Review Bhutan 2019 | Kinh nghiệm du lịch Bhutan (Paro-Thimphu-Punakha-Haa)

Đôi nét về đất nước Bhutan:

• Tổng quan: Diện tích khoảng 1/10 Việt Nam, dân số tầm 1/100 Việt Nam. Nằm giữa Tây Tạng và Ấn Độ, ngăn cách với bên ngoài bởi những dãy Himalaya hùng vĩ, hiểm trở, địa hình giống như vùng Bắc Bộ: Hà Giang, Lào Cai, với đặc sản là những con đường cheo leo bên vực núi, những khúc cua tay áo gây rối loạn tiền đình :))

• Một quốc gia hạnh phúc: Bhutan là cái nôi ra đời của chỉ số hạnh phúc quốc gia (gross national happiness - GNH), cấu thành bởi các thành tố: kinh tế, giáo dục, sức khỏe, môi trường, công việc, chính phủ, mức độ hài lòng trong cuộc sống, cân bằng thời gian... Đối với họ, GNH là mới là kim chỉ nam, thay vì chỉ số GDP như thường lệ. Ở đây, y tế và giáo dục là hoàn toàn miễn phí, kể cả điều trị cho khách du lịch. Môi trường được trân trọng, gìn giữ và bảo vệ. Theo lời của anh tourguide thì không hề có người ăn xin. 

• Thể chế: 3 vị trí lãnh đạo chủ chốt ở Bhutan là vua, thủ tướng và Chief Abbot (giống như chủ tịch hội Phật Giáo). Vua có quyền lực cao nhất và được người dân hết mực tôn trọng, tin tưởng. Khắp nơi đâu đâu cũng thấy hình ảnh của nhà vua. Mặc dù nắm trong tay nhiều quyền hành, vị vua hiện tại, Jigme Khesar Namgyel Wangchuck, nhà vua thứ 5 của hoàng tộc, luôn xây dựng hình ảnh giản dị, gần gũi, chăm lo cho đời sống người dân thay vì sống đời vương giả, xa hoa trụy lạc: đạp xe đạp đi dạo, dinh thự ở ngay sát chỗ làm, vợ đẹp con thơ... 
• Văn hóa: Trong lịch sử của mình, Bhutan là quốc gia chưa từng bị đô hộ. Chính địa hình hiểm trở và tách biệt giữa Bhutan và các quốc gia lân cận cũng như giữa các khu vực nội địa đã tạo nên bản sắc văn hóa đặc sắc và đa dạng giữa các khu vực. Trước đây, Bhutan hoàn toàn biệt lập với phần còn lại của thế giới, trừ giao thương hàng hóa, muối với Ấn Độ. Đến năm 1974, Bhutan mới bắt đầu mở cửa với thế giới bên ngoài. Cùng với chủ trương bảo tồn văn hóa của chính phủ, hiện nay đất nước này vẫn gìn giữ, phát triển những giá trị và bản sắc đặc trưng.
• Ngôn ngữ: Có 19 ngôn ngữ và kí tự khác nhau. Ngôn ngữ chính là Dzongkha, Tiếng Anh là ngôn ngữ làm việc chính thức. Hiện nay đa số người dân Bhutan, đặc biệt là ở các thành phố lớn, đều có thể nói tiếng Anh thành thạo. 
• Tôn giáo: đa số người dân theo đạo Phật Mahayana, là một đạo vô thần.
• Ẩm thực: khá đa dạng và hợp khẩu vị của mình, với ớt, bơ, phô mai là những nguyên liệu chính, được sử dụng trong hầu hết các món ăn. Rau củ quả được canh tác hữu cơ nên an tâm về độ sạch. Thịt cá đa số được nhập từ Ấn Độ vì chính phủ không cho chăn nuôi gia cầm, gia súc quy mô lớn, không câu cá, đánh bắt tràn lan. Mình đi chuyến này xong tăng lên 2kg, chắc hông cần nói nhiều ha.

• Kiến trúc: mọi công trình, nhà cửa ở Bhutan đều phải tuân theo kiểu kiến trúc Phật Giáo, và không được xây quá 5 tầng. 
• Con người: đối với mình, con người ở đây rất thân thiện, hiền hòa và tốt bụng. Ảnh hưởng bởi Phật giáo, họ duy trì chánh niệm trong đời sống hằng ngày. Mặc dù đời sống còn nhiều khó khăn, thiếu thốn, những người mình gặp đều toát lên vẻ an nhiên, hạnh phúc. 

