Đó là câu nói đã thôi thúc mình đọc cuốn sách này, và cũng mở đầu cho một bi kịch mà không ai muốn nó xảy ra. 

Phía sau nghi can X là cuốn tiểu thuyết được viết vào năm 2005 bởi nhà văn trinh thám nổi tiếng Nhật Bản Keigo Higashino và đây là tác phẩm thành công nhất của ông trong sự nghiệp sáng tác. 

Cuốn tiểu thuyết này đã đem về cho ông vô số giải thưởng, bao gồm giải Naoki lần thứ 134, giải thưởng vô cùng cao quý tại Nhật. Ngoài ra, tác phẩm này cũng giành được giải thưởng Honkaku lần thứ 6, một trong những giải thưởng có uy tín dành cho những tác phẩm thuộc thể loại kì bí tại Nhật. Hai quyển sách hướng dẫn về những tác phẩm kì bí thường niên – 10 tiểu thuyết kì bí hay nhất của giải Honkaku (2006) và Kono Mystery ga Sugoi! (2006), đã xếp bộ tiểu thuyết vào vị trí thứ nhất. 

Vào năm 2008 thì tiểu thuyết này cũng đã được dựng thành phim với tên Nghi can X tại Nhật, còn tại Hàn thì bộ phim mang tên Con số hoàn hảo vào năm 2012. Mình khuyến khích mọi người coi qua sau khi đã đọc xong truyện, cũng khá là hay nên các bạn cứ tìm hiểu thử xem thế nào nhé! 

Phía sau nghi can X sẽ không phải hành trình theo chân tác giả vạch trần chân tướng của kẻ sát nhân. Trái lại, bạn được cho biết chân dung kẻ chủ mưu ngay từ đầu. 

Tuy nhiên, điều làm nên sự thú vị cho cuốn sách này nằm ở cách hắn bày mưu tính kế và thao túng toàn bộ đội ngũ cảnh sát. Có lẽ nếu không có sự giúp đỡ của Yukawa thì cảnh sát sẽ còn bị “dắt mũi” dài dài và cái ẩn số X đầy bất ngờ ấy sẽ không bao giờ lộ diện rồi kết thúc trong sự ngỡ ngàng của độc giả. 

Hanaoka Yasuko, nữ chính của câu chuyện, là một bà mẹ đơn thân hiện đang làm cho quán quán cơm hộp Mỹ Nhân. Ngày nào cũng như ngày nào, thầy giáo dạy toán cấp III Ishigami cũng tới quán của Yasuko cho một suất cơm loại thường. Hai người chào nhau, Ishigami trả tiền, lấy đồ rồi ra về. Thật tình cờ khi mà Ishigami lại chính là hàng xóm của Yasuko, anh ở phòng ngay sát cạnh. 

Mọi chuyện không có gì đáng nói nếu Togashi, chồng cũ của Yasuko, tên vô lại đeo bám tìm tới Yasuko hỏi thăm nhưng mục đích chính là vòi tiền. Họ gặp nhau trong phòng, khi đó có cả con gái Misato, mâu thuẫn và rồi trước sự ngỡ ngàng của hai mẹ con, sau một hồi giằng co mãnh liệt, Togashi tắt thở sau khi bị siết cổ bằng dây điện. 

Có tiếng gõ cửa, là Ishigami nhà bên cạnh. Bằng sự quan sát nhạy bén và óc phân tích tuyệt vời của mình, anh sớm nhận ra đây là một vụ giết người. Sau đó anh lẳng lặng về phòng. Trong khi Yasuko vẫn đang hoảng loạn vì chuyện vừa rồi, điện thoại bỗng đổ tiếng chuông. Yasuko nhấc máy, và một giọng nói quen thuộc vang lên từ đầu dây bên kia:

Và từ đây, câu chuyện mới thực sự bắt đầu!

Một tên tội phạm đã đáng sợ, nhưng hắn lại còn mang bộ óc của thiên tài thì còn đáng sợ hơn gấp bội. Ishigami – đồng lõa với Yasuko, một thầy giáo dạy toán cấp III, thực chất là một thiên tài ẩn dật. 

Thay vì báo với cảnh sát, anh hứa sẽ giúp 2 mẹ con Yusako thoát khỏi mọi chuyện rắc rối này. Và ý tưởng về một bài toán đánh lạc hướng bắt đầu xuất hiện trong đầu Ishigami.

