Ròm - Góc tối xã hội qua những con đề

Ròm không phải là bộ phim giải trí, đây là bộ phim phản ánh hiện thực một góc tối của xã hội qua cậu bé bụi đời làm nghề “cò số đề”. Người đi xem nhiều, khen, chê có đủ. Mình viết bài này để khen, không phải kiểu xem xong đứng lên trầm trồ khen, cũng không phải kiểu về nhà vội vã khen hay với bạn mình. Một kiểu ngột ngạt chậm rãi hơn, Ròm giúp mình có cái nhìn tổng thể hơn vòng luẩn quẩn của những phận nghèo muốn đổi đời nhanh chóng bằng số đề. Cuối cùng, nghèo vẫn nghèo, cái nghèo lây lan thành một khu nghèo.

Năm 2019, khi Ròm được gửi đến Liên hoan Phim Quốc tế Busan 2019 đã có rất nhiều tranh cãi xung quanh bộ phim này. Theo quy trình, NSX phim bị phạt 40 triệu đồng khi chưa thông qua sự cho phép của cục điện ảnh Việt Nam đã gửi đến LHP quốc tế Busan. Mình xin trích một đoạn công văn Cục thể thao, văn hóa, du lịch Việt Nam gửi NSX: Phim phản ánh mặt trái quá đen tối của những con người mong muốn đổi đời bằng việc trông chờ vào những con số may mắn để trúng lô, đề. Những tệ nạn xã hội như chơi lô, đề, cho vay nặng lãi, đòi nợ, mê tín, bao lực xuyên suốt bộ phim, kết phim bi quan, bế tắc, không lối thoát, thiếu tính nhân văn. Câu chuyện phim diễn ra tại TPHCM nhưng không có sự quan tâm của chính quyền và cơ quan chức năng. Đồng thời, phim cũng thể hiện nhiều thông tin tiêu cực, phản cảm, mang ẩn ý và ám chỉ không tốt về chính trị, mang màu sắc phê phán chính trị – xã hội, thể hiện cách nhìn tiêu cực về đất nước, văn hoá, con người Việt Nam.

Nhận xét thì đúng nhưng câu chuyện kiểm duyệt phim khiến mình mệt quá! Xã hội nào cũng tồn tại những góc tối, ngay cả khi tiêu cực, thiếu tính nhân văn thì vẫn cần tôn trọng hiện thực, xã hội nên nhìn nhận và đối diện với nó. 

Sau rất nhiều đoạn cắt và sửa, cuối cùng Ròm cũng được cấp phép chiếu tại Việt Nam tháng 9/2020. Và bản đầy đủ nội dung đã giành được giải New Currents, tương đương giải Phim hay nhất và là giải quan trọng nhất tại Liên hoan phim quốc tế Busan 2019.

Ròm xoay quanh cuộc sống của một cậu bé làm nghề “cò số đề” bị bố mẹ bỏ rơi, luôn chờ đợi và mong muốn gặp lại họ, cùng cuộc sống của những con người mong muốn đổi đời nhanh chóng ở một khu chung cư. Ở đó, nhiều người đã trao cuộc đời mình cho những con số đề. Cuộc đời họ vì vậy mà cũng phó mặc cho sự may rủi. Những lao động nghèo đã dính tới tệ nạn thì rủi lại nhiều hơn may. Xác suất rủi ro đến: 1- 1/100 ~ 99%. (Xác xuất trúng 1 số đề: 1/100 ~ 1%)

Ròm giúp mình có cái nhìn tổng thể hơn về vòng luẩn quẩn của những phận nghèo muốn đổi đời nhanh chóng. Đề mà, rủi ro đến 99%, đâu dễ ăn vậy. Cuối cùng, nghèo vẫn nghèo, cái nghèo lây lan thành một khu nghèo. Nghèo quá thì bế tắc. Bế tắc thì nhiều bi kịch xảy ra.

Tình người vẫn le lói đâu đó, dù cuối cùng, cuộc sống bế tắc khắc nghiệt đã khiến những đồng cảm, những giây phút của tình người cũng bị tha hóa. Ai cũng có cuộc đời phải lo nên họ đều đáng thương.

Bên cạnh đó, cách mà người nghèo khiến người nghèo càng nghèo hơn, những mánh khóe của bọn xã hội đen biến nhiều người thành nạn nhân cũng được phản ánh rất chân thật. Nhìn tâm trạng hoảng loạn, ánh mắt của Ròm khi gây ra vụ cháy ở chung cư, mình cảm nhận được, Ròm không nhận thức được hậu quả, hay cách mà Phúc dần bị dẫn dụ vào tay của một đàn anh. Mà ngay cả chị Ghi, Ròm và Phúc... cách mà họ kiếm sống cũng khiến nhiều người rơi vào đau khổ. 

Bất lực cho vòng luẩn quẩn, nghèo rồi thiếu kiến thức, liều lĩnh rồi lại nghèo... 

Nếu đã từng chứng kiến những bi kịch gia đình, những hậu quả mà đề đem lại: thiếu tiền thì vay nặng lãi, vay không được thì cầm cố nhà cửa tới mức bán hết tất cả, con cái, tình cảm gia đình tan nát... thì có thể sẽ cảm nhận được nhiều hơn những sự thật đáng đau lòng về bộ phim.

Xã hội nào cũng tồn tại những vấn đề rất khó giải quyết. Đặc biệt là những vấn đề phản ánh góc tối hiện thực xã hội càng khó hơn. Đây không phải là vấn đề mà một một ekip có thể giải quyết, nó là câu chuyện của toàn xã hội và chính phủ.

Ngoài ra, bộ phim cũng không tập trung giải quyết vấn đề mà nhằm truyền tải những thông điệp khác.

Đề, vay nặng lãi khiến nhiều bi kịch nối tiếp bi kịch. Đừng bao giờ nghĩ rằng có thể giàu có nhanh chóng bằng bất kì con đường tắt nào. Đường tắt nào cũng đầy rủi ro.

Mình chấm điểm phim như sau: 

Nội dung: 7,5/10

Hình ảnh/âm thanh: 8/10

Nhân vật/diễn viên: 7/10