Ở một số vùng núi phía Bắc, dọc theo biên giới Trung Quốc, nơi mà người H'mông, người Dao và một số dân tộc khác sinh sống hiện tại có một loài cây được canh tác khá hạn chế đó là gai dầu. Bức tranh này dường như khác xa hoàn toàn trong quá khứ.
1. Từ được trọng dụng trong quá khứ
- Trong tài liệu lịch sử Việt Nam, không như các nước khác đã sử dụng sợi bông để làm vải cho hầu hết người dân vào khoảng năm 1500. Người Việt thời hậu Lê lại rất phát triển nghề tằm tơ dệt lụa và vốn chỉ dành riêng cho giới quý tộc, còn nông dân hay các tần lớp thấp hơn mặc quần áo bằng da gai dầu, len, và da chồn.
- Nhưng trong một quyển sử kí thời Nhà Tiền Lý (544–602) đến từ Trung Hoa có tên là Nan Fang Shu Mu Yzang đã miêu tả lại thảm thực vật rộng lớn ở phía nam sông Trường Giang (trung tâm Việt Nam thời bấy giờ ), kể về việc trồng cây gai dầu và sử dụng chúng như là một nguồn nguyên liệu chính cho may mặc.
- Người H’Mông đầu tiên đến miền Bắc Việt Nam vào cuối thế kỉ 18 và đầu thế kỷ 19 và định cư ở thôn nhỏ tại cao nguyên các tỉnh Hà Giang và Lào Cai. Ngoài người H’Mông đã có truyền thống phong phú về dệt cây gai dầu và người H’Mông Xanh là một dân tộc duy nhất trong lục địa Đông Nam Á có kỹ năng nhuộm batik( Lewis và Lewis 1985). Và váy gai có nếp cố định là một biểu tượng của dân tộc Miêu, hiện được công nhận trên toàn thế giới.
- Nhưng không chỉ vậy, mà còn trong nghi thức tang lễ khi mà người H’Mông chuẩn bị sang thế giới bên kia. Một người phụ nữ H’Mông già qua đời, người ta phải mặc cho bà một chiếc áo khoác gai dầu, váy gai dầu và xà cạp gai dầu. Đàn ông H’Mông phải mặc một chiếc áo choàng gai dầu dài. Đàn ông và phụ nữ đều đi giày gai dầu. Người H’Mông tin rằng khi người chết đi giày gai dầu, họ có thể “lội qua sông sâu bướm và băng qua núi sâu xanh một cách an toàn để đoàn tụ với tổ tiên của họ”.
Vậy ngoài là tấm "gai dầu" che thân nó không còn công dụng làm gì nữa à?
- Ồ có chứ, hạt gai dầu họ còn là món ăn chơi được nướng lên, chế biến như đậu phụ hoặc bằng cách rang chúng lên rồi giã ra lấy dầu, dầu này pha với trà làm thức uống, còn dung dịch sánh lên như dầu thì dùng để nấy thức ăn. Còn một số công dụng khác như là bện dây buộc gia súc, buộc hàng hóa, làm chất cháy thay cho ánh đèn và đặc biệt là chữa bệnh.
- Phương pháp chữa bệnh của người H’Mông phần lớn dựa vào nguyên nhân gây bệnh và cách chữa trị siêu nhiên. Người H’Mông sử dụng một số liệu pháp thảo dược. Hạt, lá và thân cây gai dầu được sử dụng với các chỉ dẫn khác nhau.
- Hạt sống được nhai kỹ và đắp lên trán như một cách giảm đau đầu, đắp trên mí mắt để giảm đau mắt và căng mắt, và đắp trên vết bỏng bóng nước để giảm đau và mau lành. Hạt đã xay được đun sôi lấy nước bôi trên da để điều trị tại chỗ các rối loạn về da như ngứa. Món “đậu phụ” làm từ hạt gai dầu được cho là tốt cho các chứng đau dạ dày.
- Lá, hoa và hạt được nghiền với nhau rồi được đun sôi để sử dụng như một thuốc đắp trên bụng để làm giảm đau dạ dày. Người H’mông đun sôi lá gai dầu với nước rồi uống như một phương thuốc thảo dược làm giảm táo bón và giúp bài tiết trơn tru. Đun sôi lá với nước rồi uống để chữa bệnh sởi ở trẻ em. Thảng hoặc có một số người đàn ông H’Mông lớn tuổi cũng hút gai dầu để “xua tan phiền muộn” nhưng họ không hút hàng ngày.
