Trong tác phẩm kinh điển “Cuốn theo chiều gió” có một câu nói của chị hầu phòng Pitty mà mình vẫn nhớ, “phụ nữ chỉ biết cái mà họ tưởng là họ thích”. Câu này rất phù hợp để nhận xét về sở thích của tất cả mọi người (chứ không riêng gì các bạn nữ), đó là hay “thích nhầm”. Mọi người thường gán cho đối tượng những phẩm chất mà nó không có, rồi mê đắm trong trí tưởng tượng của chính mình, đến khi “gặp trần tục, tan nát chiếc thuyền tình” thì đã muộn, không còn cơ hội để sửa chữa, hoặc là phải trả giá rất đắt để có thể thay đổi. Bởi sự thể không phải lúc nào cũng đơn giản như là thay áo hay vứt bỏ một món đồ dùng, và nếu các bạn nhầm lẫn trong chọn vợ chọn chồng, chọn nghề nghiệp thì dẫu có niềm nở, đời thực ra rất dở ! Cái bẫy thứ hai chính là sự bồng bột của ý thích. Chỉ cần duyệt lại ký ức của bản thân, các bạn có thể thấy đã bao nhiêu lần chúng ta thích rồi lại hết. Có những cái thích chỉ thoáng qua, rồi bị vùi lấp bởi vô vàn cái thích khác, để rồi tất cả đều mất hút vào trong bộn bề cuộc sống. Có những cái thích bùng lên giữ dội trong một thời gian ngắn như một cơn bệnh cấp tính, tưởng như có thể làm ta chết đi được, thế mà rồi nó cũng qua, và sau này nhìn lại ta thậm chí không thể hiểu được tại sao lúc đó mình có thể thích cái đó nhiều đến mức đó. Và không khó để nhận ra rằng những cái thích dài lâu nhất lại thường âm ỉ, giống như căn bệnh mãn tính kinh niên, mặc dù dễ dàng bị che lấp trong những cơn cấp tính khác, khiến nhiều khi ta không nhận thức được sự tồn tại của nó, nhưng nó vẫn ở đó dài lâu và âm ỉ. Làm thế nào để nhận cho ra được những sở thích bền bỉ kia ? Làm thế nào để nhận ra hình hài của một cây đại thụ từ lúc mầm sống còn bị giam cầm trong vỏ hạt ? Sự Thích của con người bồng bột và vô thường như vậy, ấy thế mà chúng ta nhất định phải trù tính tương lai dựa trên sở thích của hôm nay, thật là muôn vàn nguy hiểm.
Ấy thế nhưng, thật may mắn là sở thích có thể thay đổi không mấy khó khăn. Mỗi sở thích như một hạt mầm trong giỏ, chỉ khi được gieo trồng trong điều kiện phù hợp về khí hậu và thổ nhưỡng nó mới có thể phát triển và lớn mạnh hết tầm của nó. Nếu không, nó có thể chết ngay khi gieo xuống (thế còn may) hoặc là sống dài lâu hơn trong trạng thái còi cọc quái thai (đây mới thật là bi kịch). Có nghĩa là, vấn đề không phải là chọn được hạt mầm tốt nhất, mà là phải làm sao để chọn được hạt mầm phù hợp nhất với điều kiện sinh trưởng và phát triển của mỗi cá nhân.

Mình thường được nhờ tư vấn về rất nhiều vấn đề từ chọn ngành nghề, chọn trường học, cho tới cả vấn đề tế nhị là chuyện yêu đương tuổi học trò aka tình yêu bọ xít. Và điệp khúc mà các bạn ấy thường lặp đi lặp lại là : T thích … T rất thích … T chỉ thích … nếu không thì T chết. 

Ừ, thích tất nhiên là quan trọng rồi, bởi nó liên quan đến cảm xúc vui vẻ, hạnh phúc hay buồn rầu, đau khổ của chúng ta. Sở thích tạo động lực giúp ta làm việc hiệu quả, thúc đẩy ta vươn tới những thành tựu tót vời. Không chỉ thế, mà ngay trong thất bại, được làm theo sở thích là niềm vui cuối cùng, cứu rỗi ta để ta không bị gãy đổ hoàn toàn. Chính vì vậy mà mình thường khuyên các bạn suy nghĩ nghiêm túc về việc mình muốn làm, kế hoạch mình muốn thực hiện, mục tiêu mình muốn đạt được, con người mình muốn trở thành, sao cho phù hợp với sở thích và năng lực bản thân, và nên suy nghĩ về vấn đề này càng sớm càng tốt.

Thế nhưng, vấn đề là nhiều bạn nghĩ mãi vẫn không biết mình muốn gì, bởi động lực của mọi hoạt động từ trước đến nay đều nằm ở ông bà cha mẹ, các bạn ấy không có giá trị tự thân, và do đó bản thân không có một tình yêu cuộc sống như những người khác.

Một số bạn thì lúc thích cái này, lúc thích cái khác. Hôm nay đi khám bệnh thấy bác sĩ tính giá đắt, muốn làm bác sĩ. Ngày mai xem phim Hàn thấy anh luật sư bảnh bao tranh kiện trước tòa lại muốn làm luật sư. Ngày kia ra phường thấy mấy chú công an tiền bạc lúc nào cũng rủng rảng, quát ra câu nào đầy uy lực câu ấy khiến giang hồ tán loạn, lại muốn làm công an cảnh sát. Các bạn ấy không biết được sở thích thực sự của bản thân mình là gì để mà lên kế hoạch,

Ngược lại, cũng có không ít bạn tỏ ra chắc chắn về sở thích của bản thân như đinh sắt đóng cột lim. Cho rằng mình sinh ra chỉ để yêu một người, để làm một việc, và thường là những công việc lãng mạn kiểu như lái máy bay chiến đấu, hoạt động tình báo ngoại tuyến thường xuyên đối mặt với nguy hiểm và vượt qua, ...

Tất cả những trường hợp trên, không loại trừ một ai, đều có thể đưa các bạn đối diện với một số hiểm nguy, mà do nhận thức còn non nớt nên các bạn không lường hết được. Những rủi ro đó tiềm tàng trong bản chất của sự THÍCH, đó là tính "bồng bột", tính "có thể thay đổi", và tính "dễ gây nhầm lẫn" của nó.

- FanBoy -