Ngày 11/3, người ta phát hiện ra một xác chết ở ven bờ sông Edogawa. Xác chết bị đập nát mặt, ngón tay bị đốt hết và bị lột trần quần áo. Bên cạnh cái xác là 1 chiếc xe đạp còn mới, màu bạc. Cảnh sát bắt đầu điều tra và nhận diện nạn nhân. Kusanagi và Kishiya, cảnh sát điều tra đội 1, phát hiện nạn nhân chính là Togashi. Họ nhanh chóng tìm đến khu nhà nơi 2 mẹ con Yusako và anh Ishigami ở để điều tra manh mối. 

Nhưng nhờ trí thông minh xuất chúng của mình, Ishigami vạch ra một kế hoạch phải gọi là đạt tới mức hoàn hảo, khi nó đã khiến đội ngũ điều tra rối như mớ bòng bong và việc điều tra mẹ con Yasuko trong nửa đầu cuốn sách thật sự không khác nào dậm chân tại chỗ. 

Mỗi manh mối mới tưởng chừng là hy vọng, sau cùng lại là miếng mồi mà Ishigami đã bày ra. Và khoảnh khắc khi cảnh sát nhúng tay vào vụ án, là họ chính thức rơi vào “tấm mạng nhện” hoàn hảo của thiên tài ẩn dật Ishigami. 

Nếu chỉ dừng lại ở đó, câu chuyện này có lẽ sẽ không thú vị tới thế. Chỉ một câu nói vô thưởng vô phạt của điều tra viên Kusanagi, đã vô tình kéo người bạn thân, Manabu Yukawa, một phó giáo sư vật lý tài năng vào vụ án. Dòng hồi tưởng kéo ta lại những năm họ còn ở Đại học Teito, Ishigami là người bạn cũ đã 20 năm không gặp của anh. 

Sự xuất hiện của Yukawa có tác dụng cân bằng lại ván đấu bởi trước đó, mình hoàn toàn cho rằng cảnh sát sẽ chẳng thể tóm được Yasuko dưới sự sắp xếp của Ishigami. Anh ta đi trước cảnh sát có khi vài hàng chục bước. Nhưng sự tham gia của Yukawa đã làm câu chuyện này trở nên gay cấn hơn bao giờ hết. Hai thiên tài, hai lĩnh vực riêng biệt, gặp lại nhau sau 20 năm trời xa cách nhưng trớ trêu thay, cuộc đoàn tụ éo le lại là trong một vụ án. 

Khi đọc cuốn sách này, mình thấy một cảm giác quen quen thân thuộc như đã thấy ở đâu đó rồi. Sau một hồi thì mình ngẫm ra, Ishigami và Yukawa gợi liên tưởng tới cuộc đụng độ giữa hai thiên tài khác, đó là Light Yagami và L trong Death Note. Chỉ khác một cái ở đây là, Ishigami với Yukawa là bạn. Cũng chính vì là bạn nên khi phát hiện ra sự thực, Yukawa đã không khỏi suy sụp mà thét lên đau đớn. 

Yukawa bằng sự nhạy bén của mình sớm nhận ra những điểm đáng nghi ngại trong lối hành xử của người bạn. Một kẻ trầm tính, lạnh lùng và không quan tâm tới thứ gì ngoài Toán học như Ishigami nay lại bắt đầu chăm chút tới diện mạo bản thân, điều này đã khiến Yukawa nghi ngờ. 

Sau cùng, khoảnh khắc mà hai người cùng ở quán Mỹ Nhân và bất ngờ thay, sự xuất hiện của kẻ thứ ba không mời đã khiến Yukawa bừng tỉnh.

Kudo, vốn là người mà Yasuko đang qua lại, tình cờ cũng ghé quán Mỹ Nhân buổi hôm đó. Ishigami đối đầu với tình địch, và cái khuôn mặt lạnh tanh với ánh mắt sắc lẹm kia cũng khó lòng che giấu sự ghen tuông đang hừng hực trong lòng. 

Ishigami thừa thông minh và thấu đáo để trở nên hoàn toàn vô can trong mắt cảnh sát. Đối với Yugawa mà nói, giết người với Ishigami còn dễ hơn giải toán.

Sẽ chẳng có ai lật tẩy được Ishigami cả, nếu không vì tình yêu, thứ vô tình là lỗ hổng trong cái “công trình” đồ sộ mà anh đã xây lên. 

Yukawa là người đầu tiên phát hiện ra lỗ hổng ấy, và lúc này, biểu thức mà Ishigami tin chắc là hoàn hảo bỗng dần bị xáo trộn bởi một con số bất ngờ.

Ishigami luôn được cho là ra đề toán khó, các bài anh giao ra sẽ không thể phát hiện nếu suy nghĩ theo cách thông thường, “chẳng hạn như nhìn thì tưởng là bài về hình học nhưng thực ra lại là hàm số”. 

