PHÂN TÍCH LẠI VÒNG ĐẤU 32 EPL VÀ DỰ ĐOÁN CHO TRẬN CHUNG KẾT CHÂU ÂU SẮP ĐẾN: TOTTENHAM VS LIVERPOOL

Chỉ còn chưa đầy 1 tuần nữa, trận đấu được mong đợi nhất mùa giải sẽ được diễn ra ở Wanda Metropolitano. Và đặc biệt hơn hết, đây là trận chung kết châu Âu toàn Anh mà người hâm mộ EPL đã đợi rất lâu kể từ sau trận chung kết C1 mùa giải 2007/08. Liverpool của Jurgen Klopp sẽ đối đầu với Tottenham Hotspur của Mauricio Pochettino trong một trận đại chiến. Và hôm nay, hãy cùng mình nhìn lại màn đối đầu gần nhất giữa hai đội bóng ở vòng 32 EPL, đồng thời dự đoán về trận chung kết sắp tới đây.

Trong trận đấu lượt về tại EPL, Liverpool vẫn ra sân như thường lệ với sơ đồ 4-3-3 quen thuộc khi trên hàng công là tam tấu Mane-Firmino-Salah. Ở hang tiền vệ, Henderson đá thấp nhất và được chơi tự do để dễ dàng phát động tấn công khi đối đầu với hàng tiền vệ 3 người của Tottenham.

Bên kia chiến tuyến, đại diện thành London ra sân cùng sơ đồ 3-5-2 khi có bóng (và 5-3-2) khi mất bóng. Hai ngòi nổ Harry Kane cùng Lucas Moura sẽ đảm đương trọng trách ghi bàn. Trong khi ngay tuyến dưới sẽ là bộ ba tiền vệ Dele Alli – Sissoko – Eriksen.

Pochettino chủ động cho các học trò chấp nhận chơi high pressing ngay từ rất sớm khi 3 cầu thủ Tottenham chủ động kèm 1 vs 1 với 3 (hoặc 4) cầu thủ của Liverpool. Điều này buộc Allison phải thực hiện một đường chuyền vượt tuyến và các cầu thủ Tottenham sẽ tranh chấp bóng hai hoặc bóng một với tuyến giữa The Kop.

Tuy nhiên, vấn đề lại nằm ở đây. Khi Pochettino cho 3 cầu thủ tấn công của mình đẩy lên quá cao nhằm pressing ngay từ tuyến đầu tiên, đồng nghĩa với việc đội hình của Gà trống cũng buộc phải dâng cao nhằm duy trì trạng thái đội hình cân bằng nhất có thể. Bên cạnh đó, lúc mà Moura, Kane và Delle Alli chủ động high pressing; có nghĩa hàng tiền vệ lúc này của Tottenham chỉ còn lại hai cầu thủ ở khu trung tuyến là Eriksen và Sissoko. Trong khi tuyến giữa của Liver vẫn giữ nguyên ở con số 3, và thậm chí là 4 khi Firmino chủ động lùi về hỗ trợ tranh chấp bóng hai. Theo quy luật cơ bản nhất của toán học, 2 bé hơn 3, hoặc 4 và dĩ nhiên ý đồ đoạt bóng bổng của thầy trò Pochettino đã phần nào phá sản.

Không chỉ có vậy, việc tập trung quá nhiều cầu thủ ở mặt trận phòng ngự vô tình để cho đội trưởng Jordan Henderson trở nên quá đỗi thoải mái và gần như là không bị ai theo kèm. Sự chủ quan này của Tottenham ít nhiều bị trả giá bởi những đường chuyền phát động tấn công chính xác từ Henderson.

Việc dâng hàng thủ lên cao khi đối đầu với một clb có khả năng chuyển trạng thái tấn công nhanh thuộc hàng hay nhất thế giới là một ý tưởng khá tồi khi những cỗ máy tốc độ như Mohamed Salah hay Sadio Mane có thể tận dụng tốc độ của mình để vượt qua tuyến phòng ngự mà Tottenham phong tỏa. Tại sao điều này lại không tốt? Bởi những đường chuyền như đã nói, được phát động bởi Jordan Henderson, cầu thủ đang được đặt trong tư thế quá thoải mái, hoặc đến từ hai fullback là Andrew Robertson và Trent Alexander-Arnold.

