Phim: Only Yesterday ăn gì

Only Yesterday đến từ hãng Studio Ghibli, đạo diễn Isao Takahata. Một bộ phim hoạt hình nhẹ nhàng sản xuất năm 1991, tựa gốc tiếng Nhật Omohide Poro Poro.

Only Yesterday là câu chuyện về cô gái Taeko, người thành thị yêu thiên nhiên miền quê, thích trải nghiệm làm nông. Trải qua tuổi thơ tuy êm ấm bên gia đình, nhưng luôn gánh nỗi mặc cảm, tự ti về bản thân mà người thân vô tình tạo dựng nên. Chuyến hành trình quay về thôn quê, trải nghiệm cuộc sống nhà nông, hơn hết là gặp được anh chàng có thể hiểu và hóa giải những suy nghĩ chồng chất trong lòng. Taeko đã thật sự tìm thấy ngôi nhà, mà không phải là nơi cô sinh ra.

Only Yesterday không giúp bạn nhẹ gánh với mối âu lo thường trực. Phim giúp bạn cảm thấy chút gì đồng điệu, một lời cổ vũ tinh thần nhẹ nhàng và chan chứa thông điệp tích cực.

Một chi tiết khá buồn cười đầu phim không thể không nhắc đến. Cả gia đình Taeko trầm trồ khi lần đầu nhìn thấy trái thơm. Họ cho rằng đó là một loại trái cây kỳ dị ở xứ nhiệt đới. Gai đâm tua tủa, và không một ai biết làm cách nào để ăn, bởi quên hỏi hướng dẫn sử dụng từ người bán hàng. Cả gia đình đều háo hức chờ ngày được thử món lạ xứ người. Cho đến khi ăn thử miếng đầu tiên, họ vội vàng đặt lại dĩa bởi vị chua lạ lùng. Duy nhất người bà chăm chú thưởng thức miếng thơm, rồi phán một câu xanh rờn, “Sống đủ lâu, các cháu sẽ nhìn thấy nhiều thứ khác biệt”

Đúng là những loại trái xứ nhiệt đới có hình thù kỳ lạ thật. Lớp vỏ xù xì, gai góc của mít, thanh long, sầu riêng, mãng cầu. Đến mấy trái nhỏ con như vải, nhãn tuy không có gai nhọn nhưng làn da nào cũng sần sần, rám nắng. Sau lớp mắt gai đầy mình thơm, là phần ruột ngọt thơm đậm đà. Vị chua dịu dàng chứ không gắt gỏng như chanh.

Miền Bắc thường gọi là quả Dứa. Miền Nam gọi là Thơm hoặc Khóm, đây là 2 tên gọi hoàn toàn khác biệt cho 2 loại trái có ngoại hình từa tựa nhau. Vì miền Nam trồng nhiều trái này do khí hậu nóng ẩm quanh năm, nên người ta trồng thành hai giống. Thơm thường chua và to hơn trái Khóm (vị ngọt nhiều, trái nhỏ, tạng lùn).

Đến cách gọt thơm ở nước mình lại là một lạ lẫm riêng biệt. Gọt thơm là một trường phái khác hẳn với các loại trái cây, gọt theo từng mắt thơm chứ không xẻo ngang vỏ như gọt dưa hấu hay bưởi. Thường thì ít ai đủ kiên trì ngồi gọt vỏ thơm trừ mấy người mẹ tính tiết kiệm và mê sự ngăn nắp truyền thống (trong từng khứa thơm).

Trái thơm ấy mang đi nấu canh chua cá là ngon hết biết. Hoặc món canh thơm của người miền Nam, cà chua được thêm vào rất ít hoặc không cần dùng tới, một món nhanh gọn lẹ, thích hợp cho những buổi trưa hè. Tương tự tô canh sấu ngoài Bắc, miếng thơm đơn giản mà tạo được độ chua vừa phải, kích thích vị giác bữa cơm nhà.

Ngoài việc ăn như một loại trái cây, hay dùng làm đồ uống giải khát. Trái thơm là thứ nguyên liệu quý giá trong nấu ăn, kết hợp với hải sản hay thịt giúp thực phẩm nhanh mềm, ngoài ra còn át chế được độ béo từ mỡ động vật, tạo hương vị chua dịu dàng đi vào bụng dạ. Đủ khiến ta húp liền mấy chén canh mà chưa hết thèm thuồng.

Ngoài ra, cánh đồng hoa Safflower chính là một điểm nhấn văn hóa nổi trội trong Only Yesterday. Bối cảnh đồng quê Nhật Bản, nơi người nông dân chăm sóc chu đáo thiên nhiên quanh họ. Trồng, thu hoạch hoa Safflower, một nghề truyền thống lâu đời ở Nhật được tái hiện tuyệt đẹp qua những thước phim.

Người nông dân hái hoa Safflower rửa sạch, giã nhuyễn. Sau vài ngày hoa lên men thành màu đỏ tươi, và có độ dính. Từ đó có thể cho vào máy xay, ép thành từng thỏi nhỏ, rồi nặn thành viên dẹt đem phơi nắng. Kết thúc quy trình ta được son môi hoàn toàn hữu cơ từ thực vật. Phần dung dịch lỏng dư từ quá trình ép, được tận dụng để nhuộm vải mặc. Cho lên dải màu hồng, đỏ trên tấm vải rất đẹp.

Safflower có những bản dịch tiếng Việt là Hồng Hoa, Hoa Rum. Có lẽ người ta dựa vào màu sắc giống giọt rượu rum sóng sánh ánh nâu cam chăng. Hồng Hoa chính là dựa vào sắc đỏ ngả nhiều hồng trên những tấm vải được nhuộm từ cánh hoa. Hoa Rum thuộc thân Cúc, nhìn vẻ ngoài dễ khiến ta liên tưởng đến mấy chậu bông cúc vạn thọ rực rỡ mùa Tết.

Safflower khác hoàn toàn so với nhụy hoa nghệ tây Saffaron (vốn là cánh hoa tím, chỉ có phần nhụy màu vàng cam). Hoa Rum/Safflower có thể ép thành dầu ăn, còn thông thường như phim đề cập, Safflower dùng để làm son môi và nhuộm vải. Hoàn toàn không thấy món ăn nào được người nông dân chế biến. Tuy rằng nhìn vào sắc cam của hoa, ta rất dễ nhầm lẫn nếu chưa từng đọc thông tin về hai loài thực vật này.