Phần 4 : Hướng dẫn thu thập thiên thạch và tìm hiểu về thị trường thiên thạch

Vào cuối những năm 1960 khi tôi còn là một cậu bé, niềm vui lớn nhất của tôi là được đi đến bảo tàng địa chất của London (nay là một phần của Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên, London) để tham quan các bộ sưu tập khoáng sản và thiên thạch của họ. Vào thời điểm đó, hầu hết các thiên thạch được biết đến đều được lưu giữ trong các trường đại học và bảo tàng.
Nhà khoa học thiên thạch tiên phong người Mỹ Harvey H. Nininger đã mở bảo tàng thiên thạch của mình bên cạnh Đường 66 ở Arizona vào năm 1946 và là một trong những người đầu tiên bắt đầu cung cấp các mẫu thiên thạch để bán cho công chúng.
Một số công ty như Ward's Natural Science cũng là nguồn cung cấp các mẫu thiên thạch nhưng phần lớn, đá vũ trụ là lĩnh vực của giới học thuật và một số nhà sưu tập lập dị.
Trong những năm 1970 và đầu những năm 1980, những người đam mê táo bạo như Robert Haag, Allan Langheinrich, Marvin Kilgore, Blaine Reed và Edwin Thompson đã bắt đầu xây dựng những doanh nghiệp hợp pháp kinh doanh thiên thạch đầu tiên và thị trường sưu tập thiên thạch tư nhân hiện đại đã ra đời từ đó.
Vào thời kỳ trước khi có Internet, khi chưa có ấn phẩm in phổ biến nào hướng đến những nhà sưu tập đá vũ trụ mới chớm nở, thật khó để gặp được những người đam mê như vậy. Các tạp chí Astronomy và Sky & Telescope thỉnh thoảng sẽ xuất bản các bài viết về thiên thạch; đôi khi có thể tìm thấy một quảng cáo nhỏ về "Thiên thạch" ở trang sau của các ấn phẩm đó và những người bán thiên thạch gửi bản tin và danh mục đến nhóm khách hàng nhỏ của họ.
Ngày nay, đá vũ trụ có sẵn ở nhiều cửa hàng khác nhau và tạp chí Meteorite hàng quý phục vụ cho những người đam mê đá vũ trụ, cũng như ấn phẩm trực tuyến hàng tháng Meteorite Times và Meteorite Mailing List (danh sách trực tuyến). Có một số người, như tôi, làm việc toàn thời gian với thiên thạch, và rất nhiều nhà sưu tập/đại lý điều hành các doanh nghiệp liên quan đến thiên thạch bán thời gian để giúp trang trải chi phí mở rộng bộ sưu tập cá nhân của họ.
1)Thiên thạch có giá trị như thế nào?
Thiên thạch thường được bán theo trọng lượng. Cộng đồng sưu tầm thiên thạch sử dụng hệ mét nên trọng lượng được đo bằng gam và kilôgam, còn kích thước được đo bằng cm và milimét.
Giống như hầu hết các đồ sưu tầm khác, giá trị thương mại của thiên thạch được xác định bởi một số yếu tố bao gồm độ hiếm, nguồn gốc, tình trạng bảo quản và vẻ đẹp hoặc sức hấp dẫn về mặt thẩm mỹ.
Điều quan trọng cần lưu ý là các phát hiện thiên thạch mới và đáng chú ý luôn phải được cung cấp cho cộng đồng khoa học để nghiên cứu. Sau khi thiên thạch được phân tích và phân loại bởi học viện, các mẫu vật dư thừa sẽ được đưa vào thị trường thương mại.
Giá thiên thạch thay đổi tùy theo nguồn nhưng các con số được trích dẫn ở đây là giá bán lẻ điển hình trên thị trường hiện nay.
Đá chondrite chưa được phân loại được những người du mục nhặt được khi đi lang thang ở sa mạc Sahara có giá khoảng 0,50 đô la/gam. Những viên thiên thạch hấp dẫn từ Gao-Guenie từ vụ thiên thạch rơi ở Burkina Faso , Châu Phi , ngày 5 tháng 3 năm 1960 có thể được mua với giá khoảng 1,50 đô la/gam và một mẫu thiên thạch sắt Campo del Cielo chất lượng cao từ Tỉnh Chaco, Argentina có thể có giá khoảng 400 đô la/ một kilôgam.