Bhutan là địa điểm du lịch lý tưởng dành cho những ai:

• Yêu thiên nhiên. Bhutan là quốc gia duy nhất có mức thải carbon âm, nhờ 71% diện tích được bao phủ bởi rừng (2017). Nhiều loài thực vật, động vật đa dạng và quý hiếm. Ngay từ khi chuẩn bị đáp cánh, bạn sẽ được tận hưởng cảm giác thích thú, mạo hiểm khi máy bay chao lượn giữa dãy núi Himalaya hùng vĩ.
• Muốn tìm hiểu về đạo Phật. Đến đây, bạn sẽ thấy Phật Giáo len lỏi vào từng ngóc ngách của đời sống con người, từ chùa chiềng, thiền viện, đến những lá cờ, bánh xe cầu nguyện (prayer wheel & flag) và tư tưởng, cách sống của người dân. Trong suốt chuyến đi, bạn sẽ được ghé thăm những chốn linh thiêng, đắm mình trong những câu chuyện về đạo Phật. 
• Muốn tận hưởng chốn yên bình. Kể từ khi Tây Tạng bị Trung Quốc xâm chiếm, Bhutan được ví như "The Last Shangri-La". Đến đây, bạn sẽ cảm nhận được sự thuần khiết, thanh bình, hiền hòa, thân thiện, từ con người đến thiên nhiên. Nơi đây cũng gắn liền với một biệt danh khác: "Kingdom of the past". So với Việt Nam, nếu xét về khía cạnh kinh tế hay đô thị hóa, Bhutan trở nên lạc hậu, tuy nhiên nếu xét về ý thức và sự tử tế, nơi đây rất đáng để học hỏi.
• Đi du lịch cùng gia đình. Đây là nơi mà cả người lớn hay trẻ nhỏ đều có những điều thú vị để học hỏi, chiêm nghiệm. Đối với người lớn, nét hấp dẫn nằm ở văn hóa, cảnh đẹp, sự bình yên. Đối với trẻ nhỏ, đây là điều kiện tuyệt vời để các em rời xa với công nghệ, gần gũi với thiên nhiên khi ghé thăm vườn quốc gia, trau dồi vốn sống và tiếng Anh khi đây là ngôn ngữ làm việc chính thức, rèn luyện tinh thần và thể chất khi leo núi để đến Tiger Nest.
• Có điều kiện tài chính. Đi Bhutan không hề rẻ. Giá trọn gói cho tour 8 ngày 7 đêm của mình (tour chỉ có gia đình mình, một anh tour guide và một tài xế, đã bao gồm vé máy bay Bangkok tới Bhutan, còn vé từ Vietnam đi Bangkok mình tự túc), với người lớn là 2150$, sinh viên dưới 25 tuổi giảm 20%, trẻ em dưới 12 tuổi giảm 50%. Tiêu chí làm du lịch của quốc gia này là "High value, low impact", tức là đem lại giá trị tối đa, với ảnh hưởng tối thiểu. Nhằm hạn chế số lượng khách và ảnh hưởng của du lịch tới môi trường, văn hóa, giá tour tới Bhutan luôn ở mức cao, tăng thêm vào mùa cao điểm, đồng thời chỉ có thể du lịch Bhutan thông qua một nhà tour tại nước sở tại (trừ dân Ấn Độ, có thể đi tự túc). Do đó, trong tương lai khi Bhutan ngày càng nổi tiếng hơn, chắc hẳn chi phí sẽ càng đắt đỏ hơn. 

Du lịch đến Bhutan như thế nào?

• Ưu điểm: (1) Rẻ. Như mình đã trình bày, tất cả mọi người đi du lịch tới Bhutan đều phải thông qua một nhà tour ở nước này. Có nghĩa là các nhà tour ở Việt Nam cũng phải liên kết với một nhà tour nào đó ở Bhutan. Do đó việc đặt tour và liên hệ trực tiếp với nhà tour bên đó chắc chắn sẽ tiết kiệm được chi phí trung gian. (2) Chọn lựa được nhà tour chất lượng. Nếu như đặt tour Việt Nam, mình không nắm được chất lượng thế nào, nhà tour mà họ liên kết ở Bhutan là ai, có ok không. Ngược lại, khi đã xác định được một nhà tour chất lượng ở Bhutan, mình đặt thẳng chỗ họ luôn, hai bên sẽ hiểu rõ nhau hơn. 
• Khuyết điểm: (1) Phải bay từ Ấn Độ, Thái Lan hay Nepal. Không sao, mình kết hợp chuyến du lịch 4 ngày ở Thái Lan luôn. (2) Không có hướng dẫn viên tiếng Việt. Không sao, đây cũng là dịp để mình luyện Anh Văn luôn. 

Một số danh lam thắng cảnh ở Bhutan mà mình đã đi qua

Thimphu chính thức trở thành thủ đô của Bhutan từ thế kỉ thứ 20, đồng thời cũng là thành phố lớn nhất, nơi tọa lạc của nhiều trung tâm hành chính chủ chốt.