Sinh viên tìm việc thế nào?

Hôm trước nhận được comment của một em trên Facebook, “Anh ơi anh viết một bài hướng dẫn tìm việc cho sinh viên năm 2 đi anh?”. Công việc đầu tiên của mình cũng bắt đầu vào năm 2, làm Marketing Executive cho một trung tâm tiếng Anh mới mở. Cá nhân mình thấy công việc đầu tiên này là nền tảng giúp ích được cho mình rất nhiều về cả kinh nghiệm, kiến thức cũng như ‘làm đẹp CV’ hơn để tìm các công việc về sau. Nhiều bạn lo lắng là sinh viên năm 2 thì vẫn đang lơ nga lơ ngơ, kinh nghiệm không có, phải tìm việc như thế nào đây? Với kinh nghiệm cá nhân của bản thân, nếu bạn đang là sinh viên năm hai (hoặc cả năm 3, năm 4) thì có một số tips dưới đây có thể giúp bạn hiền tìm được một công việc tốt.

Thật đấy! Đa số các vị trí tốt thì nhà tuyển dụng có cách khác để tìm ra ứng viên chứ không phải đăng tin lên Vietnamwork hay qua một group nào đó trên Facebook. Nhà tuyển dụng sẽ hỏi bạn bè của họ, đồng nghiệp cùng công ty, các mối quan hệ làm việc của họ khi cần tuyển một vị trí mới. Ví dụ khi mình cần tuyển một bạn làm Copywriter cho trung tâm UNESCO, trước khi quyết định đăng tin mình sẽ hỏi bạn bè trong danh sách trước “Ê mày, có biết đứa nào viết giỏi giỏi không? Giới thiệu với.”.


Thế nên tip đầu tiên của mình cho các bạn là hãy cố gắng mở rộng các mối quan hệ càng nhiều càng tốt. Chịu khó tham gia các buổi talkshow, giao lưu các thứ, nhưng đừng ngồi không. Cũng không nhất thiết cứ phải lân la làm quen người nổi tiếng, diễn giả, hãy làm quen với người bạn đang ngồi bên cạnh mình trước đã nhé. Biết đâu bạn đấy lại có bố mẹ, anh chị em gì đó đang cần tìm một người có chuyên môn mà bạn có thì sao.

Như mình đã nói ở đoạn giới thiệu, một công việc vào năm hai giúp ích được cho mình rất nhiều để tiếp tục tìm được các công việc tốt hơn sau khi ra trường. Có hai lý do chính đấy là:


Một công việc vào lúc còn đang đi học (việc thật chứ không phải tình nguyện) sẽ giúp mình có được cái mà nhà tuyển dụng rất hay đòi đấy là ‘kinh nghiệm’.

Việc thử và làm một công việc vào thời điểm đi học sẽ giúp mình biết được mình có thật sự thích, thật sự hợp với ngành nghề hay lĩnh vực đó không. Ví dụ vào thời điểm năm hai mình rất thích Marketing nên quyết định làm công việc Marketing Executive. Sau khi làm xong công việc này thì vì tính chất công việc thời gian không phù hợp nên thấy mình hổng còn hợp với ngành này nữa.

Vì sao các bạn sinh viên tìm mãi mà không được công việc ‘tốt’? Có một lý do mình phát hiện ra là: các bạn sinh viên định nghĩa công việc tốt cứ phải là công việc ở một công ty nào đấy rất to, rất nổi tiếng trong ngành cơ. Ví dụ học tài chính thì cứ phải làm Big 4 mới là tốt, học Marketing thì cứ phải vào FMCG mới là kêu. Thật ra các vị trí ở những công ty kể trên đúng là tốt thiệt, tuy nhiên vì tốt nên họ cũng cạnh tranh cao lắm. Một sinh viên năm 2 năm 3 như chúng ta, học hành tàng tàng, kinh nghiệm chưa có, hoạt động không nhiều, sao cứ cô đâm đầu vào đó làm gì.

Trong khi mình thấy ngoài kia có rất nhiều start-up hay ho đang mọc lên. Đặc thù của các start-up là họ cực kì cần người – người ở đủ mọi ngành nghề. Họ cần một bạn học luật giúp học làm giấy tờ hay bạn học tài chính giúp học làm cân đối tài chính. Họ cần bạn học marketing để quảng bá sản phẩm, bạn học kinh tế đối ngoại để làm sale. Và có nhiều công ty lương trả cũng không tồi đâu, không hề thua kém so với các công ty lớn.


Đương nhiên là làm cho một start-up hay một FMCG cũng sẽ có sự khác nhau. Làm cho một công ty lớn thì bạn học được sự chuyên nghiệp, nâng cao khả năng chuyên môn tốt hơn. Làm cho start-up thì bạn được làm nhiều thứ, mỗi thứ một tí vì vậy có thể linh hoạt hơn. Mình không khuyên bạn nên chọn làm cho loại hình công ty nào khi còn là sinh viên cả, chỉ muốn nói ở đây cho bạn biết lựa chọn nào phù hợp với bạn hơn thôi hen.