Các cầu thủ Liverpool đã cho thấy khả năng di chuyển không bóng của mình  là tốt đến mức nào. Như thường lệ, Firmino sẽ có xu hướng lùi xuống  hàng tiền vệ mục đích kéo ít nhất một center back ra khỏi vị trí. Đồng  thời Mane cùng Salah sẽ đảm nhận vai trò ghim hàng hậu vệ của đối phương  khi bó vào trong tạo ra không gian ở cánh để 2 fullback Liver dâng lên tấn công. Và bàn thắng mở tỉ số ngay từ phút 15 là một ví dụ.

Henderson nhận bóng từ Salah trong tư thế tương đối trống trải. Trong lúc đó, nhận thấy Robertson có động thái di chuyển lên nơi hành lang cánh trống trải mà các cầu thủ Tottenham bỏ trống, đội trưởng The Kop chuyền cho hậu vệ trái Liver đang tiến vào khu vực final third.

Ở tình huống này, Mohamed Salah di chuyển đủ khôn ngoan để thu hút cả Danny Rose và Jan Vertonghen, mở ra khoảng trống cho Roberto Firmino băng vào vòng cấm địa ở một tư thế tự do tung ra cú đánh đầu ghi bàn thắng cho The Kop.

Trong một pha bóng khác, có thể thấy Mane chủ động lùi về kéo theo sự đeo bám của Alderweireld, vô tình chung tạo ra khoảng không sau lưng hàng thủ Tottenham để Robertson một lần nữa tận dụng tốc độ từ đường phất bóng của Milner.

Ngay sau đó, tiếp tục là một sai lầm của Tottenham khi họ để cho Salah di chuyển tự do nhận bóng từ đường tạt vào trong của Robertson. Có thể thấy rằng, mất đến tận 5 cầu thủ của Gà trống bị hút theo bởi 2 người của The Kop là Firmino và Robertson, dù cho Rose có động thái chạy ra can thiệp.

Nếu ngay khi ấy, Salah khống chế bóng gọn hơn bằng một chạm trước khi hậu vệ trái Tottenham lao đến và tung ra cú dứt điểm, bàn thắng thứ hai có lẽ sẽ đến với Liverpool.

Tiền đạo người Ai Cập ngay sau khi bị vây quanh bởi 3 cầu thủ áo trắng vẫn có đủ thời gian để đưa quả bóng đến cho Wijnaldum. Ngay khi nhận được bóng, Wijnaldum có hai lựa chọn mở ra cơ hội cho trước hàng thủ dày đặc của Tottenham. Một là nhả bóng cho Mane dứt điểm từ ngoài vòng cấm; hai là đẩy bóng sang cánh phải cho Arnold đang trống trải đột nhập vào vòng 16m50. Và tiền vệ Hà Lan đã chọn phương án đầu tiên. Đáng tiếc cú sút của Mane lại đi không chính xác, nhưng The Kop đủ tạo ra những pha bóng đầy sóng gió trước mặt cầu môn của Hugo Lloris.

Sau khi phải nhận những đợt tấn công nguy hiểm đến từ đối thủ, đoàn quân của Pochettino đã nhận ra sai lầm trong hệ thống của họ. Hàng tiền vệ 3 người là không đủ để kiểm soát được những gì xảy ra kể từ đầu trận đấu. Lucas Moura được kéo về tạo thành khối kim cương ở ngay giữa sân khi không có bóng với mục đích hạn chế tầm hoạt động tự do và những đường chuyền phát động tấn công của Jordan Henderson.

Khi không có bóng, thầy trò Jurgen Klopp vẫn chủ động high pressing với lớp đầu tiên là tam tấu Mane - Firmino - Salah.

Khi hệ thống pressing theo vị trí được triển khai, toàn bộ các cầu thủ áo đỏ sẽ đảm nhận 1 kèm 1 với cầu thủ đối phương với mục hạn chế khả năng lên bóng cũng như chặn những đường chuyền giữa các tuyến của các cầu thủ áo trắng.

