PHÂN TÍCH DẤU ẤN CHIẾN THUẬT TRONG TRẬN ĐẤU AJAX 2-3 TOTTENHAM

Ngay trước trận lượt về Ajax Amsterdam, người ta đã cảnh báo cho mối hiểm họa mang tên Tottenham Hotspur khi chứng kiến Liverpool đã đè bẹp Barça với tỉ số không tưởng 4-0 ngay tại Anfield. Để rồi, giây phút cuối cùng của trận đấu chứng kiến một cuộc lội ngược dòng thần thánh của thầy trò Mauricio Pochettino trong một mùa giải mà "lội ngược dòng" đang là hot trend tại đấu trường Châu Âu. Hãy cùng mình đi phân tích mấu chốt chiến thuật lẫn những pha bóng đáng chú ý trong trận đấu này.

Ajax không có quá nhiều sự thay đổi trong trận lượt về khi họ vẫn ra sân với sơ đồ 4-2-3-1 như trận trước. Sự thay đổi của thầy trò Erik ten Hag có lẽ đến từ vị trí hậu vệ phải cũng như chấn thương đáng tiếc của David Neres trong lúc khởi động.

Bên kia chiến tuyến, đoàn quân của Mauricio Pochettino thay đổi khá nhiều so với trận trước khi thi đấu với sơ đồ 4-4-2 kim cương với mục đích tạo ra lợi thế khi đối đầu với tuyến giữa Ajax. Bộ tứ vệ sẽ là Rose, Vertonghen, Alderweireld và Trippier. Thi đấu ngay trên hàng tiền vệ của Spurs sẽ là cặp đôi tiền đạo Son Heung-Min và Lucas Moura.

Ngay khi trận đấu bắt đầu, có đến 6 cầu thủ Tottenham đứng ngay vạch giữa sân sẵn sàng cho một pha đánh phủ đầu đội bóng đến từ Hà Lan. Ưu tiên của ông Pochettino trong trận này là luân chuyển quả bóng càng nhanh càng tốt bởi đội bóng nước Anh đang sở hữu những cầu thủ có tốc độ trong đội hình; và quan trọng hơn hết là kiếm được bàn thắng ngay trên sân khách. 

Xuất phát trên giấy tờ với đội hình 4-4-2 kim cương nhưng thực tế, Tottenham lại thi đấu hầu hết khoảng thời gian trong hiệp một với 4-2-3-1. Khi đó Sissoko sẽ lùi về cùng Wanyama tạo thành double pivot, Son cùng Eriksen sẽ có xu hướng dạt cánh; Delle Alli chơi như một số 10 thực thụ cùng việc đối đầu trực tiếp với Frenkie De Jong. Và cuối cùng, Lucas Moura sẽ là tiền đạo cắm duy nhất nơi hàng công.

Ajax vẫn thi đấu những gì đúng với triết lí của Erik ten Hag. Họ chủ động kiểm soát tuyến giữa, tạo ra các bẫy pressing đồng thời cố gắng áp đặt lợi thế về mặt quân số trên hầu hết khu vực sân ngay từ đầu trận. Sự khác biệt ở chỗ Tadic sẽ dạt sang cánh trái chơi ở vị trí của David Neres, trong khi Dolberg sẽ đảm nhiệm trọng trách cao nhất trên hàng công.

Như thường lệ, De Jong sẽ là cầu thủ chơi thấp nhất nơi hàng tiền vệ đại diện Hà Lan. Nhưng khi ở trạng thái build up, đồng đội của De Jong - Schone sẽ lùi về tạo lợi thế 2 vs 1 khi phải đối đầu Dele Alli. Van De Beek sẽ di chuyển rộng với việc cùng Tadic hoặc Ziyech bóp nghẹt không gian chơi bóng của những vị khách bởi bài overload. Thế còn Son Heung-Min và Eriksen, họ sẽ làm gì khi đồng đội của mình bị mất ưu thế về việc kiểm soát bóng? Nếu Son cũng như Eriksen thực hiện bó vào trung lộ hỗ trợ đồng đội, khoảng trống 2 cánh lập tức lộ ra để 2 full back Ajax dâng cao. Và sự hiệu quả trong những pha "transition" (chuyển trạng thái nhanh) của đội chủ nhà trong những tình huống đánh biên là không thể bàn cãi.

