Phố Wall luôn là đề tài thu hút với mình vì hai mặt, một hào hoa, sang chảnh với những nam thần bận vest lúc nào cũng bận rộn và có thu nhập khủng khiếp. Mặt còn lại khiến mình tò mò nhiều hơn là thích thú vì nó chẳng đẹp đẽ gì cho cam, đầy khốc liệt và đen tối, những mánh mung dơ bẩn không chỉ với người ngoài xa lạ mà còn với người trong nhà, bạn thân. Mình khá thích một trích đoạn trong đó một thanh tra muốn tìm một người trong công ty của "cá mập Chúa" đã nói, bọn tội phạm dù có nguy hiểm như buôn ma túy, cướp, giết người thì chúng sẽ bảo về gia đình, bạn bè mình đến cùng mà không khai ra đồng phạm. Còn ở những con người cổ cồn trắng, đầy học vị, họ sẵn sàng vì lợi ích của bản thân mà lật mặt, phản bội cho dù đó có là ai đi chăng nữa.
                Cuốn sách như một bản tường trình lại vụ bê bối của quỹ đầu tư SAC do Steven Cohen thành lập. Nhưng câu truyện được kể thành hai hướng, một hướng về câu chuyện khởi nghiệp đầy cảm hứng từ "cá mập chúa" Steven Cohen, người đã xây dựng thành công đế chế tài chính đáng ngưỡng mộ nhất Phố Wall, biến các đồng sự của mình thành triệu phú, và bản thân mình thành tỷ phú giàu thứ 72 trên thế giới và giàu thứ 30 ở Hoa Kỳ. Và những mánh khóe, âm mưu thao túng, lũng đoạn thị trường vô cùng tinh vi của SAC, đang lặng lẽ xâm nhập thị trường tài chính và thay đổi sâu sắc mô hình kiếm tiền trên thị trường chứng khoán. Nhà đầu tư kiểu mới này họ không còn bỏ tiền vào những khoản đầu tư dài hạn vào một công ty mà họ đặt cược vào sự lên xuống của cổ phiếu dựa theo nguồn tin nội gián, điều này là vi phạm pháp luật vô cùng nghiêm trọng, có thể ở tù mọt gông vì thường mỗi giao dịch không dưới hàng triệu đô la. 
Chủ tịch quỹ phòng hộ SAC - Steven Cohen, cá mập chúa bị cảnh sát săn đuổi.
            Và một bên là 3 tổ chức chính phủ (FBI và Ủy ban chứng khoán, và một bên nữa bên công tố thì phải), chịu trách nhiệm giải quyết các vấn đề gian lận trong thị trường béo bở này. Chính việc có quá nhiều cơ sở chuyên trách nên sinh ra chồng chéo, ganh đua của chính những tổ chức ấy với nhau khiến nhân viên gặp khá nhiều khó khăn và trở ngại trong quá trình điều tra. Nhằm tránh đạp lên chân nhau hoặc bứt dây động rừng, họ phải họp bàn để nắm được tình hình điều tra các bên nên quá trình khá rắc rối này diễn ra suốt 7 năm ròng rã nằm nghe lén, thu thập chứng cứ, cài gián điệp,...  
Tay giao dịch viên Mathew Martoma với quá khứ vô cùng lẫy lừng đến nỗi phải đổi luôn tên của mình.
              Những giao dịch nội gián được Cohen xây dựng như một mạng lưới phức tạp, những "kẻ săn tin" sẽ phải đi tìm kiếm nguồn tin có "độ chính xác cao", và họ ngầm hiểu sẽ phải lấy ở đâu và bằng cách nào. Ngay từ bước tuyển dụng, tổ chức không chỉ chọn lọc hồ sơ các ứng viên qua bằng cấp, thành tích của họ mà còn là quan hệ gia đình, bạn bè, có những mối quan hệ nào trong các ngành mà tổ chức đang tìm kiếm hay không. Và chính những mối quan hệ đó sẽ mang đến những thông tin độc quyền, độ chính xác cao trực tiếp ảnh hưởng đến sự sống còn của mỗi phi vụ. Ví dụ một phi vụ cực ly kỳ trong đó một nhân viên phụ trách đầu tư cổ phiếu mảng y tế, qua một bên thứ 3 khác được trả tiền hậu hĩnh để được gặp những người cung cấp thông tin gồm toàn những chuyên gia hàng đầu ở đủ các lĩnh vực: y tế, công nghệ, sinh học…. Qua đó hắn kết thân và làm quen với một bác sĩ đầu ngành đến nổi ông coi hắn như con trai của mình. Lợi dụng việc ông trực tiếp tham gia một quá trình thử nghiệm loại thuốc mới cho bệnh nhân alzheimer, hắn xem được bảng kết quả thử nghiệm không thành công trước khi công bố trước đại chúng. Nhờ đó mà hắn cùng quỹ của mình bán khống một lượng lớn cổ phiếu công ty dược đó và thu lợi hàng trăm triệu đô. Và đương nhiên sau phi vụ đó hắn cũng không còn thân thiết với vị bác sĩ như trước nữa và không liên lạc gì nữa. Tất cả những mánh khóe sẽ được giải thích cụ thể và dễ hiểu hơn trong sách và mình không biết gì về chứng khoán nên mình nghĩ những bạn có hứng thú đọc sách sẽ tốt hơn.
Image result for scandal steven cohen
Mình thích thì mình mua thôi

