Phân tích các biểu tượng nữ quyền phản kháng trong MV Đôi mi em đang u sầu (DMEDUS) của Đông Nhi ft. Wowy

Theo chính ê-kíp thực hiện, MV DMEDUS này là phần “ngoại truyện” của truyện Nỏ thần . Mỵ Châu - một cô gái ngây thơ, yêu hết mình để rồi bị chính người yêu thương nhất lừa dối một cách phũ phàng. Mỵ Châu của Đông Nhi đã được “hồi sinh” bởi một nữ tộc bí ẩn. Họ đã giúp cô tập luyện, mạnh mẽ vùng lên để tìm lại công lý cho chính mình. Phía ê-kíp khẳng đỉnh “Thông điệp “Nữ quyền” một lần nữa được Đông Nhi truyền tải thông qua câu chuyện của MV “Đôi Mi Em Đang U Sầu”. Chúng ta cùng tìm hiểu những biểu tượng nữ quyền trong MV này nhé.

Cảnh đầu tiên xuất hiện trong MV là một cô gái (do Đông Nhi thủ vai), chắc là nhân vật chính rồi, vì đây là video “nữ quyền” mà. Nhưng hãy khoan đi vào phân tích chi tiết nhân vật mà bạn thử để ý background xung quanh. Cảnh núi rừng âm u, gam màu trầm tối, sương khói… Tất cả tạo nên cái không khí dảk dảk bủh bủh, dự phóng cho một câu chuyện đen tối, buồn thảm.

Cảnh tiếp theo đáng chú ý trong MV này là mũi tên đang bay. Có rất nhiều ẩn dụ mà chúng ta có thể suy ra được trong phân cảnh ngắn này. Đầu tiên đó là ẩn dụ về thời gian như mũi tên đã bay khỏi cung, bay rất nhanh mà không gì có thể cản lại được. Mũi tên càng tiến đến gần thì thời gian của chúng ta càng không còn nhiều nữa. Thứ hai là tại sao phải mũi tên mà không phải một thứ vũ khí khác, ví dụ như súng chẳng hạn? Chắc bạn nghĩ tôi đang đùa, thời cổ đại thì làm gì có súng!!! Nhưng không, đây là hư cấu và mọi thứ đều có thể xảy ra. Ta có thể đặt câu hỏi là “Tại sao đạo diễn lại dùng mũi tên để bắn vào Mỵ Châu?”. Câu trả lời là vì chúng ta đang ở trong một thời đại mà nam giới thống trị, hãy xem xét hình dáng và chuyển động của mũi tên, nó có thể trừu tượng hơn thế. Một vật dài, cứng và chuyển động đâm vào cơ thể của một người phụ nữ, đó chính là biểu tượng của cái dương vật nam giới. Hành động tiếp theo của Mỵ Châu sẽ hé lộ thêm cho chúng ta hiểu về nữ quyền.

Ngay sau cảnh mũi tên bay, Mỵ Châu đã thực hiện hết sức thuần thục động tác nắm chặt mũi tên ngay khi nó đang chuẩn bị cắm vào người cô. Đó là hành động phản kháng mang ý nghĩa nữ quyền đầu tiên trong MV. Khi một người phụ nữ đang nắm chặt dương vật của một người đàn ông, cô ta sẽ nắm quyền kiểm soát được anh ta. Hành động phản kháng này vừa là nắm quyền kiểm soát đối phương, vừa là nắm quyền kiểm soát vận mệnh của chính Mỵ Châu — không ai có thể huỷ diệt tính mạng của một cô gái quý tộc mạnh mẽ đã trải qua rèn luyện.

Tiếp theo là một đoạn flashback của Mỵ Châu với một người đàn ông, chúng ta có thể tạm coi đó là Trọng Thuỷ vì trong đoạn này có sự gần gũi của hai người. Cả hai đang thực hiện một động tác múa quạt giống Khá Bảnh, phối hợp nhịp nhàng với nhau như đang trải nghiệm quan hệ tình dục. Trang phục của cả hai người đều là màu xám, gam màu thể hiện sự ngây thơ của cả hai nhân vật. Họ đang trong tình yêu, và chưa phân biệt đâu là thiện, đâu là ác. Điều này sẽ tiếp tục được thể hiện rõ hơn qua các phần sau của MV này.

