Ross và những sự thay đổi trong The Tragedy of Macbeth (2021)

The Tragedy of Macbeth (2021), theo nhiều đánh giá, là bộ phim chuyển thể từ vở kịch Macbeth của Shakespeare hay nhất (riêng mị chưa đọc kỹ Macbeth và cũng chưa xem bản chuyển thể nào khác nên không dám phán bừa :)) ). Bản phim chuyển thể này không hoàn toàn giống nguyên tác, như là xén bớt lời thoại (ofc), kha khá nhân vật bị cắt và tăng đất diễn, thậm chí là thay đổi hành động của nhân vật. Dễ thấy nhất là nhân vật Ross, nếu bạn đã từng đọc kịch gốc. Tới giờ mị vẫn chưa hiểu Ross đóng vai trò gì trong phim và anh ta thực sự là người như thế nào. Ross của Joel Coen rất mơ hồ, bí ẩn, khác lạ với kịch gốc, nhưng không vì thế mà anh ta tệ hơn Ross của Shakespeare.

Thay đổi đầu tiên và cũng lớn nhất của Ross trong Macbeth 2021 là phân đoạn ám sát Banquo. Lo sợ lời tiên tri về Banquo, "Ngài sẽ chiếm được ngôi vua tuy không có mệnh đế vương", tức hậu duệ Banquo sẽ lên làm vua, Macbeth đã giao cho hai tên sát nhân "First Murderer" và "Second Murderer" ám sát Banquo và đứa con trai Fleance nhằm bảo toàn ngôi báu của ông ta. Sau đó xuất hiện tên sát nhân thứ ba, nói rằng mình được Macbeth sai đến, và tên Second cũng nói rằng tên này biết kế hoạch ám sát mà Macbeth giao cho. Cả ba tên hạ sát Banquo, nhưng Fleance đã kịp chạy thoát.

Vốn Shakespeare chỉ gọi tên thứ ba là "Third Murderer", và tên này cũng chỉ xuất hiện trong một cảnh 3.3, là nhân vật bí ẩn nhất trong vở kịch Macbeth của Shakespeare. Người đời tranh luận về danh tính thật sự của Third, nào là tay sai của Macbeth, nào là một chư hầu, thậm chí là Macbeth. Joel Coen cho chúng ta biết suy nghĩ của ông về Third: ông gán cho Ross vai trò tên sát nhân thứ ba trong Macbeth 2021, vừa mang tính hợp lý, vừa mâu thuẫn, vừa mơ hồ, và cũng thú vị không kém. Dưới đây là trích phần đầu của cảnh 3.3:

Nếu ta xét theo phim, Ross nói mình được Macbeth cử đến, nhưng không hoàn thành nhiệm vụ (cố tình giữ mạng Fleance). Hoặc Ross không được cử đến mà tự mình đoán ý đồ, vậy hợp lý hóa việc giữ mạng Fleance, nhưng nói dối về việc Macbeth sai đến. Cơ mà theo Second, chỉ những ai được Macbeth cử đi mới biết địa điểm và hành động ám sát Banquo.

Cũng tại phân đoạn này, Shakespeare không hề cho ta biết số phận của cậu bé Fleance sau pha ám sát hụt, và cậu bé cũng chẳng xuất hiện thêm lần nào trong suốt vở kịch về sau. Ross trong Macbeth 2021 mang tới một hành động mới mẻ hơn. Ross là kẻ cuối cùng ở lại sau khi ám sát Banquo, lùng sục khắp cánh đồng để tìm Fleance, và thay vì giết chết Fleance để hoàn thành nhiệm vụ, Ross lại đưa Fleance cho ông lão gần đó nuôi, đợi ngày sau trở lại.

Gần cái ngày sau đó, khi Macduff chém bay đầu Macbeth, Macduff là người mang cái đầu của Macbeth đi diễu trước quân và tuyên bố Macbeth đã chết, giúp Malcolm lên làm vua Scotland. Và đoán xem ai là người cầm đầu Macbeth trong phim nào? Ross, một lần nữa, lại chiếm sóng của Macduff, đã cầm cái đầu của Macbeth và trao vương miện cho Malcolm.

