Có thể nói tuyệt tác điện ảnh Avengers: Endgame không đơn thuần chỉ là một bộ phim bom tấn giải trí, mà còn là một dấu ấn lịch sử quan trọng trong văn hóa đại chúng, đánh dấu đỉnh điểm cuộc hành trình đầy thăng trầm và sâu sắc kéo dài hơn một thập kỷ của những nhân vật biểu tượng như Captain America, Tony Stark, Thor cùng nhiều anh hùng khác của Vũ trụ Điện ảnh Marvel (MCU). Đồng thời, bộ phim cũng trở thành cột mốc mang tính biểu tượng, khép lại một kỷ nguyên điện ảnh huy hoàng và giàu tính biểu tượng trong lịch sử dòng phim siêu anh hùng hiện đại.

Tuy nhiên, đằng sau màn trình diễn hùng tráng cùng những khoảnh khắc đầy xúc cảm ấy, hành động của nhóm Avengers khi quyết định đảo ngược cú búng tay của Thanos sau 5 năm đặt ra một câu hỏi đạo đức sâu sắc và nghiêm túc: Liệu động cơ của Avengers có thật sự là chính nghĩa, hay chỉ là một biểu hiện của sự ích kỷ, một hành động cảm tính được thúc đẩy chủ yếu bởi tổn thương cá nhân, mất mát và cảm giác tội lỗi, mà bỏ qua hoàn toàn những hệ quả tiềm ẩn đối với nhân loại nói riêng và cả vũ trụ nói chung?

Trong Avengers: Infinity War, Thanos thực hiện cú búng tay huyền thoại dựa trên một lập luận thuộc chủ nghĩa vị lợi cổ điển: hy sinh một nửa sinh vật sống trong vũ trụ để bảo toàn nguồn lực hữu hạn và ngăn chặn thảm họa sinh thái mà hắn tin là tất yếu. Tuy nhiên, từ góc nhìn đạo đức Kantian, hành động này nhanh chóng bộc lộ bản chất phi đạo đức khi nó phủ nhận hoàn toàn ý chí tự do của từng cá thể, biến sinh mạng con người thành phương tiện cho một lý tưởng lạnh lùng và phi nhân tính. Không chỉ vậy, ngay trong nội tại logic vị lợi của mình, Thanos đã phạm một sai lầm triết học nghiêm trọng: hắn không hề xây dựng bất kỳ cơ chế nào nhằm tái cấu trúc xã hội hậu thanh trừng. Dù dân số có giảm một nửa, hệ thống xã hội và hành vi sinh sản vẫn giữ nguyên, đồng nghĩa với việc vũ trụ rồi cũng sẽ trở lại trạng thái ban đầu và đối diện lần nữa với chính vấn đề mà hắn từng muốn giải quyết.

Thế nhưng, trong Endgame, chính các Avengers, những người từng phản đối kịch liệt hành động của Thanos lại vô tình tái lập chính cấu trúc quyền lực mà họ từng lên án. Trong nỗ lực đảo ngược cú búng tay, họ thực hiện một chuỗi hành động ảnh hưởng đến toàn bộ vũ trụ: du hành thời gian, thu thập các viên đá Vô cực, và khôi phục sự sống cho hàng tỷ sinh linh tất cả đều không thông qua bất kỳ quy trình dân chủ, tham vấn liên hành tinh, hay hình thức trưng cầu đạo đức nào. Không ai được hỏi ý kiến. Không có hệ thống phản biện. Và cũng không có cơ chế kiểm soát quyền lực nào được đặt ra.

