"Vì tình yêu, rốt cuộc con người có thế đi xa đến đâu"
Một người có thể yêu một người đậm sâu như thế nào? Ngày nào cũng nhắn tin hỏi thăm hay luôn luôn bên cạnh chăm sóc không rời? "Phía sau nghi can X" đã mang đến cho đọc giả thấy được một người có thể vì một người mà hi sinh tất cả là như thế nào. Ishigami là một giáo viên dạy toán cấp 3 nhưng đồng thời cũng là một thiên tài toán học trăm năm có một. Chỉ vì không hài lòng với hệ thống giáo dục và cách thức làm việc ở một trường học mà anh công tác mà anh đã rời bỏ công việc mà trở thành một giáo viên dạy toán. Anh rất yêu toán, hàng ngày thức đến khuya, thậm chí là tới sáng chỉ để giải toán bằng bút chì và giấy nhưng rồi một ngày anh đã tìm ra được thứ mà có lẽ mình yêu còn nhiều hơn toán.
Việc nghĩ ra 1 bài toán vô cùng khó, và việc giải bài toán đó, việc nào khó hơn? - Yugawa
Hanaoka Yasuko, một cô tiếp viên ở một club dọn về sống ở căn hộ ngay bên cạnh căn hộ của Ishigami và ngay từ lần đầu tiên gặp mặt, Yasuko đã cho Ishigami thấy được thế nào là yêu một người, thế nào là sự tích cực trong cuộc sống này. Yasuko hiện đang làm việc cho một quán cơm ở gần đó, cô có một cô con gái tên Misato - một cô bé học cấp 2 dũng cảm và thông minh. Hàng ngày Yasuko vẫn đến làm ở quán cơm trên chiếc xe đạp màu xanh và hàng ngày Ishigami vẫn dõi theo Yasuko, xem cô có đi làm hay không để rồi đến mua cơm hợp cốt là để muốn gặp Yasuko mỗi ngày.
Thế rồi một ngày, người chồng cũ của Yasuko là Togashi tìm được căn hộ đang ở của hai mẹ con, anh ta một mực đòi quay lại với Yasuko mặc cho Yasuko đã cự tuyệt bởi cô biết Togashi đã không còn như xưa nữa, anh ta giờ đây chỉ là một kẻ nghiện cờ bài, rượu, tìm đến cô chỉ để moi tiền. Trong một lần cãi vã ở căn hộ của mình, Yasuko siết cổ Togashi đến chết nhằm cứu Misato đang bị Togashi hành hạ. Ishigami ở bên cạnh biết tất cả mọi việc chỉ bằng cách quan sát một vài chi tiết khi anh sang hỏi thăm có việc gì không. Yasuko không biết nên làm gì, đầu óc cô rối bời và rồi cô nhận được cuộc điện thoại của Ishigami đề nghị giúp cô che dấu việc này. Ishigami đã lên một kế hoạch cực kỳ tỉ mỉ và hoản hảo tới mức chỉ dựa vào khả năng của một con người bình thường thì không tài nào mà tìm ra chân tướng sự việc.
...họ đều nghĩ vấn đề bây giờ là phải lật tẩy được chứng cứ ngoại phạm. Đương nhiên rồi, vì nghi can đáng ngờ nhất có chứng cứ ngoại phạm hẳn hoi mà. Hơn nữa, chứng cứ ngoại phạm đó lại có vẻ như lật tẩy được. Bản tính của con người là chỉ cần tìm được manh mối là muốn tấn công luôn
Yasuko đã được Ishigami đưa mọi chỉ dẫn, mọi thông tin cần thiết để khi cô đối mặt với cảnh sát và điều tra viên, cô chỉ cần trả lời đúng y như những gì được chỉ dẫn, tránh để lộ cảm xúc là sẽ tạo được chứng cứ ngoại phạm. Sau khi phát hiện thi thể lạ được phát hiện ở bờ sông, cảnh sát đã nhanh chóng vào cuộc điều tra. Kusanagi và Kishiya là 2 điều tra viên tiếp cận để tra hỏi Yasuko sau khi tìm thấy được tung tích của nạn nhân và đúng như những gì đã được lên kế hoạch, 2 điều tra viên không thể nào tìm thấy lỗ hỏng trong lời khai của 2 mẹ con Yasuko mặc dù đã tiếp cận với gần như mọi người thân thiết với 2 mẹ con.
Có những chỗ không thể phát hiện ra nếu cứ suy nghĩ theo một cách - Ishigami
Tưởng chừng như mọi thứ đang đi đúng hướng thì sự xuất hiện của một nhân vật đã thay đổi gần như mọi thứ. Yugawa - một nhà vật lý học thiên tài đã nhiều lần giúp cảnh sát phá án và đồng thời cũng là bạn thân của Kusanagi đã vào cuộc khi nghe thấy cái tên Ishigami. Yugawa rất tôn trọng Ishigami, xem Ishigami là đối thủ xứng tầm với mình kể từ lần đầu tiên 2 người tiếp xúc lúc còn ở giảng đường đại học. Yugawa chủ động tới gặp Ishigami chỉ vì anh muốn gặp lại người bạn cũ. Nhờ vào khả năng quan sát và suy luận nhạy bén, Yugawa đã nhận ra một chi tiết quan trọng đó là Ishigami có tình cảm với Yasuko.
Qua nhiều lần tiếp xúc và gặp gỡ, Yugawa dù không muốn nhưng đã bắt đầu nghi ngờ Ishigami trực tiếp có liên quan đến vụ án này, Ishigami cũng nhận ra Yugawa có những hành động và suy tính đáng ngờ.
Hãy quên mọi chuyện về tôi đi. Em không được cảm thấy mình có tội. Vì nếu em không hạnh phúc thì mọi việc tôi làm đều là vô nghĩa - Ishigami
Chân tướng của sự việc đồng thời cũng là một cú plot twist cự kỳ xuất sắc đã làm cho người đọc đến cả chính người phát hiện ra nó là Yugawa cũng không thể tin là sự việc lại đi theo hướng này. Thậm chí khi được kể lại, tất cả mọi người đều không ai tin là sự việc lại như thế. Một người có thể hy sinh vì người khác nhiều như thế sao? Có thể vì tình yêu mà bất chấp tất cả sao? Có lẽ thứ đọng lại trong lòng đọc giả (thậm chí là chính các nhân vật trong truyện) chính là tình yêu mãnh liệt của Ishigami dành cho Yasuko - người cũng đã từng giúp Ishigami "thoát chết".