm hiểu về tiểu sử của những người nổi tiếng. Bản thân mình luôn bị cuốn theo những câu chuyện, dù bất kể đó là về lĩnh vực gì và khô khan đến đâu: khoa học, lịch sử, địa lý,… thì nếu nó được mô tả lại dưới dạng kể chuyện, tức là tác giả biết tổng hợp những thông tin khô khan lại thành chuỗi những câu chuyện với dòng cảm xúc, thì ngay lập tức, mình sẽ ngấu nghiến những tác phẩm đó. Phải chăng đó cũng là cách mà chúng ta thường ngày đang học. Nếu kiến thức chỉ là những thông tin đơn thuần được tổng hợp lại, thì sẽ rất khó để tiêu hóa được chúng. Một câu chuyện thì có thể được kể qua nhiều cách, thông qua phim ảnh, truyện tranh, tiểu thuyết, nghe kể,… Khi thông tin được truyền tải kèm theo những dòng cảm xúc, chúng ta sẽ dễ tiếp cận hơn.
Thông qua câu chuyện của một cá nhân nào đó, chúng ta cũng học được rất nhiều từ họ. Và đó cũng chính là lý do mình tìm đến tiểu sử. Để có thể kể về tiểu sử, một điều chắc chắn là tác giả phải đề cập đến bối cảnh lịch sử, vì nếu không hiểu về bối cảnh, không hiểu rằng người đó sinh ra trong môi trường thế nào và lớn lên ra sao, quá trình học tập và làm việc diễn ra như thế nào, thì rất khó chúng ta có thể hiểu được con người của họ. Mà đã đề cập đến bối cảnh lịch sử, câu chuyện thường sẽ đi kèm với các kiến thức về chính trị, kinh tế, xã hội, địa lý, văn hóa… và từ đó, chúng ta có thể góp nhặt được nhiều kiến thức bổ ích.
Con người chúng ta nhớ rất rõ những sự kiện đi kèm với cảm xúc đủ mạnh, đó là bản năng. Bạn hãy nhớ lại xem, tất cả những sự kiện bạn không thể quên, chúng đều đi kèm với các cảm xúc rất mạnh, như là sinh nhật, buổi hẹn hò bất ngờ, một tai nạn hay một chiến thắng,.. chúng đều đi liền với những cảm xúc như sợ hãi, vui vẻ, bất ngờ, hồi hộp… Những câu chuyện lại cho chúng ta được những cảm xúc đó, đó là chưa kể, khi bạn hâm mộ hay yêu một nhân vật nào đó, bạn sẽ rất tò mò và nhớ rất rõ những gì liên quan đến họ.
Một câu chuyện hay thì luôn hội tủ đủ những yếu tố để kích thích sự tò mò và khơi dậy cảm xúc của con người. Một khi bạn đã cuốn vào nó, thì chắc rằng bạn khó có thể bỏ qua những thông tin hữu ích đi kèm. Não chúng ta rất đặc biệt, dù chúng ta có thể thưởng thức nhiều câu chuyện khác nhau và góp nhặt những kiến thức có vẻ rời rạc. Nhưng khi bạn tiếp cận với nó đủ nhiều, tự khắc những kiến thức rời rạc đó sẽ được chắp nối với nhau và cho bạn một bức tranh tổng thể.
Nếu bạn tò mò với lịch sử Việt Nam, hãy thử đọc về Điệp viên hoàn hảo X6-Phạm Xuân Ẩn. Nếu bạn hứng thú với nền kinh tế tư bản Hoa Kỳ, hãy xem thử bộ phim The men who built America từ các câu chuyện của các nhà Đại tư bản góp phần khai sinh ra nước Mỹ hùng mạnh. Nếu bạn muốn thách thức bản thân với các kiến thức về kinh tế và xã hội trải dài từ thời nguyên thủy đến nay, sao không thử cày cuốn sách Lược sử loài người. Nếu bạn là người yêu thích tâm lý và bàn chuyện về nhân sinh quan, hãy tìm đọc Điểm đến của cuộc đời của Tiếng sĩ Đặng Hoàng Giang. Dù là bất kỳ hình thức nào và câu chuyện được kể ra sao, mình tin là thông qua những câu chuyện đó, chúng ta cũng học được ít nhiều các bài học, và tiếp nhận thêm những kiến thức mà đôi khi thông thường chúng ta tiếp cận với nó chưa chuẩn lắm khiến ta xem nhẹ những thông tin bổ ích đó.
Vốn làm gì có thứ gì là không giá trị, chỉ là nó nằm trong tay ai và nó được sử dụng như thế nào. Bởi người ta có câu: Rác là báu vật đặt nhầm chỗ.