👉Khái niệm

Sự thoái hóa của các đĩa đệm, đặc biệt là ở các vị trí di động của cột sống (cột sống phần cổ và thắt lưng) là một quá trình thoái hóa tự nhiên. Đĩa đệm bị thoái hóa nước làm giảm tính linh hoạt và đặc biệt là chiều cao của đĩa đệm. Ở hầu hết các bệnh nhân, sự xuất hiện đơn thuần của thoái hóa đĩa đệm không phải là vấn đề chính dẫn đến đau, và chèn ép thần kinh hay những triệu chứng khác. Mà sự thoái hóa đĩa đệm dẫn đến “mất vững” cột sống, cột sống không thể chịu được sức nặng của cơ thể thực hiện các chức năng bình thường nên gây đau cho bệnh nhân. Trong những trường hợp này, các phương pháp điều trị có thể hỗ trợ làm giảm cơn đau của bệnh nhân.

👉 Triệu chứng:

Bệnh lý thoái hóa đĩa đệm sống cổ có thể đặc trưng bởi đau cổ. Triệu chứng đau cổ này thường xảy ra khi bệnh nhân đứng thẳng hoặc di chuyển đầu và có thể giảm khi nằm hoặc ngồi ghế có tựa đầu. Thông thường đĩa đệm sẽ được liên kết với gai xương. Chúng có thể làm giảm sự chuyển động và dẫn đến chèn ép dây thần kinh. Các rễ thần kinh cổ chi phối phần sau của đầu và cổ, cũng như bàn tay, cánh tay. Nếu chúng bị ảnh hưởng, bệnh nhân có thể có triệu chứng nóng rát, ngứa ran, tê và đau ở những vị trí này. Đôi khi đau đầu là hậu quả của vấn đề thoái hóa đĩa đệm đốt sống cổ.
👉 Thoái hóa đĩa đệm cột sống thắt lưng có thể liên quan đến triệu chứng đau cột sống thắt lưng. đặc trưng với những cơn đau dữ dội khi ngồi do phải chịu sức nặng của cơ thể. Đứng hay đi bộ cũng có thể gây đau cũng như khi cúi và nâng. Bệnh lý rễ thần kinh thắt lưng hay đau rễ thần kinh có thể đặc trưng bởi nóng rát, tê, ngứa và đau lan từ mông và thắt lưng xuống chân.

👉 Chẩn đoán:

Các bất thường đĩa đệm cột sống cổ và thắt lưng nếu tiến triển đủ lớn thì có thể chẩn đoán được trên phim X-quang với hình ảnh xẹp hay giảm chiều cao của đĩa đệm cũng như các thay đổi của gai đốt sống và mâm sụn đĩa đệm. Chụp CT có thể có ích nhưng MRI là phương pháp chẩn đoán được dùng trong hầu hết các trường hợp này. MRI sẽ cho thấy tỷ lệ nước của đĩa đệm và xác định rõ nhất sự ảnh hưởng lên các cấu trúc thần kinh. Những thay đổi ở các mâm sụn với sự gia tăng tỷ lệ nước trong xương được gọi là những thay đổi Modic.
Ở những bệnh nhân thoái hóa nhiều đĩa đệm và kèm theo đau, thì thường rất khó để xác định đĩa đệm nào gây ra cơn đau. Trong trường hợp này, các xét nghiệm chuyên sâu, xâm lấn hơn có thể được yêu cầu thực hiện. Chúng có thể bao gồm chụp đĩa đệm/CT, kỹ thuật tiêm thuốc nhuộm vào đĩa đệm và chụp CT, lúc này có thể xác định được chất lượng và mức độ trầm trọng của cơn đau trong từng đĩa đệm được kiểm tra. Một lựa chọn khác có thể là cố định khớp, sẽ được thảo luận ở bên dưới

👩‍⚕️ Điều trị:

Có những lựa chọn khác thay thế cho phẫu thuật ở bệnh nhân bị thoái hóa đĩa đệm và đau. Tránh các động tác có thể gây đau bao gồm cong lưng thay vì ngồi, không nâng người ở tư thế cong và áo nẹp cột sống là lựa chọn trong tất cả các trường hợp để giảm bớt áp lực và giảm bớt sức nặng phải chịu của những đĩa đệm thắt lưng bị ảnh hưởng. Nẹp cột sống cổ có thể đạt được mục đính này. Những bệnh nhân bị thoái hóa đĩa đệm đốt sống thắt lưng có thể tự hỗ trợ chính họ bằng cách giảm cân nặng, làm vững chắc cơ lưng và cơ bụng thông qua các bài tập thể dục, bơi lội, Yoga, bộ môn Pilates, hay các liệu trình làm tăng cường độ vững chắc cốt lõi khác.
👩‍⚕️ Các Chuyên Gia kiểm soát đau và các bác sĩ được đào tạo khác (như bác sĩ phục hồi chức năng, bác sĩ thần kinh) có thể hỗ trợ bệnh nhân bằng các phương pháp điều trị tích cực không phẫu thuật. Chúng có thể bao gồm tiêm thuốc vào khớp, trong đó thì các khớp ở phía sau cột sống tiếp giáp với những đĩa đệm hư hỏng sẽ được tiêm steroids và thuốc gây tê cục bộ để giảm đau.Nếu những kỹ thuật này thành công, đôi khi bệnh nhân sẽ được hưởng lợi lâu dài hơn từ việc cắt rễ thần kinh tủy sống. Kỹ thuật này có thể làm giảm đau lâu dài trong 1 năm hoặc hơn bằng cách cắt bỏ thần kinh cảm giác qua đường diện khớp.
👩‍⚕️ Một phương pháp không xâm lấn khác dành cho các đĩa đệm thắt lưng bị thoái hóa là phương pháp nhiệt điện nội đĩa - IDET (intradiscal electrothermal annuloplasty). Kỹ thuật này làm nóng những đĩa đệm đã được chứng minh là gây đau bằng chụp CT đĩa đệm, đến nhiệt độ có thể làm đĩa đệm cứng lại. Nó cho phép đĩa đệm có thể chịu được trọng lực khi vận động tốt hơn so với đĩa đệm bị thoái hóa ở khoảng 70% bệnh nhân.
Những kỹ thuật phẫu thuật đã được thử nghiệm để giảm hoặc loại bỏ cơn đau do thoái hóa đĩa đệm. Nó có thể được thực hiện bằng cách tiếp cận từ phía sau bằng vít và thanh kim loại ở đốt sống và ghép các xương liền kề hoặc tiếp cận từ phía trước bằng cách loại bỏ đĩa đệm và đặt các vật liệu thay thế vào mặt trước thân đốt sống. Đôi khi phẫu thuật viên sẽ chọn cách cấy ghép cả mô vào phía trước và đặt vít bằng phương pháp tiếp cận từ phía sau. Trường hợp đĩa đệm thoái hóa không chịu được sức nặng của bệnh nhân và không gây đau dữ dội, phương pháp hợp nhất đốt sống có khả năng loại bỏ cơn đau rất thành công.
🤔 Một trong những hậu quả lâu dài của phẫu thuật hợp nhất đĩa đệm là nó có thể làm tăng tốc độ thoái hóa của các đĩa đệm lân cận. Có nghĩa là, các đĩa đệm đang thoái hóa ở phía trên hay phía dưới vị trí hợp nhất có thể bị ảnh hưởng xấu, dẫn đến sự thoái hóa nhanh hơn của những đĩa đệm đó so với mức độ có thể xảy ra nếu không có sự hợp nhất này. Để giảm thiểu vấn đề đó và cố gắng duy trì được sự chuyển động bình thường của đốt sống, đĩa đệm nhân tạo đã được ra đời. Tại thời điểm hiện tại, các đĩa đệm nhân tạo được đặt theo phương pháp tiệp cận từ phía trước. Đối với đốt sống cổ, đây là đường tiếp cận tiêu chuẩn, như trong phẫu thuật cắt bỏ đĩa đệm đốt sống cổ. Đối với đốt sống thắt lưng, yêu cầu tiếp cận bằng đường sau phúc mạc.
Nguồn: Degenerative Disc Disease - UCLA Health