Đây là thiên thạch đá (chondrite) rộng 3,1" (359 gram) từ một cánh đồng rộng lớn rải rác ở sa mạc Sahara phía tây của Morocco. Chúng tôi tin rằng thiên thạch này có thể được phân loại là chondrite L3 dựa trên hầu hết các vật liệu tìm thấy trong khu vực, mặc dù điều đó có thể được xác định chắc chắn mà không cần cắt nó. Chondrite thông thường loại L là loại thiên thạch phổ biến nhất và do đó có giá cả phải chăng nhất, cho phép bạn sở hữu một "đá không gian" nặng với mức giá hợp lý. Thiên thạch này có lớp vỏ hợp nhất đẹp
Đây là thiên thạch đá (chondrite) rộng 3,1" (359 gram) từ một cánh đồng rộng lớn rải rác ở sa mạc Sahara phía tây của Morocco. Chúng tôi tin rằng thiên thạch này có thể được phân loại là chondrite L3 dựa trên hầu hết các vật liệu tìm thấy trong khu vực, mặc dù điều đó có thể được xác định chắc chắn mà không cần cắt nó. Chondrite thông thường loại L là loại thiên thạch phổ biến nhất và do đó có giá cả phải chăng nhất, cho phép bạn sở hữu một "đá không gian" nặng với mức giá hợp lý. Thiên thạch này có lớp vỏ hợp nhất đẹp
Thiên thạch Sikhote-Alin của Nga (rơi vào ngày 12 tháng 2 năm 1947) là sự kiện thiên thạch đơn lẻ lớn nhất trong lịch sử hiện đại được ghi chép và các mẫu thiên thạch rơi xuống khá nguyên vẹn, thay vì phát nổ thành nhiều mảnh nhỏ trên không hoặc gần mặt đất, được các nhà sưu tập thèm muốn vì các đặc điểm bề mặt của chúng. Một mẫu vật Sikhote-Alin cao cấp sẽ có giá từ 2 đến 3 đô la/gam.
Thiên thạch Sikhote-Alin có lỗ: Một thiên thạch sắt nguyên khối tuyệt đẹp nặng 1.315 gam từ Sikhote-Alin rơi xuống TĐ năm 1947. Mẫu vật thẩm mỹ nổi bật này được định hướng một phần, được bao phủ bởi các regmaglypts (dấu vân tay) mịn và có một lỗ tự nhiên lớn cực kỳ hiếm. Ít hơn một trong một nghìn thiên thạch sắt có lỗ tự nhiên, và một thiên thạch có chất lượng này sẽ là một trung tâm tuyệt đẹp trong một bộ sưu tập lớn. Ảnh của Geoffrey Notkin, bản quyền Aerolite Meteorites
Thiên thạch Sikhote-Alin có lỗ: Một thiên thạch sắt nguyên khối tuyệt đẹp nặng 1.315 gam từ Sikhote-Alin rơi xuống TĐ năm 1947. Mẫu vật thẩm mỹ nổi bật này được định hướng một phần, được bao phủ bởi các regmaglypts (dấu vân tay) mịn và có một lỗ tự nhiên lớn cực kỳ hiếm. Ít hơn một trong một nghìn thiên thạch sắt có lỗ tự nhiên, và một thiên thạch có chất lượng này sẽ là một trung tâm tuyệt đẹp trong một bộ sưu tập lớn. Ảnh của Geoffrey Notkin, bản quyền Aerolite Meteorites
Pallasite là thiên thạch sắt đá chứa olivin (đá quý peridot) và đặc biệt được ưa chuộng khi cắt và đánh bóng vì màu sắc hấp dẫn và độ trong mờ của các tinh thể mà chúng chứa. Các lát pallasite ổn định như Imilac ( Chile ), Glorieta Mountain (New Mexico, Hoa Kỳ) và Esquel (Argentina) được đánh giá cao vì đá quý nhiều màu sắc và độ ổn định lâu dài, và sẽ có giá từ 20 đến 40 đô la/gam.
