"Sugar baby " Man United - tình thế "Một cổ hai tròng" dưới góc độ tài chính

Đêm 14/10/2023, một loạt các nhà báo uy tín của Châu Âu đều đã xác nhận Quỹ 92 đứng đầu bởi Thái Tử Qatar Sheikh Jassim bin Hamad al-Thani đã từ bỏ cuộc đua để trở thành ông chủ mới của Man United. Cụ thể, lời đề nghị mới nhất trị giá 6,3 tỉ đô la để mua 100% CLB + 1,7 tỉ đầu tư vào sân vận động, cơ sở vật chất, chuyển nhượng,... đã bị Gia đình Glazer từ chối. Thất vọng có lẽ là cảm giác các fan MU đang cảm thấy bây giờ, cơ hội duy nhất để Man United có 1 "Sugar Daddy" sau 18 năm bị " bóc lột" có lẽ đã tan thành mây khói. Người Qatar là "Super Rich"? đúng, nhưng mọi thứ phải có giới hạn, với mức đề nghị mới nhất đã gấp đôi định giá hiện tại của CLB nhưng hết lần này đến lần khác họ bị làm khó nên việc từ bỏ là điều có thể nhìn thấy từ trước.

Trong gần một năm nay, cuộc đua trở thành chủ sở hữu mới của MU liên tục diễn ra giữa "Tỉ phú Giàu Nhất Nước Anh" Sir Jim Ratcliffe và Thái Tử Qatar Sheikh Jassim. Với động thái công bố người "thua cuộc" trước thì rất có thể Sir Jim và tập đoàn INEOS của ông sẽ là người dành chiến thắng. Vậy Sir Jim Ratcliffe chiến thắng có chứng tỏ ông " nhiều tiền" hơn Qatar không? Chắc chắn là không. Nhưng Sir Jim có vẻ cao tay hơn Jassim trong thương vụ này. Trong quá trình đàm phán với Raine Group - công ty được nhà Glazer ủy quyền trong vụ bán Manchester United, INEOS đã thay đổi offer của mình tương đối nhiều lần, đó không chỉ về việc nâng giá ( Vì họ biết rõ họ không nhiều tiền bằng Qatar), họ sẵn sàng thay vì sở hữu 100% CLB với 1 cục tiền như Qatar, INEOS " chỉ muốn mua" 50% hay lời đề nghị mới nhất là 25% cổ phần của MU, qua đó vẫn có thể giữ Glazer ở lại đội bóng. Ngược lại, Qatar có vẻ quá tự tin vào việc mình sẽ là ông chủ tốt nhất cho MU ( mà thực tế ai cũng có thể thấy được), họ cam kết sửa lại SVĐ, đầu tư vào cộng đồng, cơ sở vật chất,... mà quên mất một điều là nhà Glazer KHÔNG HỀ QUAN TÂM. Họ không quan tâm MU sẽ có sân mới như nào, đầu tư bao nhiêu cho chuyển nhượng,... Về cơ bản là không quan tâm. Điều quan trọng duy nhất với Glazer là bán MU với giá tốt nhất - thứ mà 92 Foundation và Jassim không đáp ứng được. INEOS ít tiền hơn, họ chưa tham vọng sở hữu toàn bộ CLB ngay lập tức, họ sẽ sở hữu 25% cổ phần trước nhưng với mức định giá CAO HƠN Qatar. And It's done. Dù chưa gì là chính thức, tuy nhiên, rất có thể đây kết cục cuối cùng, Sir Jim Ratcliffe và tập đoàn INEOS sẽ trở thành cổ đông nhỏ của CLB, gia đình Glazer vẫn tiếp tục ở lại MU ít nhất 3 năm nữa. Dĩ nhiên, Ratcliffe sẽ không chấp nhận viễn cảnh này mãi mãi, mục tiêu dài hạn của ông và tập đoàn là sở hữu MU 100% nhưng trong tương lai 5-10 năm tới.