Như trong tình huống dưới đây, mỗi cầu thủ Liver đều có trách nhiệm theo sát một cầu thủ của Tottenham. Khi Vertonghen nhận bóng, Salah sẽ lao lên chọn vị trí ngay điểm mù của trung vệ Tottenham không để cho Trippier nhận được bóng. Những phương án chuyền bóng của Vertonghen lúc này không hề khả thi, bởi khả năng bị mất bóng ngay khu vực final third là rất cao. Anh buộc phải trả lại bóng cho Hugo Lloris.

Một điểm mạnh khác trong hệ thống của Liverpool là sự đồng bộ giữa các vị trí với nhau, bóng được triển khai từ hai cánh để đối đầu với một đội hình chơi 5 hậu vệ như Tottenham.

Đây là một tình huống minh họa. Khi Robertson có bóng và kéo bóng lên chuẩn bị cho đợt tấn công, Eriksen buộc phải rời vị trí ra biên ngăn chặn hậu vệ trái The Kop. Và dĩ nhiên, bóng đang ở cánh trái nên các cầu thủ Tottenham không thể để Milner tự do. Thế là, Sissoko theo kèm Milner, Dele Alli sẽ theo sát Henderson. Nhưng lúc này, vị trí tự do của Wijnaldum đã buộc Vertonghen phải bỏ vị trí lao lên.

Vertonghen rời vị trí, điều này vô tình lộ ra khoảng trống nơi hàng phòng ngự đội bóng London. Phương án tấn công của Liver lúc này có thể được chia làm 2 cách: Robertson thực hiện một đường chuyền chéo vượt tuyến để Salah tận dụng tốc độ nhận bóng gây ra một pha tấn công nguy hiểm.

Hoặc cách thứ hai an toàn hơn, tiền đạo Ai Cập sẽ dạt biên kéo theo Rose, tạo ra khoảng không để Arnold nhận đường mở bóng từ  cánh đối diện rồi băng lên thực hiện bài overlap (chồng biên) khi lợi thế lúc này là 2 đánh 1 (Salah, Arnold với Rose).

Thực sự thì sơ đồ chiến thuật 5-3-2 đem lại rất nhiều vấn đề cho Tottenham ngay từ hiệp 1. Dĩ nhiên, Pochettino cũng nhận ra điều này. Ông quyết định thay đổi hệ thống chiến thuật khi biến 5-3-2 thành sơ đồ 4-2-3-1 ngay ở hiệp hai khi đẩy Danny Rose lên chơi như 1 tiền vệ chạy cánh, đồng thời kéo Alli lùi về cùng Sissoko tạo thành cặp tiền vệ trung tâm chơi ngay dưới bộ ba Rose - Moura - Eriksen, tạo ra lợi thế về mặt quân số nơi tuyến giữa trong việc kiểm soát thế trận đã mất từ tay The Kop. Bên cạnh đó, Vertonghen sẽ được đẩy sang chơi ở hành lang trái thay cho vị trí ban đầu của Rose. Sự thay đổi ấy đã phần nào mang lại hiệu quả khi Tottenham nắm tỉ lệ kiểm soát bóng cao hơn hiệp đầu và kết thúc trận với tỉ lệ 51,3%.

Bên cạnh đó, trong trạng thái không bóng, đội hình của Gà trống sẽ chuyển thành 4-4-2. Điều này cho phép họ có thể dễ dàng pressing Liverpool ở cả hai cánh, cũng như hạn chế khả năng đóng góp vào lối chơi chung của Henderson cho The Kop.

Đoàn quân Jurgen Klopp cũng có sự thay đổi ở sơ đồ đội hình khi chuyển sang hệ thống 4-2-3-1 tương tự với Salah đá cao nhất trên hàng công, chơi ngay dưới là Mane-Firmino-Wijnaldum. Milner sẽ được kéo lùi để cùng Henderson chơi thấp nhất hàng tiền vệ.

Nhưng vô tình chung, sự thay đổi này lại mở ra cơ hội cho Tottenham. Harry Kane chủ động lùi về nơi khoảng không giữa double pivot (cặp tiền vệ trung tâm) và hàng hậu vệ của Liverpool.

