Chào các bạn, đây có lẽ là lần thất bại thứ 2 của mình, mà biến cố được mình coi là trầm trọng nhất trong cuộc đời mình
Là 1 thằng sinh viên Bách Khoa năm 3, nhưng mình lại thích kinh tế, cũng vì thế mà mình cũng không thoát khỏi sóng chứng khoán năm 2020 -2021 này.
Kể ra thì mình cũng là một thằng học được, hồi cấp 3 thì cũng đứng top của khối, ấy thế mà thi đại học điểm số cũng chẳng cao là mấy, đợt đó là lần khủng hoảng đầu tiên của mình, và mình nghĩ bản thân kém cỏi, và cũng chẳng còn mấy tin tưởng vào việc học hành. Nên lên năm nhất mình đã đi làm thêm rất nhiều, học nhiều thứ kiểu phát triển bản thân, mà chểnh mảng học hành.
3 năm sau, cũng là lúc mà con em mình thi đại học, sao số trời căn chuẩn thế, cứ gần thi đại học là y như rằng.... huây. Nhớ đợt thi xong đại học , mình cũng chán nản, suốt ngày ngủ, ngủ đến mức không ngủ được thì thôi, đầu cứ ong ong vì ngủ nhiều, 3 năm sau lại lặp lại, nhưng giờ thì mình không ngủ được vì lo. Lo vì mình sẽ cháy tài khoản, lo vì mình sẽ không giả được nợ. Năm nay các em 2k3 bị Sóng của xuân quỳnh đánh cho tơi tả, mình thì cũng bị sóng chứng khoán đánh cho nhếch người.
Mình là một thằng cẩu thả, tính cứ nhanh nhanh , nhanh nhanh cộng với là cũng học được 1 chút, nên cứ nghĩ là mình hay, nghĩ là mình giỏi, nghĩ là mình hay, nghĩ rằng tính nhanh nhanh nhanh nhanh vậy là tốt, luôn bắt được những cơ hội. Mặc dù thế thì mình lúc mới tham gia thị trường chứng khoán, mình cũng không giám chơi nhiều, chỉ chơi thử thôi, ai dè lãi thật mới đau, nạp vào 1-2 tr mua con Triệu Tử Long VIC, vì thấy đợt tháng 3-4 /2020 giảm sâu quá mà sau 1 tuần ăn những 10% ( hơn cả lãi suất mình đang gửi tiếp kiệm) thế là mình đi mở tài khoản chứng khoán, lên mạng nghe phân tích của các chuyển gia, nghe đâu rằng đầu tư giá trị là không bao giờ thua lỗ -_-. Và thế là mình xuống tiền, mua VIC luôn, mua xong mình vứt đấy , đi làm việc khác, chẳng để tâm gì đến. Một vài thời gian sau, mở app lên và thấy mình lãi được 1-2 trăm - Má nó, cơ hội làm giàu đây rồi, sao mình không biết đến sớm nhỉ ?
Rồi dần dần, mình nạp thêm tiền vào nhẩy nhót các kiểu, và đến khi 1200, mình thấy các room hô đại hội các kiểu, báo cáo kinh doanh các kiểu và bùm mình lỗ mất mấy triệu, bình thường thì chỉ mất vài trăm, lãi vài trăm thôi, nay lỗ vài triệu thì cũng lo sợ. Và đợt đó mấy chuyên gia hô sập, với đừng mua mới, thì một thằng gà mờ như mình lại nghĩ, mấy thằng bố láo, vì đợt đầu giảm 100 điểm rồi mấy hôm sau nó lại tăng lại, có room kêu bull trap rồi, mà mình không tin, mình nghĩ trong đầu rằng phân tích bố láo, giá mà mình mua hôm giảm sâu, thì giờ này có phải ăn đậm rồi không. Thế là mình lại bán con giảm, mua con tăng, và rầm thị trường lại oảng lần nữa, mình thì cầm hàng dính T+.
