“LÀM NHỮNG ĐIỀU ĐÚNG ĐẮN” - Đây là câu slogan cốt lõi của tập đoàn Procter & Gamble (P &G) tập đoàn đa quốc gia chuyên về hàng tiêu dùng hàng đầu đến từ Hoa Kỳ. Chắc phải có điều gì đó quan trọng mà cụm từ “điều đúng đắn” lại được nêu ra và nhắc lại nhiều lần như là một trong những sự lựa chọn hàng đầu trong tôn chỉ của một tập đoàn lớn như vậy ?  
Procter & Gamble họ đã giải thích ngắn gọn như sau: “Rất đơn giản. Chúng tôi muốn dẫn đầu về trách nhiệm trong việc làm những điều đúng đắn. Mục tiêu của chúng tôi là sử dụng mọi cơ hội mà chúng tôi có - bất kể là nhỏ như thế nào - để thiết lập sự thay đổi trong hành động. Trở thành một động lực tốt và một động lực cho sự tăng trưởng. Cho bạn, cho thế giới, và cho mọi thế hệ mai sau. “
Đọc đến đây các bạn khoan hẳn lướt nhanh qua câu trên, hãy nhìn cận một chút và tập trung vào vài từ khóa chúng ta có thể thấy “làm những điều đúng đắn”, “dẫn đầu về trách nhiệm”, “cơ hội nhỏ, thay đổi”. Cho bạn, cho thế giới, và cho mọi thế hệ mai sau. Thật sự là những mối liên hệ những từ khóa này giúp ta hình dung ra một điều là “làm điều đúng đắn” chưa bao giờ là dễ dàng cho bất cứ một ai, dù đó là một tập đoàn lớn nhất, danh tiếng nhất thế giới.
Hành trình tìm ra “đâu là điều đúng đắn nên làm” là một cuộc hành trình khó khăn mà thiết nghĩ bất kì ai trong chúng ta cũng đều phải một lần đối mặt và trải nghiệm qua. Tuy nhiên thái độ mà mỗi người chúng ta trong cách đối mặt lại là một câu chuyện khác. Nó phụ thuộc hoàn toàn vào hệ thống giá trị niềm tin và triết lý mà mỗi người đã tồn tại và đang được  nuôi dưỡng trong mỗi người. Tôi nhớ rằng hồi đó trong mỗi buổi cơm tối cùng gia đình bà tôi luôn nhắc chúng tôi một điều: “Ăn thì dễ, sống thì mới khó! các con à! Vậy nên các con phải cẩn trọng trong các cách mà mình ra quyết định hay hành xử mọi người và với chính bản thân mình.” Thuở thiếu thời tôi nghĩ bà mình nói gì vậy trời! ăn thì đúng thực là dễ rồi (vì hồi đó tôi đâu có phải tự đi kiếm cơm đâu) mà sống có gì là khó cơ chứ nhỉ, mình cứ sinh hoạt bình thường nào là đi học nè, học cho thật giỏi nè, nghe lời ba mẹ thầy cô nè. Chỉ thế thôi mà, làm nhiêu đó là ổn! Mà đúng là ổn thiệt, ổn cho đến ngày thế giới mà tôi tiếp cận hay ít nhất là tôi nhận thức mình phải tiếp cận không còn giống như ngày xưa như cái thời bên bà. Lúc này tôi mới lờ mờ nhận ra “sống thực sự là khó thiệt” nó khó không phải bản chất tự thân nó khó mà bởi vì tâm trí của chúng ta luôn bị rối nhùi trong một mớ hỗn độn những quyết định để xác định được rằng đâu là điều đúng đắn mà chúng ta nên làm? Thường khi đối mặt với những tình huống này chúng ta hay chọn cách chạy trốn thực tại hay chỉ là đối mặt bằng những quyết định vội vã thiếu tính sáng suốt để rồi rất lâu sau chúng ta lại hối tiếc vì những quyết định vội vã ấy. Tất cả những điều đó có thể do một lí do duy nhất đó là đa phần chúng ta bước vào cuộc sống thiếu hẳn một nền tảng triết học thật sự đầy đủ để làm căn cứ đưa ra những quyết định mang tính chất “đúng đắn nên làm” đó cũng chính là động lực cá nhân cho tôi nhiều hứng thú hơn để đến lớp học của giáo sư Sandel một phiên bản đặc biệt mang nhiều nét văn hóa của Viễn Đông. 
* MANG CẢ GIẢNG ĐƯỜNG HARVARD VỀ GẦN HƠN
Nếu như tín đồ hổi giáo luôn có ước nguyện một lần được ghé thăm thánh địa hồi giáo Mecca, những người hâm mộ CLB Manchester United cũng luôn ước nguyệt được cổ vũ cho đội bóng con cưng ngay tại Old Trafford nơi được mệnh danh là sân vận động nhà hát những giấc mơ, cũng như thế đã là sinh viên chắc cũng rất nhiều người từng mơ mộng được một lần đặc trưng vào giảng đường Harvard nơi hội tụ rất nhiều những nhân tài và là bệ phóng cho những con người phi thường có thể kể đến như Cựu Tổng thống Mỹ Franklin Delano Roosevelt, George W. Bush, Barack Obama trong chính trị, còn trong kinh doanh thì có Bill Gates, Sheryl Sandberg (nữ giám đốc tài ba của Facebook). Độ “hot” của Harvard là điều không phải bàn nhiều vì nó như là một chân lí không có gì là đặc biệt nhưng trải nghiệm Harvard cùng anh em, cùng tiếp thu kiến thức triết học phương Tây ngay trong chính môi trường làm việc Viễn Đông là là một trải nghiệm cũng đáng giá không kém. Trong không khí thu nhỏ của giảng đường Harvard mọi kiến thức triết học gần như được thu lại một cách gần gũi nhất nhưng vẫn rất đầy đủ cả thông tin và cả độ sâu của kiến thức. Chỉ là không được thấy giáo sư Sandel một cách trực tiếp. Vị giáo sư mà gây ấn tượng bằng sự lôi cuốn không chỉ nhờ chất giọng rõ ràng, hấp dẫn mà trước hết, người có một nền kiến thức vững chắc và năng khiếu hài hước đầy chất trí tuệ điều này được minh chứng khi người nói về những chủ đề triết học nhạy cảm và khó nuốt nhưng vẫn thu về hàng loạt những nụ cười của các học viên Harvard. Đặc biệt là tài năng của G.S Sandel còn thể hiện rõ khi mỗi buổi giảng chỉ gói gọn trong vài phút ngắn ngủi, nhưng vẫn đủ tất cả những nội dung cần thiết trong sự tương tác hợp lý giữa thầy và trò.
