Sam Altman và chiếc ba lô hạt nhân: Đấng cứu thế hay Kẻ hủy diệt nhân loại?

Nếu ví lịch sử nhân loại như một dòng sông dài, thì đôi khi xuất hiện những cá nhân không chịu trôi theo dòng chảy tự nhiên ấy. Họ muốn nắn dòng, xây đập và thay đổi hướng đi của cả nền văn minh. Sam Altman chính là một người như vậy. Hãy thử tưởng tượng về một thế giới nơi năng lượng rẻ và dồi dào như không khí, nơi máy tính thông minh hơn cả những thiên tài vĩ đại nhất lịch sử, nơi con người sống khỏe mạnh đến 150 tuổi và tiền bạc được phân phối miễn phí cho mọi công dân. Với đa số chúng ta, đó là những thước phim viễn tưởng xa vời, nhưng với Sam Altman, đó là một bản kế hoạch kinh doanh chi tiết đang được hiện thực hóa từng ngày.

Khác với những tỷ phú công nghệ tiền nhiệm như Mark Zuckerberg, người muốn đưa nhân loại vào thế giới ảo, hay Jeff Bezos với tham vọng bán mọi hàng hóa trên đời, Sam Altman không tập trung vào một sản phẩm đơn lẻ. Ông đang tham vọng thiết kế lại toàn bộ hệ điều hành của nền văn minh nhân loại. Từ cách chúng ta tư duy với OpenAI, cách chúng ta sưởi ấm hành tinh bằng Helion Energy, cho đến cách chúng ta định danh và sinh tồn qua Worldcoin, tất cả đều nằm trong một bức tranh tổng thể. Câu chuyện về Sam Altman không đơn thuần là chuyện về một CEO công nghệ, mà là hành trình của một cậu bé cô đơn ở vùng Trung Tây nước Mỹ đã tìm thấy sức mạnh trong những dòng mã máy tính và giờ đây đang nắm trong tay quyền năng thay đổi vận mệnh của cả loài người.

Câu chuyện bắt đầu vào năm 1985 tại Chicago, nhưng bối cảnh định hình nên con người Sam lại là vùng ngoại ô St. Louis, tiểu bang Missouri, một nơi được bao phủ bởi những cánh đồng ngô bạt ngàn và những giá trị tôn giáo bảo thủ của nước Mỹ thập niên 90. Sam Altman lớn lên là con cả trong một gia đình Do Thái trí thức với mẹ là bác sĩ da liễu và bố làm bất động sản. Từ nhỏ, Sam đã bộc lộ sự thông minh đến mức đáng sợ nhưng lại mang trong mình một nỗi cô đơn sâu sắc. Vào sinh nhật năm lên 8, trong khi những đứa trẻ đồng trang lứa mơ về xe đạp hay đồ chơi siêu nhân, Sam nhận được món quà định mệnh là một chiếc máy tính Apple Macintosh.

Đối với Sam, chiếc máy tính này không phải là món đồ chơi giải trí mà là một chiếc phao cứu sinh thực sự. Lớn lên ở vùng Trung Tây nước Mỹ vào những năm 2000, việc nhận thức bản thân là người đồng tính giống như việc một người đang đi ngược chiều trên đường cao tốc, nơi xã hội xung quanh chưa sẵn sàng chào đón sự khác biệt đó. Sam đã thu mình lại; và không gian mạng, thông qua những phòng chat sơ khai của AOL, đã trở thành nơi duy nhất cậu cảm thấy được là chính mình. Chiếc máy Mac đã dạy cho Sam bài học đầu tiên và quan trọng nhất cuộc đời rằng nếu thế giới thực tại không chấp nhận bạn, bạn hoàn toàn có thể xây dựng một thế giới khác trên máy tính, nơi bạn nắm quyền kiểm soát.