Xong vụ đấy mình cũng nghe phân tích nhiều, ăn may thế nào lại mua được VPB, nó chạy khá là tít, nên mĩnh cũng lãi được vài triệu, mà đợt đó mình còn mua chứng quyền ấy chứ, lãi tăng nhanh kinh. Rồi trước tết, thị trường lại có một phiên chỉnh, mình cũng chả biết gì mà bán ra hết, chỉ còn lại mấy 100 chứng quyền VPB vì nó dính T+, sợ ra tết nó lại giảm sâu. Ăn tết trong bất an, rồi sau tết nó lại tăng mạnh, "trời ơi là trời biết thế" - một câu thần chú mà bao đời vẫn được sử dụng
Cũng vì cái vụ đó mà mình cũng tìm hiểu chứng quyền, thấy tỉ lệ đòn bẩy cao, đợt vượt 1200, mình cần nhiều chứng quyền VRE lắm, vì nghĩ bất động sản tăng mạnh, mà VRE là bất động sản bán lẻ chứ có phải BDS đâu, cầm nhiều lắm. Rồi đứng núi này trông núi nọ, mua CVRE2101 không thấy tăng, chuyển sang con CVRE2013, và trời, con CVRE2101 nó lại tăng mạnh, vì lái nó đánh lên, còn con kia kể cả thị trường chung tăng, rồi chứng quyền tăng ầm ầm mà con của mình thì nó lại chả tăng chút nào, đến lúc giảm, mình cứ mua trung bình vốn hoài, đến lúc nó tăng ít, thì mình không chịu bán ra, toàn all in thôi. Dần dần số lãi giảm dần, rồi âm vào vốn. Rồi đến một ngày nó giảm , mà mình thì hết tiền để trung bình vốn - Ngu dốt. Đi vay thêm tiền, đầu tiên là vay bạn , vay 2 đứa bạn thân mỗi đứa 2tr thôi , rồi thì cũng lỗ, may sao đợt đó còn cắt lỗ, rút để giả chúng nó, rồi sau đó là lừa dối mẹ mình, bảo gửi tiếp kiệm, rồi là lấy tiền kinh doanh, bao giờ tài khoản của con đáo hạn thì con giả, lần đầu 2 chục tr, lần sau 50, lần cuối là 100. Mình chỉ nghĩ nhanh rằng lướt lát kiếm lại tiền rồi giả lại mẹ tiền.
Đợt chứng quyền tăng mạnh, cứ CW mới lên sàn giao dịch là nó trần hết, mình ham hố, vay mẹ thêm 100 tr, lúc đầu thì cũng chỉ giám mua 10-20tr, ưu tiên quản trị vốn, sau thấy nó lãi nhiều quá, lại câu" biết thế", và mình lại all in, định giá các kiểu, nào là từ 6 lên 12 không bán, ít con này cũng phải lên 15, mấy con chứng quyền MSN nhà KIS nó còn điểm hòa vốn 200 cơ mà, lên 15 mình mới bán. Và giờ thì mình mới biết, mấy con hàng này thì chỉ có lái mới định giá được thôi, đánh nhanh rút gọn thôi, càng ôm thì càng chết, mà đánh tỉ trọng vốn nhỏ, kiếm chút cà phê thôi, chứ gỡ lỗ thì càng lỗ
Rồi sau vụ chứng quyền, thị trường chung tăng, con mẹ của chứng quyền tăng, mà con con thì không, mà mình cứ thấy có lệnh lớn mua là mình cũng chẳng sợ, mua thêm trung bình giá xuống và đợt đó càng ngày nó càng giảm sâu và mình buộc phải cắt lỗ, lúc đó bị lỗ khoảng 10% NAV, NAV này là tiền của mình + tiền mình vay của mẹ. “Mẹ ơi con xin lỗi mẹ nhiều lắm, nhưng chẳng biết là sao, càng chơi càng lỗ, đời này, con nợ mẹ nhiều lắm !”
