Sách phát triển bản thân & sự nghiệp (P1) - Tủ sách 2024
Thiết kế cuộc sống như một trò chơi? Năng suất mà vẫn vui vẻ được không? Những quyết định tuổi trẻ nào có thể ảnh hưởng đến chặng đường dài về sau?
Năm 2024, mình được đọc khá nhiều sách siêu hay và hữu ích nên mình muốn viết và lưu lại hehe.
Bài viết này nói về sách có các chủ đề như: Thiết kế cuộc sống như một trò chơi? Năng suất mà vẫn vui vẻ được không? Những quyết định tuổi trẻ nào có thể ảnh hưởng đến chặng đường dài về sau..
Nào mình bắt đầu nha!
1. Feel Good Productivity - Ali Abdaal
(Cẩm nang năng suất bền vững và tích cực - dựa trên khoa học)
Trước khi nói về sách, mình muốn kể về lý lịch/ background của anh tác giả 1 chút. Mình nghĩ cuộc đời của anh ý chính là 1 bằng chứng sống của cuốn sách này.
Anh tác giả - Ali Abdaal là kiểu người có kinh nghiệm ở những mảng gần như đối nghịch: từng học ở Cambridge, làm bác sĩ, kinh doanh và làm YouTube song song. Giờ thì anh là một trong những productivity guru (guru năng suất học) có tầm ảnh hưởng nhất ở hiện tại.
Mình rất trân trọng cách Ali luôn mang đến sự rõ ràng, tích cực khi chia sẻ về trải nghiệm cá nhân, kèm theo những ví dụ thực tế ngoài đời mà anh ấy thấy và trải nghiệm, khá là khác biệt với kiểu cố gắng truyền tải nhồi nhét thông tin cho người xem thường thấy trên mạng. Điều đó khiến mình thấy được sự chân thành của anh, rằng anh thực sự mong muốn tạo ra ảnh hưởng tích cực đến người khác.
Cuốn sách này mang nội dung tổng quát nói về cách làm việc hiệu quả, năng suất dựa trên cảm giác tích cực - dựa trên khoa học, thay vì ép bản thân bằng kỷ luật hay ý chí.
"If you can make your work feel good, then productivity takes care of itself"
Nó giúp mình học được hoặc tái xác nhận một số góc nhìn, phương pháp khá thú vị, ví dụ như:
✦ Don’t be serious, be sincere: Đừng quá nghiêm túc, hãy chân thành.
Mình cảm nhận khi mình càng lớn, mình có xu hướng tỏ vẻ bản thân là một người nghiêm túc. Trớ trêu là, đến cuối ngày, điều này khiến mình cạn sạch năng lượng, giống như mặc trên người 1 chiếc áo to quá cỡ vậy.
Và rồi mình chợt nhận ra việc “tỏ vẻ nghiêm túc” giống như một lớp áo giáp tự vệ mà mình vô thức khoác lên người, để người khác sẽ không đánh giá mình là “non nớt” hay “thiếu chuyên nghiệp”. Nhưng kỳ lạ là, khi mình bắt đầu buông bỏ cái “vỏ bọc nghiêm túc” đó và học cách kết nối một cách chân thành, mình cảm thấy thoải mái hơn, gần gũi với người khác hơn, và có những cuộc trò chuyện đúng nghĩa hơn.
✦ 4 giá trị cá nhân mà mình xem trọng - chọn từ 12 giá trị cá nhân trong bài tập kinh điển "value affirmation": sự sáng tạo, mối quan hệ với gia đình và bạn bè, sự độc lập và việc học tập và tiếp thu kiến thức
✦ Add fiction to bad habits – Tạo trở ngại cho thói quen xấu
Dạo gần đây mình bị nghiện mạng XH nặng, nên mình đã cài Screen Time và dùng thêm app Opal để làm cho việc sử dụng mạng XH trở nên khó khăn và mất thời gian hơn.
