Cùng với sự phát triển của công nghệ và khoa học xã hội, Nhật Bản đang vươn mình trỗi dậy từng bước trở thành một đất nước luôn đứng top đầu thế giới trong nhiều lĩnh vực. Dù có nhiều nét giao thoa với văn hoá các nước phương Tây, đất nước này vẫn giữ nguyên vẹn cho mình những giá trị truyền thống, mà điển hình là các phong tục và văn hoá "thưởng" Tết tối giản và hướng nội đúng nghĩa.

のんびり- Nonbiri là một từ để chỉ trạng thái tận hưởng thư thả. Đây là một từ mà người Nhật rất hay sử dụng để miêu tả về những ngày Tết trong mơ của họ. Lịch nghỉ tết ở Nhật dao động từ 5 đến 6 ngày, thường bắt đầu từ ngày 29 tháng 12. Những ngày này với họ là khoảng thời gian tận hưởng thực thụ sau một năm làm việc quần quật. Tuy vậy, số ngày nghỉ này chỉ đúng với bộ phận những người làm công sở, các nhân viên ngành dịch vụ thậm chí sẽ tận dụng những ngày nghỉ này để làm việc thời vụ. Hồi đấy, tôi cũng luôn tận dụng những ngày này để làm thêm.

Câu trả lời là họ hầu như không làm gì cả.

Thật vậy, Tết ở Nhật trôi qua một cách nhẹ nhàng và tối giản hết sức. Các gia đình chủ yếu dành thời gian để nghỉ ngơi và quây quần bên gia đình, thay vì mua sắm trang hoàng hay bày cỗ cúng bái linh đình.

Một trong những nét đặc trưng trong ẩm thực những ngày Tết tại đây là お節 - Osechi. Osechi xuất hiện từ thời kỳ Heian của Nhật Bản cổ đại. Trên dưới 16 loại thức ăn được sắp xếp gọn theo từng ngăn riêng biệt trong hộp gỗ đẹp đẽ để sử dụng trong những ngày Tết. Tuy đây không phải là món ăn quá đặc sắc trong ẩm thực Nhật Bản, Osechi mang nhiều ý nghĩa và được người Nhật ưa chuộng vì tính tiện dụng, tiết kiệm thời gian của nó.

Với sự phát triển của thế giới hiện đại, Osechi ngày nay được chuẩn bị sẵn theo đơn yêu cầu tuỳ theo khẩu vị và kinh tế của từng hộ gia đình. Đặc trưng của món ăn này là bảo quản và sử dụng được trong 3 ngày Tết. Điều đó có nghĩa là, nếu một gia đình đặt hàng một phần Osechi đủ theo số lượng thành viên trong gia đình, cả 3 ngày Tết họ sẽ không cần phải nấu nướng gì. Đó cũng là một nét chấm phá cho văn hoá "thưởng" Tết nonbiri của người Nhật.

Với kinh nghiệm đón 5 cái Tết ở Nhật, những ngày Tết "im lặng" khi hàng quán đóng cửa, trên đường không có lấy một tí nhạc, phố xá nhà cửa cũng không trang hoàng đầy những nét đặc trưng như ở Việt Nam. Lắm lúc tôi nghĩ người Nhật thật nhàm chán. Đời người đâu có mấy khi. Dù rằng tuổi thọ của người dân cao, thu nhập không hề thấp, phúc lợi xã hội tốt nhưng đời sống tinh thần của họ không phải đang có vấn đề hay sao?

Bây giờ tôi mới hiểu, đó là "cái giá" họ phải trả để đánh đổi vị thế của nền kinh tế lớn thứ ba thế giới. Họ làm việc quần quật cả năm và dành những ngày nghỉ này để nghỉ ngơi, ăn Tết theo kiểu "hướng nội" đúng nghĩa.

Càng lớn tôi càng thích được "thưởng" Tết như người Nhật. Nơi mà tôi được bớt chút thời gian cho gia đình và chính mình. Tuy vậy, Tết vẫn mang ý nghĩa là ngày lễ của sự sum vầy và sum vầy theo cách nào đều là sự lựa chọn của mỗi người.