Rồi mình cũng nghĩ là dòng tiền không còn trong chứng quyền họ rút hết sang chơi cơ sở, chơi cơ sở thì mình lại không chơi mấy con hàng ngon, mà mua mấy con hàng ngon, lãi được tí là rút ra chơi mấy con hàng lởm, Vì thị trường tăng theo sóng ngành, ngành bank có TCB lead, dòng chứng có VND, SSI, VCI. Mấy con này cứ tăng ầm ầm, mình nhìn cũng sợ sợ, không giám vào, ấy thế mà lại dám vào mấy con penny BAB, BVB, PSI, BSI, rồi đặc biệt là con ART, hàng anh Quyết, hàng xịn thì không giám vào mà hàng lởm mua toàn mua khối lượng lớn. Càng thua, mình càng muốn gỡ nhanh, thấy mấy con sàn HXN, Upcom, tăng kinh quá mỗi phiên 10, 15% 2 phiên trần là mình về bờ, mình tham lam, danh mục toàn mấy con lởn, mong nó tăng kịch trần, mong ART nó tăng thật nhanh, rồi nhóm ngành tăng thì nó lại tích lũy, cứ giảm về nền 10.x là mình mua thêm trung bình vốn, đợi ngày báo thù giá 13, đến khi thị trường xấu đến thì nó giảm đầu tiên. Mà mình lại cứ bắt dao dơi cơ chứ, ngu không bằng cái ngu nào, đến lúc dính T+, lỗ càng lỗ sâu hơn, rồi nào là mua break, đùng một phát thị trường chung xấu, 10 phút cuối + phiên ATC ngày 6/7/21, tạo lập nó đạp cho sàn hàng loạt , mấy con của mình cũng lăn sàn theo, mà mình vừa mới all in hôm qua, hôm T2, muốn bán tháo cũng không bán được. Nhìn nó giảm mà lòng đau như cắt, những chẳng làm sao được đến khi thị phục hồi, thì mấy con mình cũng chẳng chịu nhúc nhíc mà nhanh bán lẻ, MWG, PNJ, DGW nó lại cứ tăng ầm ầm
Nhưng mình vẫn không cơ cấu mấy mã lởm đi, cứ nắm giữ, mong vài hôm nữa sóng chứng khoán chạy nước rút đợt nữa, mình cũng bán rồi đấy, nhưng rồi mình lại mua lại, ngu không nỗi ngu nào bằng. Mình biết là thị trường đã xấu, nghe mấy ông trên youtube cũng kêu là dòng tiền phân hóa, chỉ nên nắm giữ các mã có dòng tiền, có triển vọng và báo cáo kết quả kinh doanh tốt. Và điều gì đến cũng sẽ đến thứ 6 ngày 9/11/21 cũng chính là hôm nay, thị trường lại 1 lần nữa oảng, cũng may mình cắt lỗ trước phiên chiều, nhưng vẫn dính khoảng 30% hàng T+, và thôi mình quyết định rồi, T2 tuần sau mình sẽ bán hết ATO, rút hết tiền ra khỏi chứng khoán, giả tiền mẹ, lỗ thì lỗ. Đến giờ thì tiền của mình đã lõm hết 100%, âm vào cả tiền mình mượn mẹ, bao nhiêu lâu đi làm thêm, chắt chiu vài đồng, thì hôm nay chính thức mất trắng.
Mình biết thị trường sẽ còn tăng lên, nhưng chỉ có những con có dòng tiền thì mới lên nữa, biết là thị trường đang trong giai đoạn xấu, nó có thể vùng 1320 rồi lại phóng lên tiếp hoặc có thể là về 1270, biết là bây giờ mình cắt lỗ là mình cắt ngay đáy, nhưng thôi mình đã quyết định rời bỏ thị trường để tĩnh lại cái tâm đã, tuần sau mình cũng học hè rồi, mà tâm lý qua nay của mình rất bất ổn từ hôm T3 6/7/21 tại mình con chơi phái sinh nữa.