Cái này mình thấy có nhiều bạn bỏ qua này. Khi nhận CV của các bạn gửi đến, nếu có link Facebook trong đó (thường các bạn rất hay cho) thì mình rất hay tò mò ấn vào để xem mặt mũi các bạn trông như nào, các bạn làm gì trên Facebook. Nếu trên Facebook toàn ảnh xinh đẹp của bạn, bạn toàn share các tin hay ho thì xin chúc mừng. Còn nếu không có gì hay ho trên Facebook cả thì bạn nên cân nhắc nhé.


Tốt nhất là trước khi bắt đầu kiếm việc các bạn nên dành thời gian ‘quét’ một lượt Facebook của bản thân trước. Ví dụ như tên đã chuyên nghiệp chưa, có ảnh nào không hay ho không, vân vân. Đôi lúc bạn không có để link Facebook trong CV nhưng với người tò mò (ví dụ là như mình) thì mình vẫn có cách tìm ra được Facebook của bạn để stalk đó.

Nghe thì hơi kì cục, vì sao lại nên nộp ít thôi? Mình khuyên các bạn nếu muốn nhanh và tìm được một công việc chất lượng thì nên có một bản kế hoạch tìm việc cụ thể cũng như dành thời gian để chuẩn bị hồ sơ thật kĩ. Thay vì viết một bản CV download sẵn từ trên mạng, Cover Letter đi copy paste thì bạn hiền nên dành thời gian để đầu tư sửa lại CV và Cover Letter cho từng vị trí, từng công việc để gây ấn tượng hơn trong mắt nhà tuyển dụng nhé.


Ngoài ra nếu bạn hiền chưa tự tin lắm với CV và Cover Letter của bản thân thì có thể đăng ký tư vấn với mình tại đây.

Thông thường thì khi nhà tuyển dụng nhìn vào CV, họ sẽ nhìn vào kinh nghiệm làm việc đầu tiên. Tuy nhiên vấn đề là sinh viên năm hai năm ba chúng ta thì thiếu kinh nghiệm thì nhà tuyển dụng biết nhìn vào đâu đây?


Câu trả lời là chúng ta nên đầu tư và phần Skills và nên biết lồng ghép các keywords liên quan đến công việc vào trong CV nhé. Ví dụ nếu bạn ứng tuyển ngành Marketing thì trong CV nên xuất hiện các Keywords như là ‘account’, ‘brand’, ‘creative’ chẳng hạn.


Để biết được keywords nào phù hợp với ngành thì dễ lắm, bạn chỉ cần lên google search từ khoá “keywords CV [tên ngành]” là được. Ví dụ mình search “keywords CV marketing” thì cho ra một đống như thế này.

Vì chúng ta là sinh viên năm hai, nên chúng ta thiếu kinh nghiệm. Vì thiếu kinh nghiệm nên chúng ta cần bù lại bằng những thứ khác sáng tạo hơn. Một bản CV sáng tạo hoặc đơn giản là có một website cá nhân giống như mình đây là một lựa chọn không tồi.


Một trang web cá nhân sẽ thể hiện cho nhà tuyển dụng thấy bạn là một người rất sáng tạo và giỏi về công nghê. Có rất nhiều nền tảng tạo website miễn phí ví dụ như là WordPress, Wix, Weebly. Bạn có thể vô tạo một website hoàn toàn đơn giản và upload resume lên đó cũng được. Mình có viết một bài kĩ hơn về việc vì sao nên có một website cá nhân tại đây, các bạn có thể đọc thêm.

Đây là một tip và cũng là một lỗi nhỏ mà mình thấy các bạn ghi viết Cover Letter hoặc khi gửi mail rất hay gặp phải. Nhà tuyển dụng sẽ không ấn tượng cho lắm nếu thấy Cover Letter hoặc email gửi chung chung kiểu như là “to whom this may concern.” hay là kiểu như “Dear Mr./Ms.” chẳng hạn. Tốt nhất là khi viết Cover Letter hoặc email nên có tên người nhận cụ thể. Nhưng làm thế nào để tìm được tên người nhận cụ thể thì bạn đọc thêm bài viết “Kính gửi ai khi viết Cover Letter” để biết cách nhé.

Tips cuối cùng mình muốn chia sẻ với các bạn sinh viên đang đi tìm việc đó là các bạn nên cố gắng mở rộng phạm vi tìm kiếm ra nhé. Đừng lúc nào cũng chăm chăm tìm việc trên các trang thông dụng như Vietnamwork. Có rất nhiều trang hay ho có nhiều việc làm phù hợp hơn dành cho sinh viên như là Ybox, 8morning Job – đây là các trang đã chọn lọc công việc phù hợp và không đòi hỏi nhiều kinh nghiệm lắm đâu.


Các bài khác: https://anhtuanle.com/articles/

Lớp học CV Online: https://anhtuanle.hachium.com/