img_0
Nửa lát thiên thạch pallasite: Nửa lát thiên thạch pallasite Imilac nặng 67,9 gam từ sa mạc Atacama của Chile. Thiên thạch này đã được cắt và đánh bóng để lộ ra những tinh thể olivin trong mờ tuyệt đẹp. Pallasite được cho là hình thành ở ranh giới lõi/lớp phủ của các tiểu hành tinh lớn và là một trong những thiên thạch được săn đón nhiều nhất. Imilac là một pallasite đặc biệt ổn định và những ví dụ như thế này, với các tinh thể trong suốt và đầy màu sắc, được các nhà sưu tập đánh giá rất cao. Ảnh của Leigh Anne DelRay, bản quyền Aerolite Meteorites
Nửa lát thiên thạch pallasite: Nửa lát thiên thạch pallasite Imilac nặng 67,9 gam từ sa mạc Atacama của Chile. Thiên thạch này đã được cắt và đánh bóng để lộ ra những tinh thể olivin trong mờ tuyệt đẹp. Pallasite được cho là hình thành ở ranh giới lõi/lớp phủ của các tiểu hành tinh lớn và là một trong những thiên thạch được săn đón nhiều nhất. Imilac là một pallasite đặc biệt ổn định và những ví dụ như thế này, với các tinh thể trong suốt và đầy màu sắc, được các nhà sưu tập đánh giá rất cao. Ảnh của Leigh Anne DelRay, bản quyền Aerolite Meteorites
Ở mức giá cao là những loại khác thường như diogenite Tatahouine (rơi vào ngày 27 tháng 6 năm 1931, Foum Tatahouine, Tunisia ). Một mẫu vật nguyên chất sẽ dễ dàng có giá 50 đô la/gam trong khi những mẫu thiên thạch Mặt Trăng và Sao Hỏa hiếm có có thể được bán với giá 1.000 đô la/gam hoặc hơn — gần gấp bốn mươi lần giá vàng hiện tại!
2)Thiên thạch có lịch sử hấp dẫn :
Một số nhà sưu tập bị thu hút bởi những thiên thạch bình thường có lịch sử hấp dẫn, chẳng hạn như thiên thạch chondrite Beaver L5 được sử dụng làm chặn cửa tại nhà tù Beaver County, Oklahoma trong những năm 1940 hoặc thiên thạch chondrite Claxton L5 đã phá hủy một hộp thư ở Evans County, Georgia vào mùa đông năm 1984.
Các mẫu vật có nguồn gốc độc đáo cũng được các nhà sưu tập săn đón rất nhiều vì chúng cung cấp mối liên hệ với những người đam mê đã đi trước chúng ta. Harvey Nininger và người kế nhiệm ông, Glenn Huss, đã vẽ những con số sưu tập nhỏ, tỉ mỉ trên các mẫu vật của họ, đi kèm với các thẻ mẫu vật của Phòng thí nghiệm thiên thạch Hoa Kỳ. Một thiên thạch tương đối phổ biến như Canyon Diablo (Arizona, Hoa Kỳ) trở nên có giá trị sưu tầm cao nếu nó mang số Nininger.
img_1
Các bảo tàng lớn với bộ sưu tập đồ sộ đôi khi giao dịch với những thợ săn thiên thạch để có được mẫu vật mới. Ví dụ, một mẫu vật có nhãn hoặc số từ Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Hoa Kỳ ở New York hoặc Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên, London sẽ tăng giá trị đáng kể khi lịch sử của nó đi cùng mẫu vật dưới dạng tài liệu chính thức. Tôi biết những nhà sưu tập đã trả hàng trăm đô la cho một mẫu vật không có gì đặc biệt chỉ vì nó đi kèm với một nhãn viết tay cổ điển có giá trị lịch sử to lớn.
