[Review board games] Lên Mâm phiên bản Tết Bắc - Night 2 Morning

Steve Roges (Đội trưởng Mỹ) đã từng mỉa mai Tony Stark (Người Sắt) rằng :" Big man in a suit of armour, take that off, what are you? (Dịch dân dã đại khái là: Ngon cởi bộ giáp sắt ra, chú có gì? Tony Stark đã mỉa mai đáp lại Steve Rogers rằng: Genius, billionaire, playboy, philanthropist. (Dịch dân dã là: Thiên tài, Tỷ phú, Dân chơi, Nhà từ thiện).  

Vậy nếu bạn đã nhấn nút vào xem bài viết này, thì chắc hẳn giờ đây, câu hỏi được bạn đặt ra cho mình lúc này là: "Đằng sau hộp Board game Lên Mâm phiên bản Tết Bắc, chúng ta có gì?" Chào các bạn, mình là Night 2 Morning và đây là bài review board game Lên Mâm phiên bản Tết Bắc.

Thông tin bên lề: Theo thời gian ra mắt của 2 phiên bản trước, Lên Mâm phiên bản Tết Bắc sẽ dự kiến ra mắt vào trước Tết Âm Lịch năm 2021, nhưng do tình hình dịch bệnh nên được đẩy lùi qua tháng 4 năm 2021.

- Số lượng người chơi: 2-4

- Thời gian chơi: 15- 20p

- Độ tuổi: 8+

    + HAND MANAGEMENT (CORE)

    + PUSH YOUR LUCK

    + SET COLLECTION (CORE)

    + TAKE THAT (CORE)

Trong Lên Mâm, người chơi sẽ hoá thân thành anh chị em trong gia đình, cùng nhau vào bếp để chuẩn bị mâm cơm tươm tất cho kịp đêm Giao Thừa sắp tới. Mục tiêu của trò chơi là giành chiến thắng, bạn giành chiến thắng bằng cách sự dụng những thẻ bài nguyên liệu có trên tay để hoàn thành món ăn đậm chất Tết miền Bắc như Bánh Chưng, Thịt Đông, Canh Manh hay Dưa Hành và trở thành người chơi giành được nhiều điểm nhất.

Dưới đây là hình ảnh chỉ ra sự khác biệt giữa Lên Mâm phiên bản Tết Bắc so với 2 phiên bản trước.

 

Chất lượng giấy làm hộp và các thẻ bài Lên Mâm phiên bản Tết Bắc có phần cứng hơn hẳn so với 2 phiên bản trước. Mình cũng muốn chia sẽ thêm vài điều bên ngoài bài review cho những bạn mới bắt đầu chơi board game là: Chất lượng giấy của một bộ board game hiện tại không còn ảnh hưởng tới nhiều trải nghiệm khi chơi nữa, việc một nhà phát hành giảm chất lượng giấy để giảm giá thành sản xuất và giá bán lẻ là hoàn toàn bình thường. Ngày nay, chỉ cần bỏ ra 30.000 - 50.000 vnđ là để mua một gói sleeves 100 cái là đủ để bạn bọc thẻ bài và khiến nó chả thua gì thẻ bài có chất lượng giấy cao hơn cả.

Đánh giá thành phần so với giá 169.000 vnđ cho 1 bộ board game như thế này thì mình cho rằng là còn ngon chán so với với bộ board game gốc khác có giá dưới 200.000 vnđ.

So với 2 phần trước, phần thiết kế hình ảnh đã được cải thiện rõ rệt: thay vì sự dụng hình ảnh miêu tả có phần tối giản và phẳng thì nay, các thẻ bài Lên Mâm phiên bản Tết Bắc sự dụng hình ảnh mang tính hoạt họa và chi tiết hơn, tạo cảm giác thẻ bài có chiều sâu và thu hút ánh nhìn đối với những người chơi. Ngoài ra, còn là sự thay thế chữ miêu tả chức năng thành kí hiệu các chức năng. Mình khá thích sự thay đổi về mặt hình ảnh này và sẽ giải thích nó vào cuối bài viết.