Việc có được bàn thắng sớm ngay phút thứ 5 như một gáo nước lạnh tạt thẳng vào người hâm mộ Tottenham. Trong một tình huống phạt góc, De Ligt đủ khôn ngoan trong việc di chuyển để đón đường tạt bóng chuẩn xác từ đồng đội. 

Không hiểu rằng, tại sao việc theo kèm De Ligt là nhiệm vụ của Trippier? Hậu vệ phải Spurs hoàn toàn vô hại trong nhiệm vụ bám sát đội trưởng Ajax, để mặc cho cầu thủ 19 tuổi thoải mái băng vào trong đánh đầu mở tỉ số

Cận cảnh tình huống này, có thể thấy không có bất cứ cầu thủ áo xanh nào chủ động theo De Ligt, anh hoàn toàn trống trải, hoàn toàn tự do. Và cứ thế, bàn thắng đến với trung vệ có chiều cao 1m89 là điều hoàn toàn dễ hiểu.

Ở mặt trận giữa sân, đội chủ nhà luôn giữ được quân số cần thiết trong những pha lên bóng từ Tottenham. Dù đôi lúc mắc một số lỗi trong việc giữ vị trí, nhưng nhìn chung hàng thủ Ajax vẫn được tổ chức khá ổn với các shape phòng ngự của họ.

Bên cạnh đó, khả năng tận dụng bóng hai của Ajax vẫn rất tỏ ra rất hiệu quả khi đối đầu với một đội bóng Anh (bóng hai được coi là thứ "đặc sản" của người Anh). Thay vì phản công, các cầu thủ Ajax giành được bóng hai khi tổ chức vây ráp 4 đánh 3 khi tận dùng đường bóng dài từ thủ môn Onana. 

Và bàn thắng nâng tỉ số lên 2-0 cho Ajax đã bắt nguồn từ tình huống ăn "second ball" ấy. Van De Beek cướp được bóng, nhận thấy Tadic đang ở vị trí cực kì trống trải nơi hành lang cánh của Tottenham, De Beek mở bóng sang phải cho cầu thủ áo số 10 thoát xuống. Ngay thời điểm ấy, có đến 4 hậu vệ Gà trống bị hút theo bởi 2 cầu thủ của Ajax. 

Van De Beek đã làm quá tốt trong vai trò thu hút cầu thủ phòng ngự đối phương, anh kéo 2 hậu vệ Tottenham di chuyển theo sang phải, tạo ra khoảng trống cho Ziyech băng xuống nhận đường chuyển từ Tadic và ghi bàn nới rộng khoảng cách. Rõ ràng đây là một pha bóng rất thông minh đến từ hàng công đại diện Hà Lan.

Xuyên suốt khoảng thời gian hiệp thi đấu thứ nhất, những đường lên bóng của đoàn quân Pochettino đều hướng đến Lucas Moura - người thi đấu cao nhất trên hàng công. Nhưng, với sự đeo bám đến từ Daley Blind, tiền đạo người Brazil không có quá nhiều lợi thế trong những pha tranh chấp với hậu vệ Hà Lan. Đồng thời, khả năng đón bóng bổng, làm tường của Moura cũng không ở mức quá xuất sắc.

Sang hiệp thi đấu thứ hai, Mauricio Pochettino quyết định chơi tất tay khi đưa ra 2 sự thay đổi lớn: Fernando Llorente sẽ vào sân thay cho Wanyama nhằm gia tăng lực lượng hàng công lên nhiều nhất có thể; đồng thời chiến lược gia người Tây Ban Nha đã kéo Christian Eriksen xuống đá như một Deep Lying Playmaker. Đội hình Gà trống khi ấy sẽ chuyển thành 4-2-3-1.