Thiên thạch có nhãn lịch sử: Một thiên thạch sắt Henbury nặng 197,2 gam được tìm thấy ở Úc vào giữa những năm 1930, được bao quanh bởi một bộ sưu tập thẻ căn cước mẫu vật và nhãn bảo tàng. Thiên thạch Henbury đặc biệt này được mua lại trong một giao dịch mang tính tổ chức với Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên, London, và nó cũng được giới thiệu trong một bài báo khoa học được xuất bản trong những năm 30. Một nguồn gốc khác thường như vậy làm tăng đáng kể giá trị cho một tác phẩm điêu khắc vốn đã rất hấp dẫn. Các thẻ căn cước trong hình đến từ một số bảo tàng và bộ sưu tập nổi tiếng nhất trên thế giới, bao gồm Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Quốc gia (Paris), Bộ sưu tập Thiên thạch Oscar E. Monnig (Fort Worth, Texas), Bảo tàng Anh và Phòng thí nghiệm Thiên thạch Hoa Kỳ. Những nhãn lịch sử như thế này làm tăng đáng kể giá trị của các mẫu thiên thạch mà chúng đi kèm. Ảnh của Leigh Anne DelRay, bản quyền Aerolite Meteorites
Thiên thạch có nhãn lịch sử: Một thiên thạch sắt Henbury nặng 197,2 gam được tìm thấy ở Úc vào giữa những năm 1930, được bao quanh bởi một bộ sưu tập thẻ căn cước mẫu vật và nhãn bảo tàng. Thiên thạch Henbury đặc biệt này được mua lại trong một giao dịch mang tính tổ chức với Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên, London, và nó cũng được giới thiệu trong một bài báo khoa học được xuất bản trong những năm 30. Một nguồn gốc khác thường như vậy làm tăng đáng kể giá trị cho một tác phẩm điêu khắc vốn đã rất hấp dẫn. Các thẻ căn cước trong hình đến từ một số bảo tàng và bộ sưu tập nổi tiếng nhất trên thế giới, bao gồm Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Quốc gia (Paris), Bộ sưu tập Thiên thạch Oscar E. Monnig (Fort Worth, Texas), Bảo tàng Anh và Phòng thí nghiệm Thiên thạch Hoa Kỳ. Những nhãn lịch sử như thế này làm tăng đáng kể giá trị của các mẫu thiên thạch mà chúng đi kèm. Ảnh của Leigh Anne DelRay, bản quyền Aerolite Meteorites
3)Thiên thạch rơi được quan sát thấy :
Những thiên thạch được các nhà quan sát đáng tin cậy nhìn thấy rơi xuống được gọi là những vụ thiên thạch rơi được chứng kiến, trong khi những thiên thạch được phát hiện sau đó một cách tình cờ được gọi là những thiên thạch được phát hiện. Những thiên thạch được nhiều người chứng kiến rơi xuống thường có giá cao hơn những thiên thạch được phát hiện, và một số nhà sưu tập thiên thạch còn săn lùng những viên thiên thạch rơi trùng vào ngày sinh nhật của họ. Đây không phải lúc nào cũng là một nhiệm vụ dễ dàng. Một viên thiên thạch rơi xuống miền Tây Hoa Kỳ vào đúng ngày sinh nhật của tôi được lưu giữ trong một bộ sưu tập bảo tàng lớn và tôi chưa bao giờ có thể có được một mảnh, nhưng tôi vẫn nuôi một chút hy vọng !
Thiên thạch Peekskill nổi tiếng là một chondrite bình thường (H6) không có nhiều giá trị về mặt khoa học, nhưng là một ví dụ tuyệt vời về cách một thiên thạch bình thường đi kèm một câu chuyện đáng chú ý có thể tăng thêm giá trị.
Vào đêm ngày 9 tháng 10 năm 1992 thiên thạch Peekskill nặng 12,4 kg đã rơi vào cốp xe Chevy Malibu 1980 đang đỗ khiến nó trở thành một trong những mẫu vật được mong muốn nhất, với giá từ 100 đến 200 đô la/gam,trong khi bạn có thể dễ dàng mua một chondrite H6 khác với giá 1 đô la/gam hoặc thấp hơn.
img_2


1992:Một thiên thạch đâm vào chiếc Chevy Malibu đời 1980 của Michelle Knapp (may mắn là xe đang đỗ và không có người ngồi) ở Peekskill, New York.Thiên thạch đá, sau đó được xác định là nặng 12,37 kg khi va chạm, là một mảnh thiên thạch bốc lửa, được mô tả là bùng cháy sáng hơn cả trăng tròn và có thể nhìn thấy rõ trên bầu trời đêm từ Tây Virginia đến New York. Quả cầu lửa vỡ ra và đẩy thiên thạch này theo quỹ đạo từ tây nam đến đông bắc, đâm thẳng vào xe của cô Knapp
1992:Một thiên thạch đâm vào chiếc Chevy Malibu đời 1980 của Michelle Knapp (may mắn là xe đang đỗ và không có người ngồi) ở Peekskill, New York.Thiên thạch đá, sau đó được xác định là nặng 12,37 kg khi va chạm, là một mảnh thiên thạch bốc lửa, được mô tả là bùng cháy sáng hơn cả trăng tròn và có thể nhìn thấy rõ trên bầu trời đêm từ Tây Virginia đến New York. Quả cầu lửa vỡ ra và đẩy thiên thạch này theo quỹ đạo từ tây nam đến đông bắc, đâm thẳng vào xe của cô Knapp
4)Thiên thạch có vẻ đẹp thẩm mỹ :
Một số nhà sưu tập, như tôi, bị thu hút bởi những thiên thạch đẹp về mặt thẩm mỹ khi chúng được rèn giũa bởi các yếu tố tự nhiên trong quá trình lao xuống hành tinh của chúng ta một cách rực lửa. Những thiên thạch này có những đặc điểm đặc biệt của thiên thạch như regmaglypts (dấu ngón tay cái), định hướng , đường dòng chảy , lớp vỏ nhiệt hạch và trong những trường hợp rất hiếm là lỗ tự nhiên. Những thiên thạch có một trong những đặc điểm bề mặt đặc trưng của thiên thạch hoặc tất cả các đặc điểm này sẽ có giá cao trên thị trường sưu tập.