Đấy tiếc là tiếc thế, vì không gặp được giáo sư nhưng những bạn theo học tại giảng đường Harvard, nhưng những người theo học tại giảng đường Harvard - Viễn Đông như chúng tôi lại có một đặc quyền khác đó là đặc quyền hoàn toàn có thể dừng giáo sư lại bất kì lúc nào để có thể chúng ta đào sâu thêm thông tin. Quyền lực ghê chưa!!! Nhưng cũng chính nhờ đó mà những thông tin kiến thức triết học khó hiểu được đào sâu thảo luận một cách rõ ràng hơn. Dù rằng nhiều lần sau buổi học ONLINE không ít thì nhiều tôi vẫn cảm thấy đầy hoang mang trong lòng khi chính những hệ giá trị niềm tin của mình theo đuổi trước giờ bị chất vấn lại bởi chính những câu hỏi mà các bạn và giáo sư đặt ra trong lớp học. 
* LÀM QUEN VỚI SỰ TỰ MÂU THUẪN
Kiểu những câu hỏi đại loại như là: “Giúp người là đúng hay sai?”, trước giờ bạn tưởng bạn đúng ahh ? Nhưng theo triết gia Kant “Bạn giúp người nhưng cần phải xem lại động cơ của chính bạn xem thế nào là đúng đắn, vì bạn giúp người có thật sự vì họ hay bạn đang dùng họ để thỏa mãn nhu cầu muốn làm từ thiện của chính mình.” Woa, khó thật đấy các bạn! Chưa đâu ngoài ra chúng ta còn có cơ hội làm quen với các học thuyết triết học của nhiều triết gia đề xuất lần lượt xuất hiện như từ lý luận “hành động là công bằng miễn là chúng mạng lợi ích lớn nhất và cho nhiều người nhất” triết thuyết vị lợi của triết gia Betham (1748 – 1832), một nhà triết học đạo đức và tái thiết xã hội. Triết học công lợi của ông giả định rằng tất cả mọi người mong muốn theo đuổi ý thích và phúc lợi, và tránh nỗi đau và bất hạnh. Giả định này là nền tảng của chuẩn mực đạo đức Công lợi mà rất nhiều nhà lãnh đạo ngày nay đang theo đuổi thoạt nghe có vẻ hợp lý nhưng đi sâu vào nó ta lại có thể bắt gặp những chủ đề bất cập mang tính thời sự ví như sự tồn tại của nhà tù Al-Qaedamột nhà tù chuyên giam giữ các tù nhân hoặc ít nhất là các nghi can khủng bố. Sự tồn tại của nó xét cho cùng dựa trên triết thuyết Vị lợi nghĩa là “hành động là công bằng miễn là chúng mạng lợi ích lớn nhất và cho nhiều người nhất”. Tuy nhiên khi xét về phương diện nhân quyền (quyền tự do của con người) nó lại vi phạm nghiêm trọng triết thuyết của những triết gia theo chủ nghĩa tự do như Nozick đến nỗi ông còn đặt nghi vấn xét lại cho sự tồn tại của chính phủ cầm quyền trên tinh thần cho rằng tự do là điều tốt nhất chúng ta có. Tất cả các quyền và nghĩa vụ đều lệ thuộc hoặc bắt nguồn từ nguyên tắc đó. Tự do của chúng ta chỉ bị giới hạn nếu nó cướp đi tự do của người khác. Và do đó các nhà tự do cá nhân coi công lý như là việc tôn trọng và bảo vệ tự do của con người. Học thuyết này có ảnh hưởng sâu rộng tới chính trị và kinh tế: ví dụ, con người không thể bị ngăn cản tự do thân thể. Luật pháp can thiệp vào thị trường tự do là vi phạm tự do cá nhân và do đó không công bằng. Kết quả là, các nhà tự do cá nhân đã lên tiếng phản đối thuế, các khoản đóng góp an ninh xã hội và bảo hiểm công cộng – cái họ coi là sự kìm kẹp hoặc ăn cắp.
Nhìn sơ qua chúng ta có thể thấy tưởng chừng các vấn đề triết học nghe có vẻ rất phức tạp thậm chí là mâu thuẫn chồng lấn lên nhau. Nhưng rõ ràng càng có cơ hội tiếp cận các vấn đề thời sự qua nhiều lăng kính triết thuyết của nhiều triết gia ta càng có cơ hội nhìn lại một lần nữa các hệ giá trị niềm tin ngay chính bên trong mình và từng bước tự bản thân mỗi người chúng ta nhận ra rõ và TỰ có câu trả lời cho riêng minh “ĐÂU LÀ NHỮNG ĐIỀU ĐÚNG ĐẮN NÊN LÀM”.