Sau một tình huống bị phạm lỗi bởi Milner và Henderson khi lùi về nhận bóng. Nhận thấy Trippier đang ở thế thuận lợi nơi hành lanh phải băng xuống mà không bị ai theo kèm, Harry Kane chủ động đá phạt nhanh với đường mở bóng cho hậu vệ người Anh.

Dù chỉ vừa vào sân thay người cho Davidson Sanchez, nhưng Son Heung-min đã làm tốt nhiệm vụ khi di chuyển thu hút sự chú ý của cả Van Dijk lẫn Matip, kéo 2 trung vệ của Liver lùi sâu mở ra khoảng trống khá rộng phía ở khu vực Zone 14 (trước vòng cấm) cho Eriksen và Moura tiến vào.

Nhận đường chuyền vào bởi Trippier, Eriksen lập tức có pha nhả bóng để Lucas Moura tung ra cú dứt điểm hạ gục thủ thành Alisson Becker, cân bằng tỉ số 1-1 cho Tottenham.

Trong tình huống mà Moura nhận bóng, khó có thể trách Matip can thiệp chậm bởi trung vệ Liverpool đang phải đối mặt với bóng trong tư thế xoay người, trọng tâm cao của Matip khi ấy không cho anh đủ thời gian để đưa chân ra can thiệp. Dù cầu thủ người Cameroon có cố đưa chân ra cản bóng thì rất có thể anh sẽ ngã mà chân còn chưa thể chạm được vào quả bóng. 

Có lẽ, người đáng trách của Liverpool trong pha lọt lưới này phải nói đến hai cánh khi đã quá sơ hở trong pha tấn công nhanh của Tottenham, đặc biệt là việc Trent Alexander Arnold không thể theo kịp Lucas Moura.

Ở một pha phản công có nét tương tự, Sissoko cướp bóng thành công, anh thực hiện ban bật 1 chạm với Danny Rose, loại bỏ đến 3 cầu thủ áo đỏ ở tình huống này.

Có thể nhận thấy Harry Kane tiếp tục lùi sâu nhận bóng, kéo Matip ra khỏi vị trí hàng phòng ngự để chuẩn bị cho pha phản công. Tiền đạo người Anh tiếp bóng trong tư thế quay lưng với Matip tung ra đường chuyền rất giống với pha phát động trong bàn thắng gỡ hòa của họ.

Son khống chế bóng gọn ghẽ, đẩy sang cánh đối diện cho Lucas Moura. Thế là hàng phòng ngự The Kop giờ đây phải đối mặt trong tư thế 1 đánh 2 khi chỉ có mỗi Van Dijk. 

Lẽ ra pha bóng này, Sissoko và Son Heung-min hoàn toàn có thể phối hợp loại bỏ Van Dijk nhưng tiền vệ người Pháp chọn phương án đột phá dứt điểm để rồi không thành công. Rõ ràng Virgil Van Dijk đã cho thấy đẳng cấp của trung vệ xuất sắc nhất thế giới trong việc theo kèm 2 cầu thủ của Tottenham. Thông thường, một hậu vệ sẽ lựa chọn phương án chạy giữa hai cầu thủ và chủ động áp sát tung ra cú xoạc bóng khi đối phương tiến vào khu vực Zone 14. Bởi nếu để cầu thủ đội bạn dẫn bóng vào vòng cấm, mức độ nguy hiểm sẽ tăng cao khi ở phía đối diện vẫn còn một cầu thủ khác sẵn sàng nhận bóng dứt điểm. Và Van Dijk đã cho thấy quyết định của anh là xuất sắc đến mức nào với tình huống giải nguy một bàn thua cho The Kop.

CLB đến từ London có lẽ đã có một trận thắng trước Liverpool nếu những cầu thủ của họ không bỏ lỡ quá nhiều cơ hội vàng để dứt điểm trận đấu. Vẫn xuất phát từ những pha chuyển đổi trạng thái cực nhanh, tận dụng tốc độ của hàng công, thầy trò Pochettino chủ động đánh vào vị trí mà Arnold bỏ lại khi quá ham dâng cao tấn công.