Họ hành động không khác gì Thanos khi tin rằng niềm tin của mình đại diện cho công lý tối cao, và sẵn sàng tái kiến thiết vũ trụ theo cảm xúc riêng. Nhưng nếu Thanos bị chỉ trích vì hành động phi nhân tính, thì Avengers lại được tung hô dù cách mà họ áp đặt ý chí cá nhân lên tập thể không hề khác biệt về bản chất. Dù mang lại niềm vui cho hàng tỷ sinh linh, hành động của họ đồng thời cũng gieo rắc hỗn loạn và phá vỡ trật tự xã hội vốn đã thích nghi sau 5 năm thanh lọc. Các gia đình tái lập, xã hội tái cấu trúc, quốc gia định hình lại bản đồ dân cư và tất cả bị đảo lộn chỉ trong một khoảnh khắc. Cuộc khủng hoảng dân số, chính trị và bản sắc toàn cầu được phơi bày rõ nét trong The Falcon and the Winter Soldier (2021) chính là hệ quả không thể phủ nhận của hành vi tưởng như nhân đạo, nhưng lại được ra quyết định một cách độc đoán và phi tập thể.

Như Nietzsche từng cảnh báo trong Beyond Good and Evil, đạo đức cảm tính dựa trên sự yếu đuối và đau thương cá nhân không phải là cơ sở cho một trật tự tốt đẹp và bền vững. Và có lẽ, điều mà Endgame thực sự đã đặt ra không phải là câu hỏi về thiện ác đơn thuần, mà là lời chất vấn sâu sắc về quyền lực: Liệu một nhóm nhỏ cá nhân, dù là người hùng với ý định tốt có quyền áp đặt quyết định lên toàn bộ thế giới mà không chịu bất kỳ sự chất vấn nào? Hay nói cách khác, khi công lý được quyết định dựa trên cảm xúc và tổn thương cá nhân, liệu nó còn có thể được gọi là công lý?

Immanuel Kant, trong tác phẩm kinh điển Groundwork of the Metaphysics of Morals (1785/1997), lập luận rằng đạo đức không thể dựa trên hậu quả của hành động, mà phải dựa trên ý hướng đạo đức nội tại, thứ ông gọi là mệnh lệnh tuyệt đối (categorical imperative). Theo Kant, một hành động được coi là đạo đức khi người thực hiện nó tuân theo bổn phận, và nguyên tắc hành động ấy có thể được phổ quát hóa để áp dụng chung cho tất cả mọi người (Kant, 1997, p. 13).

Xét dưới góc nhìn Kantian, hành động của Thanos trong Infinity War rõ ràng là phi đạo đức. Việc hắn xóa bỏ một nửa dân số vũ trụ nhằm cân bằng tài nguyên đã xem sinh mạng như một phương tiện để đạt được mục đích, hoàn toàn phủ nhận quyền tự trị và giá trị nội tại của mỗi cá nhân. Trái lại, Avengers trong Endgame hành động với mục tiêu phục hồi chính giá trị nội tại này. Họ không chọn ai được trở về, không phân biệt địa vị hay hoàn cảnh; họ trả lại sự sống cho tất cả những người bị mất, một hành động thể hiện sự tôn trọng tuyệt đối đối với nguyên tắc đạo đức phổ quát của Kant, theo đó “con người luôn phải được đối xử như cứu cánh, không bao giờ là phương tiện” (Kant, 1997, p. 36).

Điều này còn được khẳng định qua lựa chọn của Doctor Strange. Dù biết trước chỉ có duy nhất một khả năng dẫn đến chiến thắng, ông vẫn không dùng cách dễ dàng nhất giết Thanos ngay lập tức mà lựa chọn con đường cho phép Tony Stark tự nguyện hy sinh để phục hồi thế giới. Sự hy sinh này không nhằm mục đích cá nhân mà xuất phát từ bổn phận đạo đức thuần túy, hoàn toàn phù hợp với nguyên tắc bổn phận của Kant (Kant, 1997, p. 35).

Trong tác phẩm A Theory of Justice (1971), John Rawls đưa ra khái niệm “bức màn vô minh” (veil of ignorance), mô hình tư duy để kiểm tra tính công bằng của một nguyên tắc đạo đức. Rawls lập luận rằng khi con người không biết trước vị trí của mình trong xã hội, họ sẽ lựa chọn các nguyên tắc công lý một cách công bằng nhất, đảm bảo lợi ích tối đa cho mọi người (Rawls, 1971, p. 12).