Tuy nhiên, có vài chỗ chỗ đối với mình cảm thấy vẫn chưa ưng ý lắm như:

Phía sau của thẻ bài Lên Mâm phiên bản Tết Bắc là màu đỏ và sự dụng họa tiết hình tròn, còn mình thì thích họa tiết phía sau của thẻ bài Lên Mâm 2019 hơn, thanh cao và có một có cái ấn chữ Ngũ Hành Games màu đỏ viết theo kiểu Thư Pháp.

Ngoài ra, phần thiết kế hình ảnh nguyên liệu của thẻ bài vẫn chưa được tối ưu không gian cho lắm do còn khá nhiều diện tích trống và nếu được, cần có yếu tố con người vào bên trong thẻ bài, ví dụ thêm hình ảnh một đứa bé đang lột vỏ hành củ chẳng hạn.

Đầu tiên, bạn cần nhận ra rằng sự khác biệt về số lượng các thẻ bài và thẻ bài chức năn so với 2 phiên bản  Lên Mâm trước:

Việc giảm số lượng các thẻ bài không làm giảm đi chất lượng của gameplay, mà ngược lại, đó là sự nâng cấp và là một sự thay đổi cần thiết. Giờ đây, Lên Mâm đã không còn 2 khái niệm là thẻ bài nguyên liệu và thẻ bài chức năng, thay vào đó, tất cả thẻ bài nguyên liệu đều được đính sẵn 1 chức năng được sự dụng dựa trên các tình huống khác nhau, và việc nắm giữ và ghi nhớ số lượng các thẻ bài giờ đây là yếu tố then chốt  để giành lấy chiến thắng

Ví dụ: 

Chính vì 2 điều trên, bạn phải cực kỳ cân nhắc trước khi đưa ra quyết định nên đánh 1 hay 2, 3 thẻ bài trên tay, hay làm thế nào để kéo dài thêm nhiều lượt hơn nữa để bản thân và những người chơi khác có thể bổ sung thêm những nguyên liệu cùng màu trong nồi hoặc phá nồi ngay khi nồi chỉ còn đang lên lửa.

Bên cạnh việc phải giơ cao đánh khẽ các thẻ bài nguyên liệu, cầu xin lũ bạn bỏ thêm nhiều nguyên liệu vào nồi hoặc lên chức phụ huynh để răn dạy lũ bạn đừng phá, Lên Mâm phiên bản Tết Bắc còn có thêm một thẻ bài mà mình nghĩ đây là một sự bổ sung vô cùng đáng giá, đó là có thêm một thẻ bài Nước sôi.

Khác với thẻ bài tên "Muối" nhưng "Nhạt" trong bộ đầu tiên hoặc "Dở" như như "Bí kíp gia truyền" trong bộ thứ 2, thẻ bài Nước sôi là một thẻ bài tính điểm dựa trên số lượng thẻ bài Nước sôi bạn đang sở hữu và không ảnh hưởng đến số nguyên liệu để lên mâm hoặc phá nồi, nhưng lại có vai trò quan trọng ảnh hưởng đến quyết định đánh lá bài cuối để lên mâm hoặc phá nồi. 

Tính quyết định của thẻ bài nằm ở chỗ, nó sẽ khiến cuộc đời bạn nở hoa ngay khi có đủ 3 lá tương đương 7đ, nhưng chỉ vì một phút ham hố hoặc bị bạn bè bóc "đểu", 4 lá bài Nước sôi sẽ khiến bạn bị "phỏng nặng" trở thành vô giá trị (0đ).  

- Cách duy nhất để phá nồi là đánh thẻ bài khác màu với món ăn đang nấu. 

Để kích hoạt chức năng của một thẻ bài, bạn cần đánh các lá bài khác màu, nhưng tổng số chức năng bạn có thể đánh ra trong lượt của mình tối đa là 3 và số chức năng mà tất cả người chơi có thể đánh ra trong 1 vòng là 6 ( dựa trên số lượng người chơi). Chính vì vậy, một vòng diễn ra khá nhanh và gần như bạn chưa kịp "ban phát hành" cho đứa mình ghét thì đã hết vòng rồi, và giờ nó có cơ hội "bán hành" mình lại.

