Trích dẫn lời của anh Hùng Trần - Founder/CTO GotIt: “Cuối tuần trước mình và bố già Peter Relan có tham gia PEER Summit với các lão làng của thế giới Blockchain & Cryptocurrency (tiền ảo) và đã học hỏi được rất nhiều điều. Đây là tóm tắt nội dung của các bài học để bà con tham khảo, nhất là các thanh niên muốn làm ICO thực sự (không phải bọn scam nhăm nhăm dựa vào ICO để kiếm tiền và biến mất). Nếu bạn lười đọc thì chỉ cần nhớ một câu này về ICO: "One sentence summed up the feelings with respect to regulation, SEC, SAFTs and ICOs: Nobody really knows what the f**k is going on."
Thường thì tôi không dành cuối tuần để đến những nơi lạnh lẽo, nhưng hội thảo về Blockchain được tổ chức bởi Jared và Mark của quỹ đầu tư PEER tại Utah tuần trước thì quá đỗi tuyệt vời. Điều hành một vườn ươm khởi nghiệp, hằng ngày tôi phải giao lưu với rất nhiều Founder thế hệ 9x với những ý tưởng điên rồ, một vài trong số họ được tôi tài trợ. Và sự kiện này như thể nhắc lại lí do tại sao tôi tiếp tục làm công việc mình đã chọn. Thật tuyệt vời khi được chứng kiến quá nhiều tài năng tập trung lại một chỗ.
Một vài điểm nhấn đáng chú ý từ cuộc hội thảo đầy hứng khởi mà tôi đã tham gia. Lưu ý: đây chỉ là những dòng ghi chú nhanh từ ấn tượng cá nhân, bài viết không thể hiện nội dung toàn cảnh của buổi hội thảo.
Toàn cảnh buổi hội thảo PEER Blockchain Summit
1. Ảnh hưởng xã hội: công cụ cho những kẻ yếm thế
Rất cám ơn Jared và Mark đã sắp xếp chủ đề này lên đầu tiên và cho phép mọi người biết về một thế giới khác. Từ ngàn năm nay, sở hữu “tiền” dường như là cách duy nhất để được chấp nhận trong xã hội. Tiền ảo và tính thanh khoản của nó mở ra một giải pháp thay thế cho tất cả những kẻ yếm thế, đặc biệt là phụ nữ, người nghèo, dân tị nạn, những kẻ không bao giờ có thể chạm tay được tới tiền. Giờ đây, không chỉ những chính sách ưu tiên phát triển hàng đầu của Liên Hợp Quốc mới có khả năng hỗ trợ người nghèo, công nghệ Blockchain còn cho họ có một danh tính, chứng thực, quyền tài sản mà khó ai có thể cướp đi được.
Lấy ví dụ, với tệ nạn buôn bán mại dâm ở Moldova, một người có thể bỗng nhiên biến mất, mất luôn danh tính và trở thành nô lệ tình dục. Tại sao? Vì những kẻ buôn người không có những lựa chọn kinh tế tốt hơn. Nếu kẻ buôn người có những cơ hội sinh lời tốt hơn thông qua các mạng lưới kinh tế, thì may chăng chỉ có những kẻ bệnh hoạn hay tâm thần cực đoan mới tiếp tục công việc này. Bản thân những nạn nhân cũng có danh tính số và quyền truy cập với danh tính này khiến họ không thể bỗng nhiên biến mất.
Bài học thứ nhất: Ngay cả với sự ưu việt của blockchain trong việc xác định danh tính và chứng thực, mọi thứ đều có thể trở nên vô nghĩa nếu không có sự can thiệp của luật pháp và trật tự tại những vùng trũng của thế giới vật chất. Với sự hỗ trợ của súng đạn, những tên bạo chúa có thể dí súng vào đầu bạn và yêu cầu bạn từ bỏ tài sản và danh tính (dù đã được xác minh điện tử), bạn sẽ phải làm gì?
2. Món súp khai vị - gọi vốn bằng Token:
Đã có không ít cuộc tranh luận về luật lệ và thị trường vốn xung quanh việc buôn bán Token. Trên thực tế, với tất cả sự kính trọng với các nhà hành luật, tổng kết lại tất cả các sự kiện diễn ra vừa rồi, cả SEC, SAFTs, và ICOs: Chẳng ai biết chuyện quái gì đang xảy ra cả.
Trong câu chuyện gọi vốn, cả phe tốt và xấu đều có thể diễn tả trong một ẩn dụ: Cộng đồng blockchain giống như “thần lực” trong Star Wars, họ tự tin đổ tiền vào các token nhằm chống lại sự tham gia không thể tránh khỏi của các quỹ truyền thống trong năm 2018.
Nhưng với quan điểm phi kiểm soát của chính quyền và các động thái thăm dò của SEC (ủy ban chứng khoán nhà nước) tới thời điểm hiện tại, giả thiết rằng năm 2018 sẽ sáng lạn hơn một chút so với năm 2017. Hầu hết dân tình đang chờ đợi một phiên điều chỉnh, khi những dự án yếu kém của năm 2016/2017 sẽ thất bại, trong khi những dự án đáng hứa hẹn của năm 2018 sẽ được đón nhận và ứng dụng thực tiễn: Một cuộc chạy đua chất lượng đang diễn ra.
