[Song ngữ] Guồng nước người Thái - Les norias des Thai
Bao đời nay cọn nước hay còn gọi là guồng nước, không chỉ là ứng dụng trong sản xuất nông nghiệp mà còn là biểu tượng của nét văn hoá...
Bao đời nay cọn nước hay còn gọi là guồng nước, không chỉ là ứng dụng trong sản xuất nông nghiệp mà còn là biểu tượng của nét văn hoá đặc trưng của đồng bào dân tộc Thái ở các huyện vùng cao Thanh Hóa. Du khách hễ ai lên đây trông thấy đều mê tắp lự, tha hồ chụp ảnh, quay phim…
Depuis longtemps, la noria n’est qu’une utilisation dans la production d’agriculture, il est également le symbole de la culture unique des peuples Thai dans les districts montagneux Thanh Hoa. Tous les touristes l’adorent bien, ils peuvent prendre les photos ou filmer à volonté.
À volonté: tha hồ
Có dịp đến với các huyện miền núi của tỉnh Thanh Hóa như Lang Chánh, Quan Hoá... du khách sẽ được chiêm ngưỡng những chiếc guồng nước.
Si on a l'occasion de voyager dans les districts montagneux Thanh Hoa comme Lang Chanh, Quan Hoa… on peut admirer les norias.
Admirer: chiêm ngưỡng
Cọn nước-ngày đêm làm việc chả tốn tí xăng dầu - La noria travaille de jour à nuit sans consommer l’essence.
Cọn nước-guồng nước không chỉ là nông cụ đắc lực trong sản xuất nông nghiệp, mà những guồng nước này đã trở thành hình ảnh quen thuộc của bản làng và là một nét văn hoá đặc trưng của người Thái vùng cao xứ Thanh nơi đây.
La noria n’est qu’un objet efficace dans la production d’agriculture, il devient une image familière du village et une culture unique des ethnies Thaï de la région Thanh ici.
Efficace: hiệu quả, đắc lực
Theo người dân ở bản Bách, xã Trung Thượng, huyện Quan Sơn, tỉnh Thanh Hóa, thì chẳng ai rõ guồng nước có từ bao giờ, chỉ biết nó được cha ông ta sáng tạo ra và truyền qua bao thế hệ, gìn giữ và bảo tồn cho đến ngày nay.
Selon les gens au village Bach, commune de Trung Thuong, district de Quan Son, province de Thanh Hoa. Personne ne connaît les norias existe depuis quand, on connaît seulement c’est les ancêtres qui ont créé en transmettant aux générations suivantes, préservant jusqu’à aujourd’hui.
Transmettre: truyền lại
Guồng nước không đơn thuần là một công trình thuỷ lợi mà nó còn là bản sắc văn hoá độc đáo của bản chúng tôi mà nó còn là đặc trưng của người vùng cao Thanh Hoá.
La noria n’est qu’un ouvrage hydraulique, il est également un identité culturelle unique de notre village des montagneux à Thanh Hoa.
Ouvrage hydraulique: công trình thủy lợi
Trước kia, ở bản nào cũng có guồng nước bởi bản nào cũng ở gần suối. Việc đưa nước suối về bản, về ruộng đồng là rất khó khăn, sức người có quần quật ngày đêm cũng không xuể, vì thế, guồng nước đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống người dân. Guồng nước thay sức người, chính vì thế nó rất được coi trọng.
Avant, tous les villages ont des norias car ils sont proches des rivières. Le travail pour amener de l’eau au village et aux rizières est très dur, même si les gens travaillent dur de jour à nuit, cela ne sera pas efficace, donc, la noria a un rôle important dans la vie des gens. La noria remplace la force des hommes ainsi qu’il est respecté.
Hàng năm, mỗi khi chuẩn bị vào mùa vụ mới, người ta lại tu bổ lại guồng nước cho thêm phần chắc chắn. Vì thế, dù dãi nắng dầm mưa giữa đất trời nhưng guồng nước không bị hư hỏng.