Thiên thạch Sikhote-Alin được phân loại là một octahedrite thô. Thiên thạch sắt này rơi vào ngày 12 tháng 2 năm 1947 tại khu vực Sikhote-Alin thuộc Đông Siberia, Nga.Ước tính ban đầu về khối lượng trước khi đi vào khí quyển trái đất của thiên thạch này được đặt ở mức 26 tấn. Con số sau đó được sửa đổi thành gấp đôi con số đó (lên đến 100 tấn). Đường đi của các mảnh vỡ dài khoảng 7 km và rộng 0,5 km
Thiên thạch Sikhote-Alin được phân loại là một octahedrite thô. Thiên thạch sắt này rơi vào ngày 12 tháng 2 năm 1947 tại khu vực Sikhote-Alin thuộc Đông Siberia, Nga.Ước tính ban đầu về khối lượng trước khi đi vào khí quyển trái đất của thiên thạch này được đặt ở mức 26 tấn. Con số sau đó được sửa đổi thành gấp đôi con số đó (lên đến 100 tấn). Đường đi của các mảnh vỡ dài khoảng 7 km và rộng 0,5 km
5)Cách bắt đầu bộ sưu tập thiên thạch:
Hầu như có nhiều cách để thu thập cũng như có nhiều loại thiên thạch khác nhau. Tôi có một người bạn tốt chỉ sở hữu những thiên thạch định hướng (Trong khi hầu hết các thiên thạch rơi xuống khi chúng di chuyển qua bầu khí quyển Trái đất, các thiên thạch định hướng duy trì quỹ đạo ổn định khi chúng rơi, có hình dạng mái vòm do sức nóng dữ dội của khí quyển. Hiện tượng này cực kỳ hiếm, chỉ có chưa đến 1% thiên thạch rơi theo cách này); một người khác có toàn bộ bộ sưu tập bao gồm các thiên thạch mà anh ấy đã tự tìm thấy.
Một đồng nghiệp của tôi ở Phoenix chuyên về thiên thạch từ bang Arizona, quê hương của chúng tôi và một người bạn khác ở Denver có rất nhiều loại thiên thạch nhỏ có lớp vỏ hợp nhất hoàn hảo. Những người khác chỉ thu thập những thiên thạch được quan sát thấy, những miếng thiên thạch siêu nhỏ (những lát cắt nhỏ trong hộp trưng bày), những phần mỏng hoặc pallasite. Những người sưu tập mẫu cố gắng thu thập một mẫu đại diện cho mọi loại thiên thạch đã biết - một nhiệm vụ khó khăn!