Học được chút kiến thức price action, cũng ngứa cựa chơi phái sinh, mình cũng chỉ dám chơi 1 hợp đông thôi hôm đầu thì ăn vài trăm, sướng lắm, vài hôm cũng ăn được vài triệu, càng chơi thì càng nghĩ cứ đà này là sắp gỡ được hết rồi, rồi dần dần cũng có ngày lỗ 1 tr, 2tr, ngày hôm sau cũng lãi lại, nhưng tính chung bình thì vẫn lỗ mà chơi FOMO lắm, toàn dùng lệnh Đảo, mua bán ngay lập tức, không quản trị rủi ro, mà ngày hôm trước đã vậy, dặn lòng tuyệt đối không mua ngay bán ngay, chỉ đặt lệnh limit, ấy thế mà , ngày hôm sau vẫn y như cũ, không có chút thay đổi, cứ nhanh nhanh 8h45 xem bảng điện, đến 2h45 là lại khóc. Cho đến cái hôm mùng 6 tháng 7 kia, chua cha, mình đặt nhầm lệnh, mà cũng chẳng phải nhầm, mình đặt Short, sau thấy nó tăng tí, mình lại Long ngay, chưa kịp trở tay thì thị trường sập xuống, đến lúc này mình ấn đảo vị thế thì cũng không kịp, vì nó âm hết tiền kí quỹ, và mình phải cắt lỗ 8 điểm. Ngày hôm đó, nếu mình giữ nguyên Short thì cũng ăn được 60 điểm. Cay cú, thua lỗ nặng, bên cơ sở thì danh mục cũng đang xanh 2tr chuyển thanh âm 10tr ngay, thua càng thêm thua. Hôm đấy chính thức tâm lý mình khá bị nặng, lo lắng bất an, không yên, chỉ mong ngay hôm sau bật bảng điện, đi lệnh và gỡ lại ngay, rồi mình cũng gỡ lại được ít , nhưng hôm sau thì mình lỗ mất vài triệu nữa. Tâm lý hoảng loạng, buồn rầu, bao trùm lên từng khoảnh khắc còn lại trong ngày. Mình đoán là sẽ còn một đợt sụt giảm nghiêm trọng nữa, có thể là T6 hoặc T2 tuần sau, mình dự định là sẽ bán hết hàng cơ sở, dồn tiền vào phái sinh, đánh vài hợp đồng để gỡ lại. Cũng may mình chưa có làm như vậy, hôm T6 tức là hôm nay, 9/11, dự định của mình hoàn toàn đúng, giá hồi về và suy giảm, thế mà nó không giảm mạnh thì mình lại lung lay là giá sẽ lại phục hồi, đến khi mình rời mắt khỏi bảng điện, thì giá phái sinh đã giảm từ 1511 xuống còn, 1487, hơn 30 điểm, mình lại cay cú, mình Short đuổi, lúc đầu thì cũng có ăn, vì nó xuống đến 1481 cơ mà, nhưng rồi nó lại hồi lên, giá cứ lên xuống , xập xình như giao động hình sin vậy, thế đếch nào, mình lại lõm thêm 30 điểm nữa, và ngày hôm nay thì mĩnh lõm mất 50 điểm, một ngày dự đoán đúng nhưng lại mất thêm tiền, cơ sở cũng giảm. Và mình quyết định là mình sẽ từ bỏ chứng khoán một thời gian, chứ bây giờ tâm lý quá rồi, càng chơi sẽ càng lỗ thôi, T2 mình sẽ bán nốt và nghỉ
Mình thì cũng hay xem mấy cái video phát triển bản thân, tìm tòi học hỏi, cũng có 5 hũ tài chính, phân ra, đầu tư, tiết kiệm, học tập,... lúc đầu mới tập chơi thì cũng chỉ lấy một phần nhỏ trong hũ đầu tư, rồi sau đó là toàn bộ hũ, rồi đến lúc chẳng cần hũ nào hết, cứ là tiền thì mình cho vào chứng hết, mong muốn gỡ và kiếm được tiền nhanh, từ tiền học phí đến tiền học bổng mình cũng cho vào đấy hết, đúng là tham lam mà.
