Python - Ngôn ngữ của thời đại mới?

I. Sự phổ biến của Python

Python được thiết kế bởi Guido van Rossum - một lập trình viên người Hà Lan. Python được phát hành lần đầu tiên vào năm 1991. Qua hơn 31 năm phát triển, ngôn ngữ này đã đạt được vô cùng nhiều thành tựu và trở thành một trong những ngôn ngữ phổ biến hàng đầu trên thế giới.

Theo Tiobe, trong những năm từ 2000 - 2022, Python luôn nằm trong top 15 ngôn ngữ được sử dụng nhiều nhất trên thế giới. Đồng thời, Python còn được xếp hạng là "Ngôn ngữ của năm" vào 2007, 2010, 2018, 2020, 2021.

Python đã dồng thời mở ra rất nhiều cơ hội công việc cho các lập trình viên. Trong những năm gần đây, trên mạng xã hội Linkedin, số công việc yêu cầu có khả năng lập trình Python đã tăng đột biến và vượt xa các ngôn ngữ khác với một mức lương trung bình rất cao. ($111,994)

Ngoài ra, Python cũng đã được nhiều cơ sở giáo dục trên thế giới sử dụng để thay thế các ngôn ngữ khác như Java, Pascal, C++, ... Theo chương trình giáo dục mới ở Việt Nam năm 2018 cũng đã thông qua việc đưa Python vào sách giáo khoa thay thế cho ngôn ngữ lập trình Pascal.

II. Lý giải sự phổ biến của Python

Python được đánh giá là ngôn ngữ lập trình có cú pháp vô cùng đơn giản, ngắn gọn, dễ dàng để tiếp thu và sử dụng. Nó cũng được các chuyên gia đánh giá là rất gần với ngôn ngữ tự nhiên. Python làm cho việc lập trình trở nên thú vị, cho phép các lập trình viên có thể dễ dàng viết ra một chương trình nhanh chóng hơn các ngôn ngữ lập trình khác. Python đồng thời sử dụng phương pháp thụt lề để xác định phạm vi của các câu lệnh giúp việc trình bày code khoa học, đẹp mắt hơn.

Bạn có thể tự do sử dụng và phân phối Python thậm chí là cho mục đích thương mại vì nó là mã nguồn mở. Bạn không những có thể sử dụng các phần mềm, chương trình được viết trong Python mà còn có thể thay đổi mã nguồn của nó

Python có thể chạy trên rất nhiều hệ điều hành như Windows, Linux, MacOS, ... Điều đặc biệt hơn là nếu bạn sử dụng Windows để viết một chương trình Python thì khi đem nó vào các hệ điều hành khác thì nó vẫn sẽ chạy bình thường mà không gây ra lỗi. Nói cách khác, bạn có thể lấy một mã và chạy nó trên bất kỳ máy nào. Tuy nhiên để làm được như vậy, bạn phải tránh mọi tính năng phụ thuộc hệ thống trong trường hợp này.

Trải qua hơn 31 năm phát triển, Python có cho nó một cộng đồng lập trình viên cực kỳ lớn mạnh và đông đảo. Cộng đồng lập trình Python cũng rất tích cực và sôi nổi. Họ thường xuyên đặt các câu hỏi và cùng nhau tìm ra giải pháp tối ưu. Và cũng vì cộng đồng lớn nên đã có hàng trăm nghìn thư viện được ra đời để hỗ trợ công việc viết code. Nói cách khác, các lập trình viên không cần viết tất cả các code từ đầu mà có thể dùng các thư viện đã được người khác viết sẵn và công khai. Ngoài ra, Python còn có rất nhiều các tài liệu hướng dẫn cả văn bản và video miễn phí do chính những lập trình viên Python. Điều này rất có lợi cho những ai muốn tự học hiệu quả.

Python có thể được sử dụng vào rất nhiều mục đích khác nhau. Python được ưa chuộng trong Machine Learning, Deep Learning, Data Analyst, AI, ... Python còn được sử dụng để xây dựng các web application nhờ có các framework/thư viện mạnh như Flask, Django, ... Rất nhiều các trang web lớn đang hoạt động trên sự hỗ trợ của Python như Youtube, Instagram, Pinterest, ... Ngoài ra, Python còn được sử dụng để tự động hóa các tác vụ thường ngày trên máy tính.

Đó là 5 lí do mình cho là tạo nên sức hút của Python.

III. Mặt hạn chế của Python

Không có thứ gì có thể hoàn hảo 100%, kể cả Python cũng vậy. Bên cạnh các tính năng nổi bật thì cũng sẽ có một số mặt hạn chế.

Python có một tốc độ thực thi rất chậm, chậm hơn rất nhiều so với C++ hay Pascal. Theo một số nguồn cho biết, Python có thể chậm hơn C++ đến 200 lần. Chính vì vậy, Python không phải là ngôn ngữ lý tưởng dành cho các tác vụ bị giới hạn bởi thời gian.

Một trong những lý do chính dẫn đến sự chậm chạp của Python là sự hiện diện của GIL (Global Interpreter Lock) cho phép chỉ một chuỗi thực thi tại một thời điểm. Mặc dù điều này tăng hiệu suất của phân luồng đơn, nhưng nó đặt ra một hạn chế về tính song song, nơi các LTV phải triển khai các chương trình đa xử lý trái ngược với các chương trình đa luồng, để cải thiện tốc độ. (Nguồn: Codelearn)

Các chương trình Python tiêu tốn rất nhiều bộ nhớ, lớn hơn rất nhiều so với thực thi các chương trình C++ hay Pascal. Điều này đã dẫn đến sự mờ nhạt của Python trên các nền tảng di động hay trong việc phát triển game.

IV. Tạm kết

Python không được xây dựng với mục đích trở thành ngôn ngữ lập trình mạnh nhất. Nó không được xây dựng để thay thế các ngôn ngữ khác như C++ hay Java. Nó được xây dựng với mục đích nhấn mạnh vào cú pháp đơn giản giúp xây dựng một chương trình nhanh chóng. Python đôi khi là một công cụ rất tốt nhưng đôi khi lại không. Điều quan trọng là chúng ta biết lúc nào nên sử dụng cái gì. Còn việc Python có phải là ngôn ngữ của thời đại mới hay không thì còn phải chờ đợi thêm vì hiện nay có rất nhiều ngôn ngữ khác ra đời với những tính năng, hiệu suất mạnh mẽ như Rust, ...

Cảm ơn các bạn đã đọc bài viết của tôi. Nếu còn gì thiếu xót mong mọi người bỏ qua >_<