Áp dụng nguyên tắc này vào tình huống sau cú búng tay, chúng ta tự hỏi: nếu không biết mình sẽ nằm trong số sống sót hay bị biến mất, liệu ai sẽ chấp nhận một hệ thống cho phép sinh mạng bị xóa ngẫu nhiên? Chắc chắn không. Hành động của Avengers trong việc đưa tất cả mọi người trở lại phản ánh chính xác nguyên tắc này: họ đã hành xử dựa trên một nền tảng đạo đức phổ quát, phục hồi công lý bằng cách tái thiết lại quyền sống công bằng cho tất cả, không thiên vị, không lựa chọn dựa trên lợi ích cá nhân hay sự ưu tiên nào khác.

Điều đáng chú ý hơn nữa, Avengers không đảo ngược thời gian để xoá bỏ quá khứ đau thương của năm năm vừa trôi qua. Việc Tony Stark khăng khăng giữ nguyên trạng thái xã hội là một hành động tôn trọng sâu sắc lịch sử, trải nghiệm, và sự tiến hóa cá nhân của những người còn sống đây là một hành động công bằng tuyệt đối.

Tony Stark có thể xem là một hình tượng Prometheus hiện đại. Theo thần thoại Hy Lạp, Prometheus đánh cắp ngọn lửa từ thần linh trao lại cho loài người, hành động này tượng trưng cho sự hy sinh và lòng vị tha tuyệt đối (Hamilton, 2011, p. 83). Tony Stark, từ một kẻ ích kỷ, kiêu ngạo (Iron Man), đã kết thúc hành trình của mình bằng hành động hy sinh cuối cùng vì lợi ích toàn nhân loại.

Khi nói câu “I am Iron Man” trong khoảnh khắc định mệnh, Tony không chỉ tuyên bố về bản thân, mà còn thể hiện một thái độ đạo đức: chấp nhận trả giá cho quyết định vượt qua giới hạn của con người. Cũng như Prometheus, Tony không tìm kiếm sự tôn vinh cá nhân, mà hành động vì bổn phận đạo đức: kết thúc vòng lặp của sự hủy diệt, trả giá bằng chính mạng sống để cứu lấy sự sống toàn thể.

Dễ dàng có ý kiến cho rằng Avengers chỉ hành động do những mất mát cá nhân: Hawkeye đau đớn vì gia đình, Wanda thương tiếc Vision, Scott Lang tìm con gái. Nhưng sâu hơn nữa, ta thấy rõ họ không chỉ làm vì lợi ích cá nhân. Nhiều Avengers không còn gì để mất thêm nữa: Natasha chết không người thân, Thor tuyệt vọng, Steve Rogers mất hết thời đại của mình nhưng họ vẫn chiến đấu. Đây là biểu hiện rõ ràng của tình yêu Agape, tình yêu vô điều kiện dựa trên đạo đức và bổn phận (Lewis, 1960, p. 117).

Hulk, trước khi búng tay, hiểu rõ Natasha không thể trở về nhưng vẫn nói: “Tôi làm điều này… vì cô ấy.” Anh không làm để lấy lại điều mình đã mất, mà để thế giới không phải chịu đau thương như mình. Đây là hình thức cao quý nhất của đạo đức Kantian và Agape: hành động vì bổn phận, không phải vì phần thưởng cá nhân.

Cuối cùng, phản bác rằng hành động của Avengers gây ra hậu quả khôn lường không làm mất đi giá trị đạo đức của hành động đó. Kant (1997) nhấn mạnh rằng một người đạo đức phải hành động như thể nguyên tắc của mình là nguyên tắc nền tảng cho toàn nhân loại (p. 35). Avengers biết có rủi ro nhưng vẫn làm, không vì họ chắc chắn thành công, mà vì đó là điều đúng phải làm. Đạo đức đích thực không đòi hỏi sự hoàn hảo, mà yêu cầu sự dũng cảm để thực hiện điều đúng bất kể hậu quả.

Chính trong hành động bất toàn này, họ khẳng định được giá trị đạo đức thực sự: làm điều đúng, không phải vì chắc chắn thành công, mà vì không thể làm điều gì khác khi biết rõ đó là điều đạo đức duy nhất cần làm.

