Bạn đã từng 1 lần nghe về Gundam, bạn xem Gundam 00, SEED, Thiết Huyết Cô Nhi và thấy những mẫu Gundam ngầu lòi. Nhưng bạn muốn biết vì sao có những người vẫn mê con gundam "cụ tổ" xấu mù, thậm chí BANDAI còn bỏ một núi tiền dựng tượng lifesize nên đã tìm bộ Mobile Suit Gundam UC0079 để xem. Rồi bạn tắt đi vì art xấu òm và ứ có "súp" Việt :) .
    Dành cho những bạn muốn tìm hiểu về lịch sử của Gundam nhưng lại ngại xem phim từ thời bao cấp và Tiếng Anh hơi kém, mình đã dịch lại về One Year War - Cuộc chiến 1 năm, nội dung chính của Gundam UC0079 từ trang gundam.wikia.com. Bài viết được mình chia ra làm 3 phần vì nó khá dài. Mong mọi người đón đọc.
     The One Year War hay còn gọi là Cuộc chiến giành độc lập của người Zeon là cuộc xung đột chính đầu tiên trong Kỉ Nguyên Không Gian (Universal Century- UC), giữa Công quốc Zeon và Liên bang Trái Đất (Earth Federation), diễn ra từ 03/01/0079 đến 01/01/0080. Mobile Suit Gundam, 08th MS Team, MS Igloo,… được lấy bối cảnh xuyên suốt “Cuộc chiến một năm”.
Nguyên nhân:
Cuộc chiến một năm là đỉnh điểm trong cuộc xung đột giữa Side 3 của Công quốc Zeon và Liên bang Trái Đất. Mối quan hệ giữa 2 phe trở nên căng thẳng khi Side 3 đòi quyền độc lập cho Cộng hòa Zeon dưới sự lãnh đạo của Zeon Zum Deikun vào năm UC 0068. Mọi thứ trở nên tồi tệ sau cái chết của Deikun và gia tộc Zabi lên nắm quyền ngay sau đó. Một năm sau, dưới danh nghĩa Công quốc Zeon, chúng thanh lọc một cách tàn bạo những người ủng hộ Zeon Deikun còn sót lại, mối quan hệ giữa Công quốc và Liên bang trở nên nóng hơn. Tháng 10 năm UC 0078, Zeon ban sắc lệnh tổng động viên, chia quân đội thành hai lực lượng chính là Lực lượng tấn công không gian ( Space Attack Force) dưới sự chỉ huy của tướng Dozle Zabi và Lực lượng cơ động (Mobile Assault Force) dưới sự chỉ huy của Kycilia Zabi. Ba tháng sau, tháng 1 năm UC 0079, Công quốc Zeon tuyên bố chiến tranh với Liên bang Trái Đất.
Một vài tài liệu lịch sử ghi lại rằng điểm bắt đầu của Cuộc chiến một năm là sự kiện Cuộc nổi dậy bình minh (Dawn Rebellion) vào năm  UC 0076, đó là cuộc nổi dậy của những học viên ở Học viện quân sự Zeon chống lại Lực lượng phòng vệ đang đồn trú tại Banchi. Cuộc nổi dậy được cho rằng được khởi sướng bởi Garma Zabi để chống lại sự đàn áp của quân đồn trú Trái Đất đối với công dân Zeon, nhưng một vài tin đồn rằng Garma bị Char Aznable thao túng nhằm mục đích trả thù gia tộc Zabi.
Tổng quan
Cuộc chiến một năm được coi là cuộc chiến lớn và có sức tàn phá lớn nhất của kỉ nguyên UC, cả về thương vong trong của binh lính, dân thường và thiệt hại của Địa Cầu. Cuộc chiến chính thức bắt đầu từ ngày 3/1/UC0079  khi phe Zeon bất ngờ tấn công lực lượng của Liên bang để nắm quyền kiểm soát các Khu vực không gian (Side). Trong vòng một tháng đầu tiên, những vũ khí có sức công phá khủng khiếp được sử dụng bừa bãi. Phe Zeon đã bơm khí gas G3(GG) vào một thuộc địa không gian (colony) có người sinh sống và thả xuống Sở chỉ huy của lực lượng Liên bang Trái Đất ở Jaburo trong chiến dịch British và sử dụng vũ khí hạt nhân trong cuộc chiến ở Loum. Trong giai đoạn này, mỗi Side đã mất gần nửa dân số. Sau đó,  hai phe đã chấp thuận kí hiệp ước Antarctic về việc sử dụng vũ khí hủy diệt và sự trung lập của một số Khu vực.
Zeon gia tăng lợi thế của mình bằng việc thực hiện cuộc xâm lược Địa Cầu, rất nhiều đơn vị tấn công di động (Mobile Suit-MS) được thả xuống Trái Đất trong một vài chiến dịch của Zeon vào tháng 3/UC 0079. Bắt đầu một giai đoạn bế tắc dài trong cuộc chiến cho cả hai phe. Zeon với ưu thế về các MS đã dần chiếm được 2/3 bề mặt Trái Đất. Vào tháng 9/UC 0079, Lực lượng Liên bang lên kế hoạch cho Chiến dịch 5 (Operation V) và tiến hành một cuộc thử nghiệm bí mật ở Side 7, nhưng lực lượng Zeon dưới sự chỉ huy của Char Aznable đã phát hiện ra. Đây là mốc khởi đầu của series Mobile Suit Gundam 0079.
Trận đấu Mobile Suit đầu tiên
     Bước ngoặt của cuộc chiến là vào đầu tháng 11, Khi Liên bang Trái Đất tiến hành chiến dịch Odessa, một cuộc một cuộc phản công chống lại lực lượng Zeon ở Đông Âu. Sử dụng gần như toàn bộ lực lượng, phe Liên bang đã giành thắng lợi, thành công trong việc đẩy lùi quân đội Zeon, buộc nhiều lực lượng của Zeon rút lui hoặc đầu hang. Không lâu sau, Liên bang đưa lực lượng của mình vào không gian, tấn công căn cứ của Lực lượng không gian Zeon ở tiểu hành tinh Salomon vào đêm Giáng sinh, sau đó đánh bại lực lượng cuối cùng của Zeon tại A Baoa Qu vào đêm Giao thừa. Sao khi thất thủ ở A Baoa Qu, Zeon chính thức đầu hàng, kết thúc cuộc chiến vào ngày 1/1/UC 0080.
 HẾT PHẦN I
     Kỳ tới mình sẽ mang đến những sự kiện chủ chốt trong Cuộc chiến một năm.