Viên thiên thạch nguyên vẹn và lát cắt hoàn chỉnh: Một chiến lược sưu tập phổ biến trong số những người đam mê là thu thập cả một viên thiên thạch nguyên vẹn và một lát cắt hoàn chỉnh từ cùng một thiên thạch. Theo cách này, cả các đặc điểm bên trong và bên ngoài của một thiên thạch cụ thể đều có thể được trưng bày trong cùng một bộ sưu tập. Trong ảnh là một viên thiên thạch nguyên vẹn, nặng 133,8 gam với số HH Nininger được vẽ tay là 176,15, cùng với một lát cắt được đánh bóng hoàn chỉnh, nặng 39,0 gam với số Nininger là 176,71, của thiên thạch Harrisonville. Chondrite có vân L6 này được tìm thấy ở Quận Cass, Missouri vào năm 1933. Ảnh của Geoffrey Notkin, bản quyền thuộc về Aerolite Meteorites
Viên thiên thạch nguyên vẹn và lát cắt hoàn chỉnh: Một chiến lược sưu tập phổ biến trong số những người đam mê là thu thập cả một viên thiên thạch nguyên vẹn và một lát cắt hoàn chỉnh từ cùng một thiên thạch. Theo cách này, cả các đặc điểm bên trong và bên ngoài của một thiên thạch cụ thể đều có thể được trưng bày trong cùng một bộ sưu tập. Trong ảnh là một viên thiên thạch nguyên vẹn, nặng 133,8 gam với số HH Nininger được vẽ tay là 176,15, cùng với một lát cắt được đánh bóng hoàn chỉnh, nặng 39,0 gam với số Nininger là 176,71, của thiên thạch Harrisonville. Chondrite có vân L6 này được tìm thấy ở Quận Cass, Missouri vào năm 1933. Ảnh của Geoffrey Notkin, bản quyền thuộc về Aerolite Meteorites
Một người mới làm quen với việc thu thập thiên thạch có thể muốn bắt đầu bằng cách lấy một mẫu vật từ mỗi nhóm trong số ba nhóm thiên thạch chính: thiên thạch sắt , thiên thạch đá và thiên thạch đá – sắt .


Năm 1861, một nhóm thợ mỏ phát hiện ra một miệng hố sâu khoảng hai mét và rộng mười mét gần thị trấn Taltal ở vùng Antofagasta, miền bắc Chile. Họ khai thác một lượng quặng lớn bất thường từ đáy miệng hố và hy vọng tìm thấy bạc sau khi xử lý. Điều này đã không xảy ra, nhưng một năm sau, Ignacy Domeyko, một nhà địa chất người Chile, phát hiện ra rằng những người thợ mỏ đã tình cờ tìm thấy thứ gì đó thậm chí còn quý giá hơn.Phần còn lại của một thiên thạch. Một số mảnh vỡ nằm trong bộ sưu tập của các trường đại học địa phương và thiên thạch được đặt tên theo tên cũ của một mỏ gần đó – Vaca Muerta, có nghĩa là ""con bò chết"" trong tiếng Tây Ban Nha. Nhưng trong thế kỷ tiếp theo, thiên thạch và địa điểm phát hiện ra nó sẽ bị lãng quên. Phải đến năm 1985, anh em nhà Martinez mới xác định được một địa điểm va chạm có kích thước khoảng 12x2 km, nơi họ tìm thấy nhiều thiên thạch hơn. Tổng cộng, gần bốn tấn vật liệu đã được tìm thấy cho đến nay, với khối lượng ban đầu ước tính khi đi vào khí quyển lên tới sáu tấn. Tuổi trên mặt đất của thiên thạch được ước tính là 240.000 năm.Thiên thạch này thuộc nhóm hiếm mesosiderite, là thiên thạch đá-sắt hình thành do va chạm của hai thiên thể lớn. Vaca Muerta là một trong những thiên thạch lớn nhất từng được tìm thấy từ nhóm không quá lớn này.Trọng lượng: 1.328 gĐịa điểm phát hiện: Taltal, miền bắc ChileThành phần: loại chuyển tiếp giữa thiên thạch sắt và đáSự thật thú vị: Thiên thạch được biết đến từ năm 1862 nhưng chỉ được ""phát hiện lại"" vào những năm 1980
Năm 1861, một nhóm thợ mỏ phát hiện ra một miệng hố sâu khoảng hai mét và rộng mười mét gần thị trấn Taltal ở vùng Antofagasta, miền bắc Chile. Họ khai thác một lượng quặng lớn bất thường từ đáy miệng hố và hy vọng tìm thấy bạc sau khi xử lý. Điều này đã không xảy ra, nhưng một năm sau, Ignacy Domeyko, một nhà địa chất người Chile, phát hiện ra rằng những người thợ mỏ đã tình cờ tìm thấy thứ gì đó thậm chí còn quý giá hơn.Phần còn lại của một thiên thạch. Một số mảnh vỡ nằm trong bộ sưu tập của các trường đại học địa phương và thiên thạch được đặt tên theo tên cũ của một mỏ gần đó – Vaca Muerta, có nghĩa là ""con bò chết"" trong tiếng Tây Ban Nha. Nhưng trong thế kỷ tiếp theo, thiên