Đến hiện tại thì phải công nhận mình đã bớt sử dụng mạng XH hơn nhiều rồi, thay vì đó mình sử dụng thời gian để cho não nghỉ ngơi đúng nghĩa. Điều này đã giúp mình bớt bị lo âu hẳn luôn.
✦ Nature helps us heal – Thiên nhiên có khả năng chữa lành chúng ta
Mình cố gắng bao quanh bản thân bằng thiên nhiên nhiều nhất có thể: trồng cây trong phòng, treo tranh cây cối, biển...
Và khi ở gần công viên, mình sẽ dành thời gian đi bộ, hay đơn giản là ngồi dưới những tán cây đó. Chỉ cần được ở gần thiên nhiên, tâm trí mình cũng đã dịu lại rồi.
Cuốn sách này sẽ cực kỳ phù hợp với những bạn muốn trở nên hiệu quả và năng suất hơn trong học tập và công việc - 1 cách bền vững, dài lâu. Vì cuộc đời là một cuộc chạy marathon dài mà đúng hok? :">
2. The Defining Decade - Meg Jay
(Tầm quan trọng của tuổi 20)
Ban đầu, cuốn sách này vốn dĩ mình mua cho đứa em gái 20 tuổi của mình. Ai dè cuốn sách này cũng siêu hữu ích cho mình - người sắp ngưỡng 30.
Lúc đó mình tính đọc thử xem nó có legit (uy tín) không, chứ thật ra mình không mong chờ gì nhiều. Thật sự mà nói sách đọc vô cùng dễ thương và chứa đựng cực nhiều thông tin hữu ích luôn ý.
Trong cuốn sách, bác tác giả Meg Jay (Tiến sĩ/Nhà tâm lý học) đan xen những cuộc trò chuyện về những buổi điều trị của cô và các bạn 20s khác, mình được thực tế nhìn thấy những khó khăn mà họ gặp phải và cực kỳ đồng cảm với họ. Cô cũng đưa ra những lý giải cho những tình huống khó khăn đó, và đưa những giải pháp mang tính khoa học mà bạn có thể áp dụng vào cuộc sống của mình.
Trong cuốn sách, có một chương mình đọc mà cảm thấy được an ủi đúng vào thời điểm mình cần. Trong đó, cô kể về việc trò chuyện với một bạn vừa mới ra trường và bắt đầu làm công việc mơ ước ở một công ty mà bạn ấy từng rất mong muốn được vào. Thế nhưng khi đi làm, bạn ấy bị sếp yêu cầu đủ thứ, bị sai vặt đủ kiểu, phải chạy đôn chạy đáo, đến mức muốn phát điên lên. Bạn ấy luôn miệng nói rằng nhất định sẽ nghỉ việc.
Trùng hợp làm sao, đúng vào thời điểm đó mình vừa bắt đầu một công việc part-time liên quan đến TikTok, và mình cũng muốn khùng lên khùng xuống vì chị lead ngày càng đưa ra nhiều yêu cầu hơn. Tuy mình cũng nghĩ đến viễn cảnh là một ngày nào đó công việc sẽ vào guồng, mình sẽ quen thôi, nhưng cái não mình thì kiểu: “Mày khùng hả Vi? Tự nhiên làm khổ bản thân chi vậy, bla bla…"
Nhưng khi đọc đến tình huống của bạn kia trong sách, mình như được nhắc nhở: “Công việc mới nào cũng sẽ như vậy thôi. Chưa kể mình là một trong những người đầu tiên được tuyển cho loại hình công việc này trong công ty, nên tất nhiên sẽ có nhiều thủ tục và quy trình mới cần phải đi qua mới hiểu rõ. Sau đó, mình hoàn toàn có thể thương lượng dựa trên những yêu cầu mới đó.”