- Khi ai đó chạm vào cây cỏ gây viêm tấy, vết phát ban lan rộng được điều trị bằng cách lấy tro thân cây gai dầu đun trong nước. Dung dịch này được cọ xát khắp cơ thể để làm giảm sưng và ngứa. Vỏ cây gai dầu được đốt lên, tro được trộn với nước và sau đó nuốt để chữa nôn mửa. Vỏ cây được đun sôi trong nước và sau đó vo lại rồi nuốt để làm giảm tiêu chảy. Vỏ cây được nhúng nước cũng được quấn quanh vết bỏng.
Và lụi tàn...
Mặc dù một số cộng đồng H’Mông ở nông thôn vẫn còn truyền thống liên quan đến cây gai dầu, nhưng việc trồng gai đang dần mai một như một thông lệ trong nhiều khu vực và chỉ được một số người già gìn giữ như một phần quan trọng của di sản văn hóa độc đáo của họ. Tuy nhiên, cây gai dầu duy trì một ý nghĩa mạnh mẽ trong truyền thống tang lễ người H’Mông.
2. Tăng đột biến về số lượng nghiên cứu, giúp gai dầu lại được canh tác rộng rãi
Vào năm 2018, Forbes đăng tải một báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cho thấy CBD tự nhiên là an toàn và dung nạp tốt ở người và động vật. Trên hết, nó không gây ra cảm giác "phê" hay hưng phấn thần kinh. Tuy nhiên, Mỹ và nhiều nước châu Âu vẫn đưa ra nhiều chính sách để thắt chặt quản lý việc sử dụng CBD cho mục đích y tế.
Ủa CBD là gì? Mà nó liên quan gì tới gai dầu mà đưa vào đây?
- Để nói cho nghe, Cannabidiol (CBD) là một cannabinoid không gây hiệu ứng tâm thần được tìm thấy trong hoa của cây gai dầu. Nhiều bạn đọc tới đây tự hỏi CBD cũng có trong cần sa mà, vậy vẫn là mai thúy chứ hả?
- Thực ra là không, cần sa mặc dù có chưa cả hàm lượng CBD nhưng ngày nay được lai tạo để chứa mức THC cao hơn – đôi khi lên tới 30% – và mức CBD thấp hơn – trung bình dưới 0,2%, theo nghiên cứu.
- Chính phủ liên bang công nhận hai giống cây có nguồn gốc từ loài Cannabis sativa: cây gai dầu và cần sa. Cây gai dầu là là hình thức mà từ trước tới nay được ít biết tới và chứa hàm lượng cannabidiol cao hay chúng ta còn gọi là CBD ( cannabidiol) – đây hợp chất trong cây gai dầu với tính dược liệu cao, đặc biệt cây gai dầu không chứa hợp chất THC ( delta-9-tetrahydrocannabinol), thành phần tác động tâm sinh lý chính trong cần sa gây ra hiệu ứng phê.
- Do đó vào năm 2018, Luật nông nghiệp năm 2018 (còn gọi là farm bill) đã hợp pháp hóa CBD có nguồn gốc từ cây gai dầu và chứa không quá 0,3% THC (tính theo trọng lượng khô). CBD được chiết từ cần sa vẫn được coi là bất hợp pháp theo Đạo luật về các chất bị kiểm soát kể từ khi Cơ quan quản lý thực thi ma túy (DEA). Theo phát biểu của DEA, việc đưa cần sa vào luật cấm của một số bang tức là “cần sa vẫn chưa được công nhân có tác dụng cho y tế và khả năng ứng dụng cao”
- Luật nông nghiệp cũng tạo ra các quy định cho nông dân trồng cây gai dầu, có nghĩa là, “bất kỳ cannabinoid nào – một tập hợp các hợp chất hóa học được tìm thấy trong các cây trong nhóm cần sa – có nguồn gốc từ cây gai dầu sẽ là hợp pháp và những cây gai dầu đó phải được sản xuất theo cách phù hợp với tiêu chuẩn của bộ nông nghiệp (Farm Bill), các quy định liên bang, quy định của hiệp hội và bởi một người trồng được cấp phép
- Nói cách khác, nếu một sản phẩm CBD chứa có chứa dưới hàm lượng THC cho phép nhưng không được nhà sản xuất được cấp phép sản xuất theo quy định của liên bang, thì đó vẫn là bất hợp pháp.
3. CBD Distillate - tinh khiết, đa năng và có tiềm năng không giới hạn về mức độ sử dụng.
Lúc đầu sử dụng CBD, người dùng đều biết dầu CBD chiết xuất toàn phần (Full Spectrum) là cách tốt nhất để sử dụng CBD. Khi đó phương pháp chiết xuất bằng phương pháp CO2 là các sản xuất tốt nhất, nhưng sau khi CBD chưng cất được ra lò, dường như ai cũng phải lòng nó từ lần sử dụng đầu tiên.