Năm 17 tuổi, Sam Altman đã thực hiện một hành động khiến tất cả mọi người tại ngôi trường tư thục danh giá John Burroughs phải sững sờ, báo hiệu cho phong cách lãnh đạo "bàn tay sắt bọc nhung" của ông sau này. Khi một nhóm học sinh và phụ huynh tẩy chay một diễn giả được mời đến nói chuyện về giới tính, Sam đã không chọn cách im lặng hay tranh cãi tay đôi vô ích. Ông chọn cách thay đổi hệ thống. Trong một buổi hội thảo toàn trường, Sam đứng lên trước hàng trăm người và công khai giới tính của mình với tuyên bố thẳng thắn rằng việc lớn lên là người đồng tính ở đây chẳng vui vẻ gì. Không dừng lại ở việc công khai, ông đã vận động ngầm và thuyết phục các giáo viên dán những tấm biển "Không gian An toàn" trong lớp học. Hành động mang đầy tính chiến lược này cho thấy Sam không chỉ đòi hỏi sự chấp nhận mà còn chủ động thay đổi cơ sở hạ tầng của ngôi trường để thúc đẩy sự chấp nhận đó diễn ra. Như vị hiệu trưởng sau này phải thừa nhận, cậu học trò ấy đã đơn phương thay đổi cả nền văn hóa của ngôi trường. Đó là khoảnh khắc Sam nhận ra quyền lực không đến từ việc xin phép, mà đến từ việc thiết lập lại luật chơi.

Năm 2003, Sam bước chân vào Đại học Stanford danh giá. Tuy nhiên, thay vì vùi đầu vào sách vở nơi giảng đường, ông dành phần lớn thời gian cho bộ môn Poker. Với người thường, đó có thể là cờ bạc, nhưng với Sam, đó là khóa học cấp tốc về tâm lý con người và quản trị rủi ro. Chính trên “chiến trường” này, ông đã học được một nguyên tắc mà sau này bản thân áp dụng cho mọi quyết định đầu tư, đó là khi nhìn thấy cơ hội thắng lớn, dù rủi ro cao đến đâu, hãy đặt cược tất cả. Và cá tính “all in” này được thể hiện ngay sau hai năm học, khi Sam quyết định bỏ ngang trường đại học danh giá bậc nhất thế giới này vào năm 2005, để gia nhập vào làn sóng khởi nghiệp với công ty đầu tiên mang tên Loopt. Ứng dụng này cho phép người dùng biết bạn bè mình đang ở đâu trên bản đồ, một ý tưởng đi trước thời đại cả chục năm so với các tính năng tương tự của mạng xã hội sau này.

Dù Loopt không bùng nổ như Facebook do người dùng thời đó còn quá e ngại về quyền riêng tư và hạn chế công nghệ, Sam đã làm việc điên cuồng đến mức suy kiệt sức khỏe. Năm 2012, ông bán Loopt với giá hơn 43 triệu USD. Dù con số này là sự giàu có với một thanh niên 27 tuổi, nhưng theo tiêu chuẩn của Thung lũng Silicon, đó là một thất bại vì nó không trở thành công ty tỷ đô, và vì trước đó công ty thực tế đã gọi vốn được 30 triệu USD từ các quỹ hàng đầu như Sequoia Capital và New Enterprise Associates. Tuy nhiên, cái được lớn nhất của Sam không phải tiền, mà là sự chú ý của Paul Graham, "Bố già" của giới khởi nghiệp và là người sáng lập vườn ươm lừng danh Y Combinator. Paul Graham đã nhìn thấy ở Sam một phẩm chất lãnh đạo hiếm có và từng đưa ra một nhận xét nổi tiếng: 

“Nếu thả Sam xuống một hòn đảo đầy rẫy những kẻ ăn thịt người và quay lại sau 5 năm, cậu ấy sẽ trở thành vua của hòn đảo đó.”

Để hiểu được phong cách lãnh đạo quyết liệt đến mức cực đoan của Sam Altman sau này, chúng ta chắc chắn phải nhìn vào giai đoạn ông tiếp quản ngai vàng tại Y Combinator (YC). Năm 2014, ở tuổi 28, Sam Altman trở thành Chủ tịch của vườn ươm khởi nghiệp danh giá nhất hành tinh này.