Như phân tích trên, hành động của Avengers trong Endgame là biểu tượng của lòng nhân ái và đạo đức, của công lý tối cao. Nhưng khi bóc tách kỹ lưỡng hơn, những quyết định ấy bộc lộ rõ bản chất cảm tính và ích kỷ, ẩn giấu dưới danh nghĩa cứu vớt nhân loại.

Jeremy Bentham và John Stuart Mill khẳng định rằng một hành động đạo đức là hành động tối đa hóa hạnh phúc chung cho số đông (Mill, 1863). Dưới góc nhìn này, hành động đảo ngược cú búng tay của Avengers không hề đáp ứng nguyên tắc đạo đức vị lợi. Họ đem lại niềm vui tức thời cho những người được phục sinh, nhưng đồng thời tạo ra một khủng hoảng hệ thống sâu rộng, gây ra tình trạng hỗn loạn xã hội nghiêm trọng.

Minh chứng rõ ràng là The Falcon and the Winter Soldier (2021), khi hàng triệu người quay về sau 5 năm bị xóa sổ, lập tức phải đối mặt với hiện thực cay nghiệt: vô gia cư, không quốc tịch, không nghề nghiệp, và không gia đình. Xã hội vốn đã được cấu trúc và dần thích nghi lại sau sự kiện Thanos, mọi người có cuộc sống mới, gia đình mới, xã hội đã đi theo một quỹ đạo mới nhưng giờ đây lại đứng trước một cú sốc mới không hề được chuẩn bị. Bentham chắc chắn sẽ đặt câu hỏi: Liệu hành động tưởng chừng như cao đẹp này có thật sự đem đến hạnh phúc lớn hơn, hay chỉ đơn thuần là sự đánh đổi một dạng đau thương này bằng một dạng đau thương khác?

Friedrich Nietzsche trong tác phẩm Beyond Good and Evil (1886/2002) chỉ trích mạnh mẽ đạo đức dựa trên cảm xúc yếu mềm đạo đức của những kẻ luôn cần cảm thông, thương hại từ người khác để biện minh cho hành động của mình, gọi đó là slave morality. Trái lại, Nietzsche ủng hộ Übermensch những cá nhân đủ mạnh mẽ để tự kiến tạo và chịu trách nhiệm hoàn toàn cho đạo lý riêng của mình.

Ở điểm này, Thanos không thực sự tạo ra bất kỳ một giá trị mới nào. Hắn chỉ áp đặt lên toàn thể vũ trụ một giải pháp duy ý chí xuất phát từ trải nghiệm thất bại của hành tinh Titan. Hành vi diệt chủng của hắn, mặc dù lạnh lùng, không đồng nghĩa với tính siêu nhân hóa mà Nietzsche nhắm đến. Ngược lại, nó phản ánh một tâm lý cố chấp phản ứng chứ không phải là ý chí sáng tạo. Hắn không sáng tạo ra đạo lý hắn chỉ cưỡng ép vũ trụ phục tùng nỗi đau quá khứ của mình. Nietzsche có thể gọi Thanos là một kẻ bệnh hoạn tinh thần mang vỏ bọc triết học, chứ không phải là hiện thân của sức mạnh đạo đức mới. Übermensch không sát sinh hàng loạt vì lý tưởng, mà sáng tạo nên lý tưởng để làm phong phú thế giới điều mà Thanos hoàn toàn không làm.

Đồng thời, Avengers hành động cũng xuất phát từ những mất mát cá nhân sâu sắc: Thor chìm trong mặc cảm và tuyệt vọng, Hawkeye biến thành sát thủ trả thù cho gia đình, Wanda Maximoff đau khổ khi tự tay mình giết Vision và đồng thời nhìn anh chết thêm một lần nữa dưới tay Thanos. Đây không phải là đạo đức phổ quát, mà là cảm xúc yếu mềm đang điều khiển quyết định sinh tử của toàn thể vũ trụ.

Và trong WandaVision (2021), Wanda đã trở thành kẻ bắt cóc cả một thị trấn, sống trong ảo giác để hồi sinh Vision. Sự tồn tại của cô trở thành biểu tượng cho mặt trái của lòng nhân đạo phi lý trí. Nếu Avengers không cứu cô, bi kịch đó sẽ không xảy ra. Đạo đức cảm xúc của họ tạo ra quái vật trong lớp vỏ nạn nhân.