Sự có mặt trên sân của Llorente có thể xem là bước ngoặc trận đấu đến từ thầy trò Pochettino. Không những gia tăng sức mạnh cho sức tấn công, khả năng nhận bóng trong tư thế quay lưng, làm tường lẫn không chiến là một lợi thế cực lớn đến từ Target Man này.

Llorente luôn là mối hiểm họa từ những tình huống cố định bởi thể chất vượt trội của anh so với đối thủ buộc các hậu vệ phải theo kèm rất sát, để từ đỏ dần mở ra khoảng trống cho các đồng đội tận dụng. Tình huống này là một tình huống điển hình khi chỉ với mình Llorente, có đến ít nhất 2 cầu thủ Ajax sẽ phải theo anh, làm lộ ra khoảng không để Dele Alli thâm nhập vào khu vực 16m50 từ đường câu bóng của Eriksen. Đáng tiếc là cầu thủ người Anh lại không thể tận dụng thành công.

Trong trận này, hàng thủ Ajax đã lộ ra rất nhiều sự yếu kém trong khâu phòng ngự tuyến hai, mà bàn thắng đầu tiên là một ví dụ điển hình. 

Việc dâng hàng phòng ngự lên quá cao đã khiến đại diện Hà Lan phải trả giá bởi một trong những tình huống đánh trực diện đến từ đội khách. Xuất phát từ pha phản công, Rose nhận thấy trước mặt anh là khoảng không gian thuận lợi để thực hiện một đường chuyền dài lên cho đồng đội.

Lucas Moura đón được bóng, cầu thủ người Brazil xoay sở thoát khỏi khối pressing dâng cao của Ajax với 2 cầu thủ. Và thế là, khoảng trống rất lớn đến khung thành thủ môn Onana hiện ra. Hàng công 4 người Tottenham khi này chỉ phải đối đầu với 3 hậu vệ của đội nhà.

Không một chút động tác thừa, Alli nhận bóng từ Moura, cầu thủ người Anh vượt qua sự đeo bám của De Jong và khiến tiền vệ Hà Lan lỡ đà.

Chỉ chưa đầy 5 phút sau, xuất phát ở một tình huống lộn xộn trong khu vực 16m50, Lucas Moura lại có bóng sau pha xử lí vụng về của Schone. 

Frenkie De Jong lập tức có động thái can thiệp, nhưng có vẻ như, phòng ngự chưa bao giờ được xem là điểm mạnh của cầu thủ này. Sau những màn "nhảy múa" trong vòng cấm, Moura tung cú sút quyết đoán, hạ gục thủ thành Onana và cân bằng tỉ số 2-2 trong trận lượt về.

Mọi vấn đề khi ấy của đại diện Hà Lan dần lộ rõ, họ quá yếu trong khâu phòng ngự tuyến hai. Rõ ràng điểm yếu này đã được che mờ theo cách hoàn hảo bởi khả năng kiểm soát bóng lẫn tận dụng các tình huống lợi thế về mặt quân số trước đối thủ. Việc chủ động pressing sẽ là con dao hai lưỡi nếu đối thủ của họ đá trực diện và vượt qua hệ thống đã được bố trí sẵn; nếu thoát khỏi cái bẫy pressing mà Ajax tạo ra, khoảng không gian ngay lập tức xuất hiện sẽ là đòn chí mạng vào đội bóng Hà Lan. 

Thêm vào đó, De Jong với vị trí tiền vệ trụ của mình dường như đã bị hàng công Tottenham khai thác bởi lợi thế tốc độ lẫn sức mạnh. De Jong có thể là một ball carrier, hoặc roaming playmaker xuất sắc; nhưng việc phải thi đấu thấp nhất hàng tiền vệ khi chống lại những đợt tấn công vỗ mặt từ đối phương là cực kì khó, điển hình là sai lầm của chính cầu thủ này trong hai bàn thắng đầu hiệp hai đến từ Gà trống. 

