Phát triển tiến trình ii-V-I

Tôi xin chào các bạn, trải qua 2 phần về tiến trình hợp âm thì tôi muốn đổi gió thì sẽ nói về sự phát triển tiến trình ii-V-I theo góc nhìn của tôi

Trước tiên thì tôi xin phép nói rằng đây là hoàn toàn theo kiểu cách, phát triển của tôi, chỉ mang tính chất tham khảo chứ không phải chuẩn mực nào cả

Tôi đang nghĩ xây dựng theo một kiểu nhạc có âm hưởng Bossa nova và Jazz. Dù gì thì ii-V-I là 1 tiến trình kinh điển trong Jazz rồi và các nhạc hiện giờ cũng bám theo này mà làm tới bến

và chúng ta có ii-V-I ở key C và 4 khung nên về cơ bản tiến trình sẽ là

| ii | V | I | I |

| Dm | G | C | C | và theo điệu đệm bossa nova

Nhìn vào tiến trình dùng hợp âm bình thường thì tất nhiên chưa thể hoàn thiện được cảm giác cái kiểu nhạc mình muốn (mặc dù phần điệu đánh chiếm tới 70% kiểu nhạc), và tôi phát triển lên dựa trên guitar. Dưới đây kiểu tiến trình tôi hay đánh "bừa"

| Dm9 | G13 G7#5 | CMaj9 | C9 C7#5 |

Dm9:    x5355x

G13:     3x345x

G7#5:   3x344x

CMaj9: x3243x

C9:        x3233x

C7#5:    x3234x

- Cá nhân tôi thì cảm giác các hợp âm Dm9,G13,CMaj9 này mang cho một cảm giác trung tính không mạnh, không nặng, không nhẹ, không lưng chừng mà cảm giác hơi ngang phè

- G7#5, C7#5 thì tôi có thể giải thích chỗ đó đi làm passing chord, tạo sự "lạc" 1 tí, đồng thời tạo 1 đường nối nốt ở dây 2 cho cả tiến trình (5-5-4-3-3-4-5-...)

- C9 tạo một sự căng thẳng nhỏ trong tiến trình từ CMaj9 ở trước và để giữ sự căng thẳng và tạo cảm giác "lạc" thì ở tôi chỉnh C7#5 ở đó. Có thể thấy thế bấm chỉ thay đổi ở dây 2

Giải thích: C7b9 cũng tạo cảm giác "lạc" luôn vì có nốt Db trong đó nhưng nó cũng sẽ tạo ra 1 đường nối nốt cho cả tiến trình theo chiều xuôi hơn thay vì chạy lùi rồi lên lại như ở trên (nốt: E-Eb-D-Db-C. Nốt C này có trong Dm9 ở dây 3 ngăn 5)

| Dm9 Dm9/A | G13 G7#5/B | CMaj9 | C9 A#m(11)/C# |

Giải thích: về phần nốt bass rõ ràng có thể thấy D-> A-> G -> B -> C -> C# -> D. Tạo ra 1 vòng tuần hoàn nốt bass đi. A#m(11)/C# (x4334x) tôi chọn hợp âm này vì cảm giác "lạ" và dịch chuyển Dm9 tạo cảm giác vẫn ổn định không quá nghịch tai

| Dm7 | G7 | CMaj7 | Dbdim |

Giải thích: Ở đây tôi dùng hợp âm 7 để tạo cảm giác thoải mái hơn không bị cứng nhắc khi dùng hợp âm 9,13 như trên. Và bạn có thể thấy tiến trình CMaj7 -> Dbdim -> Dm7 đã được dùng trong bài "Lần cuối - Ngọt" ở đầu điệp khúc

Dm7:    x57565

G7:     3x343x

CMaj7: x35453

Dbdim: x4565x

| Dm9 | G7 G9 | CMaj7 | C7 |

Dm9: xx0(10)(13)(12)

G7:  x(10)(12)(10)(12)(10)

G9: x(10)(12)(10)(10)(10)

CMaj7: xx(10)987

C7: xx(10)986

Giải thích: ở đây tôi dùng những dây dưới để tạo nốt cao nổi bật thêm cho cái phần đệm (không thể nào để đơn điệu quanh quẩn dưới ở những nốt thấp được), những nốt cao sẽ tạo nên cảm giác rõ ràng trong bài hơn

Trong trường hợp này thì khung thứ 4 là để trở lại đầu tiến trình nên cũng tạo một ít điểm nhấn để biết rằng đã hết tiến trình, như ở trên tôi có thay đổi chút ít ở khung thứ 4

Tôi biết sau khung thứ 4 sẽ về khung 1, tức là về hợp âm Dm. Theo một cách cơ bản là bậc 5 sẽ hút về bậc 1 tốt nhất, tức là để để đi về bậc 1 (Dm) thì tôi sẽ dùng bậc 5 (Am) ở đây. Chúng ta có:

| Dm | G | C | Am | | ii | V | I | vi | <= tiến trình cũng kinh điển

Tôi muốn một cảm giác hút về Dm mạnh hơn nữa nên tôi chuyển Am -> A, trong trường hợp này A đóng vai trò là Secondary Dominant và chúng ta có thể biến nó thành 1 hợp âm Dominant đúng nghĩa tức là thành A7, và ta có:

| Dm | G | C | A7 |

Có thể biến tùy ý những hợp âm tùy ý từ đó (altered chord) như là A7, A7#5, A9,A7b9,....

Lời kết: như đã nói ở đầu bài viết, đây là vài cách để tôi phát triển chính tiến trình của mình chỉ mang tính chất tham khảo thôi chứ không phải là chuẩn mực