“Những gì chúng tôi có chỉ là lý thuyết, chẳng ảnh hưởng tới ai”, câu thoại từ Oppenheimer cho thấy các nhà khoa học là con người của sự chính xác, lại cũng là những người mộng mơ nhất. Bởi họ không lường trước được những bước chân trên con đường khoa học của mình, tưởng như chẳng ảnh hưởng tới ai, lại có thể đưa cả thế giới tới một nỗi đe dọa chung.
Oppenheimer ngoài đời thực. (Ảnh: Eddie Adams/Associated Press)
Oppenheimer ngoài đời thực. (Ảnh: Eddie Adams/Associated Press)
Bản ngã của con người là ích kỷ. Không quan trọng là một thiên tài hay kẻ vô danh. Với cá nhân Oppenheimer trong bộ phim cùng tên, sự ích kỷ của ông là lòng ham muốn khám phá vũ trụ, bẻ gãy sự bí ẩn của khoa học mà con người chưa chạm tới. Và cũng trên đỉnh cao đó, ông lại muốn tự trừng phạt mình vì những gì đã tạo nên.
Tình tiết của phim khởi động với một Oppenheimer (đảm nhận bởi Cillian Murphy) trẻ tuổi, lạc mình trong sự bí ẩn của vũ trụ và sẵn sàng… giết người mình ghét.
Mạch phim trôi nhanh và tập trung vào thời điểm trước khi Hoa Kỳ chính thức tham chiến vào Chiến tranh thế giới thứ hai, nước Mỹ phê chuẩn chương trình khẩn cấp phát triển bom nguyên tử (dự án Manhattan). Sau đó, tướng Groves - người phụ trách chỉ đạo dự án (Matt Damon thủ vai) chọn Oppenheimer để lãnh đạo phòng thí nghiệm vũ khí bí mật của dự án.
Và với sự điều hành từ Oppenheimer, quy mô dự án đã vọt lên tới hàng nghìn người với mức tiêu tốn hàng tỷ USD.
Chế tạo thành công bom hạt nhân, với ông, đó là những bước tiến tới bên cạnh “chúa trời” khoa học. Mặc dù vậy, ông lại chẳng thể kiểm soát hay ngăn cản người ta sử dụng sản phẩm của mình vào mục đích gì. Thành công của ông là “thành tựu khoa học” hay “lưỡi hái tử thần”, có lẽ cũng đã trở nên quá khó cho Oppenheimer gọi tên.
Khoảnh khắc Oppenheimer bước lên bục vinh danh, phát biểu giữa sự chào mừng của các đồng sự, ông cho thấy rõ niềm vui của bước tiến mà cộng đồng của ông đã chạm tới. Nhưng sự reo hò đó bị bao phủ bởi âm thanh và ánh sáng chết chóc.
Bộ phim không có trường đoạn nào mô tả lại cảnh ném bom quốc gia khác. Tuy nhiên, chỉ với một cảnh bước chân vô tình đặt lên một thi thể hóa tro đen cũng phần nào mô tả được sự khủng khiếp đã từng diễn ra trong lịch sử.
Cũng sau sự kiện này, Oppenheimer, với những ảnh hưởng của mình, đã lên tiếng vận động việc kiểm soát năng lượng hạt nhân giữa các quốc gia để tránh một cuộc chạy đua vũ khí hạt nhân.
Bộ phim của Christopher Nolan khắc họa được quãng đời với nhiều dấu mốc cao trào nhất của Oppenheimer. Những nấc thang sự nghiệp, đoạn đường bứt phá đến thành tựu khoa học mà “cha đẻ của bom hạt nhân” đã có. Cùng với đó là những khúc mắc, đấu tranh, dằn vặt trong sự nghiệp, con đường chính trị khi ông thể hiện các quan điểm của mình.
Phim cũng mang đến những lát cắt về đời tư của Oppenheimer và những người phụ nữ ông từng đồng hành. Dù là một mối quan hệ dài lâu hay chỉ được nhắc qua, họ đều như những cơn gió, khiến "ngọn đèn Oppenheimer” chiếu về nơi cần đến.
Oppenheimer của đạo diễn Christopher Nolan mang một trong những người có ảnh hưởng lớn đến lịch sử hiện đại tới gần hơn với công chúng. Phim đưa trở về một khoảnh khắc rung chuyển toàn cầu, mà từ đó thay đổi vĩnh viễn cách các quốc gia phát triển và chạy đua vũ trang.
Trung Hiếu.