(Review sách) Người Đua Diều – Khaled Hosseini

– Tên tác phẩm: Người Đua Diều (The Kite Runner – 2003)
– Tác giả: Khaled Hosseini
– Dịch giả: Nguyễn Bản
– Thể loại: Tiểu thuyết

Khaled Hosseini gần đây được cộng đồng booktuber nhắc tới rất nhiều nhờ 2 tác phẩm được đánh giá rất xuất sắc trong việc lấy đi nước mắt của độc giả. Là một kẻ chưa từng rơi nước mắt vì những con chữ (phim thì khá nhiều), và rất muốn trải nghiệm cảm giác này, nên đã mua liền 2 cuốn Người Đua Diều và Ngàn Mặt Trời Rực Rỡ, hi vọng những đánh giá của mọi người là không quá lời.

Cốt truyện chính là hành trình chuộc lỗi của một nhà văn Mỹ sinh ra tại Afghanistan, trải dài từ lúc thơ ấu yên bình ở quê hương, rồi do tị nạn chiến tranh mà phải bắt đầu lại ở một đất nước xa lạ, cho tới khi trưởng thành và trở về quê hương để thực hiện một việc phải làm. Đó là một quãng đường thăng trầm đủ dài để một con người đi qua đủ mối quan hệ, gặp đủ kiểu người và chứng kiến đủ chuyện.

Để kể về một cuộc đời, thì dễ đồng cảm nhất vẫn là góc kể theo ngôi thứ nhất, và cuốn sách này cũng vậy, khi nhân vật chính xưng “tôi”. Và câu chuyện được kể từ “tôi” đó, qua giọng văn không cầu kì, miêu tả nội tâm dù có nhiều ẩn dụ, đã giúp người đọc có thể dễ dàng hiểu và đồng cảm với những gì đang diễn ra. Tác giả (hoặc dịch giả) đã làm rất tốt khâu từ ngữ này.

Bối cảnh là một điểm sáng, khi kể về đất nước Afghanistan những năm 70 của thế kỉ trước, thời điểm chuyển mình giữa Yên Bình và Chiến Tranh. Tôi (và có thể rất nhiều người khác) biết tới Afghanistan sau sự kiện 11/9/2001, và những gì diễn ra sau đó, chứ không hề biết Afghanistan đã chịu sự hành hạ của súng đạn từ trước đó khá lâu. Một đất nước quá mới mẻ, văn hóa, tôn giáo, phong tục,… tất cả đều gây được sự tò mò và hứng thú với tôi, giúp cho tác phẩm thêm sức hút bên cạnh cốt truyện cảm động.

Nói về cảm xúc, thì hầu hết đều tới từ các mối quan hệ mà nhân vật chính trải qua. Từ tình bạn, tình cha con, tới quan hệ chủ-tớ, rồi tình yêu, hôn nhân và chả những mối quan hệ ngoài xã hội, dù chính hay phụ, đều được được kể mới một mục đích cụ thể, có đầu đuôi và nhiều ý nghĩa. Hỉ nộ ái ố đều đủ cả, tuy chưa thực sự vỡ òa, nhưng những đoạn cao trào vẫn rất “tới”, đủ khiến tôi tủm tỉm, nhăn mặt hay thở dài theo mỗi tình tiết của tác phẩm.

Tóm lại, sự mới mẻ của bối cảnh, phong phú của câu chuyện, chân thật trong các tình tiết, đơn giản nhưng hiệu quả của miêu tả nội tâm, tất cả đã đem lại rất nhiều khoảnh khắc cảm động khi đọc cuốn sách này. Là tiểu thuyết đầu tay, nhưng đã để lại ấn tượng rất tốt, tạo niềm tin cho tôi về cuốn Ngàn Mặt Trời Rực Rỡ, hi vọng sẽ giúp tôi rơi lệ.

Như mọi khi, đây là phần lan man về một vài ý được nhặt ra trong cuốn sách, không phải đánh giá nội dung.

Ừ, nó chẳng khiến điều gì ổn thỏa đâu, nhưng nó có thể tạo ra những khoảnh khắc. Sự an yên, lòng tự tin, động lực hay bất kì cảm xúc tích cực nào, đều cần chất xúc tác, dù chỉ đủ để duy trì trong một thời gian ngắn, những vậy thôi cũng đủ để tạo nên những khoảnh khắc tuyệt vời rồi. Chỉ cần cười đúng lúc, và với đúng người mà thôi.

Làm sao để biết ấy à? Chịu. Nên cứ cười đi, biết đâu nụ cười của bạn lại đang được ai đó trông chờ thì sao. Tiếc gì một nụ cười nhỉ.

Dù chuyện ở một đất nước xa xôi, nhưng sao giống nơi tôi sinh ra thế. Nơi người ta không dám gạt đi sự đánh giá của những người xung quanh mà sống đúng với những gì mình muốn. Người ta sợ mất danh dự còn hơn cả sợ mất sức khoẻ hay tiền bạc, và sẵn sàng đánh đổi niềm tin của người thân để có được sự tôn trọng của những kẻ xa lạ. Từ đâu mà ra nông nỗi này? Thôi, biết cũng không giải quyết được gì.

Sống vì mình một chút, ích kỉ một chút coi bộ dễ thở hơn. Áp lực của người dẫn đầu, của trụ cột có thể khiến những người tài giỏi không dám đối mặt với một sai lầm nhỏ bé, để nó ở đó như một nỗi hổ thẹn đến hết đời. Mà như vậy thì chẳng vui vẻ gì, thôi, nhàng nhàng mà thanh thản vẫn hơn. 

Phúc
2020.02.29