Chaque année, lorsqu’on prépare une nouvelle saison, on rénove les norias pour les rendre plus sûrs. C’est pourquoi étant donné qu’ils souffrent sous le soleil ou les pluies, ils ne sont pas en panne.
Sur: chắc chắn ( cả về nghĩa solide)
Souffrir: chịu đựng
Vật liệu dễ kiếm, công phu với bàn tay khéo léo - Les éléments facile à trouver, c’est très méticuleux sous les mains habiles.
Méticuleux: công phu, tỉ mỉ
Cũng theo người dân ở xã Tam Văn, huyện Lang Chánh, tỉnh Thanh Hoá guồng nước được làm từ vật liệu tự nhiên, nhưng cách làm nó rất công phu, tỉ mỉ, đòi hỏi tay nghề cao của những người thợ. Vật liệu thì lấy từ núi rừng, quan trọng hàng đầu là phải chọn được một thanh gỗ thẳng có khả năng chịu nước tốt để làm trục giữa của guồng nước. Sau đó là đến những cây vầu già thân thẳng, nhỏ làm nang guồng.
Selon les habitants de la commune de Tam Van, district de Lang Chanh, province de Thanh Hoa, les norias viennent des éléments naturels, mais ils sont très méticuleux, ça nécessite des mains de métiers hautement qualifiés des travailleurs. On trouve les éléments dans la forêt des montagnes, le plus important c’est choisir un pilier bois qui peut souffrir la force de l’eau pour fabriquer l’axe au milieu de la noria. Après on doit trouver les branches vieux et petit de l’arbre à kapok pour fabriquer la roue.
La main de métier hautement qualifié: bàn tay điêu luyện
Axe: trục giữa guồng nước
Arbre à kapok: cây vầu
La roue: nang ( cái trục bánh của guồng)
Guồng nước không ầm ầm tiếng máy, không hao tốn nhiên liệu hay điện năng như những chiếc máy bơm, nhưng giá trị của nó thì không hề thua kém. Guồng nước chính là những bánh xe khổng lồ nhẹ nhàng quay hết ngày này sang ngày khác, như một "động cơ vĩnh cửu". Guồng nhỏ thì đường kính 2,5 mét, lớn thì đường kính tới 5 - 10 mét, nó chính là biểu hiện của văn minh nông nghiệp của bà con vùng cao.
La noria ne fait pas trop de bruits, ne consomme pas beaucoup d'essence ou d'électricité comme les machines à pomper, mais sa valeur est très bonne. Les norias sont les roues géantes légères qui tournent de jour en jour, comme un “moteur éternel”. La noria petite a un diamètre de 2,5 m, la plus grande est de 5-10 m, c’est la preuve de la civilisation d’agriculture des peuples montagneux.
Tới nay, cuộc sống thay đổi, các công cụ máy móc dùng để lấy nước nhiều hơn, thuận lợi hơn, nhanh chóng hơn. Vì thế, những guồng nước cũng ít dần đi. Nhưng đối với người vùng cao ở Thanh Hoá guồng nước vẫn là một biểu tượng văn hoá của người Thái.
Jusqu’à aujourd’hui, la vie a changé, les technologies pour prendre de l’eau existent beaucoup, c’est plus favorable, rapide. C’est pourquoi les norias sont de moins en moins utilisés. Mais pour les peuples montagneux à Thanh Hoa, La noria reste encore un symbole de la culture des Thai.
Favorable: thuận lợi
Cùng với nếp nhà sàn truyền thống, nghe tiếng thanh lách cách đưa trên khung cửi, tiếng rầm rì của những chiếc guồng nước quay ngày đêm hòa quyện tạo thành bản nhạc làng quê thơ mộng, yên bình... góp phần tạo nên nét đẹp rất riêng cho cảnh sắc của núi rừng xứ Thanh.
Avec la tradition des maisons sur pilotis, en entendant la voix “lách cách”, “rầm rì” des norias qui travaillent de jour à nuit, ça fait une chanson de la campagne calme et poétique…., contribuant à la beauté unique du paysage des forêts et des montagnes de la région Thanh.
Du lịch
/du-lich
Bài viết nổi bật khác
- Hot nhất
- Mới nhất