Theo Nietzsche, sự nguy hiểm nhất ở đây chính là việc chúng ta quá dễ dàng đồng cảm với Avengers, khiến ta mất khả năng phê phán những hành động của họ. Avengers, dưới danh nghĩa chính nghĩa, đã biến cảm xúc yếu đuối và tổn thương cá nhân thành quyền lực tuyệt đối.

Trong vũ trụ Marvel, có hai khoảnh khắc định đoạt vận mệnh toàn thể vũ trụ đều đến từ một hành động tối thượng, cái búng tay. Cái đầu tiên xóa sổ, cái thứ hai phục sinh. Một là huỷ diệt, một là cứu rỗi. Nhưng có một sự thật thường bị cảm xúc che khuất: cả hai đều là biểu hiện của cùng một thứ quyền lực tuyệt đối được áp đặt bởi một cá nhân hoặc một nhóm nhỏ, không qua bất kỳ cơ chế đạo đức hay dân chủ nào.

Trong Infinity War (2018), Thanos thực hiện cú búng tay để xóa sổ một nửa sinh vật sống trong toàn vũ trụ, với niềm tin rằng đây là giải pháp cần thiết nhằm tái lập cân bằng sinh thái và ngăn chặn sự diệt vong do khủng hoảng tài nguyên. Đối với hắn, đó là hành động của chính nghĩa đó là một sự hy sinh cần thiết để cứu lấy toàn cục. Thanos không giết vì thù hận, không phân biệt giàu nghèo, thiện ác; mọi sinh mạng đều bị giản lược thành những biến số vô danh trong một phương trình “cân bằng” do chính hắn định nghĩa. Nhưng dù được che đậy dưới lớp vỏ lý tưởng vĩ mô, hành động ấy vẫn là một quyết định độc đoán và phi nhân bản nơi mà ý chí cá nhân lấn át quyền tự trị của toàn thể vũ trụ, và sự sống bị sử dụng như phương tiện cho một tầm nhìn duy ý chí. Sự “cứu rỗi” mà hắn nhân danh công lý thực chất chỉ là hình thức tinh vi nhất của lòng vị kỷ khoác áo chính nghĩa.

Trong Endgame (2019), Bruce Banner khi hợp nhất với Hulk đã trực tiếp thực hiện cú búng tay thứ hai nhằm đưa toàn bộ những sinh mạng từng bị xoá sổ trở lại, theo mục tiêu chung của cả nhóm Avengers. Bề ngoài, đây là một hành động mang sắc thái vị tha, thể hiện tình yêu không điều kiện (agape) dành cho sự sống. Nhưng xét sâu hơn, đó là quyết định mang đậm màu sắc cảm xúc cá nhân, được thúc đẩy bởi nỗi mất mát riêng, cảm giác tội lỗi tập thể, và những ám ảnh chưa được hóa giải. Avengers không tham khảo bất kỳ ý kiến nào từ cộng đồng toàn cầu hay các nền văn minh khác trong vũ trụ; họ không cân nhắc hậu quả xã hội, chính trị hay sinh thái hậu hồi sinh. Không ai biết liệu thế giới đã sẵn sàng đón nhận sự trở lại ấy chưa. Họ hành động không vì đã có sự đồng thuận, mà đơn giản vì họ có thể và vì họ không thể chịu đựng nỗi đau của chính mình thêm một lần nào nữa.

Ngay cả khi biện hộ rằng họ không thể xin phép rằng không còn tồn tại một liên minh liên hành tinh hay cơ chế toàn cầu nào đủ khả năng tạo ra đồng thuận tập thể, thì chính hoàn cảnh đó lại càng làm nổi bật hơn sự nguy hiểm đạo đức mà họ tạo ra khi không còn ai để phản biện, tự giới hạn mình trở thành nghĩa vụ đạo đức tối thiểu. Nhưng Avengers không làm điều đó. Họ tiếp tục con đường mà Thanos đã đi một hành động đơn phương được biện minh bằng lý tưởng riêng và cảm xúc nội tâm, chứ không phải qua bất kỳ tiến trình đạo lý nào có tính phổ quát. Và như vậy, trong chính hoàn cảnh vô phương, hành động tự phát lại càng dễ rơi vào vết xe đổ của sự ích kỷ đã từng bị chính họ lên án.