Đồng thời, trong quá trình thẩm vấn, Kusanagi có để ý sự bất thường trong bảng chấm công của Ishigami, anh nghỉ 2 buổi sáng liên tiếp là 10/3 và 11/3, ngày cái xác trên ven bờ sông Edogawa được tìm thấy. Hai chi tiết này cũng là hai mảnh ghép cuối cùng mà Yukawa đang tìm kiếm, anh chắp nối lại và từ đây, bức tranh tổng thể được phơi bày trước mắt bạn đọc.

Lúc này, nhà vật lý đối đầu với nhà toán học, lý thuyết và thử nghiệm đối đầu với sự mô phỏng, ai sẽ là kẻ chiến thắng cuối cùng? Yukawa đã dồn Ishigami vào thế bị động sau khi ngụ ý rằng anh đã biết tất cả việc mà Ishigami đã làm. 

Thế nhưng, lúc này con át chủ bài mới lộ diện, lá bài mà Ishigami đã tỉ mẩn chuẩn bị ngay từ đầu cho vở diễn kết thúc hoàn hảo: Ishigami thú nhận tất cả, tự hạ mình nhận là kẻ đeo bám và bảo vệ Yasuko khỏi những đàn ông khác. 

Lời nói dối này chồng lên lời nói dối khác, tất cả chỉ nhằm che đậy sự thật cuối cùng. Cảnh sát một lần nữa lâm vào thế bí khi họ không thể tìm thấy bất kỳ kẽ hở nào trong lời thú nhận của Ishigami.

Từ lời khai, bằng chứng ngoại phạm đều được Ishigami trau chuốt khiến cuộc điều tra tưởng chừng như đã tới hồi kết. Thế nhưng, cốt truyện bắt đầu đảo chiều.. 

Yukawa tìm tới Yasuko và nói với cô tất cả những điều Ishigami đã làm. Lúc này, sự thật mới thực sự lộ diện. Cái sự thật mà bạn tưởng chừng đã biết ngay từ đầu còn cảnh sát mới là kẻ khổ sở kiếm tìm, hóa ra lại chỉ là cái bẫy. Rốt cuộc thì Ishigami phải yêu Yasuko tới mức nào thì mới có thể hy sinh vì cô như thế? 

Tác giả Higashino Keigo không chỉ để Ishigami thâu tóm cảnh sát, mà còn thâu tóm cả độc giả. Cuối cùng thì ẩn số X cũng lộ diện nhưng chẳng đem lại hạnh phúc cho bất kỳ ai. Màn truy tìm giằng co, gay cấn được đẩy tới đỉnh điểm và kết thúc vỡ òa trong sự ngỡ ngàng của bạn đọc, khi bạn cuối cùng cũng nhận ra: Mình chẳng biết gì cả! 

Với nhiều người, đây có thể là một câu chuyện tình yêu. Với nhiều người, thứ tình cảm cao thượng đó chỉ là lớp mặt nạ che đậy cho hành vi xấu xa của kẻ sát nhân. Với mình, đây xứng đáng là một thiên tiểu thuyết trinh thám đáng đọc, vì nó tổng hòa sự hồi hộp, gay cấn tới nghẹt thở và quan trọng nhất, điều bất ngờ sẽ luôn để dành tới cuối cùng, save the best for the last! 

Keigo Higashino hiện là một trong những nhà văn bán chạy nhất của Nhật Bản với kho tàng lên đến hơn 80 tác phẩm, trên 50 bộ phim chuyển thể và không ít giải thưởng.

Những tác phẩm của ông đến với Việt Nam không đột ngột và gây tiếng vang ngay từ đầu như Murakami Haruki, nhưng Keigo Higashino đang ngày càng trở thành cái tên lớn mạnh trong lòng bạn đọc Việt. 

Phía sau nghi can X độc đáo vì bộ truyện này không phải là trinh thám tìm hung thủ như thường lệ mà thân thế hung thủ đã được lộ ra ngay từ đầu. Vấn đề hóc búa lại nằm ở bằng chứng ngoại phạm, làm sao để vạch trần cách thức gây án của hung thủ. 

Làm thế nào để giải câu hỏi trong vụ án này cũng khó khăn như làm thế nào để tìm ra nghiệm của ẩn số X trong bài toán hóc búa.

Một điểm nổi bật nữa của truyện là tác giả còn lồng vào đó tình yêu cuồng si, những hoài bão chẳng thành của mối tình đơn phương mòn mỏi lê lết trong cuộc đời của nhân vật chính. 

Phía sau nghi can X luôn được xếp vào top những cuốn trinh thám có kết gây bất ngờ nhất, ngỡ ngàng nhất đối với bạn đọc! Một tác phẩm đáng đọc và đáng khen!