Bài viết này gửi đến mình của tương lai, tuổi 30, để biết là ngày xưa mày đã từng liều đến như nào, không biêt sau này may có làm ông nọ bà kia không, hay đang ở đâu đường xó chợ nào thì cũng hãy đọc lại cái bài này, nhớ thật kĩ vài cái bài học xương máu ngày hôm nay
1. Quản trị rủi ro là quan trọng nhất, đừng có all in full margin, hũ tài chính sinh ra để bảo vệ may và tránh rủi ro, và hũ đầu tư thì cũng đừng dồn hết vào, lúc nào cũng phải cân bằng tỉ lệ hàng và tiền (50/50)
2. Kỉ luật là điều giúp mày tồn tại trên thị trường này, phải kiên nhẫn, chờ đợi cơ hội đến, đừng để cảm xúc điều khiển mày
3. Đầu tư vào cái đầu không bao giờ sai cả, cũng chính vì tiếc tiền mấy khóa học, mà giờ mày còn lỗ nhiều hơn gấp mấ lần những khóa học đó, sách thì không chịu đọc, không chịu mua -_-
4. Ngoài ra thì cái hũ từ thiện, cũng phải tồn tại từ thiện, khi mà có thì hãy chia sẻ, giúp đỡ người khác, chứ cuộc đời chẳng biết đâu mà lần , nay thịnh mai suy, đừng bao giờ vênh vênh tự đắc
5. Dục tốc bất đạt, càng muốn kiếm tiền , càng muốn gỡ nhanh chóng thì càng dễ mất tiền, giá mà mình cứ nắm dữ mấy con blue chip, mấy con đầu ngành, VPB, VND, SSI, VCI thì giờ này cũng chẳng lỗ đến như vậy, chơi phái sinh cũng ko long đuổi, Short đuổi, mà đợi cơ hội đẹp, thì đã thắng đậm rồi
6. Đánh phái sinh đánh theo Price Action, thì chỉ đánh khung 1h , 15p, 5p , thôi, kiên nhẫn chờ đợi và cơ hội sẽ đến, có thể phải chờ 1 tháng, nửa tháng, mới có cơ hội đẹp để vào lệnh, và khi gồng lệnh cũng phải gồng thật lâu, nhớ Stop Loss đàng hoàng
7. Đầu tư thì luôn dữ tỉ lệ 50% tiền, 50% hàng, lúc nào giá về keylevl quan trọng của khung tháng, thì mới all in, đánh to + ACD phân kì dương nhưng chỉ đánh tiền trong hũ đầu tư thôi, tuyệt đối không dùng margin và vay mượn để đầu tư, tâm lý sẽ không thoải mái và dễ oảng.
8. Hàng lởm penny, chứng quyền này nọ, chỉ tối đa 10% hũ đầu tư kiếm chút tiền cà phê, mua đánh nhanh rút gọn, đã chót mua ít rồi thì thôi, đừng tiếc mà mua gia tăng thêm, không là dính T+ rồi lại mất hết tiền đấy, đặc biệt là đừng mua trung bình vốn, để mong một ngày khéo lên là hòa vốn. Hàng thắp hương, thì chỉ mua một lần bán một lần thôi, đừng mua gia tăng
9. Cứ đầu ngành mà chơi, không sợ chậm ỳ, càng lên chậm thì càng bền
Sau này sống nhiều tuổi hơn thì rút ra thêm nhiều bài học nữa nhé, chứ bây giờ t đang mất tiền, đầu nó lú lắm, nên chỉ rút được vài cái bài học
P/s: Bây giờ đã là ngày 13/7 rồi, sắp sang ngày 14, mấy ngày qua Spiderum bảo trì, nên không có đăng bài được, và đã trôi qua mấy ngày rồi. Hôm T2 12/7 vừa rồi, đúng như dự định của mình, thị trường sập mạnh lắm, "quả đày mà rút hết tiền đánh phái sinh thì... hồi hết lại vốn" nhưng thôi quyết định là đã rút hết tiền để tâm trạng thanh thản hơn, mà tâm trạng thanh thản thì mới thấy được điểm vào lệnh đẹp với không bị Long Short đuổi, chứ quả đáy mà rút ra thật thì giờ cũng ăn đủ.
