"Sự nhầm tưởng về nguyên nhân gây hưng phấn" và tuyệt chiêu trong hẹn hò

Bạn có biết: Bạn thường xuyên cho rằng bạn biết rõ nguyên nhân dẫn đến cảm xúc của mình, nhưng thực ra bạn chả biết cái mịa gì cả ?

"Sự nhầm tưởng về nguyên nhân gây hưng phấn" là cái quần què gì ?

"Sự nhầm tưởng về nguyên nhân gây hưng phấn" (Misattribution of arousal), như tên gọi của nó, là một quá trình tâm lý của con người khi đánh giá nguồn gốc hoặc nguyên nhân của những cảm xúc hưng phấn mà họ đang trải qua một cách sai lầm.

Nguồn: Sketchplanations

"Hưng phấn" (arousal) trong tâm lý học được hiểu là sự khơi dậy của một cảm xúc nào đó trong tâm trí của bạn, như là sự phấn khích, sự sợ hãi, căng thẳng,... và sự kích thích trong tình yêu (tui biết bạn đang đợi phần này, nên phần dưới sẽ có nhé hehe). Những biểu hiện của sự hưng phấn là gì: tim đập nhanh, tay đổ mồ hôi, tập trung cao độ, hít sâu và thở dài, không kiểm soát được hành động lời nói,...

Trong cuộc sống, tui và bạn trải qua rất nhiều hoạt động kích thích; từ việc đi chơi, xem phim, nghe nhạc, nhận lương, đấm vào mặt đồng nghiệp, nắm tay (tất nhiên nếu bạn có),... Các hoạt động này đều có một điểm chung là gây ra cho chúng ta một mức độ hưng phấn nhất định, và người ta rất dễ dàng xác định sai nguồn gốc của nó. Đây là tiền đề cho "Sự nhầm tưởng về nguyên nhân gây hưng phấn".

Thí nghiệm về "Sự nhầm tưởng về nguyên nhân gây hưng phấn"

Ở đây tui sẽ đưa ra 1 thí nghiệm nổi tiếng để bạn có thể dễ hiểu hơn về hiện tượng này. Thí nghiệm này được thực hiện bởi Art Aron và Donald Dutton.

Thí nghiệm cây cầu treo

Một cây cầu treo ở Canada có chiều rộng bằng một chiếc ghế đá, dài 140 mét, vắt ngang qua vực Capilano và tin tui đi, bạn không muốn đi qua đó đâu. Aron và Dutton tiến hành thí nghiệm như sau: Họ cho những người đàn ông đi qua cây cầu này và thuê một người phụ nữ đứng cuối cầu. Người phụ nữ có nhiệm vụ yêu cầu những người đàn ông sau khi họ đi hết cây cầu hãy mô tả lại một bức tranh cho sẵn; sau đó nói rằng họ có thể gọi lại cho cô ấy vào buổi tối nếu muốn biết thêm về thí nghiệm. Aron và Dutton tiếp tục thí nghiệm tương tự với một cây cầu chắc chắn hơn rất nhiều và so sánh kết quả.

Cây cầu treo đó nè

Kết quả là những người đàn ông phải đi cây cầu treo nguy hiểm đã tưởng tượng và mô tả lại bức tranh theo xu hướng tình dục cao gấp đôi những người đi ở cây cầu chắc chắn. Và buổi tối hôm đó, 50% số người đi cầu treo đã gọi điện cho cô gái, trong khi chỉ có 12.5% người đi cầu an toàn gọi.

Các nhà khoa học giải thích rằng, những người đàn ông đi trên cầu treo đã trải quả sự căng thẳng cao độ trên cây cầu và khi họ gặp người phụ nữ hấp dẫn, họ để 2 tác nhân gây hưng phấn này trộn lại với nhau. Họ tin rằng họ thấy hưng phấn do người phụ nữ, chứ không phải do nỗi sợ khi đi qua cây cầu. Có nghĩa là trong thí nghiệm này, những người đàn ông thấy phụ nữ hấp dẫn hơn khi họ trải nghiệm cảm giác căng thẳng lo sợ. Khi Aron và Dutton thực hiện thí nghiệm lại với người đứng trên cầu là một người đàn ông, những khác biệt giữa 2 nhóm đã biến mất.

Thí nghiệm cầu thang

Trong một thí nghiệm tương tự, các nhà khoa học cho các nam sinh đi qua một chiếc cầu thang trong khu nhà cũ trong trường, chiếc cầu thang xập xệ và nguy hiểm, yêu cầu các nam sinh phải cẩn thận. Và một nhóm đi qua chiếc cầu thang bình thường. Họ để một nữ sinh đứng dưới cầu thang và không làm gì cả. Sau đó họ tiến hành quan sát và nhận ra nam sinh đi qua cầu thang nguy hiểm có xu hướng ngoái lại nhìn nữ sinh cao hơn so với nhóm đi cầu thang bình thường, và phỏng vấn cũng cho thấy nhóm nam sinh đi cầu thang nguy hiểm thấy nữ sinh hấp dẫn hơn.