thạch và địa điểm phát hiện ra nó sẽ bị lãng quên. Phải đến năm 1985, anh em nhà Martinez mới xác định được một địa điểm va chạm có kích thước khoảng 12x2 km, nơi họ tìm thấy nhiều thiên thạch hơn. Tổng cộng, gần bốn tấn vật liệu đã được tìm thấy cho đến nay, với khối lượng ban đầu ước tính khi đi vào khí quyển lên tới sáu tấn. Tuổi trên mặt đất của thiên thạch được ước tính là 240.000 năm.Thiên thạch này thuộc nhóm hiếm mesosiderite, là thiên thạch đá-sắt hình thành do va chạm của hai thiên thể lớn. Vaca Muerta là một trong những thiên thạch lớn nhất từng được tìm thấy từ nhóm không quá lớn này.Trọng lượng: 1.328 gĐịa điểm phát hiện: Taltal, miền bắc ChileThành phần: loại chuyển tiếp giữa thiên thạch sắt và đáSự thật thú vị: Thiên thạch được biết đến từ năm 1862 nhưng chỉ được ""phát hiện lại"" vào những năm 1980
Những thiên thạch sắt “cổ điển” như Sikhote-Alin, Canyon Diablo, Odessa (Ector County, TX, USA), Henbury ( Australia ), có mặt trong hầu hết các bộ sưu tập lớn và đều có giá cả tương đối phải chăng. Các loại đá như Gao-Guenie, Gold Basin (Hạt Mohave, AZ, Hoa Kỳ) và Tây Bắc Châu Phi (NWA) 869 - một loại thiên thạch chondrite tuyệt đẹp từ sa mạc Sahara - đã được tìm thấy với số lượng lớn và các mẫu vật có kích thước khiêm tốn có thể dễ dàng được mua với giá 50 USD đến 100 đô la.
Thiên thạch đá – sắt, bao gồm mesosiderit và pallasit là loại hiếm nhất trong ba loại chính, nhưng mesosiderit Vaca Muerta của Chile và pallasite Seymchan của Nga đều có sẵn với giá cả hợp lý.
Người sưu tập cao cấp hơn có thể bắt đầu mua các lát thiên thạch hiển thị cấu trúc bên trong của thiên thạch. Thiên thạch sắt Gibeon ( Namibia ) rất ổn định sau khi cắt, hiển thị hoa văn tinh thể đẹp mắt và được những người đam mê yêu thích.
Thiên thạch trong giá đỡ Riker: Các nhà sưu tập thường trưng bày các lát cắt và các thiên thạch nhỏ, có giá trị riêng lẻ trong các hộp có nắp bằng kính được gọi là giá đỡ Riker. Trong ảnh (phía trên bên trái) là một lát cắt của breccia va chạm (đá bị biến dạng do va chạm thiên thạch lớn) mà tôi đã thu thập được bên trong hố thiên thạch Popigai trong chuyến thám hiểm năm 1999 của chúng tôi đến miền bắc Siberia, và (phía trên bên phải) một thiên thạch đá Wiluna (H5 chứng kiến ​​rơi vào ngày 2 tháng 9 năm 1967, Tây Úc) với số hiệu bộ sưu tập của bảo tàng Úc được vẽ tay. Vì thiên thạch được bán theo trọng lượng, các nhà sưu tập và đại lý thường đi đến các triển lãm đá quý với một cân kỹ thuật số cầm tay và một kính lúp để kiểm tra các mẫu vật. Một khối lập phương 1 cm được các nhà khoa học và đại lý chuyên nghiệp sử dụng để hiển thị tỷ lệ khi chụp ảnh các mẫu thiên thạch. Ảnh của Leigh Anne DelRay, bản quyền thuộc về Aerolite Meteorites
Thiên thạch trong giá đỡ Riker: Các nhà sưu tập thường trưng bày các lát cắt và các thiên thạch nhỏ, có giá trị riêng lẻ trong các hộp có nắp bằng kính được gọi là giá đỡ Riker. Trong ảnh (phía trên bên trái) là một lát cắt của breccia va chạm (đá bị biến dạng do va chạm thiên thạch lớn) mà tôi đã thu thập được bên trong hố thiên thạch Popigai trong chuyến thám hiểm năm 1999 của chúng tôi đến miền bắc Siberia, và (phía trên bên phải) một thiên thạch đá Wiluna (H5 chứng kiến ​​rơi vào ngày 2 tháng 9 năm 1967, Tây Úc) với số hiệu bộ sưu tập của bảo tàng Úc được vẽ tay. Vì thiên thạch được bán theo trọng lượng, các nhà sưu tập và đại lý thường đi đến các triển lãm đá quý với một cân kỹ thuật số cầm tay và một kính lúp để kiểm tra các mẫu vật. Một khối lập phương 1 cm được các nhà khoa học và đại lý chuyên nghiệp sử dụng để hiển thị tỷ lệ khi chụp ảnh các mẫu thiên thạch. Ảnh của Leigh Anne DelRay, bản quyền thuộc về Aerolite Meteorites
Sau một vài năm, hầu hết những người đam mê có xu hướng phát triển một lĩnh vực đặc biệt quan tâm và tập trung vào việc thu thập những thiên thạch có sức hấp dẫn đặc biệt đối với họ.