Khi nắm quyền điều hành, Sam Altman đã ngay lập tức xóa bỏ hình ảnh YC như một trại hè dành cho các ứng dụng nhắn tin hay giao đồ ăn. Ông tin rằng những loại trái cây mọc thấp đã được hái hết, và tương lai thuộc về "Hard Tech" – những công nghệ vật lý khó nhằn. Sam đưa ra một luận điểm gây tranh cãi nhưng đầy sức thuyết phục: "Bắt đầu một startup khó thực ra dễ hơn bắt đầu một startup dễ". Logic của ông là những kỹ sư xuất sắc nhất thế giới đã quá chán ngán với việc tối ưu hóa nút like trên Facebook. Nếu bạn tuyên bố muốn xây dựng lò phản ứng nhiệt hạch hay máy bay siêu thanh, bạn sẽ không có đối thủ cạnh tranh và sẽ hút hết những bộ óc thiên tài đang khao khát sứ mệnh vĩ đại.

Để chứng minh, Sam đã trực tiếp chỉ đạo rót vốn vào những canh bạc điên rồ nhất. Ông hậu thuẫn cho Boom Supersonic để đưa máy bay siêu thanh trở lại bầu trời, và đặc biệt là Helion Energy – công ty theo đuổi giấc mơ tạo ra năng lượng nhiệt hạch vô tận. Sam coi hạt nhân và AI là hai mặt của cùng một đồng xu: một bên cung cấp trí tuệ vô hạn, một bên cung cấp năng lượng vô hạn để nuôi sống trí tuệ đó. Hành động này đã gây ra những rạn nứt ngầm với phe bảo thủ tại YC, những người vốn quen với các chỉ số tài chính an toàn của phần mềm.

Cũng trong giai đoạn này, Sam Altman đã thiết lập nên một mạng lưới quyền lực ngầm thông qua lớp học huyền thoại CS183B tại Stanford. Brian Chesky, CEO của Airbnb, đã kể lại trong lớp học về những ngày đầu khốn khó khi phải đến New York gõ cửa từng nhà để chụp ảnh căn hộ, minh chứng cho triết lý "Làm những việc không thể mở rộng" (Do things that don’t scale). Mối quan hệ này sâu sắc đến mức sau này, khi Sam bị sa thải khỏi OpenAI, chính Brian Chesky là người đóng vai trò "quân sư" và nhà đàm phán chính để đưa Sam trở lại ngai vàng. Bên cạnh đó là Patrick Collison của Stripe, người chia sẻ với Sam nỗi ám ảnh về sự trì trệ của các tổ chức lớn. Giai thoại về việc Patrick cài chuông báo tin nhắn khách hàng vào lúc 3 giờ sáng đã trở thành bài học vỡ lòng về sự tận tụy mà Sam luôn răn dạy các founder trẻ.

Không thỏa mãn với biên giới nước Mỹ, Sam Altman muốn YC trở thành một đế chế toàn cầu. Ông đã dành nhiều năm để chiêu mộ huyền thoại công nghệ Qi Lu, cựu giám đốc điều hành cấp cao của Microsoft và Baidu, về làm CEO cho YC China, với tham vọng kết nối hai bờ Thái Bình Dương. Nhưng giấc mơ này đã bị nghiền nát bởi bánh xe địa chính trị khi cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung leo thang, khiến YC China phải đóng cửa chỉ sau hơn một năm.