Xin nhắc lại, tác giả là 1 "Global fan" của Man United nên viễn cảnh đang và sắp diễn ra ở MU là điều mà mình không hề mong muốn. Mình không biết ở Anh thì Sir Jim có địa vị như nào, quyền lực mềm ông ấy có ra sao, mình chỉ thấy tương lai không có 1 " Sugar Daddy" như Qatar chống lưng thật sự tệ, nhất là khi chứng kiến Man City hay Newcastle đã tiến bộ như nào dưới dòng tiền từ Trung Đông. Nhưng quay lại thực tế, có lẽ fan MU sẽ không có được cảm giác " bao nuôi" trong đời, thôi thì lại tiếp tục: "Cần cù bù siêng năng, có làm thì mới có ăn" giống như một thầy giáo nào đó ở Việt Nam đã từng nói. Vậy với 25% cổ phần, Sir Jim Ratcliffe và INEOS sẽ làm gì? Mình đã dành 1 ngày chủ nhật để nghiên cứu và đọc những tài liệu có liên quan để có thể đưa ra suy đoán, mọi thứ hiện giờ đều chưa được xác nhận nên những thông tin có thể chưa hoàn toàn đúng, thôi thì " cầm đèn chạy trước ô tô" lần này.

Nếu Ineos mua 25% cổ phần với giá 1,5 tỷ bảng như những report trước đó - cỡ khoảng là 33,8 bảng hay 44,9 đô la trên mỗi cổ phiếu (giả sử đang có 163 triệu cổ phiếu). Giá cổ phiếu hiện tại là 19 USD, tức là mức giá được gọi cao hơn 236%, một mức rất cao. Nói cách khác - thị trường chứng khoán hiện tại còn không dự tính đến việc INEOS và nhà Glazer sẽ đồng ý với mức giá này vào thời điểm hiện tại.

Nhà Glazer luôn yêu cầu mức định giá 6 tỷ Bảng Anh và điều này đã được xác thực từ rất lâu. Trong các cuộc thảo luận về việc chuyển giao lúc này thì con số đó khi được mang ra tham chiếu có thể được coi là Giá trị Doanh nghiệp (EV) của MU. Giá mua thực tế được tạo ra từ Giá trị doanh nghiệp bằng cách trừ đi khoản nợ và bổ sung thêm tiền mặt vào đó. Vì vậy, trong trường hợp của MU, nó sẽ là 6 tỉ (EV) - 630 triệu (nợ) + 0 (tiền dự phòng) = 5.370 triệu. Đối với 25% số cổ phiếu, tổng số đó sẽ là 1,34 tỷ bảng Anh. Con số này vẫn sẽ định giá mỗi cổ phiếu của CLB là 32,9 bảng/40,1 USD và cao hơn 200% so với giá hiện tại. Đối với suy nghĩ của mình thì con số 1,3 - 1,4 tỉ Bảng Anh cho 25% cổ phần sẽ là offer " hợp lý " hơn. Điều quan trọng là 25% cổ phần đó phải được mua từ cổ phiếu loại B thuộc sở hữu của nhà Glazer.