Hiện tại có tổng cộng 4 chức năng trong Lên mâm phiên bản Tết Bắc, trong đó có 3 chức năng đầu tiên nghe có vẻ ổn nhưng đến chức năng thứ 4: Chọn 1 màu, những người khác hủy 1 thẻ bài màu đó. Mình nghĩ rằng, hủy 1 thẻ bài trên tay những người chơi khác là khá yếu nếu chúng ta xét tới điều kiện rút bài sau mỗi lượt được ghi trong luật như sau:

Nghe có vẻ là không ảnh hưởng gì nhiều với những người chơi khác và bản thân nó cũng giúp người chơi khác tạo ra tiền đề để kích hoạt điều kiện rút 3 lá. Chính vì vậy, mình nghĩ có thể chỉnh luật house rule là:"Chọn 1 màu và 1 người chơi, người chơi được chọn huỷ toàn bộ thẻ màu đó trên tay"

Mình cũng cho rằng việc sự dụng token + 6 điểm để cộng thêm điểm cho người chơi có số thẻ bài một màu cao nhất vào giai đoạn tính điểm ở cuối trò chơi, là làm giảm đi tính cạnh tranh vào giai đoạn đầu trò chơi. Hầu hết mọi người chơi đều sẽ không quan tâm đến màu sác trên mâm của mình cho đến giai đoạn gần cuối, thành ra việc ưu tiên số lượng các thẻ bài cùng màu gần như là không có. Tuy nhiên, phần này, các bạn có thể chỉnh sửa thành luật house rule: "Người chơi đầu tiên hoàn thành món ăn thuộc một màu bất kỳ đầu tiên, sẽ nhận được token +6 đ" 

Cuối cùng là phần rút thẻ bài (Đi chợ), có thể do mình bị ảnh hưởng bởi các trò chơi có yếu tố "cò quay Nga" hoặc các trò chơi yêu cầu một hành động nào đó để đổi lấy quyền rút bài.  Đó cũng là lý do mình cảm thấy thiếu thiếu đi sự kích tính ở phần rút thẻ bài. Mình nghĩ rằng, nên có thêm một vài thẻ bài chức năng nữa, ví dụ như "Dẹp tiệm" để phạt người chơi nào không may rút phải. Ngoài ra, mình cũng cho rằng việc có thêm giai đoạn "Chợ chiều" là không cần thiết do nhận ra: cho dù có thêm vài vòng nữa vào cuối game nhưng nó không còn mang nhiều ý nghĩa, nếu như thiếu đi những thẻ bài có tính sát thương cao.

Lên Mâm phiên bản Tết Bắc đón nhận nhiều sự thay đổi về hình ảnh cũng như trưởng thành trong phong cách thiết kế trò chơi của Ngũ Hành Games. Nếu bạn có đủ 3 bộ Lên Mâm trên tay, bạn sẽ nhận ra quá trình trưởng thành này phải trãi qua rất nhiều lần gọt giũa và cải tiến gameplay dựa trên feedback của cộng cộng đồng. Mình nghĩ rằng, có 1 từ dùng để miêu tả gameplay của Lên Mâm phiên bản Tết Bắc là: Pure ( 2 từ nếu là Tinh khiết). Tại sao mình lại nói như vậy? Dựa trên 2 điều dưới đây:

Đầu tiên, chúng ta cần xét tới sự thay đổi về hình ảnh, Lên Mâm không phải CLG/ CCG, mà chỉ là một board game phổ thông hướng tới đối tượng từ 8 tuổi trở lên, nên chúng ta sẽ không cần phải giải thích hoặc làm cái gì đó quá phức tạp, thay vào đó, quyết định chuyển từ chữ miêu tả chức năng sang kí hiệu chức năng là hoàn toàn hợp lý. Bên cạnh đó, sự thay đổi về phần hình ảnh cũng sẽ giúp những ai không phải người Việt bản xứ, chỉ cần đọc quyển luật tiếng Anh cũng có thể chơi được.