Năm 2019, thế giới nhận tin Sam Altman rời YC để tập trung cho OpenAI. Truyền thông ca ngợi đó là một cuộc chuyển giao êm đẹp. Nhưng sự thật đen tối hơn nhiều. Các báo cáo sau này tiết lộ rằng Sam đã bị chính người thầy Paul Graham sa thải hoặc ép từ chức. Mâu thuẫn nảy sinh từ việc Sam lập ra quỹ đầu tư cá nhân Hydrazine Capital, bị cáo buộc sử dụng vị thế Chủ tịch để chọn những startup ngon ăn nhất cho quỹ riêng. Hơn nữa, khi OpenAI chiếm lấy tâm trí, Sam trở thành một vị vua vắng mặt khi dành phần lớn thời gian và nguồn lực phát triển công ty này. Trong bối cảnh đó, Paul Graham, người từng coi Sam là con trai tinh thần, đã phải bay từ Anh về Mỹ để đích thân chấm dứt triều đại của Sam nhằm bảo vệ sự toàn vẹn của tổ chức.

Sau khi rời YC, Sam Altman dồn toàn lực vào ván cược lớn nhất đời mình: OpenAI. Huyền thoại về OpenAI bắt đầu từ một bữa tối bí mật tại khách sạn Rosewood sang trọng trên đường Sand Hill vào tháng 7 năm 2015. Những vị khách mời đều là những cái tên kiệt xuất: Elon Musk, Greg Brockman và Ilya Sutskever. Họ không bàn về lợi nhuận, mà bàn về sự tồn vong của nhân loại. Cả Sam và Elon đều chia sẻ một niềm tin ám ảnh rằng Trí tuệ Nhân tạo Tổng quát (AGI) sắp trở thành hiện thực, và ác mộng lớn nhất của họ là nó sẽ rơi vào tay một gã khổng lồ độc quyền như Google mà không có sự kiểm soát an toàn.

Để chống lại Google, họ cần một vũ khí chiến lược. Và vũ khí đó chính là Ilya Sutskever. Vụ “săn đón” Ilya diễn ra không khác gì một vụ đánh cắp thế kỷ. Elon Musk đã đích thân ra mặt, đánh vào lòng tự trọng và lý tưởng nghiên cứu tự do của Ilya. Việc Ilya gật đầu đồng ý gia nhập OpenAI đã tạo ra một cơn địa chấn, khiến Larry Page, CEO của Google và là bạn thân lâu năm của Elon Musk, cảm thấy bị phản bội sâu sắc và cắt đứt quan hệ với vị tỷ phú này.

Tuy nhiên, lý tưởng phi lợi nhuận ban đầu nhanh chóng va phải bức tường thực tế khắc nghiệt của bài toán kinh tế. Đến năm 2018, OpenAI vẫn tụt hậu. Elon Musk mất kiên nhẫn và muốn sáp nhập OpenAI vào Tesla. Sam Altman kịch liệt phản đối, dẫn đến cuộc ly hôn cay đắng: Musk rời đi, mang theo lời hứa tài trợ 1 tỷ đô la chưa thực hiện trọn vẹn (Musk mới đầu tư 100 triệu đô), đẩy OpenAI vào cuộc khủng hoảng tài chính hiện sinh. Đứng trước nguy cơ sụp đổ, Sam Altman đã thực hiện một cú "bẻ lái" lịch sử. Tháng 3 năm 2019, ông tái cấu trúc công ty thành mô hình "lợi nhuận có giới hạn" (capped-profit).

Chính tại thời điểm này, Sam Altman cũng làm một việc khiến cả Phố Wall lẫn Thung lũng Silicon phải "đứng hình": Ông từ chối nhận cổ phần. Trong bối cảnh OpenAI được định giá tăng vọt lên hàng chục tỷ đô la, hành động này đồng nghĩa với việc từ chối khối tài sản khổng lồ. Khi bị chất vấn, Sam bình thản trả lời: "Tôi đã có đủ tiền rồi. Tôi làm việc này vì tôi yêu nó".