Tại bộ lạc nữ “bí ẩn” trong MV Đôi Mi Em Đang U SẦU, nếu như búa và lò rèn là thể hiện cho Mỵ Châu đang rèn luyện thể xác, sức mạnh, thì phân đoạn liên tiếp sau đó lại là một biểu tượng nữ quyền khác. Bạn nhìn xem Mỵ Châu đang nằm trong một vật có hình dáng gì kia? Tôi dám chắc đó không phải là con mắt, không phải cái thuyền vì xung quanh làm gì có nước, cũng không phải đôi mi mà là âm vật của người phụ nữ. Cái âm vật ấy trong thời đại nam quyền gia trưởng thì làm sao có thể là sở hữu của phụ nữ. Ngoài đấu tranh chống lại dục vọng, đây còn là cuộc chiến để người phụ nữ làm chủ bộ phận sinh dục của chính mình.

Một phân cảnh quá khứ khác cho thấy những người đấu tranh cho nữ quyền đang bị các thế lực hắc ám đại diện cho nam tính độc hại truy đuổi, dồn vào đường cùng như thế nào. 

Đây là đoạn mà tôi cho là hay nhất trong toàn bộ MV. Ngay khi vừa trao nỏ thần vào tay Trọng Thuỷ, Mỵ Châu ngay lập tức đã bị một đám sát thủ lao vào xâu xé. Cái tình huống bạo lực này không chỉ là chém giết bình thường, mà nó còn ẩn dụ cho sự phản bội của Trọng Thuỷ, chính trong cảnh này, đã có một khung hình mà màu đỏ thay cho màu trắng. Trạng thái chuyển màu đó cũng có mang ý nghĩa trinh tiết của Mỵ Châu bị huỷ hoại hoàn toàn khi rơi vào tay kẻ thù, cũng chính là người chồng mình tin tưởng nhất, từng cùng nhau múa quạt.

Nếu như cả đoạn trên vẫn chưa cho thấy Mỵ Châu đã biến đổi như thế nào, thì cảnh quay này đã làm rõ hơn điều đó. Từ bỏ chiếc áo lông ngỗng siêu nhẹ, siêu mỏng cánh của quý tộc, Mỵ Châu hoá thân thành một nữ chiến binh Âmazon, à nhầm Âu Lạc, rũ bỏ hoàn toàn quá khứ yếu đuối, múa quạt cùng Trọng Thuỷ, bị cưỡng bức… để đối đầu với kẻ thù không đội trời chung.

Và cuối cùng cuộc đối đầu giữa thiện và ác đã chính thức diễn ra. Như tôi đã nói ở trên, trang phục trong phim phần nào thể hiện sự thay đổi tính cách của nhân vật. Trọng Thuỷ, phản diện chính, kẻ phản bội vị hôn thê của mình, đại diện cho phe ác, mặc quần áo màu đen. Trong khi đó, ở phía bên kia, lãnh đạo của cuộc khởi nghĩa nữ quyền, Mỵ Châu ra sân với trang phục màu trắng. Sự đối lập không thể hoà giải là quá rõ ràng so với quá khứ, khi cả hai vẫn còn mặc áo màu xám.

Nhưng sự đối nghịch này mang tính chất bạo lực. Nam tính độc hại thường xuyên bạo hành, làm khổ người phụ nữ, sử dụng các hình thức bạo lực là một điều không thể chối cãi, nhưng liệu đấu tranh cho nữ quyền có thật sự phải sử dụng một hình thức bạo lực khác không? Nếu dùng bạo lực thì có phải là một kiểu nữ quyền độc hại? Bạn nghĩ gì về phân tích MV này?

Ở phần sau của câu chuyện, có thể là vài ngàn năm sau cuộc đối đầu thiện ác giữa Mỵ Châu và Trọng Thuỷ, có một nữ khảo cổ gia tìm thấy nỏ thần trong hang động. Nhưng bản đồ cô đang cầm trên tay là bản đồ của châu Âu. Tại sao nỏ thần lại được tìm thấy ở châu Âu?

Một giả thuyết nhảm nhí cho rằng thực ra châu Âu có nguồn gốc từ nhà nước Âu Lạc, sau khi An Dương Vương bại trận, một số quý tộc của Âu Lạc khi chạy trốn đã mang nỏ thần theo đường thuỷ vượt qua hai đại dương và cập bến châu Âu. Sau đó người Âu Lạc phát triển tại đó, trở thành tổ tiên của người châu Âu hiện đại. Cuộc chiến Mỵ Châu đối đầu với Trọng Thuỷ ở trên rất có thể đã xảy ra tại một vùng đất tại châu Âu. Đó chính là lí do tại sao người ta gọi lục địa này là châu Âu, cái tên bắt nguồn từ Âu Lạc.