Xin chào quý độc giả!
Như quý độc giả cũng biết, đợt này tôi đang "thất nghiệp tạm thời", và với việc chưa rõ bao giờ đi làm lại, thì việc đúng đắn nhất cần phải làm đấy là xin nhận tiền bảo hiểm trợ cấp thất nghiệp (BHTN). Không phải lúc nào bạn cũng thất nghiệp đủ lâu để được nhận trợ cấp, cũng như quy trình thủ tục khá "khó tìm", trong khi đây rõ ràng nên là một trong những kiến thức phổ thông cho mọi người lao động. Khoản trợ cấp thất nghiệp của tôi lần này tính ra cũng phải hơn 20 triệu/tháng, là một khoản đáng kể cho chi phí gia đình, giúp tôi mua chút tự do và thanh thản để viết blog cùng các bạn 😂.
Nhân tiện vừa trải qua hành trình đó, tôi quyết định sẽ dành hẳn một bài viết hướng dẫn chi tiết cho tất cả các bạn cách lấy bảo hiểm thất nghiệp, để mọi người có thể yên tâm khi ...thất nghiệp hơn một chút trước những áp lực cơm áo gạo tiền của cuộc đời.

Điều mà dường như xã hội không muốn nói cho bạn biết..

..đấy là bảo hiểm thất nghiệp là tiền và quyền lợi của bạn.
 bảo hiểm thất nghiệp là tiền và quyền lợi của bạn
bảo hiểm thất nghiệp là tiền và quyền lợi của bạn
Tôi từng nghĩ chỉ những người kém mới thất nghiệp, và ai cũng cần phải tự lo mà xin việc.
Ra trường thì phải cố xin việc để đỡ xấu hổ với bố mẹ, bạn bè và xã hội. Thất nghiệp là tội lỗi do năng lực mình kém, mình cần phải có việc ngay sau đó, trông chờ vào bảo hiểm là tư duy của kẻ hèn,...
👆“Đây đúng là những suy nghĩ hết sức trẻ con, ấu trĩ và nông cạn!”👆.
Thất nghiệp là thứ không ai mong muốn, nhưng cũng có thể là một món quà để ta có thời gian chữa lành từ bên trong. Trong một xã hội khó lường, có rất nhiều lý do khách quan khiến ta không kiểm soát được công việc.
Việc tự nhục và nhanh chóng lao vào việc mới khiến bạn rất dễ mắc phải sai lầm tương tự như cũ. Thay vì tĩnh tâm và tìm hiểu lại chính mình, sự lo sợ và bất an đẩy bạn lao theo một cuộc chơi mới mà bỏ quên những cảm xúc và thương tổn bên trong cần phải xử lý.
Tuy nhiên, ngoài việc chính ta tự kéo mình vào vòng xoáy tìm việc mới, thì xã hội cũng góp phần nạn nhân hoá người thất nghiệp. Phụ huynh chắc chắn không hài lòng khi con mình không đi làm mà ở nhà nằm chữa lành. Bà con hàng xóm hỏi thăm nếu biết tin. Đồng nghiệp thương hại, bạn bè lo lắng.
Riêng việc sợ hãi trước những dị nghị của người quen đã đủ khiến cho kẻ thất nghiệp bồn chồn bất an mà quên nhất việc đầu tiên hắn cần phải làm sớm nhất 👇👇👇:
ĐI LẤY BẢO HIỂM THẤT NGHIỆP❗️❗️❗️
Bỏ qua mấy thứ tiêu cực do overthinking, thì vấn đề sát sườn nhất với bạn và thất nghiệp đấy là tài chính.
Bạn cần phải tự lập chi trả được các khoản chi tiêu hàng tháng, và nếu bạn không chuẩn bị quỹ dự phòng, bạn sẽ không thể an yên để tìm lại định hướng cho bản thân, và phụ thuộc vào người khác. Bên cạnh quỹ dự phòng, thì bảo hiểm thất nghiệp chính là một phương án tài chính đáng kể để hỗ trợ cho bạn trong thời gian này.

Bảo hiểm thất nghiệp là một chính sách của nhà nước giúp bạn giải quyết vấn đề kinh phí khi thất nghiệp.