Nhìn lại quá khứ một chút, MU không phải là CLB lớn đầu tiên INEOS hỏi mua. INEOS đã đưa ra đề nghị 2,5 tỷ bảng để mua Chelsea hơn một năm trước; "hai hoặc ba tỷ" cho 50% cổ phần của Barca. Gần nhất, Tập đoàn đã đề nghị mua 50% cổ phần của Glazers với giá lên tới 3,2 tỷ bảng. Vậy thì ta có thể hiểu INEOS và Sir Jim có khoảng cỡ 3 tỷ Bảng để đầu tư vào " Đam mê " bóng đá lần này. Nếu 1,34 tỷ bảng đã được dùng để mua 25% thì 1,5 tỷ còn lại họ sẽ làm gì? Câu lạc bộ cần tiền nhưng những điều trên lại không mang lại cho câu lạc bộ bất kỳ khoản tiền nào. Theo Swedish Rumble và mình cũng đồng ý thì giải pháp ở đây là CỔ PHIẾU ƯU ĐÃI. Cổ phiếu ưu đãi về bản chất là Vốn chủ sở hữu (bạn sở hữu cổ phần trong công ty) chứ không phải Nợ - nhưng chúng thường có hầu hết các đặc điểm của nợ. Làm thế nào nó có hiệu lực? Các Điều khoản của Công ty sẽ quy định rằng những người nắm giữ Cổ phiếu Ưu đãi sẽ có quyền nhận 10% Cổ tức mỗi năm, tức là giống như lãi suất cho vay, nhưng được gán nhãn là cổ tức. Khi công ty trả cổ tức - đầu tiên cổ tức sẽ thuộc về những người nắm giữ Cổ phiếu ưu đãi và khi họ nhận được mức "lãi suất" 10%, các cổ đông khác sẽ nhận được tiền lợi nhuận. Nếu một công ty không thể hoặc không trả cổ tức - yêu cầu chia cổ tức ("tiền lãi") sẽ được tích lũy dần. Mục đích luôn là mua lại Cổ phiếu ưu đãi vào một thời điểm nào đó - giống như khoản nợ được trả. Tuy nhiên, Cổ phiếu ưu đãi không bao giờ được coi là Nợ - vì lý do đơn giản là người nắm giữ không bao giờ có thể buộc công ty trả cổ tức hoặc mua lại cổ phiếu. Nếu công ty đó phá sản, họ cũng không có quyền yêu cầu bồi thường hoặc hoàn trả lại tiền.

Song song với việc công ty có quyền mua lại Cổ phiếu ưu đãi tại một thời điểm nhất định, sau ba năm, người nắm giữ có thể cùng lúc đó có quyền chuyển đổi tổng số tiền "nợ" của người nắm giữ thành cổ phiếu mới trong công ty.

Vì vậy, cổ phiếu ưu đãi có thể là cách để INEOS "cho MU vay" 1,5 tỷ bảng mà không làm xáo trộn bảng cân đối kế toán của câu lạc bộ và tác động tiêu cực đến câu lạc bộ liên quan đến FFP đang treo trên đầu. Với 1,5 tỷ bảng – 630 triệu bảng có thể được sử dụng để trả một phần “nợ Glazers”, 200 triệu bảng bổ sung có thể được đầu tư vào đội hình và 670 triệu bảng dưới dạng “tiền đặt cọc” cho việc xây dựng lại sân vận động. Về việc xây hoặc sửa lại sân thì hầu hết các CLB trên thế giới họ sẽ luôn vay một số khoản nợ, kể cả là Tottenham, Arsenal hay Real Madrid. Họ sẽ dùng đòn bẩy từ đi vay thay vì trả 1 cục tiền, điều đó sẽ hiệu quả về mặt thuế với các gói ưu đãi. Khoản nợ đó cũng có thể có thời hạn dài hơn nhiều và đi kèm với các điều khoản tốt hơn nợ thông thường.

Ineos sẽ đăng ký 15.000.000 cổ phiếu ưu đãi với giá trị danh nghĩa là £100.

Mỗi cổ phiếu ưu đãi sẽ mang lại cho người sở hữu nó quyền nhận cổ tức £10 mỗi năm. Nếu không trả cổ tức, £10 sẽ được cộng vào giá trị danh nghĩa. Họ đồng ý thỏa thuận rằng sẽ không phải trả lãi trong ba năm đầu tiên. Vì vậy, sau ba năm, mỗi cổ phiếu ưu đãi trị giá 130 bảng Anh và tổng số cổ phiếu sở hữu của Ineos là 1,95 tỷ bảng Anh.

Sau ba năm, có ba điều có thể xảy ra: (1) Câu lạc bộ có thể mua lại cổ phiếu ưu đãi với giá 1,95 tỷ bảng. (2) Ineos có thể chuyển đổi cổ phiếu ưu đãi thành cổ phiếu loại B theo tỷ lệ chuyển đổi được quy định trước . (3) Không có gì xảy ra, trong trường hợp đó, tổng lãi gộp và 10% sẽ tích lũy hàng năm sẽ là 1,95 tỷ thay vì 1,5 tỷ.