10 phút cuối trận là khoảng thời gian Tottenham có rất nhiều cơ hội  nhưng việc họ không ghi tiếp được bàn nào dẫn đến kết cục cay đắng cho chính đại diện thành London với bàn nâng tỉ số lên 2-1 ở phút 90 bởi pha phản lưới của Toby Alderweireld.

Nếu như Liverpool của Jurgen Klopp cho thấy sự ổn định đáng gờm trong mùa giải năm nay khi chủ động chơi thứ bóng đá phù hợp hơn việc Gegenpressing mọi lúc mọi nơi như những mùa giải trước, thì Tottenham của Pochettino cũng thể hiện mình có khả năng đọc trận đấu và xoay chuyển thế trận tốt đến mức nào.

* Với Liverpool: 

Có lẽ 4-3-3 vẫn sẽ là sơ đồ mà họ ra sân trong trận chung kết sắp tới. Sự thay đổi với trận gặp Tottenham vòng 32 EPL có lẽ đến từ việc Fabinho sẽ đảm nhận vai trò thấp nhất nơi hàng tiền vệ với khả năng tắc bóng, thu hồi bóng hiệu quả của mình. Henderson sẽ được đẩy lên thi đấu như một số 8 để tối ưu cho những phát động tấn công của đội trưởng The Kop. 

Những tin tốt lành về Roberto Firmino đang mang đến cho Klopp những dấu hiệu tích cực. Có lẽ tiền đạo người Brazil sẽ được ra sân trong trận chung kết sắp tới. Dù lội ngược dòng 4-0 trước Barcelona với sự thiếu vắng của Salah lẫn Firmino, nhưng hai cầu thủ này vẫn luôn là quân bài tối quan trọng trong hệ thống của Liverpool.

* Với Tottenham: 

Pochettino có thể sẽ không để Tottenham chơi với sơ đồ 3-5-2 (hay 5-3-2) vì tính rủi ro của hệ thống này khi đối đầu với Liverpool là rất cao. Thay vào đó, chiến lược gia Argentina có lẽ bố trí với đội hình 4-2-3-1 như trong hiệp hai ở trận đối đầu gần nhất với Liverpool. Sự khác biệt ở chỗ Son Heung-min sẽ cùng với Lucas Moura đá cao nhất trên hàng công. Jan Vertonghen trở lại thay cho Davidson Sanchez, Wanyama được tận dụng để đối đầu với những cầu thủ đầy thể lực của phía The Kop. Hoặc sẽ là 4-4-2 kim cương với Dele Alli đá như một số 10 ở trận bán kết lượt về với Ajax.

Tương tự Firmino bên kia chiến tuyến, Harry Kane cũng có khả năng sẽ trở lại trong trận chung kết quan trọng sắp tới. Nhưng việc anh có được ra sân hay không đang là dấu hỏi rất lớn, bởi những tiền đạo còn lại trong đội hình Gà trống đang sở hữu phong độ khá ấn tượng. Thực sự rất khó để Pochettino đánh cược vào Harry Kane khi chưa có gì đảm bảo tiền đạo người Anh sẽ đạt 100% phong độ thi đấu như trước.

* Kết:

Có thể sẽ không có quá nhiều sự thay đổi về mặt chiến thuật so với trận đấu ở vòng 32 EPL giữa hai đội, bởi cả hai đều hướng đến lối chơi dựa trên cơ sở chuyển trạng thái cực nhanh, tận dụng tốc độ, khả năng di chuyển không bóng để gây nguy hiểm lên khung thành đối phương. Nhưng rõ ràng, đây là một trận chung kết cấp độ châu lục, một trận đấu có thể cứu rỗi cả mùa giải và định đoạt sự thành công cho mỗi clb. Thế nên, những phút đầu tiên của trận đấu có thể sẽ là những màn thăm dò có chút toan tính giữa hai cái đầu tài ba của Jurgen Klopp cũng như Mauricio Pochettino. Trong một thế trận có phần thận trọng, những tình huống sai lầm cá nhân hoặc những pha bóng cố định có thể sẽ định đoạt trận chung kết châu Âu toàn Anh này. 

Biên tập: Minh Tài.