Khi bạn nhận lương, 1% số tiền lương của bạn được đưa vào quỹ này. Mục đích của quỹ, đấy là để khi bạn không tìm được việc, thì quỹ sẽ hỗ trợ để cuộc sống của bạn đỡ khó khăn. Tất cả những gì bạn cần làm là nộp hồ sơ, để được nhà nước "cấp học bổng".
Từ "hỗ trợ" và "cấp học bổng" thể hiện sự nhân đạo mà chúng ta cần có chút biết ơn khi nhà nước có phương án cho ta khi khó khăn. Điều đó cũng là một cách nghĩ.
Tuy nhiên, xét ở một mặt khác, nếu bạn nhìn sâu hơn, thì 1% công sức lao động của mình được trích lại bỏ vào một quỹ chung, với mục đích hỗ trợ ta khi thất nghiệp, để rồi khi ta cần nó lại GẦN NHƯ KHÔNG được dùng tới.
Tôi cho rằng đó là sự lãng phí sức lao động của chính mình.
Và kiến thức về bảo hiểm thất nghiệp không hề được phổ cập rộng rãi cho mọi người, hầu hết đều truyền miệng hoặc người lao động phải tự biết mà nghiên cứu. Doanh nghiệp và nhà nước không có động lực phổ cập và giải thích cho bạn hiểu thật rõ những kiến thức này. Lý do đơn giản đây là cuộc chơi lump sum, kẻ thắng người thua.
Bạn càng hiểu ít người ta càng đỡ thiệt.
Đây là vấn đề về logic thiết kế và xung đột lợi ích trong vai trò của cuộc chơi, để tôi phân tích giúp bạn:
Nhà nước, hoặc bên quản lý quỹ, không có lợi ích khi bạn hưởng trợ cấp thất nghiệp. Càng ít người hưởng được trợ cấp thất nghiệp, càng nhiều nguồn vốn để hoạt động cho các mục đích khác khi cần. Giống như ngân hàng, khi tiền gửi tiết kiệm của bạn được cho người khác vay, quỹ bảo hiểm thất nghiệp cũng sẽ có mức dự phòng thấp hơn nếu càng ít người dùng tới nó (tương tự như cách hoạt động cơ bản của mô hình quỹ của ngân hàng, bảo hiểm).
Doanh nghiệp họ cũng phải đóng thêm một mức bảo hiểm bên cạnh mức bạn đóng (1% quỹ tiền lương tháng của những người lao động đang tham gia bảo hiểm thất nghiệp), để phục vụ một mục đích họ không được hưởng (bạn là người được hưởng theo luật của nhà nước). Nhiều công ty họ đóng bảo hiểm ít hơn tổng mức thu nhập trả cho bạn vì hai lý do:
1. Tiết kiệm chi phí cho công ty vào khoản không sinh lợi nhuận
2. Có sự đồng ý của người lao động (NLĐ) vì:
- NLĐ thiếu hiểu biết về các quyền lợi của mình
- NLĐ có thể không có niềm tin vào quỹ BHTN và muốn cầm nhiều tiền về tay hơn mỗi tháng (thay vì để quỹ quản lý thì cá nhân tự quản lý)

Giải thích kỹ hơn điểm trên:

Ví dụ lương của bạn khi apply doanh nghiệp là 30 triệu gross, doanh nghiệp họ sẽ chỉ ghi lương cứng của bạn trong hồ sơ là 10 triệu, còn 20 triệu là phụ cấp hoặc thưởng. Trong đó thì 10 triệu này là khoản DN sẽ dựa vào để đóng các loại nghĩa vụ bảo hiểm, và cũng sẽ trừ bớt lương của bạn (8% cho BHXN, 1% BHTN, 1,5% BHYT) để đóng BH trong số 10 triệu trên, còn bạn nhận về túi 20 triệu kia và phần còn lại sau khi đã trừ các mức bảo hiểm. Bên cạnh đó, DN còn phải đóng thêm 1% quỹ tiền lương của toàn bộ NLĐ trong công ty vào quỹ BHTN của nhà nước (mức lương dùng để tính cho việc đóng BHTN cũng được tính cho BHXH - ở đây là 10 triệu thay vì full lương 30 triệu) => càng đóng ít thì càng đỡ chi phí.
Bên cạnh đó, DN còn phải đóng thêm 1% quỹ tiền lương của toàn bộ NLĐ trong công ty vào quỹ BHTN của nhà nước (mức lương dùng để tính cho việc đóng BHTN cũng được tính cho BHXH) => càng đóng ít thì càng đỡ chi phí.
Chính vì thế mà ở một tổ chức tôi từng tham gia, khi mức bảo hiểm xã hội và thất nghiệp đóng quá ít, anh em có kêu gọi đóng nhiều lên vì ảnh hưởng đến những lợi ích cá nhân khi thai sản, thất nghiệp. Các lãnh đạo lúc đó trả lời khá ỡm ờ và nói rằng họ làm thế là nghĩ cho người lao động, vì việc họ đóng ít thì người lao động được nhận về nhiều hơn, và chưa chắc đóng nhiều tiền hơn cho nhà nước thì số tiền này sẽ đến được tay họ. Ở đây cả hai bên đều có cái lý của mình, nhất là khi tôi sẽ làm rõ quy trình và mức nhận ở phần sau.

Quy trình nhận bảo hiểm thất nghiệp

Bạn có thể đọc ở đây cho đầy đủ, nhưng để tôi phiên dịch tóm tắt lại cho bạn theo ngôn ngữ thân thiện, dễ hiểu hơn của người đang thất nghiệp.
1. Bạn cần chờ cho HR làm thủ tục chốt sổ với BHXH và cấp sổ lại cho bạn cùng giấy tờ xác nhận về việc chính thức chấm dứt hợp đồng lao động - thường sẽ mất ít nhất 1 tháng.
2. Sau đó bạn cần nộp hồ sơ để nhận BHTN. Hồ sơ cần có.
Cụ thể :
1. Bản chính sổ bảo hiểm xã hội
2. Đề nghị hưởng BHTN theo mẫu do Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quy định. 
3. Bản chính hoặc bản sao có chứng thực hoặc bản sao kèm theo bản chính để đối chiếu của một trong các giấy tờ xác nhận về việc chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc theo quy định.
3. Rồi sau đó bạn chờ thêm 20 ngày để nhận thông báo kết quả hồ sơ.
4. Hồ sơ được chấp thuận, bạn chờ thêm 10 ngày nữa để đến cơ sở trình diện. Rồi chờ thêm tầm 7-8 ngày nữa để nhận tiền vào số tài khoản đăng ký.
Vậy nhanh nhất bạn sẽ cần phải thất nghiệp trong hơn 2 tháng thì mới nhận tiền. Phần lớn người lao động sẽ mải tìm jobs gối đầu ngay, mà bỏ quên các thủ tục để nhận được khoản tiền này.
Nên nhớ, thời gian thất nghiệp tính từ ngày hệ thống ghi nhận bạn nộp hồ sơ chứ không phải từ ngày bạn thất nghiệp
Nên nhớ, thời gian thất nghiệp tính từ ngày hệ thống ghi nhận bạn nộp hồ sơchứ không phảitừ ngày bạn thất nghiệp
Nên nhớ, thời gian thất nghiệp tính từ ngày hệ thống ghi nhận bạn nộp hồ sơchứ không phảitừ ngày bạn thất nghiệp
Sự thiếu nhận thức & thời gian chờ để vượt qua thủ tục nhận tiền là rào cản lớn nhất để số tiền này có thể đến được tay người lao động.

Mức bảo hiểm bạn nhận được là bao nhiêu?