Cơn ác mộng thực sự đến với đội chủ sân Johan Cruyff Arena vào những phút cuối cùng khi hàng hậu vệ Spurs tiếp tục có đường chuyền vượt tuyến hướng đến hàng công đông người của Tottenham. Có dến 5 cầu thủ Ajax ở giữa sân ngay lúc này trong tư thế khá thoải mái. Như đã nói, tầm quan trọng của Llorente trong hiệp 2 là rất lớn khi chỉ với một pha phất bóng, Tottenham hoàn toàn có thể loại bỏ một lúc 5,6 cầu thủ đội bạn lẫn chiếm ưu thế về mặt thời gian. Llorente với vai trò Target Man dĩ nhiên sẽ là phương án khả dĩ nhất trong điểm tiếp nhận bóng từ đồng đội.

Những gì diễn ra sau đó càng là minh chứng rõ ràng khẳng định tầm quan trọng của thứ bóng đá trực diện lẫn việc tận dụng tốt lợi thế của tiền đạo người Tây Ban Nha. Llorente có pha khống chế ngay sau đó nhả bóng cho Alli thuận đà băng vào, mặc cho sự đeo bám của De Ligt. Tiền đạo cắm của Gà trống gần như đã vô hiệu hóa đội trưởng Ajax trong tình huống này.

Trong một ngày sự ăn ý của bộ đôi Dele Alli - Lucas Moura tỏ ra quá xuất sắc, cú hattrick ngay giây cuối cùng đã ấn định chiếc vé vào chơi trận chung kết châu Âu cho đại diện nước Anh.

Dù cho De Ligt có động thái ngăn chặn ngay trước đó, nhưng Moura đã nhanh hơn cầu thủ 19 tuổi chỉ trong tích tắc. Đôi khi, chỉ cần một tích tắc sẽ là thời cơ đảo ngược trận đấu.

Bóng đi vào lưới, trận đấu kết thúc, những chàng trai trẻ Ajax Amsterdam đổ gục xuống mặt cỏ khóc đau đớn. Tưởng chừng chiến thắng đã rất gần với đội chủ nhà, nhưng trong một ngày Pochettino nhìn ra điểm yếu trong hệ thống của Erik ten Hag, những người Hà Lan bay đã chết trước sự mơ mộng của những người Anh.

Dù trong hiệp một, Ajax mới là đội nắm giữ thế trận cộng với hai bàn thắng tưởng chừng như đã bước chân vào trận chung kết Châu Âu. Nhưng với sự xoay chuyển thế trận của mình, Mauricio Pochettino cùng các học trò đã làm nên một đêm tuyệt diệu trong lịch sử đội bóng ngay tại thánh đường Johan Cruyff Arena. Có thể nói, quyết định tung vào sân Fernando Llorente là quyết định xuất sắc nhất của chiến lược gia người Tây Ban Nha, tiền đạo Tottenham là "key player", là chìa khóa của trận đấu, là đòn bẩy cho màn lội ngược dòng thần thánh của Tottenham với cú hattrick thần thánh của Lucas Moura.

Erik ten Hag từng thừa nhận, triết lý bóng đá của ông lấy cảm hứng từ triết lý của Pep Guardiola. Và thật không khó để nhìn ra điểm chung giữa hai người đàn ông này, thậm chí cả việc bị loại cay đắng bởi chính Mauricio Pochettino. Vị thuyền trưởng Tottenham Hotspur đã cho thấy ông cao tay như thế nào với con bài mang tên Llorente. Và như một lẽ tất yếu, kẻ hay hơn, may mắn hơn sẽ là kẻ giành chiến thắng.

Biên tập: Minh Tài.