Thứ hai, xét về gameplay, mình cho rằng thành công trước mắt của Ngũ Hành Games vào thời điểm hiện tại chính là: họ đã gọt giũa thành công một viên ngọc Lên Mâm, nói cách khác là một gameplay có phần lõi hoàn chỉnh và tinh khiết. Nếu bạn có cơ hội chơi phiên bản lần này và mình đoán bạn sẽ mua ngay sau khi đọc xong bài viết này, thì bạn cũng sẽ như mình, có cảm giác phải thốt lên: Pure (Tinh khiết). Bạn càng chơi, bạn càng nhận ra Lên Mâm phiên bản Tết Bắc giống như viên ngọc đang đợi gắn vào cái nhẫn bằng bạc hay dây chuyền vàng hoặc cái gì đó tựa vậy, một cái khung luật sẵn, bạn chơi 1-2 ván đầu tiên, bạn nhận ra: À! chỗ này mình và lũ bạn có thể tăng sức sát thương chức năng sao cho phù hợp với nhóm chắt chém, chỗ này mình có thể thay đổi quy luật tính điểm. Lên Mâm phiên bản Tết Bắc làm mình liên tưởng tới bài Tây, cho bạn 1 bộ bài và chơi gì là do bạn quyết định. Cho bạn 1 bộ Lên mâm và cải tiến/thay đổi gameplay sao cho phù hợp với nhóm của bạn là do bạn quyết định.

Cuối cùng, câu hỏi được đặt ra lúc này là: Lên Mâm phiến bản Tết có đáng mua hay không và mình sẽ đánh giá bộ board game này như thế nào? 

Lên Mâm phiên bản Tết Bắc là một board game ĐÁNG MUA và NÓ ĐÁNG GIÁ TỪNG ĐỒNG của bạn. Nếu bạn là người đang muốn thiết kế một board game, bạn nên mua nó. Nếu bạn quan tâm tới các giá trị văn hoá, như Tết chẳng hạn, bạn nên mua nó. Bạn là giáo viên và cần tìm giáo cụ để dạy văn hoá cho học sinh, bạn nên mua nó. Bạn yêu thích ẩm thực Việt Nam, bạn nên mua nó. Bạn có 169.000 vnđ mà không biết làm gì? Bạn nên mua Lên Mâm phiên bản Tết Bắc

Mình sẽ không kêu gọi mọi người mua Lên Mâm phiên bản Tết Bắc vì bản thân đối với mình, đây là một board game do Việt Nam sáng tạo và tự sản xuất, đã có đủ sức cạnh tranh với một board game nước ngoài đang vô cùng phổ biến ở Việt Nam, đó chính là Uno. Tính Pure( tinh khiết) của Lên Mâm và cách thiết kế thẻ bài kí hiệu sẽ giúp bộ board game thay đổi muôn hình vạn trạng và tin mình đi, bạn chỉ cần tự vài tuỳ biến về luật, bạn đã có ngay một phiên bản Lên Mâm với cách chơi tuỳ biến dựa trên Uno, thậm chí là cả Mèo nổ, nhưng ở phía ngược lại, Uno, Mèo nổ sẽ không thể nào tuỳ biến lại thành Lên Mâm. Ngoài ra, mình không đánh giá cao việc kêu gọi ủng hộ mua một board game ĐÃ RA MẮT chỉ vì đây là một nhà phát hành Việt Nam, vì nó rất giống một cú tát đau vào lòng tự trọng người thiết kế và studio làm ra nó. Nếu board game hay và mọi người cảm nhận board game hay thì câu chuyện quảng cáo là: " Game này hay, mọi người nên mua đi!", yếu tố tính dân tộc giờ chỉ là một phần nhỏ nhoi thúc đẩy ra quyết định mua hàng. Nếu game dở và mọi người cũng cảm nhận dở, thì tại tại sao ta lại phải mượn tính dân tộc làm yếu tố chính để kêu gọi ủng hộ chứ?

Một board game hay không cần phải được kêu gọi ủng hộ mà là cần được nhiều người biết đến nó hay chỗ nào và cần được chia sẽ cái hay đó rộng rãi hơn, mình hi vọng bài viết này sẽ góp phần đưa bạn ra quyết định mua của bạn.  

Để kết thúc bài viết, mình sẽ trích lại câu trả lời của anh Toàn Ngũ Hành Games khi được hỏi về định hướng phát triển:" Đích đến của Ngũ Hành Games là làm được một board game đủ sức tham gia Spiel des Jahres và hi vọng là Ngũ Hành Games làm được điều đó"