Trong trường hợp (3) - kết quả là người nắm giữ cổ phiếu ưu đãi trong vòng vài năm sẽ có "quyền yêu cầu" chuyển đổi thành cổ phiếu mới và giành được quyền kiểm soát CLB. Trong trường hợp này, chắc chắn sẽ có một thỏa thuận mới, chẳng hạn như dựa trên quyền chọn bán và mua, để đảm bảo rằng INEOS sẽ mua một số hoặc toàn bộ số cổ phiếu còn lại của MU sau 3 năm đó và chuyển đổi khoản nợ để có được quyền kiểm soát toàn bộ của MU.

Điều này sẽ cho Glazer thời gian 3 năm để tìm người sẵn sàng "trả giá cao hơn" lời đề nghị 6 tỷ của INEOS. Giả sử có người khác sẵn sàng trả 10 tỷ bảng cho câu lạc bộ trong ba năm tới đây, người mua mới có thể mua 52% cổ phần còn lại của Glazer với giá hơn 4 tỷ, 25% của Ratcliffe + 23% còn lại thuộc sở hữu của các cổ đông thiểu số với giá dưới 4 tỷ và 1,95 tỷ cổ phiếu ưu đãi như thỏa thuận chuyển đổi trước đó. Ratcliffe không thể ngăn chặn điều này cơ mà ông và Tập đoàn sẽ được "bồi thường" xứng đáng. Họ dự kiến sẽ nhận được tổng cộng 3,95 tỷ sau khi đầu tư 2,8 tỷ ba năm trước.

Lẽ dĩ nhiên, so với mức 1,5 tỉ CAM KẾT đầu tư trực tiếp vào đội bóng, xây dựng sân vận động, chuyển nhượng,... của 92 Foundation từ Qatar thì miếng bánh của Sir Jim Ratcliffe và INEOS kém hấp dẫn hơn. Tuy vậy, ở thời điểm hiện tại thì đây có lẽ là lựa chọn tốt nhất mà ta có lúc này.

Không hẳn. Nói gì thì nói, INEOS vẫn là một tập đoàn lớn với doanh số 65 tỉ Bảng mỗi năm và riêng về mảng vận hành thể thao thì công ty cũng đã có gần 20 năm kinh nghiệm. Tuy nhiên, với con số 25% thì INEOS và Sir Jim vẫn chỉ đang là cổ đông nhỏ, để cuộc chuyển giao có kết quả, họ phải làm được những điều cơ bản như:

Trong vòng 10 năm qua, MU tiêu hơn 1,2 tỉ Bảng để chi tiêu cho hoạt động chuyển nhượng nhưng mức độ hiệu quả gần như bằng không. Chúng ta đã quá quen với cái gọi là "United tax" khi giá cầu thủ có thể đội lên 30-50% so với định giá thực khi được MU quan tâm. Hệ lụy này đến từ việc cơ cấu tổ chức méo mó, trong nhiều năm MU không có 1 Giám đốc thể thao chất lượng, khiến cho các "selling club" luôn xem MU là một con gà béo để vặt và fan United cũng đã quá quen với việc CLB bị ép giá thế nào sau mỗi kì Chuyển nhượng đến. Tình trang này phải chấm dướt ngay. Sir Jim và INEOS sẽ phải bổ sung cho đội bóng những CEO và DOF tốt nhất để không chỉ cải thiện vấn đề đang bị ép giá mà đó còn là vấn đề về deal lương, tìm đầu ra cho hàng cầu thủ. Tránh tình trạng khi mua thì deal lương quá cao, khi cầu thủ không đáp ứng dược chuyên môn thì không thể bán cầu thủ đó cho CLB khác.

Đang có tin đồn rằng, ngay sau khi hoàn tất việc mua 25% cổ phần của Man United thì ngay lập tức Paul Mitchell sẽ ngồi vào chiếc ghế DOF hiện tại để thay thế John Murtough. Ngoài ra, khả năng CEO Arnord cũng phải "ra đường" để nhường chỗ cho Jean-Claude Blanc  - cựu GĐĐH của Juventus. Blanc cũng vừa mới chia tay PSG vào tháng 12 vừa qua và rất nóng lòng tham gia vào một dự án mới.