Quay trở lại vấn đề

Qua các thí nghiệm, chúng ta có thể nhận thấy cơ chế của "Sự nhầm tưởng về nguyên nhân gây hưng phấn" như sau: Chúng ta thường cảm thấy sự hưng phấn trong cuộc sống hàng ngày, nhưng khi gặp một tác nhân gây hưng phấn khác, chúng ta có thể nhầm lẫn và liên kết các tác nhân này lại với nhau.

"Sometimes, our hearts race, our palms sweat, and our bodies tingle with excitement. But in the midst of that chaos, we may misattribute the source of our arousal. Our minds, searching for meaning, may mistakenly attribute it to the wrong cause, leaving us bewildered by the intensity of our emotions."

Bắt nguồn từ lý thuyết về "Sự tự nhận thức" (Self-Perception), cho rằng con người luôn tìm cách lý giải cho cảm xúc và hành vi của mình. Mỗi khi hưng phấn, bạn luôn tìm nguyên nhân cho nó một cách vô thức. Mỗi lần như thế, bạn sẽ tìm kiếm nguyên nhân đó dựa vào các sự kiện và thông tin xung quanh và mất đi đánh giá về cả một bối cảnh. Dẫn đến việc hiểu lầm về một sự việc, một ai đó, một cái gì đó là nguyên nhân gây ra hưng phấn; trong khi nguyên nhân đó thực tế xuất phát từ một tình huống khác.

Sự nhầm tưởng về nguyên nhân gây hưng phấn có thể ảnh hưởng đến quyết định và hành vi của chúng ta. Khiến chúng ta có thể đánh giá sai tình hình, đưa ra quyết định không cân nhắc hoặc dựa trên cảm xúc hiện tại mà không xem xét đầy đủ thông tin. Nhưng điều đó không quá tệ như bạn nghĩ đâu, con người là những sinh vật không hoàn hảo, vì thế nếu mọi hoạt động của bạn mà không dựa vào cảm xúc, thì bạn không khác gì một cỗ máy đúng không ?

Cùng áp dụng vào tình trường nào !

Vậy làm sao để áp dụng "Sự nhầm tưởng về nguyên nhân gây hưng phấn" vào trong việc hẹn hò. Well, thực ra các bạn đã vô thức áp dụng nó rồi. Hãy thử nhớ lại xem lần đầu hẹn hò của bạn là ở đâu ? Rạp chiếu phim đúng không ? Tất nhiên rồi, vì khi vào rạp chiếu, người ấy và kể cả bạn đều sẽ cảm thấy kích thích trong không gian tối tăm và sự hấp dẫn của bộ phim. Khi đó bạn sẽ lần mò tay của người ấy, khi đôi tay đan vào nhau, người ấy sẽ nghĩ bạn là người hấp dẫn, cuốn hút. <3 (Và khả năng cao là bạn sẽ không để ý bộ phim nữa).

Đây là bạn đúng không ?

Kết thúc buổi đi chơi, thứ đọng lại trong tâm trí bạn là tay người ấy mềm mại như thế nào. Nhưng theo khảo sát của mình, phần lớn các bạn nữ (người ở thế bị động) đều không muốn nắm tay trong buổi đó. Họ kể lại với tui là họ chỉ muốn đi chơi cùng anh ấy, nhưng khi anh ấy chủ động nắm tay, các bạn đều thấy tim đập nhanh và rất thích sự ấm áp từ bàn tay anh ấy.

Đó, các bro của tui, chính là "Sự nhầm tưởng về nguyên nhân gây hưng phấn". Nói cách khác, chính không khí của rạp phim làm cho người ấy thấy bạn hấp dẫn hơn. Chứ thực ra bạn chỉ hấp dẫn tương đối thôi :3

Bây giờ mới là tuyệt chiêu thật sự

Sở dĩ mình gọi là tuyệt chiêu vì nếu các bạn có thể áp dụng Sự nhầm tưởng về nguyên nhân gây hứng phấn vào việc hẹn hò một cách hiệu quả thì sẽ để lại cho người ấy một ấn tượng rất tốt.

Để ví dụ: First kiss của mình, sau khi xem xong Doctor Strange. Mình dẫn người ấy ra hồ đi dạo. Đến chỗ vắng người, mình hét to lên "I luv u in every universe ớ ớ". Và chắc bạn đoán được phản ứng của người ấy nhỉ: Ngượng đỏ mặt. Sau đó mình lợi dụng luôn cơ hội đó và tặng một cú kiss nồng cháy.