Thanos và Avengers đại diện cho hai cực đối lập khi một bên huỷ diệt nửa vũ trụ nhân danh lý tưởng lạnh lùng nhưng sai lệch, một bên phục sinh nửa vũ trụ vì những thương tổn chưa nguôi. Nhưng khi ta đặt hai hành động đó cạnh nhau, ranh giới giữa chính nghĩa và ích kỷ bỗng trở nên mơ hồ. Cả hai đều là biểu hiện của quyền lực đơn phương, không qua phản biện và không thông qua sự đồng thuận từ cộng đồng mà nó chi phối. Họ khác nhau ở hình thức khi một bên là cái chết còn một bên là sự sống nhưng giống nhau ở bản chất đó là hành vi áp đặt cái nhìn cá nhân lên toàn thể, là lòng vị kỷ được tô son bằng mỹ từ đạo đức.

Cả Thanos lẫn Avengers đều tin vào cái chính nghĩa của riêng mình, kẻ này dựa vào lý tưởng "cân bằng", kẻ kia bên kia khoác áo “cứu rỗi”. Nhưng ẩn sâu trong hai lập trường đối nghịch ấy lại là cùng một xung động nguyên thủy: sự bất mãn với hiện thực và khát vọng tái kiến thiết thế giới theo hình mẫu lý tưởng cá nhân. Chính sự kiêu hãnh ngạo nghễ đó, khi một tầm nhìn đơn lẻ vượt khỏi mọi ranh giới của cộng đồng, quy trình dân chủ và nền tảng đạo đức phổ quát mới là biểu hiện cao nhất của chủ nghĩa vị kỷ được che đậy bằng danh nghĩa công lý.

Tuyệt tác điện ảnh Avengers: Endgame đã đặt ra một tình huống tưởng chừng như rõ ràng nhưng lại vô cùng phức tạp khi ta đi sâu vào các tầng triết học và đạo đức phía sau. Chính quá trình phát triển kéo dài hơn một thập kỷ của các nhân vật trong MCU đã khiến khán giả dễ dàng đồng cảm và biện minh cho hành động của Avengers, dù hành động đó bao hàm cả sự vượt quyền lẫn tác động toàn cục. Trong tâm lý học hành vi, khi con người được chứng kiến toàn bộ quá trình hình thành một quyết định, đặc biệt là khi gắn liền với mất mát và đau thương, họ có xu hướng cảm thông và giảm nhẹ phán đoán đạo đức, từ đó ranh giới giữa cái đúng và cái sai trở nên mờ nhạt. Và chính trong sự đồng cảm ấy, một nguy cơ lớn hơn nảy sinh khi quyền lực tuyệt đối được tập trung vào tay một nhóm nhỏ mang danh chính nghĩa, có thể vận hành ngoài mọi giới hạn đạo lý mà không gặp phải sự phản kháng nào.

Ở một mặt, Avengers đại diện cho lòng nhân đạo, sự hy sinh cao cả và công lý thuần khiết. Tony Stark không ngần ngại hy sinh mạng sống của chính mình để mang lại hòa bình cho nhân loại bằng cách xóa sổ cả đội quân của Thanos. Bruce Banner hay Hulk đã chịu thương tổn thể xác vĩnh viễn để tái lập lại sự cân bằng và trả lại những người đã ra đi về với cuộc sống. Những hành động này, xét ở góc độ cá nhân và tình người, không thể nghi ngờ là cao đẹp và đáng ca ngợi.

Nhưng sâu hơn thế, khi xem xét từ góc độ triết học và đạo đức rộng lớn hơn, câu hỏi nghiêm túc đặt ra là liệu các Avengers có thực sự hành động vì một thứ công lý phổ quát, hay họ chỉ đơn thuần làm theo cảm xúc và mong muốn cá nhân, một sự ích kỷ được che đậy khéo léo dưới lớp vỏ công lý cao thượng?

