Sự khôn ngoan

Tiếng thơm tốt hơn dầu thơm có tiếng; và ngày chết hơn ngày sinh. Ði đám tang tốt hơn đi đám nhậu, vì đó là cái cùng chung cho mọi người; và người sống sẽ để tâm. Âu sầu tốt hơn cười giỡn, vì mặt rầu rĩ thì lòng phở lở. Lòng hạng khôn ngoan nơi đám tang; lòng lũ ngu dại nơi vui nhộn.

Nghe người khôn mắng, còn hơn người được nghe lũ dại hát ca. Vì: Như gai lách tách dưới nồi, cũng vậy, cái cười của đứa ngu si. Cả điều này nữa cũng là chuyện phù vân.

Là vì bức bách, khôn cũng hóa dại; và vi thiềng táng tận lương tâm. [Chú ý: vi thiềng: của cải biếu xén] 

Cuối việc tốt hơn là đầu công. Kiên tâm tốt hơn là hách khí. 

Ðừng vội để cho tính khí nổi sùng, vì tức khùng âm ỉ nơi bụng phường ngu. 

Ðừng nói: Làm sao ngày xưa tốt hơn ngày nay? Vì chưng hỏi thế đâu phải là chuyện khôn.

Tốt số là sự khôn ngoan, sánh bằng cả một cơ nghiệp và là mối lợi cho người được thấy ánh dương. Vì dưới bóng khôn ngoan, dưới bóng bạc tiền, cái lợi của tri thức, ấy là khôn ngoan độ sinh cho người có nó.

Hãy trông nhìn việc của Thiên Chúa: Ai nào có thể uốn thẳng sự Người bẻ cong? Vào ngày hạnh phúc, hãy hưởng lấy phúc. Vào ngày hoạn nạn, hãy nhìn xem: Ðiều này cũng như sự nọ. Thiên Chúa đều làm, khiến cho người phàm không phương tìm ra mảy may hậu vận.

Trong những ngày phù vân của tôi, tôi đã thấy mọi sự: Có người đức nghĩa, dù có đức nghĩa, cũng vong mạng; có đứa ác nhân, tuy có việc dữ, lại được trường tồn.

Ngươi đừng ở lắm đức nghĩa hay là khôn ngoan thái quá! Tại sao ngươi lại hủy chính mình? Ngươi đừng ở quá ác ôn hay là ngu dại! Tại sao ngươi phải chết trước kỳ định?

Tốt hơn là ngươi hãy nắm lấy bên này, nhưng cả bên kia tay đừng buông thả. Vì chưng ai kính sợ Thiên Chúa sẽ luột được cả đôi bên.

Cái khôn ngoan ấy làm người khôn ngoan mạnh thế hơn cả mười người quyền thế có ở trong thành.

Quả thế, có đâu trên mặt đất, người đức nghĩa, con người làm lành và không hề phạm tội. Họa là ngươi đừng để ý đến mọi lời thiên hạ nói năng, để khỏi phải nghe biết rằng đầy tớ của ngươi cũng đã rủa ngươi! Vả lại bao lần, lòng ngươi biết lắm, chính ngươi cũng đã rủa thầm người khác!

Ðó là tất cả kinh nghiệm của tôi về sự khôn ngoan. Tôi đã nói: "Tôi muốn nên khôn ngoan!" Nhưng nó thật xa vời với tôi! Những sự xảy ra cũng thật xa vời, và sâu thẳm dường bao! Ai nào tìm được?

Tôi cùng với lòng loay hoay cố nhận thức, khảo sát tìm tòi khôn ngoan và sự tính toán hơn thiệt, làm sao để biết ác là dại và dại là điên. Vậy tôi thường gặp: Ðàn bà, vật cay đắng hơn cả sự chết, vì chưng nó là cạm bẫy; lòng nó: Lưới bủa; tay nó: Giây chăng. Kẻ lành trước mặt Thiên Chúa mới hòng thoát nó. Còn kẻ tội lỗi thì bị bắt chộp.

Nhưng Qohelet: Coi, điều tôi đã tìm ra. Muốn tính toán hơn thiệt, phải so điều này với điều khác. Thế mà đích thân tôi, tôi đã kiếm mà chẳng tìm ra sự này là: Ðàn ông, một giữa muôn, tôi đã gặp được, còn đàn bà, một trong ngằn ấy, tôi đã không gặp. Coi, tôi chỉ tìm ra có mỗi điều này: Thiên Chúa đã làm ra người phàm thảy đều ngay chính, nhưng chính họ đã bày ra toan tính rắc rối.

A good name [is] better than precious ointment; and the day of death than the day of one's birth.

[It is] better to go to the house of mourning, than to go to the house of feasting: for that is the end of all men; and the living will lay [it] to his heart. Sorrow [is] better than laughter: for by the sadness of the countenance the heart is made better. The heart of the wise [is] the house of mourning; but the heart of fools [is] in the house of mirth. [It is] better to hear the rebuke of the wise, than for a man to hear the song of fools. For as the crackling of thorns under a pot, so [is] the laughter of the fool: this also [is] vanity.

Surely oppression maketh a wise man mad; and a gift destroyeth the heart. Better [is] the end of a thing than the beginning thereof: [and] the patient in spirit [is] better than the proud in spirit. Be not hasty in thy spirit to be angry: for anger resteth in the bosom of fools. Say not thou, What is [the cause] that the former days were better than these? for thou dost not enquire wisely concerning this.

Wisdom [is] good with an inheritance: and [by it there is] profit to them that see the sun. For wisdom [is] a defence, [and] money [is] a defence: but the excellency of knowledge [is, that] wisdom giveth life to them that have it. Consider the work of God: for who can make [that] straight, which he hath made crooked? In the day of prosperity be joyful, but in the day of adversity consider: God also hath set the one over against the other, to the end that man should find nothing after him. All [things] have I seen in the days of my vanity: there is a just [man] that perisheth in his righteousness, and there is wicked [man] that prolongeth [his life] in his wickedness. Be not righteous over much; neither make thyself over wise: why shouldest thou destroy thyself? Be not over much wicked, neither be thou foolish: why shouldest thou die before thy time? [It is] good that thou shouldest take hold of this; yea, also from this withdraw not thine hand: for he that feareth God shall come forth of them all. Wisdom strengtheneth the wise more than ten mighty [men] which are in the city. For [there is] not a just man upon earth, that doeth good, and sinneth not. Also take no heed unto all words that are spoken; lest thou hear thy servant curse thee: For oftentimes also thine own heart knoweth that thou thyself likewise hast cursed others.

All this have I proved by wisdom: I said, I will be wise; but it [was] far from me. That which is far off, and exceeding deep, who can find it out? I applied mine heart to know, and to search, and to seek out wisdom, and the reason [of things] and to know the wickedness of folly, even of foolishness [and] madness: And I find more bitter than death the woman, whose heart [is] snares and nets, [and] her hands [as] bands: whoso pleaseth God shall escape from her; but the sinner shall be taken by her. Behold, this have I found, saith the preacher, [counting] one by one, find out the account: Which yet my soul seeketh, but I find not: one man among a thousand have I found; but a woman among all those have I not found. Lo, this only have I found, that God hath made man upright; but they have sought out many inventions.