Old Trafford được xem là một trong những SVĐ lớn nhất nước Anh và luôn có tỉ lệ lấp đầy cao nhất mỗi cuối tuần tại Châu Âu. Vì thế, Ratcliffe, một người lớn lên ở Failsworth, cách đó chưa đầy 10 dặm, hiểu rõ khu vực này trong lòng bàn tay và ông ấy cũng biết United có thể dễ dàng bán thêm 15.000 vé cho mỗi trận đấu trên sân nhà. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi việc mở rộng Old Trafford cũng nằm trong danh sách ưu tiên của ông. Ngoài ra, trang thiết bị ở Carrington cũng được cho là đã xuống cấp và lạc hậu, hy vọng những làn gió mới từ INEOS - 1 tập đoàn dầu khí rất ưu thích công nghệ, đã và đang áp dụng công nghệ vào các môn thể thao sẽ thúc đẩy một sự cải tiến mạnh mẽ cho MU để có thể bắt kịp các CLB lớn hàng đầu hiện nay.

Nếu INEOS giành được quyền kiểm soát Man United thì nhóm clb MU, OGC Nice (đang đứng thứ 2 ở League 1), Lausanne và Racing Club Abidjan tất cả các CLB thuộc sở hữu của NEOS ngay lập tức sẽ trở thành một trong những nhóm sở hữu nhiều câu lạc bộ mạnh nhất trong bóng đá. Điều đó có nghĩa là gì? và mang lại những lợi ích là gì?

Kể từ mùa hè tới, khả năng cao một số chức vụ ở MU và các câu lạc bộ dưới sự "bảo kê" của INEOS trên giấy tờ sẽ được loại bỏ, sau đó chi phí sẽ được chia sẻ giữa tất cả các câu lạc bộ. Chẳng hạn như trinh sát, y tế, khoa học thể thao. Điều này sẽ cắt giảm chi phí đáng kể cho Man United, nơi mà quỹ lương và bộ máy ngày một phình to qua mỗi năm.

Lợi thế lớn nhất khi hoạt động theo hệ thống multi - club owner (MCO) chính là tạo ra “vệ tinh” trên toàn cầu và phát triển câu lạc bộ xuyên suốt theo lộ trình.

Các câu lạc bộ "nhỏ" - tạm gọi như vậy có thể thu hút tài năng tại mỗi địa phương, phát triển họ và chuyển họ đến câu lạc bộ hàng đầu. Ngoài ra, kể từ khi Brexit xảy ra, các CLB ở Anh không còn được chiêu mộ cầu thủ dưới 18 tuổi từ nước ngoài nữa. Với cơ cấu MCO – những cầu thủ đó có thể được tuyển dụng gián tiếp bởi CLB vệ tinh cho đến khi họ bước sang tuổi 18, điều mà City và Chelsea đang làm tương đối thành công

Khía cạnh thứ ba phải được đề cập đến là lợi ích FFP (Luật công bằng tài chính) có được từ MCO. Man United 2 năm qua đang tương đối vất vả để không vướng phải luật công bằng tài chính, điều này khiến cho CLB bị giới hạn chi tiêu cho kì chuyển nhượng. Với việc là trở thành đối tác anh em của nhiều đội bóng, MU có thể " luân chuyển cán bộ" để lách việc dính vào con dao FFP.

Việc Nhà Glazer ở lại và vẫn nắm phần lớn cổ phần tại Man United là một điều đáng thất vọng đối với cổ động viên Quỷ Đỏ. Tuy vậy, với những gì INEOS và Sir Jim Ratcliffe có thể mang lại, fan MU hoàn toàn có thể yên tâm về sự phát triển bền vững hơn cho CLB. Có thể trong 2 hay 3 mùa giải nữa, Manchester United vẫn chưa thể trở thành ứng viên lớn nhất trong cuộc đua vô địch nhưng chắc chắn CLB sẽ có được một nền móng vững chắc hơn, bất kể Erik ten Hag có còn là HLV của MU nữa hãy không. Sau cùng, chúc các fan Quỷ đỏ một tuần đầy năng lượng sau trận thua Derby. Thôi thì " Que sera, sera".