Là những nỗ lực TỰ BÙ ĐẮP THÁI QUÁ khi bản thân trải nhiệm những sự kiện cực đoan (trauma), cản trở hành trình phát triển bản thân của những người xung quanh.

Sự Bù Đắp vs Sự Bù Đắp Thái Quá

Khi trải qua một sự kiện tiêu cực, ví dụ như tai nạn bất ngờ, mắc lỗi hoặc nhận được kết quả không được như kỳ vọng chúng ta thường thất vọng và buồn rầu, lúc này nếu nhận sự đồng cảm và xoa dịu từ người khác hoặc tự dành cho bản thân sẽ giúp ta có thêm nghị lực để đi tiếp.
Nhưng với những sự tiêu cực kéo dài thì sự Bù Đắp đơn giản không còn đủ nữa, lúc này trauma mà chúng ta trải nghiệm nó bao gồm nhiều sự kiện tiêu cực cộng lại và sự Bù Đắp nó cũng phải nhiều và triệt để hơn để không những xoa dịu được cảm xúc tổn thương bị gợi lại mà còn phòng ngừa sự kiện tương tự xảy ra thêm lần nữa. Nhưng thường chúng ta không biết giới hạn của việc Bù Đắp này khi nào là đủ, đây là lúc những biện pháp quá đà được sử dụng đến và gây thiệt hại, tổn thương cho những người xung quanh.

Một số ví dụ cho Tình Huống Bù Đắp Thái Quá

Một người từng trải đói khổ có thể sẽ có tư tưởng không được bao giờ để con mình phải rơi vào tình trạng như mình, từ đó luôn cho còn mình ăn quá nhiều dẫn đến béo phì.
Một người từng bị bắt nạt có thể sẽ muốn giữ con cái mình ít tiếp cận với bạn bè càng nhiều càng tốt, từ đó khiến con mình trở nên kém giao tiếp và thiếu kỹ năng xã hội.
Một người bị bỏ rơi, thiếu sự đồng hành, chăm sóc của gia đình có thể sẽ muốn cô lập ai đó, dành riêng cho mình, từ đó khiến họ mất kết nối và thui chột kỹ năng bản thân.
Một người từng là trung tâm của gia đình, muốn gì được nấy có thể sẽ thao túng người khác để tiếp tục có được sự chú ý và được tâng bốc, từ đó khiến người khác phải trải nghiệm sự thiếu tôn trọng và xem thường.
Trong một số trường hợp, sự Bù Đắp Thái Quá thể hiện sự tiêu cực khá rõ ràng nên chúng ta có nhiều cơ hội để né tránh hoặc điều chỉnh cách tương tác, tuy nhiên một số khác thì lại không dễ như vậy. Có những trường hợp mang lý do rất nhạy cảm liên quan đến tai nạn hoặc sự cực khổ mà một cá nhân phải trải qua, khiến người khác khó hoặc không nỡ lên tiếng, dần dà hình thành một nếp giao tiếp tiêu cực theo thời gian, thấy sai sai nhưng khó nói lên được vì liên đới nhiều yếu tố chuẩn mực và cảm xúc.
Tuy nhiên, khó không có nghĩa là không thể làm được, nếu bạn chọn im lặng thoả hiệp với sự độc hại dù dưới dạng nào đi nữa thì cái giá phải đánh đổi chính là lợi ích của bản thân và những người phụ thuộc vào bạn. 

Tóm lại

Sự cố gắng có thể đúng hoặc sai, nếu đúng thì mang lại kết quả tích cực, nếu sai thì sẽ gây thiệt hại, ai đó sẽ phải khắc phục và trong tình huống này người đó sẽ là bạn, người bị ép nhận sự cho đi từ người khác.
Không phải món quà nào cũng tốt, không phải sự trao tặng nào cũng có ý nghĩa, đôi khi đơn thuần nó là sự thoả mãn cá nhân của người cho mà không màng đến lợi ích thật sự của người nhận. Nếu bạn có thể xác định được mình đang trong tầm ảnh hưởng bởi sự Cố Gắng Độc Hại từ ai đó xung quanh thì hãy tìm cách từ chối khéo mỗi khi bị ép nhận hoặc ép làm, khả năng tự lập và tự chủ về tinh thần và vật chất là chìa khoá giúp bạn thoát khỏi những sự độc hại.
Mình là Rai LifeCoach với chuyên ngành Tâm Lý và Xã Hội Học cùng với kinh nghiệm Quản Lý Nhóm, Hỗ Trợ Cá Nhân đạt các kỹ năng cần thiết để đáp ứng công việc tập thể, tập trung vào chữa lành trauma và giải quyết các tình huống tiêu cực trong cuộc sống từ năm 2011.
Mong muốn của mình là được hỗ trợ và chứng kiến người khác thành công vượt qua những trở ngại trên hành trình phát triển bản thân. Đối với các trăn trở từ bạn đọc liên quan đến các bài viết mình đăng trên Spiderum thì mình chỉ muốn hỗ trợ bằng sự nhiệt tình thôi. Tuy nhiên, mình không thể hỗ trợ được người không muốn được giúp, thế nên xin các bạn cứ đừng ngần ngại mà liên lạc nếu có trăn trở.
Email gửi trăn trở: [email protected]
Kỹ năng mềm Tự học Tâm lý học thường ngày