            Những thương vị mang lại lợi nhuận khủng khiếp khiến những tay giao dịch viên mờ mắt, càng ngày càng nhúng chàm một cách liều lĩnh và lộ liễu hơn và trở thành con tốt thí của các cấp trên. Những thanh nhiên tinh ranh tốt nghiệp các đại học tinh hoa Stanford, Harvard,... cùng sự chống lưng từ nguồn tiền cực lớn (sau khi SAC nộp phạt hơn 600 triệu đô, Cohen vẫn còn rất thừa tiền để mua thêm cả đội bóng hơn 1 tỉ đô cùng các tác phẩm nghệ thuật cả trăm triệu đô như muốn trêu ngươi chính quyền.) Sự đối đầu giữa một bên vừa thông minh, vừa dư tiền để thuê bất kỳ tay luật sự dày dặn kinh nghiệm nào với một bên là những thanh tra nhận lương nhà nước, trẻ và thiếu kinh nghiệm cùng các pháp chế được cho là chưa quyết liệt dưới thời tổng thống Obama. Cuộc chiến ngay từ đầu đã biết trước được kết quả, và đắng cay hơn, sau khi vụ kiện kết thúc, nó được xem như một cuộc tuyển chọn nhân viên của Cohen khi sau này lực lượng hành pháp dần trở thành hoặc có liên quan đến đội ngũ tư vấn luật pháp cho ông. Chính sau cuộc điều tra này, nhà nước đã thay đổi luật như nối giáo cho giặc. Những nguồn tin được tay trong cung cấp nhưng không có trao đổi bằng tiền hoặc hiện vật mà chỉ dưới dạng bạn bè hay người thân quen chia sẻ với nhau thì không vi phạm pháp luật. Và một số nhân vật trở thành vô tội hoặc rút ngắn thời gian ở tù.

                Cuốn sách có phần hơi khô khan vì đề tài tài chính - kinh tế khá rối rắm với nhiều thuật ngữ, nhưng lại đem đến cho mình sự tò mò và gay cấn mỗi lần phía cảnh sát tiếp cận với đối tượng tình nghi. Hay như những đề cập về cuộc sống, quá khứ của các nhân vật liên quan cũng khá hay và lý thú, tình tiết nhanh và phức tạp như mấy phim truyền hình cảnh sát Mỹ. Phần cuối có tường thuật lại 2 buổi điều trần cuối xem mấy anh ngồi đếm bao cuốn lịch ây mình khá ấn tượng với cảnh ông bác sĩ Gilman người cung cấp thông tin mật cho Mathew Martoma. Trước tòa ông được hỏi tại sao lại cung cấp thông tin cho hắn, ông có biết điều đó là không được phép không. Mình không nhớ cụ thể câu nói của ông nhưng lúc đó ông nói Mathew gợi ông nhớ đến người con trai đã qua đời vì tự tử của mình, và ông coi hắn như con trai. Buồn ghê gớm, một ông già tám mươi mấy tuổi bị lợi dụng xong lơ luôn (sau này ông bị bệnh phải phẫu thuật, ông có cố gắng liên lạc với hắn nhưng hắn ko hề hồi âm). Hay như có đoạn một tay giao dịch viên đồng ý làm nội gián để giảm nhẹ tội đã gắn máy nghe lén thu âm các bằng chứng trái pháp luật của một người bạn mà trước đó không lâu là phù rể của hắn.

Sơ đồ mối quan hệ các nhân vật trong vụ án

                Nói sơ qua về tác giả cuốn sách, bà Sheelah Kolhatkar, cựu chuyên viên phân tích làm việc cho quỹ đầu cơ phòng hộ, và là cây bút viết cho tờ New Yorker chuyên viết về Phố Wall, Thung lũng Silicon, chính trị và nhiều đề tài khác. Các bạn có thể đọc thông tin về vụ scandal này ở đây.