Cách tính bảo hiểm thất nghiệp là như sau:
Trợ cấp thất nghiệp/ tháng = 60% mức bình quân của tiền lương đóng bảo hiểm thất nghiệp trong 6 tháng liền kề trước đó…
với tối đa là 5 lần mức lương tối thiểu vùng.
Ví dụ như max 5 lần mức vùng 1 là 23.4 triệu
Cụ thể bạn đọc thêm ở link
Như vậy, việc bạn đóng hàng tháng trời trong hàng năm trời liên tục, thì bạn cũng bị giới hạn ở một mức trần tối đa/tháng. Số tháng để bạn nhận được liên tiếp cũng sẽ bị giới hạn bởi luật như sau:
Tức là cứ 1 năm bạn đóng đầy đủ bảo hiểm thì bạn được 1 tháng thất nghiệp theo chỉ số tối đa mức vùng.
Điều này có nghĩa là gì?
Nếu bạn đang chuyển từ công ty có chế độ đóng bảo hiểm cao cho bạn luôn sang công ty có chế độ đóng thấp hơn, mà không nộp hồ sơ nhận tiền khi thất nghiệp, thì chắc chắn là bạn sẽ "thiệt". Nên nhớ, bạn được nhận tiền theo công thức 60% x với bình quân mức đóng 6 tháng gần nhất => Thời gian thất nghiệp rơi vào quãng đóng nhiều hay ít sẽ ảnh hưởng đến mức tiền bạn nhận được.
Nếu bạn đóng càng nhiều (full lương), thì bạn cũng không nhận được toàn bộ số tiền mình đã đóng. Mức trần của bạn nhận được là mức thấp hơn của 23.4 triệu như trên, hoặc là X*60% (với X là mức lương đóng BHTN). Vậy nếu bạn đóng X nhiều hơn (23 *100/60) = 38 tr, thì bạn đang đóng vào quỹ 1 số tiền lớn hơn mức bạn sẽ nhận lại được khi thất nghiệp.
Bạn thường sẽ không có lựa chọn đóng bảo hiểm với mức nào, mà phụ thuộc vào mức công ty sẵn có. Tuy nhiên nếu bạn hiểu biết, bạn hoàn toàn có thể deal với công ty mức đóng mong muốn của bạn.
Và tất nhiên, bạn đóng càng nhiều, mà bạn không "dám" thất nghiệp, thì bạn sẽ không bao giờ nhận được nó 😂. Số tiền trợ cấp thất nghiệp luôn thấp hơn lương thu nhập của bạn, để bạn có động lực đi tìm việc mới, và bạn cần ít nhất 2 tháng “thất nghiệp” để có thể kịp nhận tiền trợ cấp.
Đây cũng là lý do mà thường DN họ sẽ có mức đóng BHXH và BHTN theo cách của họ. Nếu họ đóng đầy đủ (full lương) thì cũng chưa chắc bạn đã nhận được, còn nếu họ đóng ít thì bạn auto sẽ ít quyền lợi hơn khi hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Hành trình vượt khó để nhận bảo hiểm

.. là một hành trình bạn cần phải đủ kiến thức để vượt khó về trò chơi trải nghiệm người dùng (dark UX 😂). Nó không đơn giản là làm theo hướng dẫn, mà là một trò scavenger hunt (truy tìm kho báu) với các chặng như sau.

1. Đảm bảo giác ngộ cơ bản như tôi nói ở trên

- Nhận thức được bạn có một số tiền treo hàng tháng để nhận khi thất nghiệp nếu công ty có đóng bảo hiểm cho bạn
- Mức lương đóng bảo hiểm càng cao thì số tiền bạn nhận được càng nhiều và không vượt quá được 23.4 triệu
- Bạn cần nhanh chóng nộp hồ sơ sớm để nhận sớm số tiền thất nghiệp này, nếu không thời gian tính là bạn thất nghiệp sẽ bị tính thiếu (tính từ ngày hệ thống ghi nhận bạn nộp hồ sơ chứ không phải từ ngày bạn thất nghiệp). Trở ngại lớn nhất của việc này là lấy lại được sổ bảo hiểm xã hội từ HR (họ cũng sẽ phải đi làm theo thủ tục quy trình của họ)
- Nếu bạn không thất nghiệp trên 2-3 tháng, rất khó để bạn có đủ thời gian xử lý để nhận tiền vì kể cả khi thử việc, hệ thống sẽ ghi nhận bạn không thất nghiệp khi bạn quyết toán thuế và có thể truy thu lại số tiền trả cho bạn.