Tuy nhiên, đằng sau sự cao thượng đó là một toan tính quyền lực đáng sợ hơn nhiều. Một nhà đầu tư lão luyện từng nhận xét: "Bạn không thể mua chuộc một người không cần tiền. Và bạn cũng không thể kiểm soát họ". Việc không sở hữu cổ phần biến Sam thành một "vị vua không ngai", một người dường như vô nhiễm trước lòng tham, khiến ông trở nên bất khả xâm phạm về mặt đạo đức trong mắt công chúng và các nhà đầu tư như Microsoft. Nhưng chính sự "vô sản" này lại là tấm khiên hoàn hảo để ông tập trung quyền lực tuyệt đối. Bởi lẽ, khi bạn không theo đuổi tiền bạc, thứ duy nhất bạn theo đuổi là quyền lực để kiến tạo thế giới theo ý mình. Đây là nền tảng để ông thuyết phục Satya Nadella của Microsoft rót 1 tỷ đô la đầu tiên, bất chấp cảnh báo "đốt tiền" từ Bill Gates. Mãi đến năm 2025, khi ông thừa nhận việc không nhận cổ phần là một "sai lầm" vì nó tạo ra quá nhiều thuyết âm mưu và cân nhắc nhận 7% cổ phần, người ta mới nhận ra Sam Altman không phải là một vị thánh, mà là một tay chơi poker lão luyện biết thay đổi chiến thuật khi ván bài thay đổi.

Đến cuối năm 2022, OpenAI tung ra ChatGPT, sản phẩm bùng nổ đạt 100 triệu người dùng chỉ sau 2 tháng, tạo ra "khoảnh khắc Sputnik" của kỷ nguyên AI và kích hoạt Báo động đỏ tại Google. Nhưng khi hào quang rực rỡ nhất, những vết nứt trong nội bộ OpenAI bắt đầu lộ rõ. Căng thẳng âm ỉ giữa phe tăng tốc (do Sam dẫn đầu) và phe an toàn (do Ilya Sutskever và hội đồng quản trị đại diện) đã lên đến đỉnh điểm vào tháng 11 năm 2023.

Giọt nước tràn ly đến từ việc Sam Altman tìm cách loại bỏ thành viên hội đồng quản trị Helen Toner sau khi bà chỉ trích OpenAI. Hành động này phản tác dụng khi hội đồng quản trị nhận được các cáo buộc Sam "lạm dụng tâm lý", thao túng và gây chia rẽ. Trưa ngày 17 tháng 11, Sam bị sa thải ngay lập tức qua Google Meet. Nhưng những kẻ đảo chính đã không lường trước được khả năng chính trị của Sam. Microsoft nổi giận, các nhà đầu tư gây áp lực, và quan trọng nhất là cuộc nổi dậy của hơn 700 nhân viên. Trong một diễn biến kịch tính nhất, chính Ilya Sutskever – kiến trúc sư của cuộc đảo chính – đã hối hận và quay sang ủng hộ Sam. Sau 5 ngày lưu vong, Sam Altman trở lại ngai vàng, hội đồng quản trị cũ bị thanh trừng, đánh dấu sự thất bại hoàn toàn của phe đối lập.

Sau khi giành lại ngai vàng tại OpenAI vào cuối năm 2023, Sam Altman không còn là một CEO công nghệ đơn thuần. Ông đã chuyển mình thành một "đại kiến trúc sư" với tham vọng tái cấu trúc lại toàn bộ hạ tầng vật lý và xã hội của loài người. Trong tư duy của Altman, OpenAI chỉ là bộ não, và một bộ não siêu việt sẽ trở nên vô dụng nếu thiếu một cơ thể khỏe mạnh để chứa đựng và một nguồn năng lượng vô tận nuôi sống nó. Chính vì thế, ông đã âm thầm xây dựng một "Tam giác quyền lực" khổng lồ, dựa trên ba trụ cột: Trí tuệ, Năng lượng và Sự sống.