Bây giờ thì mình có vẻ ổn hơn rồi. Không biết nói gì ngoài cảm ơn vũ trụ đã đem bác tác giả đến với mình đúng thời điểm :)))
This book has reminded me: It turns out everyone is as messed up as me, as scared as me, and somehow it inspires me and gives me the energy to go on.
Nhìn chung, cuốn sách này giúp mình nhìn ra những quyết định hiện tại của mình sẽ, về đường dài, giúp mình đi đến đâu. Tác giả sẽ đi qua từng mảng quan trọng trong cuộc sống: công việc, tình yêu, sức khoẻ trí não và cơ thể (the brain and the body). Sách còn đào sâu những chủ đề đang có thể xem là những từ khoá hot trong những năm gần đây: ảnh hưởng của mạng xã hội, hiệu ứng sống thử, khả năng sinh sản, app hẹn hò…
Nên có thể nói nó giống như 1 cuốn cẩm nang dành cho bạn trẻ vậy. Mà quan trọng là đọc không hề cảm thấy bị dạy đời ý, như thế thì bài học có lẽ sẽ dễ vào lòng người hơn, vì ở tầm tuổi 20s mình nhớ là mình có cái tôi cao lắm lol =))
Cực kỳ recommend cho bạn nếu bạn đang ở độ tuổi 20s, thậm chí là 30s đơn giản là vì bạn muốn chuẩn bị tốt hơn cho bản thân trong tương lai, hay bạn là phụ huynh, là anh chị có bạn trẻ ở độ tuổi này nha.
3. Designing Your Life - Bill Burnett, Dave Evans
(Ứng dụng tư duy thiết kế vào định hướng sự nghiệp & cuộc sống)
Cuốn sách này mình biết được hình như là từ bài tập "The Odyssey Plan" anh Ali từng sử dụng để làm cho sự kiện "New Year Plan"/ Lập kế hoạch cho năm mới. Bài tập đấy khá là thú vị.
Ali kể rằng chính bài tập "The Odyssey Plan" này đã giúp anh đi được con đường làm YouTube full-time và nghỉ hoàn toàn công việc bác sĩ. Mình từng nghĩ việc thay đổi hoàn toàn sang 1 công việc khác là một thứ gì đó khá là… không có gì đặc biệt. Nhưng khi nghe anh kể đến hành trình đó, mình mới nhìn ra được: "Thì ra nó khó khăn, không dễ đi đến như vậy."
Bài tập "The Odyssey Plan" được nhắc trong cuốn "Feel good productivity"
Nếu nhìn kỹ hơn, khi bạn thay đổi/switch một công việc đã phải làm lăn lộn bao nhiêu năm, học hành cật lực để có được tấm bằng (nhất là các ngành bác sĩ, luật sư), đi làm residency mất ăn mất ngủ, họ chính là những con người dễ bị ngụy biện chi phí chìm (sunk cost fallacy) nhất, khi bản sắc cá nhân/identity của họ hẳn đã được hình thành rất sâu rồi.
Giống như việc tưởng tượng thế hệ bố mẹ mình đi làm một công việc hoàn toàn khác, thì liệu có khả thi hay không? Trong khi chúng ta dẫn họ ăn thử một món ăn hoàn toàn mới, hay nói họ đi du lịch nước ngoài cùng bạn trong khi họ chưa bao giờ đi du lịch, là đã thấy hơi có mùi: "Thôi, bố mẹ không ăn đâu", "Thôi, bố mẹ đi chơi gì tầm này" =))
-
Trong cuốn sách còn 1 khái niệm mình rất thích đó là đừng nên tập trung vào những vấn đề lớn, hay trong sách còn gọi là "vấn đề trọng lực" (gravity problems).
Vấn đề trọng lực là những vấn đề không thể thay đổi, không thể kiểm soát – giống như trọng lực vậy. Bạn không thể than phiền rằng "ôi tôi ghét trọng lực, nó làm tôi không bay được" – vì đơn giản nó là một điều kiện cố định của thế giới.