2. Tìm đúng thầy

Đầu tiên là bạn Google để tìm hiểu quy trình. Bạn sẽ nhận thấy có nhiều hướng dẫn bài viết dài nhưng lại từ khá lâu. Ví dụ như bài này, có nhiều thông tin hay nhưng không trả lời câu hỏi quan trọng: Cách nhanh nhất để nộp hồ sơ lấy BHTN là gì?
Bạn chậm bao nhiêu ngày là bấy nhiêu thời gian bạn ít có cơ hội nhận bảo hiểm hơn.
Với bạn nào đã từng phải đi làm giấy tờ, thì hành chính công 4.0 thực sự đã giúp cho cuộc sống của người dân chúng ta thay đổi rất nhiều. Đây thực sự là cuộc cách mạng mà mình cảm thấy biết ơn chính phủ và nhà nước.
Và mình thấy ChatGpt đã cho mình đáp án khá đúng. Mình post chia sẻ quy trình ở đây.

3. Lắng nghe tín hiệu từ vũ trụ

Khi bạn điền form xong, hãy chú ý xem bạn đã nhận được tin nhắn chưa. Dù là công nghệ 4.0, nhưng có một số thứ không quá rõ ràng để bạn theo dõi, cụ thể.
Ngay khi nộp hồ sơ xong
Khi bạn điền hồ sơ xong, nếu bạn vào địa chỉ ban đầu và log-in, bạn sẽ vẫn không tìm thấy hồ sơ này. Bạn check email của bạn cũng sẽ không nhận được.
Lưu ý: Bạn cần phải vào đúng trang được ghi trong tin nhắn và đăng nhập thì mới thấy được.
Bạn nộp hồ sơ ở đây => dichvucong.gov.vn ✅
Bạn nghĩ mình sẽ check kết quả ở đây => dichvucong.gov.vn ❌
Nhưng thực tế bạn cần đăng nhập check ở đây => ncovi.dichvucong.gov ✅

22 ngày sau (kể từ khi nhận được tin nhắn gần nhất)

Bạn sẽ nhận được tin nhắn của dịch vụ công với nội dung:
Ho so ma XYZ da duoc chuyen den So LDTBXH Trong thoi han khong qua 02 ngay giai quyet se thong bao ket qua xu ly..Vui long truy cap ncovi.dichvucong.gov.vn de theo doi tien trinh xu ly
Mình làm theo hướng dẫn vào trang trên tìm thấy file quyết định trong tập đính kèm

4. Dấn thân

Vâng, bạn đã nhận được mật thư. Giờ bước tiếp theo, bạn cần đem mật thư đến cơ sở gần nhất để báo cáo.
Bạn cần đến đó thì trong khoảng 7-8 ngày sau bạn sẽ nhận được tiền

5. Ting Ting

Sau thêm 08 ngày mòn mỏi, thì âm thanh ấy đã đến. Bạn đã chạm tay vào một phần kho báu và yên tâm hơn với việc có thu nhập của mình

Tổng kết (TL, DR):

Mình có một số tổng kết sau dành cho các bạn nào đã đọc đến đây.
Không phải cái gì là quyền lợi hợp pháp của bạn thì nó cũng sẽ được trao cho bạn một cách dễ dàng. Bạn cần phải học cách giành lấy nó.
Khi nào thất nghiệp tìm đến bạn, hãy nhớ về bảo hiểm thất nghiệp. Bạn mà có khoảng 2 tháng gap, thì bạn nên xử lý nhanh để nhận được khoản này. Thời gian nộp hồ sơ càng muộn thì thời gian để bạn nhận được bảo hiểm càng bị lùi.
Hãy yêu trang dịch vụ công vì nó là cánh cổng thần kỳ (dù các cổng có lúc không thông nhau). Lưu lại và chia sẻ bài viết này (vẫn đúng đến 2024) để rút ngắn quá trình hoang mang đòi bảo hiểm.
Điều cuối cùng, kiến thức là sức mạnh. Hãy tìm hiểu để biết quyền lợi của mình để có thể chủ động đề xuất với doanh nghiệp những gì bạn muốn. Cuộc đời có đoạn giống như những gì người ta quảng cáo, nếu bạn không là người tiêu dùng thông minh, không ai bảo vệ bạn cả.
Bạn muốn đọc chi tiết bài viết đầy đủ hơn với đầy đủ hướng dẫn từng bước thì bạn click vào đây nhé. Hãy subscribe để không bỏ lỡ các bài viết tương tự mỗi tuần