Với OpenAI, Sam Altman đã tạo ra phần mềm thông minh nhất lịch sử, nhưng ông sớm nhận ra một giới hạn vật lý: không có đủ máy tính trên Trái Đất để chạy nó. Bước sang năm 2025, tham vọng của Altman đã vượt ra khỏi những dòng mã lệnh để tiến vào thế giới của bê tông và cốt thép. Tại Nhà Trắng, dự án Stargate đã được công bố – một liên doanh trị giá 500 tỷ đô la giữa OpenAI, SoftBank, Oracle và MGX. Đây không đơn thuần là việc xây dựng các trung tâm dữ liệu; đó là nỗ lực kiến tạo nên những "thành phố tính toán" khổng lồ tại Texas, Ohio và New Mexico, nhằm đảm bảo Hoa Kỳ dẫn đầu tuyệt đối trong cuộc đua AGI với Trung Quốc.

Để dọn đường cho siêu dự án này, Sam Altman đã thực hiện một cuộc phẫu thuật pháp lý táo bạo vào tháng 10 năm 2025: chuyển đổi OpenAI từ mô hình "lợi nhuận có giới hạn" sang Công ty Lợi ích Công (Public Benefit Corporation - PBC). Động thái này đã tước bỏ quyền kiểm soát tuyệt đối của tổ chức phi lợi nhuận (nay chỉ còn nắm 26%), mở toang cánh cửa cho dòng vốn nghìn tỷ đô la từ phố Wall chảy vào Stargate. Sam tuyên bố rằng trong tương lai, "Compute" (sức mạnh tính toán) sẽ trở thành đơn vị tiền tệ mới quý giá hơn cả vàng hay dầu mỏ.

Nhưng những "thành phố tính toán" của Stargate sẽ là những con quái vật ngốn điện khủng khiếp. Sam hiểu rằng nếu chỉ dựa vào năng lượng gió hay mặt trời, giấc mơ AGI sẽ chết yểu hoặc sẽ hủy hoại khí hậu trái đất. Ông cần một nguồn năng lượng của các vị thần: Điện hạt nhân nhiệt hạch.

Khác với phản ứng phân hạch trong các nhà máy điện nguyên tử hiện nay (vốn sinh ra chất thải phóng xạ), nhiệt hạch là quá trình tạo ra năng lượng giống như cách Mặt Trời tỏa sáng – sạch, an toàn và vô tận. Năm 2021, Sam Altman đã đặt cược 375 triệu đô la – phần lớn tài sản thanh khoản cá nhân của ông vào thời điểm đó – vào Helion Energy. Đây không phải là một khoản đầu tư danh mục; đó là một canh bạc sinh tử. Helion đã ký hợp đồng cung cấp điện cho Microsoft vào năm 2028. Nếu thành công, Sam Altman sẽ nắm trong tay chìa khóa để đưa chi phí năng lượng của nhân loại về gần bằng không, hiện thực hóa triết lý về "Sự dư dả" mà ông luôn theo đuổi.

Khi máy móc của OpenAI làm hết việc và năng lượng của Helion trở nên miễn phí, vai trò của con người là gì? Sam Altman đã chuẩn bị cho kịch bản hậu lao động đó bằng hai dự án gây tranh cãi nhất.

Đầu tiên là Retro Biosciences. Sam không muốn xây dựng thế giới thiên đường chỉ để con người sống trong đó 70 năm rồi chết. Ông đã rót 180 triệu đô la vào Retro với một mục tiêu cụ thể và táo bạo: tái lập trình tế bào để kéo dài tuổi thọ con người thêm 10 năm khỏe mạnh. Ông tin rằng AI sẽ giúp giải mã bí ẩn sinh học nhanh hơn bất kỳ bác sĩ nào, biến cái chết từ một định mệnh trở thành một căn bệnh có thể chữa trị.

Tiếp theo là Worldcoin (nay là World). Để hiểu lý do ra đời của dự án này, ta cần nhìn vào triết lý cốt lõi của Sam. Trong bài luận "Moore's Law for Everything" năm 2021, ông đưa ra một dự đoán tàn nhẫn: AI sẽ sớm vượt qua khả năng của một "con người trung bình". Trong mắt Sam, giá trị lao động của đa số nhân loại sẽ trở nên vô nghĩa trước máy móc. Ông không nói điều này để dọa dẫm, mà nói như một sự thật hiển nhiên của vật lý.