Ý tưởng ở đây là gì, đó là bạn hãy tạo ra một tình huống gây hưng phấn cho người ấy. Khi đó, mỗi hành động thể hiện tình cảm của bạn sẽ khiến người ấy cảm động hơn. Hãy thử lái xe chở người ấy với tốc độ cao, người ấy sẽ ôm bạn chặt hơn và nói nhỏ nhẹ hơn; xem một bộ phim kinh dị cùng nhau, người ấy sẽ nghĩ hành động che chở của bạn thật mạnh mẽ; gây bất ngờ bằng việc nấu ăn cho người ấy sẽ khiến bạn thật là dễ thương trong mắt người ấy;...

Hãy khiến người ấy bất ngờ, và "chớp lấy thời cơ" nhé

Đây cũng là lý do thay vì những buổi đi cafe tám chuyện, những hoạt động thú vị hơn như đạp vịt, vẽ tranh, nặn gốm,.. đều khiến người ấy và bạn vui vẻ và trò chuyện cùng nhau hơn nhiều. Vì vậy, hãy luôn tìm những hoạt động thú vị hơn các hoạt động thường ngày để giữ nhiệt cho tình yêu của bạn nhé !

Có rất, rất và rất nhiều cách để bạn có thể áp dụng "Sự nhầm tưởng về nguyên nhân gây hưng phấn" vào các mối quan hệ của bạn, đặc biệt là mối quan hệ tình cảm (Bởi hưng phấn trong tình yêu là một loại hưng phấn rất mạnh).

Lũ bad bói có thể đã sử dụng hiệu ứng này để bạn rơi vào lưới tình, hãy cẩn thận nhé !!
Bạn chỉ nên áp dụng với người bạn thực sự yêu thôi <3

Tuy nhiên phải lưu ý rằng, những sự hưng phấn trên chỉ là sự hưng phấn nhất thời. Vì thế nên để một mối quan hệ lâu dài, luôn luôn học hỏi và thay đổi bản thân tốt hơn vẫn là điều cần thiết nhất nghe.

Hiểu về "Sự nhầm tưởng về nguyên nhân gây hưng phấn" cũng là cách giúp bạn hiểu hơn về người ấy, tránh được những hiểu lầm không đáng có. Mỗi khi cãi nhau, hy vọng bạn sẽ bình tĩnh lại và suy nghĩ: Chắc hẳn hôm nay có điều gì đó tệ lắm với người ấy đúng không ? Hy vọng bạn sẽ luôn hạnh phúc trong tình yêu <3

Kết luận

"Sự nhầm tưởng về nguyên nhân gây hưng phấn" là một hiện tượng tâm lý rất thú vị và xảy ra rất nhiều trong cuộc sống, không phải chỉ mỗi tình yêu. Lần sau khi mua một món đồ không cần thiết ở siêu thị, bạn hãy thử để ý xem điều gì làm bạn muốn mua nó ? Do môi trường xung quanh: cách bài trí, âm nhạc,...; hay do một quảng cáo của sản phẩm đó; hay là do thương hiệu của sản phẩm;...
Tâm trí của chúng ta không phải bao giờ cũng đúng, kể cả khi bạn biết về hiệu ứng tâm lý này, chắc chắn bạn sẽ không thể ngăn nó xảy ra được. Nhưng bằng việc hiểu rõ hơn về "Sự nhầm tưởng về nguyên nhân gây hưng phấn", hy vọng các bạn đã hiểu thêm một chút về bản thân, và về những cảm xúc "không hoàn hảo" của mình.

Để tránh Sự nhầm tưởng về nguyên nhân gây hưng phấn, bạn cần có ý thức về quá trình tư duy của mình và kiểm soát cảm xúc. Nói cách khác, bạn cần học cách phân biệt giữa sự hưng phấn nội tại và nguồn gốc bên ngoài của cảm xúc, đặt câu hỏi và tìm hiểu sâu hơn để hiểu rõ hơn về cảm xúc của mình. Bằng cách làm điều này, bạn đã "thông minh" hơn một chút rồi đó UwU

Lời của người viết

Đây là bài viết thứ hai trong Series "Tâm lý học thí zụ" mà mình hy vọng sẽ viết được dài dài xíu hehe. Bạn có thể tham khảo bài viết đầu tiên: "Sự suy giảm cái tôi" và vì sao bạn không thể ăn kiêng

Bài viết được mình tham khảo trong quyển sách "Bạn đỡ ngu ngơ rồi đấy" của tác giả David McRaney, Wikipedia và một số trang web khác. Đây là một quyển sách về tâm lý học rất thú vị và mình sẽ viết thêm về những hiệu ứng tâm lý được đề cập trong quyển sách.

Bài viết này mình định viết dài hơn xíu nhưng phần lý thuyết thì khá khô khan, còn áp dụng thực tế thì khá thực dụng, có thể nhiều bạn sẽ không thích (Tui có nhiều cách để áp dụng lắm nhưng các bạn phải tự tìm hiểu thôi hihi). Nên nếu các bạn có góp ý hoặc thắc mắc gì về nội dung bài viết, hãy thả bình luận để mình và mọi người cùng hoan hỉ tranh luận và giải đáp nhé !!