Mình thấy kiểu suy nghĩ này siêu phổ biến, và vấn đề ở đây là khi mình bị tập trung quá nhiều vào nó, mình không đưa ra được hành động gì cụ thể để kéo bản thân về phía trước cả. Mà chúng ta bị tê liệt, trong chính những suy nghĩ của mình.
"If it's not actionable, it's not a problem – it's a circumstance.”
Vì vậy, dạo gần đây mình cũng hạn chế xem tin tức và lọc lại feed mạng xã hội. Tuy là việc cập nhật thế sự có thể là hữu ích, nhưng mà khi 1 tin tức ngắn gọn được nạp vào đầu mình 7749 tin lẻ khác nhau, 1 cách vô thức nó tạo ra tâm thế hoang mang (fear mongering). Tâm thế đó nếu nhìn xa ra, thì nó không hữu ích lắm nếu chúng ta muốn lạc quan nắm bắt cơ hội khi nó tới và tiến về tương lai. Nhìn chung thì nó hoạt động y hệt như analysis paralysis (tê liệt khi suy nghĩ và phân tích quá nhiều) vậy.
-
1 phương pháp nền tảng trong cuốn sách này nữa đó là “Reframing the problem” (nhận thức lại vấn đề từ 1 góc độ khác), việc reframing này thì có lẽ mình đã khá quen với nó. Nhưng mà nhìn thấy em ý trong cuốn sách này mình kiểu “quào, hóa ra việc đặt câu hỏi đúng cũng là 1 phần nền tảng cho việc xử lý vấn đề nhỉ?"
So yeah, love this book!
Trích đoạn sách:
"Designers create worlds and solve problems using design thinking. Look around your office or home—at the tablet or smartphone you may be holding or the chair you are sitting in. Everything in our lives was designed by someone. And every design starts with a problem that a designer or team of designers seeks to solve."
"In this book, Bill Burnett and Dave Evans show us how design thinking can help us create a life that is both meaningful and fulfilling, regardless of who or where we are, what we do or have done for a living, or how young or old we are"
_____________________________________
P/S:
Trong khi viết bài review sách này, mình đã phải tạm nghỉ mấy lần vì gặp những vấn đề như: mình quên mất một số chi tiết trong sách nhưng lại muốn ghi thật chính xác; bài thì dài vl, viết mãi không xong =))). Chưa hết, lại nhớ ra còn một cuốn khác đáng lẽ phải đưa vào mà quên mất, xong loay hoay không biết có nên thêm vào không, liệu có dài quá không nhỉ? Hay là chia bài thành 2 phần cho đỡ nặng? =))) Vâng, 7749 suy nghĩ cứ thế pop-up trong đầu mình.
May làm sao, đúng lúc đó mình đang đọc cuốn Lean Marketing của Alan Dib, và bác tác giả có nói đến một nguyên tắc khi viết copywriting: “Write drunk, edit sober”. Đại ý là trạng thái viết và chỉnh sửa là hai trạng thái hoàn toàn khác nhau. Thế nên cái việc mình cứ đang viết lại phải dừng lại để suy nghĩ xem đoạn này ổn chưa, thêm gì không... thực chất là mình đang liên tục nhảy qua lại giữa hai chế độ — và nó thực sự cực kỳ rối não. Cuối cùng, mình quyết định viết một mạch cho xong. Việc chỉnh sửa, đối chiếu lại sẽ để sau.
Cuối cùng cũng xong phần 1 của bài rùi hehe. Hẹn gặp mn ở phần 2 nhé!
From Vi Bunny with love~
_____________________________________
📚 Muốn đọc thêm sách hay? Mình có nguyên list tại đây nè 👉
👋 Follow mình để xem thêm review sách hay ho tiếp theo nha~
Vi Bunny
@rosiebunni
Quan điểm - Tranh luận
/quan-diem-tranh-luan
Bài viết nổi bật khác
- Hot nhất
- Mới nhất