"Chỉ là một cách khác để sản xuất thôi mà? Có cần phải nói quá vậy hông?"
Tui hổng nói quá đâu, chưng cất là một quá trình tạo ra các chất bằng quá trình làm nóng hoặc/và lạnh cho ra tinh chất cô đặc “sạch hơn” so với các chất cô đặc khác ở chỗ chúng tinh khiết ở cấp độ phân tử. Điều này tạo ra một chất lỏng rất tinh khiết, rất đậm đặc và hoàn toàn không có dung môi. Sản phẩm chưng cất sau đó có thể được đưa vào mọi thứ. Lợi ích rõ ràng là không có gì trong đó ngoại trừ các cannabinoid mong muốn.
Và chúng tốt hơn các cách sản xuất khác là vì chúng ta chỉ cần sử dụng một lượng nhỏ hơn để đạt hiệu quả mong muốn, và vì sao nó được gọi là một trong những dạng chiết xuất cannabinoid toàn diện nhất ư?
Vì nó đang dạng cách dùng và công dụng:
1. Thuốc bôi và mỹ phẩm Thuốc bôi và mỹ phẩm chứa CBD đã trở thành thị trường mới phổ biến. Thuốc bôi CBD (và THC) là liệu pháp giảm đau cơ cục bộ và các vùng đau mạn tính liên quan đến viêm. Chỉ cần thêm sản phẩm CBD chưng cất vào một chút dầu dừa là bạn đã có một chất nền tuyệt vời để tự tạo ra các loại dầu dưỡng chứa CBD khác nhau.
2. Vaping Sản phẩm chưng cất CBD thường được sử dụng giống như các loại cô đặc khác và được tiêu thụ bằng cách hoá hơi với bút vape hoặc thuốc lá điện tử. Vaping CBD chưng cất cho tác dụng nhanh nhất, mạnh mẽ nhất, với các hiệu ứng có thể nhận thấy gần như ngay lập tức, nó hầu như không mùi, không vị (trừ khi nó được pha thêm hương vị của thứ khác). Vaping CBD cũng có thể mang lại hiệu quả điều trị nhanh chóng, có lợi cho những người gặp nhiều vấn đề sức khoẻ nghiêm trọng.
3. Thực phẩm CBD chưng cất là sự bổ sung tuyệt vời cho thức ăn và cho phép bất kỳ ai cũng có thể dễ dàng nấu với cannabinoid. Vì sản phẩm chưng cất đã trải qua quá trình khử cacbon (kích hoạt cannabinoid bằng nhiệt) nên nó đã sẵn sàng để sử dụng. Và bởi nó hầu như không mùi và không vị, nên phần ăn của bạn sẽ không mang mùi vị như gai dầu. Sản phẩm chưng cất từ cây gai dầu làm cho việc chuẩn bị món ăn tại nhà dễ dàng hơn bao giờ hết. Chỉ cần đừng quên rằng nên bắt đầu từng chút một. Nếu bạn định sử dụng CBD chưng cất trong nấu ăn, hãy thêm vào các món ăn yêu thích của bạn với liều lượng thấp (5mg hoặc ít hơn) cho đến khi bạn nhận thấy vị ngon phù hợp với mình.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Cảm ơn vì bạn đã đọc đến đây, là một loài cây thú vị nhiều tiềm năng trong y học và đời sống, nhờ vào Khoa học kỹ thuật phát triển mà con người chúng ta đã lại đưa loài cây này phủ xanh mặt đất và rất có thể trong tương lai loài cây này là cây trồng chính của cả thế giới vì không chỉ trong y học( các bệnh mà CBD hỗ trợ điều trị tốt) mà còn trong đời sống, ví dụ như nhựa của chúng có thể thay thế nhựa được làm từ nhiên liệu hóa thạch vì trong 73 ngày đã phân hủy( đắt hơn nhiều nhưng với số lượng lớn thì không bao nhiêu), là thực phẩm chính vì hạt của chúng chúng nhiều dưỡng chất mà không bất kì loài cây nào có được tỉ lệ đó và nếu tất cả lợi ích của Gai Dầu được phủ sóng ở Việt Nam, thì người Việt sẽ không chi quá nhiều tiền cho bệnh tật, trái đất sạch hơn vì giảm được nhựa, và chúng ta hài lòng, hạnh phúc hơn với hiệu ứng tâm lý mà loài cây Gai Dầu này mang lại. Dao Nam Á
Dao Nam Á