Sáng tạo "cái chết"

Việc chết hay thất bại trong trò chơi là một điều quen thuộc với chúng ta và dường như không thể thiếu trong mỗi tựa game. Chết đi, rồi sống lại, và trò chơi sẽ tiếp tục. Dạo gần đây mình được giới thiệu để trải nghiệm tựa game Sekiro. Đây là lần đầu mình thử sức với thể loại game hành động, hay đúng hơn, là Souls-like. Vậy nên thời gian để mình nghĩ về cái chết là rất nhiều, thực sự là rất nhiều.

Điều này khiến mình tự hỏi, khuôn mẫu của cái chết trong các trò chơi hiện nay có phải là những thứ như màn hình chuyển màu, những dòng chữ thông báo hiện ra, và rồi trò chơi được tua lại vài phút, hay dịch chuyển bạn về một điểm save game nào đó, và thế là bạn lại tiếp tục trò chơi.

Cơ chế như vậy đã xuất hiện từ những tựa game đầu tiên, khi mà các trò chơi thường không trừng phạt bạn quá nhiều. Kể đến như Super Mario Bros., Sonic the Hedgehog, Prince of Persia,... hay thậm chí tựa game BioShock sẽ không khiến bạn đánh mất những vật phẩm kiếm được và kẻ thù của bạn cũng không hề được hồi sinh. Việc này theo thời điểm có thể khiến người chơi cảm thấy nhàm chán, khó chịu, xem nhẹ cái chết và từ đó làm giảm nhịp độ của trò chơi.

Vì những lý do đó, người chơi thường muốn tìm đến những trò chơi có "cái chết" sáng tạo hơn. Lấy ví dụ những tựa game Roguelike, khi các màn chơi thay đổi mỗi khi bạn chết và khi chết, người chơi sẽ chơi lại từ đầu, cơ chế hồi sinh trong game bị loại bỏ. Điều này khiến mọi kinh nghiệm hay ghi nhớ của bạn về màn chơi trước đó đều là vô nghĩa. Vậy nên người chơi dần có cảm giác dè chừng cái chết và thận trọng hơn trong mỗi bước đi của mình.

Một vài trò chơi vẫn trừng phạt những cái chết của bạn như bình thường, khiến bạn quay về điểm xuất phát và bạn phải bắt đầu lại màn chơi đó. Thế nhưng cái chết của bạn giờ đây đã có tác động đến trò chơi. Ví dụ như kẻ địch sẽ bố trí lại thêm quân số cho lần chơi lại này của bạn, hay đơn giản là chúng sẽ trở nên mạnh hơn ở những lần chơi lại khác nhau. Như tựa game Middle Earth: Shadow of Mordor, khi mà những con Orc được cho là nhỏ bé tiêu diệt được bạn, chúng sẽ có khả năng lên nắm quyền và trở thành kẻ thù của bạn với level cao hơn.

Bây giờ chúng ta quay lại với Sekiro hay những tựa game khác trong Series Souls. Việc chết sẽ xóa bỏ hầu hết công sức của bạn từ tiền bạc cho đến điểm kinh nghiệm, và đẩy bạn về vị trí save game gần nhất. Trong Souls bạn sẽ bỏ lại tài nguyên của mình và vẫn còn cơ hội thứ hai để lấy lại chúng, hay trong Sekiro bạn vẫn có khả năng tự hồi sinh chính mình một hoặc hai lần. Những yếu tố này góp phần tạo ra cảm giác công bằng cho người chơi nhưng vẫn cần một số yêu cầu nhất định để làm được.

Trong tựa game ZombiU, thay vì quay trở lại nơi người chơi ngã xuống để thu thập lại vật phẩm, game khiến người chơi phải tiêu diệt chính bản thể zombie của lần thất bại trước để lấy lại đồ. Điều này có phần sáng tạo và là một cách tiếp cận thông minh đối với diễn biến câu chuyện.

Ngoài ra có một vài trò chơi mà khi bạn chết, trò chơi vẫn sẽ tiếp tục diễn ra. Phải kể đến Detroit: Become Human, khi mà có những lúc nhân vật chính sẽ chết, thế nhưng mọi thứ chưa kết thúc mà toàn bộ câu chuyện vẫn tiếp tục xoay quanh cái chết đó và ảnh hưởng đến tiến trình của cốt truyện.

Hay trong State of Decay, cái chết của bạn không phải là thứ vô nghĩa để thoải mái vứt đi. Và dù cho khi đối mặt với đại dịch zombie thì ai cũng sẽ ngã xuống ít nhất một lần, điều này gây ảnh hưởng đến các NPC, các đồng đội ở lại của bạn, khiến họ xuống tinh thần và một vài hiệu ứng xấu.

Cuối cùng thì một số trò chơi vẫn cho bạn cơ hội thứ hai, hồi sinh và tiếp tục trò chơi nhưng bằng một cách sáng tạo hơn và thú vị hơn. Như trong Far Cry 2, bạn sẽ được đồng đội đưa về nơi an toàn, cho bạn một minigame để sử dụng máy rung tim, và rồi đưa bạn trở lại trận chiến.

Tất cả sự sáng tạo của các nhà phát triển về cái chết đều mang mục đích khiến người chơi cảm giác cái chết có ý nghĩa hơn. Việc bỏ đi những cái chết lặp đi lặp lại, thay vào đó lồng ghép nhiều chi tiết đổi mới, sáng tạo, hoặc khéo léo kết hợp chúng với cốt truyện tổng thể khiến người chơi thêm phần cẩn thận và kĩ càng đối với trải nghiệm của mình hơn.