Cả hai cú búng tay của Thanos và Avengers, đều có điểm chung là được thực hiện bởi những cá nhân đơn độc, với quyền lực tuyệt đối trong tay. Họ không tham khảo ý kiến của bất cứ ai, không thông qua bất kỳ cơ chế kiểm soát nào của xã hội. Sức mạnh vô tận ấy, dù trong tay kẻ có ý đồ tàn bạo như Thanos, hay người có lý tưởng cao đẹp như Avengers, đều mang trong nó một khả năng đáng sợ: khả năng quyết định sự tồn tại hoặc biến mất của hàng tỷ sinh mạng mà không hề bị ràng buộc bởi bất kỳ đạo lý nào khác ngoài ý chí cá nhân.

Khi Avengers đưa hàng tỷ người quay trở lại cuộc sống sau 5 năm, họ tạo ra những hệ quả phức tạp không thể lường trước được: hỗn loạn xã hội, khủng hoảng kinh tế, chia rẽ gia đình, và sự sụp đổ của trật tự thế giới mới vốn đã được hình thành. Những hậu quả này được phản ánh rõ ràng trong các tác phẩm nối tiếp như The Falcon and the Winter Soldier, WandaVision, và Spider-Man: No Way Home. Chúng cho thấy rõ rằng hành động đạo đức không thể chỉ được đánh giá bởi động cơ, mà còn phải cân nhắc nghiêm túc về hệ quả xã hội của nó.

Nietzsche từng cảnh báo mạnh mẽ rằng đạo đức dựa trên cảm xúc và lòng thương hại thường dẫn đến quyền lực bị lạm dụng dưới hình thức mới một quyền lực được che giấu dưới lớp vỏ nhân từ và cảm thông. Avengers, bằng cách sử dụng quyền lực tuyệt đối để đảo ngược cú búng tay của Thanos, đã vô tình bước vào vùng nguy hiểm mà Nietzsche gọi là sự yếu đuối đạo đức. Họ không chỉ đảo ngược cái chết, mà còn thiết lập một tiền lệ nguy hiểm: rằng bất kỳ ai sở hữu quyền lực tuyệt đối đều có thể tự ý quyết định số phận của toàn bộ thế giới dựa trên cảm xúc cá nhân, chứ không phải trên bất kỳ tiêu chuẩn đạo đức khách quan nào.

Cũng từ góc nhìn của Kant, mặc dù Avengers hành động dựa trên bổn phận đạo đức nội tại, nhưng việc họ quyết định vận mệnh của hàng tỷ người mà không hề tham khảo ý kiến rộng rãi hay đạt được sự đồng thuận nào đã vô tình biến họ thành những kẻ chuyên quyền đạo đức, áp đặt ý chí của số ít lên số đông một cách tuyệt đối.

Khi Avengers và Thanos thực thi quyền năng tuyệt đối trong những khoảnh khắc định đoạt số phận của toàn vũ trụ, liệu họ thật sự làm chủ quyền lực hay chỉ là công cụ của nó? Họ có đang gánh lấy trách nhiệm luân lý, hay chính quyền lực đã nuốt chửng bản ngã của họ, biến họ thành hiện thân của điều mà họ từng chống lại?

Cuối cùng, chính sự mơ hồ đầy nguy hiểm giữa công lý và ích kỷ, giữa thiện chí và tha hóa, đã mở ra một không gian thảo luận sâu sắc về bản chất thật sự của quyền lực, và về khả năng tồn tại của một công lý tuyệt đối không bị méo mó bởi những cảm xúc cá nhân hay sự cám dỗ từ quyền lực. Điều này sẽ là nền tảng cho cuộc thảo luận tiếp theo:

Chính những câu hỏi đầy thách thức này sẽ mở đường cho cuộc khám phá tiếp theo về bản chất và giới hạn của quyền lực thứ vừa là điều kiện, vừa là thử thách tối hậu của mọi hành động đạo đức trong lịch sử loài người.