Sau đó Ross trở lại chỗ ông lão đang nuôi Fleance, đưa cậu bé lên ngựa và phóng ngựa đi vào thinh không. Đi vào thinh không ư? Bởi từ nơi đáng ra phải là cặp người ngựa đang rong ruổi trên đường, một đàn quạ—đông nghịt và đen đặc—bay đến, che đi toàn bộ khung cảnh và kéo lại bức màn, kết thúc bộ phim. Cần lưu ý rằng quạ là một biểu tượng của xui rủi, tai ương, chết chóc, cũng xuất hiện nhiều lần ở những sự kiện kỳ bí trong phim.

Hãy thử chắp nối những sự thay đổi kia cùng đàn quạ. Ross là kẻ thông báo cuộc chiến kết thúc, Macbeth đã bị diệt trừ, Malcolm lên ngôi vua Scotland. Cũng chính Ross là kẻ giữ mạng cho đứa con của Banquo, vốn được tiên đoán hậu duệ lên làm vua. Hành động này chẳng phải đang châm ngòi cho cuộc chiến vương quyền khác hay sao? Chúng ta đã thấy lời tiên tri về Macbeth đã ứng nghiệm, và lời tiên tri về Banquo vẫn còn đó, vẫn đang sống Bằng một cách nào đó, ta có thể thấy Ross chính là hiện thân của ba mụ phù thủy, là những kẻ khơi mào cho cuộc chiến của Macbeth, hay chính Ross là một bậc phù thủy đang mang một cuộc chiến mới tranh giành ngôi báu Scotland?

Và hãy cùng quay lại phân đoạn ám sát cha con Banquo. Có thể nói trước khi ám sát cha con Banquo thì mọi việc Macbeth làm đều rất thuận lợi: là một chiến tướng dũng mãnh, một chư hầu thân cận của đức vua, được ban thưởng chức tước, âm mưu giết vua không bị bại lộ, và giết Banquo thành công. Việc để Fleance trốn thoát là điềm rủi đầu tiên trong chuỗi điềm rủi xảy đến về sau. Trùng hợp là Ross cuối phim có liên quan tới quạ, một loài vật của xui rủi.

Mặc dù chiếm nhiều đất diễn quan trọng như vậy, Ross trong phim không phải không bị cắt giảm tình tiết so với kịch gốc. Tại phân đoạn Macbeth nhìn thấy hồn ma Banquo trở về, vở kịch vốn có sự xuất hiện của cả Ross và Phu nhân Macbeth. Macbeth 2021 chỉ giữ lại các hành động của Phu nhân, Ross chỉ đứng nhìn cùng các quan khách. Khi so với khả năng kiểm soát tâm lý người chồng của Phu nhân sau lần ám sát đức vua, thì nay nỗi kinh sợ ảo ảnh Banquo đã khiến Macbeth bỏ ngoài tai mọi lời dỗ dành của người vợ. Sự xuất hiện duy nhất của Phu nhân trong Macbeth 2021 giúp ta tập trung vào sự bất lực của bà trước chứng hoang tưởng của người chồng, không thể cản được những lời lẽ không nên thốt ra ở nơi đông người. Việc cắt giảm hành động của Ross ở phân đoạn này này không tệ, mà thực sự rất tốt và tăng tầm ý nghĩa của cảnh phim.

Giống như The Green Knight và tích truyện Sir Gawain and the Green Knight, cũng cùng nhà A24 với Macbeth 2021, nhân vật Ross trong phim là một nhân vật do Joel Coen sáng tạo ra, dựa trên Ross của Shakespeare, được thay đổi để nâng cao tầm quan trọng của nhân vật này và cũng để giải mã những bí ẩn ngay trong tác phẩm của Shakespeare. Và, cũng như The Green Knight, Ross trong The Tragedy of Macbeth là một nhân vật được thay đổi rất tốt, mang một chút khác lạ của Joel Coen cùng cái vẻ bí ẩn mà Shakespeare đã tạo dựng.

Kiến thức lịch sử về Scotland và khả năng hiểu trọn vở Macbeth của mị vẫn còn hạn chế, nếu có sai sót gì xin hãy bỏ qua :jerry: