THÁNH TÔNG DI THẢO (P.10) - PHỤ LỤC: KIM TÀM CỔ TRÙNG

山峒有金蠶者,最可惡之物也,金木水火皆不能害。有神人作祟,附在此家,而不肯去。人家有不 願者,將半生所得財物,並將金蠶包裹在内,故意置在道旁。行人不知其故,拾之以歸,必然驟富。其人 極喜,將金蠶供之厨櫃間,晨夕拜禱。久之,人面如金色,與蠶相同[1]。又久之,腹大如鼓,服藥無效, 大約五年必死。身亡傳子,子死傳孫,再禱而再送之,斷斷不得,往往有滅門之禍。孔明入蜀,用符水解 之。客有憐其慘禍,許一方以治之: 用雷丸三錢爲末,同白礬少許,調匀,密藏一處。倘見金蠶出見之 時,輒以末藥少許,滲在蟲身之上,立時化為紅水如血。神道必然震怒作祟,但聞空中有聲,又將此末 藥,聽其聲音響處,望空灑去,則神道必大至,駡負心而去。自是永不再來,其禍遂絕。

Sơn động hữu kim tàm giả, tối khả ác chi vật dã, kim mộc thủy hỏa giai bất năng hại. Hữu thần nhân tác túy, phụ tại thử gia, nhi bất khẳng khứ. Nhân gia hữu bất nguyện giả, tương bán sinh sở đắc tài vật, tịnh tương kim tàm bao khỏa tại nội, cố ý trí tại đạo bàng. Hành nhân bất tri kỳ cố, thập chi dĩ quy, tất nhiên sậu phú. Kỳ nhân cực hỉ, tương kim tàm cung chi trù quỹ gian, thần tịch bái đảo. Cửu chi, nhân diện như kim sắc, dữ tàm tương đồng. Hựu cửu chi, phúc đại như cổ, phục dược vô hiệu, đại ước ngũ niên tất tử. Thân vong truyện tử, tử tử truyện tôn, tái đảo nhi tái tống chi, đoạn đoạn bất đắc, vãng vãng hữu diệt môn chi họa. Khổng minh nhập thục, dụng phù thủy giải chi. Khách hữu liên kỳ thảm họa, hứa nhất phương dĩ trị chi: Dụng lôi hoàn tam tiền vi mạt, đồng bạch phàn thiếu hứa, điều quân, mật tàng nhất xử. Thảng kiến kim tàm xuất kiến chi thời, triếp dĩ mạt dược thiếu hứa, sấm tại trùng thân chi thượng, lập thời hóa vi hồng thủy như huyết. Thần đạo tất nhiên chấn nộ tác túy, đãn văn không trung hữu thanh, hựu tương thử mạt dược, thính kỳ thanh âm hưởng xử, vọng không sái khứ, tắc thần đạo tất đại chí, mạ phụ tâm nhi khứ. Tự thị vĩnh bất tái lai, kỳ họa toại tuyệt.

Động núi có giống tằm vàng, là thứ cổ trùng rất đáng sợ. Kim loại, cây cối, nước, lửa đều không làm hại nó được. Nó yêu ma tác quái, đã bám vào nhà nào thì không chịu bỏ đi. Có nhà nọ không muốn cho nó ở, đem một nửa số của cải, đồ đạc trong nhà mình gói cả con tằm vàng vào trong ấy, để ở bên đường. Người qua đường không hiểu cớ gì, nhặt lấy tài vật ấy đem về, làm nên giàu ngay. Người ấy mừng lắm, đem con tằm vàng để ở trong cũi bếp, sớm hôm cúng bái. Ít lâu sau thì mặt vàng bủng như con tằm, bụng dần to bằng cái trống. Uống thuốc gì cũng không công hiệu. Phỏng chừng dăm năm thì người ấy chết. Cha chết truyền đến con. Con chết truyền đến cháu. Vẫn cúng vẫn tiễn tống nhưng không trừ được. Thường thường có nhà bị nó làm đến nỗi chết mất giống. Khổng Minh[2] vào đất Thục[3], dùng nước bùa giải đi. Sau có người khách thường dân phương ấy mắc phải thảm họa, bèn cho một bài thuốc để trị nó. Dùng ba đồng cân[4] lôi hoàn[5] tán nhỏ trộn với một ít phèn chua, hòa cho đều, cất giấu chỗ kín. Khi thấy con tằm vàng bò ra thì lấy một ít thuốc bột ấy rắc lên mình nó. Con tằm hóa ngay ra thứ nước đỏ như máu. Ma của nó giận dỗi tác ác. Nhưng khi nghe trên không có tiếng thì lại lấy thuốc bột ấy, theo chỗ có tiếng vang mà vảy lên. Bấy giờ con ma quát mắng là "phụ bạc" rồi nó xéo mất. Từ đó không trở lại nữa. Thế là được thoát tai vạ.

Một vài nhận xét của tập thể admin Thế Giới Thần Thoại: Phần phụ lục này thực chất là để bổ sung thông tin cho truyện "Duyên lạ ở Hoa quốc" trước đó, dẫn chứng cho câu "làm tiền của tằm vàng" trong bài bàn của Sơn Nam Thúc. Rõ ràng ghi chép này phản ánh cái nhìn của người miền xuôi về truyền thuyết nuôi cổ trùng của người Miêu (H-Mông) vùng cao. Tất nhiên đoạn văn này có chỗ chép sai, nhưng không phải vì vậy mà không cung cấp những thông tin thú vị.

[1]: Nguyên gốc trong bản chép tay ghi “gian” (間), xét theo nghĩa nào cũng không phù hợp văn cảnh; vậy nên các ấn bản sau này chỉnh lí lại thành một từ khác là “đồng” (同) nghĩa là "giống nhau" cho phù hợp với văn cảnh.

[2]: Khổng Minh (孔明) tức Gia Cát Lượng (諸葛亮), còn gọi là Ngọa Long (臥龍), là Thừa tướng, công thần khai quốc, nhà chính trị, nhà ngoại giao, chỉ huy quân sự, nhà giáo dục, và cũng là một nhà phát minh kỹ thuật nổi tiếng của nhà Thục Hán thời Tam Quốc.

Gia Cát Lượng đã giúp Lưu Bị gây dựng nên nhà Thục Hán, hình thành thế chân vạc Tam quốc, liên minh Thục-Ngô chống Ngụy. Ông được cho là một trong những chiến lược gia vĩ đại và xuất sắc nhất trong thời đại của ông, và được so sánh với một chiến lược gia tài ba khác của Trung Quốc là Tôn Tử.

Đương thời, khi nhà Thục mới được thành lập, xung quanh tồn tại nhiều thế lực nhỏ lẻ trong đó có các bộ tộc người bản xứ phía Nam. Gia Cát Lượng đã từng nhiều lần thực hiện các chiến dịch bình định những tộc người này.

[3]: Thục tức Ba Thục (巴蜀), là một tên gọi cũ của vùng Tứ Xuyên (四川) ngày nay.

[5]: Lôi hoàn (雷丸) tên khoa học là Omphalia tapidescens Schroeters, một loại nấm thuộc họ Nấm lỗ (Polyporaceae), sống kí sinh ở dưới gốc tre, phát triển thành từng cục, vỏ ngoài sắc đen hoặc hơi đen nâu, ở trong sắc trắng, thịt cứng là thứ tốt, cắn vào răng thấy hơi có nước dính, ngậm lâu tan hết, có loại ở trong sắc tím đen, độc không dùng được.