Hãy tự mình khám phá lĩnh vực này, xem xét những tài liệu uy tín có sẵn, nói chuyện với các đại lý và nhà sưu tập khác để trau dồi tích lũy thêm kinh nghiệm cho bản thân. Bạn nên có một số cuốn sách hay về thiên thạch và thu thập thiên thạch và tôi đặc biệt giới thiệu cuốn Hướng dẫn thực địa về thiên thạch và thiên thạch của O. Richard Norton và Lawrence A. Chitwood, và Nghệ thuật thu thập thiên thạch của Kevin Kichinka.
6) Mua thiên thạch ở đâu :
Một tìm kiếm trên Google với cụm từ “bán thiên thạch” tại thời điểm viết bài này đã tạo ra 91.300 kết quả trả về, vì vậy có rất nhiều sự lựa chọn trên không gian mạng.
Lời khuyên quan trọng nhất của tôi dành cho tất cả những người sưu tập, đặc biệt là những người mới bắt đầu, là: hãy tìm nơi mua hàng uy tín của bạn! Thiên thạch rất đắt tiền và việc duy trì danh tiếng tốt như một đại lý trung thực là điều quan trọng trong hoạt động kinh doanh của chúng tôi. Nhiều mẫu vật có giá trị cao được bán theo từng phần cực nhỏ, đặc biệt là thiên thạch mặt trăng và sao Hỏa. Một mảnh nhỏ của shergottite từ Sao Hỏa có thể trông giống một cục xi măng, vì vậy điều quan trọng là phải biết rằng bạn đang mua từ một nguồn có uy tín. Có rất nhiều thiên thạch giả bán trên thị trường, đặc biệt là trên eBay, vì vậy hãy luôn mua hàng từ một đại lý có uy tín và có kinh nghiệm, những người sẽ đảm bảo tính xác thực của hàng hóa của họ.
Hiệp hội Thu thập Thiên thạch Quốc tế (IMCA) tận tâm duy trì các tiêu chuẩn cao về tính toàn vẹn trong thị trường thiên thạch và các thành viên hiển thị biểu tượng IMCA trên trang web của họ. Vì điều kiện để trở thành thành viên, các đại lý IMCA phải đảm bảo tính xác thực của mọi sản phẩm họ bán, vì vậy, làm việc với người bán có liên kết với IMCA có thể là bước khởi đầu tốt.
Ngày nay có nhiều thiên thạch được rao bán trên thị trường, vì vậy bây giờ là thời điểm tuyệt vời để bắt đầu bộ sưu tập đá không gian của riêng bạn.
Tác giả Geoffrey Notkin là một thợ săn thiên thạch, nhà văn khoa học, nhiếp ảnh gia và nhạc sĩ. Ông sinh ra ở thành phố New York, lớn lên ở London, và hiện sống ở sa mạc Sonoran ở Arizona. Là người thường xuyên đóng góp cho các tạp chí khoa học và nghệ thuật, tác phẩm của ông đã xuất hiện trên Reader's Digest , The Village Voice , Wired , Meteorite , Seed , Sky & Telescope , Rock & Gem , Lapidary Journal , Geotimes , New York Press , và nhiều tạp chí trong nước và quốc tế khác. ấn phẩm. Ông làm việc thường xuyên trong lĩnh vực truyền hình và đã làm phim tài liệu cho The Discovery Channel, BBC, PBS, History Channel, National Geographic, A&E và Travel Channel.
Lược dịch Kira Trần