Chính vì tin rằng con người sẽ trở nên "vô dụng" về mặt kinh tế, ông mới điên cuồng thúc đẩy dự án Worldcoin và Thu nhập Cơ bản Phổ quát (UBI). Logic của Sam rất tàn nhẫn nhưng cũng đầy lòng trắc ẩn: "Nếu máy móc tước đi phẩm giá lao động của bạn, tôi sẽ trả lại cho bạn phẩm giá đó bằng tiền mặt miễn phí". Để làm được điều này, ông cần biết ai là người thật, ai là bot AI. Thiết bị "The Orb" – quả cầu kim loại quét mống mắt của Worldcoin – ra đời từ đó. Dù bị chỉ trích là "chủ nghĩa thực dân kỹ thuật số" và bị cấm ở nhiều quốc gia như Tây Ban Nha hay Kenya vì lo ngại quyền riêng tư, Sam vẫn kiên định rằng đây là hạ tầng tài chính bắt buộc phải có cho kỷ nguyên mới.

Nhìn lại, ba trụ cột này không tồn tại độc lập mà đan xen chặt chẽ trong một đại kế hoạch: Helion tạo ra năng lượng để nuôi OpenAI; OpenAI tạo ra trí tuệ để giải mã sinh học cho Retro và tạo ra của cải cho Worldcoin; Worldcoin và Retro đảm bảo con người sống sót và hạnh phúc trong thế giới do máy móc vận hành.

Sam Altman không chỉ đang điều hành các công ty; ông đang cố gắng viết lại khế ước xã hội của loài người. Con người ông là một tổng hòa của những mâu thuẫn: một người hướng nội nhút nhát nhưng lại là bậc thầy thao túng chính trị, một người cảnh báo AI có thể tiêu diệt loài người nhưng lại là người đạp ga mạnh nhất để thúc đẩy nó.

Nhưng có một chi tiết đời tư ít người biết đã giải mã hoàn hảo sự mâu thuẫn trong con người này: Sam là một "prepper" – người luôn chuẩn bị cho ngày tận thế. Ông từng thừa nhận luôn có sẵn súng, vàng, thuốc chống phóng xạ và mặt nạ phòng độc từ quân đội Israel.

Đây chính là nghịch lý vĩ đại nhất của Sam Altman: Ông là người đang chế tạo ra "vị thần" AI có thể đưa nhân loại lên thiên đường, nhưng trong ba lô của ông lại chứa đầy những thứ để sống sót qua địa ngục. Ông tin vào một tương lai tươi sáng của "Sự Dư Dả", nhưng đồng thời cũng chuẩn bị cho kịch bản AI trở nên tàn độc và hủy diệt tất cả. Ông giống như một nhà khoa học đang chế tạo bom nguyên tử, vừa hy vọng nó sẽ kết thúc mọi cuộc chiến, vừa lén lút đào một hầm trú ẩn cho riêng mình.

Hình ảnh Sam Altman đeo chiếc ba lô xanh – thứ được đồn đại là chứa máy tính xách tay có thể kích hoạt (hoặc tiêu diệt) các máy chủ OpenAI – đã trở thành biểu tượng hiện đại của chiếc vali hạt nhân. Nó nhắc nhở chúng ta rằng: Kiến trúc sư của kỷ nguyên mới cũng chính là người sợ hãi nó nhất. Liệu ông sẽ là Prometheus, vị thần mang ngọn lửa tri thức đến để giải phóng loài người khỏi bóng tối, hay ông sẽ là Icarus, người vì quá say mê ánh sáng mà bay quá gần mặt trời để rồi thiêu rụi đôi cánh và kéo theo cả nhân loại rơi xuống biển sâu? Câu trả lời vẫn đang được viết tiếp trong những dòng mã lệnh của ChatGPT và trong những lò phản ứng nhiệt hạch đang được xây dựng, nhưng có một điều chắc chắn: tất cả chúng ta đều đang ngồi trên con tàu do Sam Altman cầm lái.