Hôm này cũng là một ngày thật đẹp cho cổ phiếu lởm, hàng anh quyết bẻ lái trong phút bù giờ, tăng kịch trần, chắc mấy bác đu trên giá 10, giá 13 đang vui lắm, nay trần nhưng mới có giá 8.6 thôi. Mình biết mà mình biết sẽ có ngày hôm nay, giá 10 bọn lái nó gom nhiều lắm, đánh xuống giá 7 + thị trường xấu, anh em có mà bán hết, mình cũng ói hàng đầu tiên, nhưng điều quan trọng ở đây là " mai có nên đua lệnh không nhỉ, mua tất tay luôn" . Dường như mình vẫn chưa học được bài học gì các bạn ạ, mình vẫn chứng nào tật đấy, vẫn ham kiếm tền nhanh, mình phải làm sao bây giờ, ai cứu tôi không
Cập nhật tình hình 20/7/2020, đúng như mình dự đoán, thị trường sập mạnh, hiện giờ đang ở vùng 1243. ART hàng anh quyết mình mua hôm thứ 4 tuần trước, thứ 2 hôm qua vừa về, mình mua vì anh Quyết cho nó tăng trần, mình đã dự phòng 2 kịch bản, một là tăng trần vài phiên thì hàng về mình dữ, hai là nếu hàng về lỗ thì mình cắt lỗ ngay. Nhưng 2 phiên thứ 5, thứ 6 nó giảm với khối lượng nhỏ, mình lại nghĩ là chắc để kiết cung, rồi T3 hàng về (thứ 2) buổi sáng lừa tình cho bán hết, rồi cuối phiên kéo kịch trần. Buổi sáng hôm qua, sáng thứ 2, đúng như kịch bản, ART giảm, đợi phút cuối anh Quyết kéo lên trần, bán cho tít. Nhưng đời đâu như là mơ, anh Quyết ngủ quên đến 2h45 a vẫn chưa dậy, và thị trường đỏ lửa, thì hàng anh Quyết xanh lơ đầu tiên, hàng loạt những ngân hàng ngon còn xanh lơ, MWG gần xanh lơ, thì cổ lởm, cổ rác sao tránh khỏi.-_-. Mình đã quá tham lam, khi đã rút tiền ra khỏi thị trường rồi, nhưng chỉ vì một phiên tăng trần của các cổ penny, nghĩ rằng thời cổ penny đã đến, chúng nó sẽ tăng trần liên tục đặc biệt là trong thị trường xấu như thế này, rồi lại còn all in nghĩ đến x2 x3 tài khoản mình như phát điên, dùng hết số tiền đóng học phí kì này của mình, 17tr, mua tất tay luôn. Hôm thứ 4 đấy, mình thấy có lệnh mua 1tr cổ ART , mình càng đinh ninh nhận định của mình, rằng sẽ tím vài phiên nữa, nên mình mua 3 lần giá trung bình là 9.06 ai ngờ trong phiên có lúc nó cũng giảm về 8,4 ; sự thật là mình bị lòng tham chi phối. Không hiểu sao, lúc đầu mới tham gia thị trường, mình cũng sợ những cổ phiếu lởm lắm, sợ bị úp bô cực kì, sợ chứng khoán rơi, nên cũng chỉ vào chút tiền, nhưng càng về sau mình càng máu, càng liều, đã dồn hết tiền, rồi lại còn mua cổ phiếu rác. MÌnh nhận ra một điều rằng, mỗi lần mình mua, mình đều nghĩ đến lợi nhuận khi mình mua nó, định giá tính toán các kiểu, và nghĩ nó sẽ tăng trần, tăng vượt đỉnh, x2 x3 trong vài ngày vài tuần, mình đã bị lòng tham chiếm hữu cơ thể. Có lẽ đó là tính cách của mình, bạn nào chơi Liên Minh Huyền Thoại thì sẽ biết, mình cũng chơi, kĩ năng cũng kha khá, nhưng dễ thua. Đến giờ mình mới nhận ra một điều rằng, khi mình chơi bất kì mọt con nào, mình cũng nhăm nhăm để kiếm thêm mạng, làm sao để xanh nhất có thể ( tức là nhìn vào lợi nhuận) mà quên đi rủi ro là mình có thể đổi mạng, hoặc những pha băng trụ, mình có thể bị giết mà không không được ăn mạng. Đó là biểu hiện của lòng tham.
Có lẽ bài học lớn nhất trong đợt chơi chứng khoán này của mình là lòng tham, chứ không hẳn là những quy tắc mà mình đặt ra, long tham có thể khiến mình phá vớ những quy tắc mà mình đặt ra đó. Phải kiểm soát được nó, trước khi đi một lệnh nào đó, chọn mua một cổ phiếu nào đó, phải luôn nghĩ đến rủi ro, nghĩ đến hậu quả có thể cháy tài khoản, ảnh hưởng đến gia đình, đến mọi người xung quanh, mất tiền , mất niềm tin, mất cả tiền học phí. All thì cũng đúng thôi, lời thì lời rất nhiều, nhưng nếu thị trường giảm sâu nữa thì lấy tiền đâu mà bắt, ăn lại không yên, ngủ lại không ngon, rủi ro nhiều hơn lợi nhuận thì thôi nghỉ cho nó khỏe