Thế còn các thương vụ sát nhập chiến lược? Điều gì sẽ xảy ra? Liệu các công ty Token có khả năng bị mua lại không? Chẳng ai biết cả! Các nhà sáng lập công nghệ blockchain (Đại diện cho sự phi tập trung) đang nỗ lực để không bị mua lại và lôi vào thế giới của các công ty siêu tập trung FAANG (Facebook - Apple - Amazon - Netflix - Google). Còn những nhà sáng lập Token, họ có thèm để ý đến điều này không?
Bài học thứ hai: Một mặt, có những điều chẳng bao giờ thay đổi: mọi Startup đều có nhà đầu tư, người dùng và nhân sự. Chúng ta đều phải cố gắng làm những gì tốt nhất cho họ. Trong thế giới cũ của các quỹ đầu tư, ta gọi Seed/Series A để làm được sản phẩm phù hợp với thị trường, Series B để có được mô hình kinh doanh và Series C để tăng trưởng. Mặt khác, việc gọi vốn bằng token đã thay đổi cách tiếp cận truyền thống này, nhưng tổng quan thì vẫn thế: bạn cần một sản phẩm phi tập trung tuyệt vời được chấp nhận, cần một mô hinh kinh doanh phù hợp có lãi, và mô hình phải có khả năng TĂNG TRƯỞNG.
Bố già Peter Relan - Co-Founder/CEO GotIt
3. Đưa blockchain ra đại chúng
Điều đang ngày càng trở nên phổ biến là việc đầu cơ vào các đồng tiền ảo thay thế, song hành với việc đầu cơ vào Bitcoin. Với tổng giá trị thị trường 1 tỷ USD, đây là một thứ đáng chú ý.
Nhưng sự chênh lệch quá lớn giữa việc đầu cơ vào thị trường tiền điện tử với việc tạo ra các giá trị của ứng dụng này trong thực tế sẽ khiến thị trường sụp đổ. Chúng ta nên chuẩn bị trước cho điều này hay sẽ chấp nhận thực tế đó? Một số người nghĩ vậy. Hãy cứ để thị trường sụp đổ và khi đó hàng ngàn bông hoa sẽ nở trên đống tro tàn. Mặt khác, nó có thể là một bước lùi to lớn với cả hệ sinh thái.
Một điều đáng chú ý: nền kinh tế với những định chế hiện tại đang ôm trong nó món nợ 200 tỷ USD, một trật tự kinh tế mà các ngân hàng trung ương trên toàn cầu đã thiết lập ra, và chúng ta đều đồng ý rằng đây không phải là một con đường khả thi để tiến bước. Việc “đại chúng hóa” nghĩa là tìm ra cách thức mới để cho vay dựa vào các tài sản thực (xác thực qua blockchain) với các hình thức tốt hơn nhiều so với hệ thống thanh toán hiện tại.
Bài học thứ ba: áp dụng công nghệ vào những ứng dụng thật, những nhu cầu thật, những người dùng thật - những người được hưởng lợi trực tiếp từ công nghệ blockchain mà thậm chí không cần biết họ đang sử dụng công nghệ này. Đó có lẽ là cách duy nhất để đưa blockchain ra đại chúng.
4. Các tổ chức phi tập trung, sự cai trị từ chính phủ và các giao thức của tương lai
Trong phần này, tôi được làm người điều phối, vì chủ đề quá rộng nên các thảo luận đi theo thứ tự: chính phủ và khả năng của họ đối với với blockchain, quy định và luật pháp, tính chất tự quản lý của hệ sinh thái blockchain, bài học từ Internet và giao thức tự quản của chính nó, cho tới khi nó không còn "tự quản nữa" (vẫn tốt cho tới hiện giờ bởi Net Neutrality, nhưng không lâu nữa), lý thuyết trò chơi, mạng lưới tín nhiệm, lý thuyết đồ thị ... Quá nhiều cho một buổi chiều.
*net neutrality là điều luật không cho phép các nhà mạng đối xử thiếu công bằng với thông tin
Sự cai trị ở đây có thể hiểu là các điều luật để mỗi người tham gia phải cư xử tốt và động lực cho "lòng tốt" được phân bổ thông qua lý thuyết trò chơi, qua đó giao thức của tương lai có thể xây dựng các hình thức khuyến khích cho các hành vi quản trị tốt mạng lưới/ dự án. Các động lực mang tính tiền bạc vẫn hiệu quả cho tới thời điểm này.
Bài học thứ tư: Hãy để hệ sinh thái Blockchain tự quản và trao cho những nhà quản trị của chính quyền tương lai một nền tảng để quản lý quyền riêng tư, nhân thân và uy tín để chúng ta có thể tự kiểm soát mình hiệu quả hơn.
Tổng kết:
Chúng ta đã cưỡi lên lưng cọp rồi, không còn có thể dừng được nữa, vậy nên thắt dây an toàn, sẵn sàng cho chuyến đi dài và chắc sẽ có ít nhiều sóng gió. Mọi thứ sẽ ổn chừng nào ta tập trung vào bài toán dài hạn.
