Những chiến lược sống của gen Z
Xin chào mọi người, mình là Nhân, mình sinh năm 2001. Là một Gen Z, tôi cảm thấy người trẻ được tiếp cận đồng thời cũng được lựa chọn...
Xin chào mọi người, mình là Nhân, mình sinh năm 2001. Là một Gen Z, tôi cảm thấy người trẻ được tiếp cận đồng thời cũng được lựa chọn đa dạng phong cách sống hơn các thế hệ đi trước.
Những thế hệ 7x, 8x, 9x trước đây mình cảm thấy họ sống có một chiến lược sống khá là na ná nhau: “học – làm – yêu – cưới – mua nhà – sinh con”. Có lẽ những người trẻ sẽ cho rằng như thế thật tẻ nhạt. Nhưng thật ra thì “mỗi thời mỗi khác”. Các thế hệ 7x, 8x được sinh ra trước, trong và sau khi đất nước vừa mới giành được độc lập, còn gặp nhiều khó khăn về kinh tế. Do đó, những thế hệ này không có nhiều lựa chọn cho chiến lược sống của mình. Vì thời ấy, “đủ ăn đã là tốt rồi”. Họ phải gạt bỏ một phần cái tôi của bản thân để đánh đổi cho đại cuộc quốc gia nhiều hơn; mọi người đều làm lụng nhiều hơn để phát triển kinh tế, chọn một cách sống gần như là quy chuẩn chung, và có vẻ có ít thời gian để tìm hiểu bản thân xem mình thích gì, và khái niệm phong cách sống, chiến lược sống cũng gần như chưa có.
Từ những đóng góp của các thế hệ đi trước thì kinh tế nước ta cũng đã phát triển. Đó cũng chính là nền tảng kinh tế để người trẻ (Gen Z) như chúng ta được sống đủ đầy hơn, sung túc hơn và đặc biệt là có nhiều lựa chọn phong cách sống hơn.
Thế hệ trước lựa chọn sống một cách nhàm chán để các thế hệ sau sống một cuộc đời đáng sống hơn.
Tuy mỗi người sống theo một kiểu khác nhau. Tuy nhiên, chúng ta cũng có thể phân cụm phong cách sống thường thấy ở các bạn trẻ (dựa trên trải nghiệm sống của bản thân mình, nếu còn thiếu sót hoặc sai ở đâu thì mọi người chỉnh sửa và bổ sung cho mình nhé):
**Sống tối giản
# Định nghĩa
Sống tối giản không có nghĩa là sống thiếu thốn, khắc khổ, mà là chủ động loại bỏ những thứ không cần thiết để tập trung vào những thứ thực sự quan trọng.
“Ít hơn là nhiều hơn”. Ít vật chất hơn, thì có nhiều không gian sống hơn. Ít bận rộn làm những việc không cần thiết hơn thì sẽ có nhiều thời gian chăm sóc bản thân, gia đình hơn, trải nghiệm nhiều thứ ý nghĩa hơn. Ít suy nghĩ, lo âu hơn thì trong lòng yên bình, dễ chịu hơn. Có ít sự lựa chọn hơn chúng ta sẽ tập trung dành hết năng lượng và tâm trí vào mục tiêu quan trọng nhất.
# Tại sao nhiều người trẻ lại lựa chọn sống tối giản?
Nhiều người trẻ lựa chọn sống tối giản một phần vì áp lực tài chính. Trong thời đại hiện tại, vật giá leo thang, tất cả mọi thứ đều rất đắt. Để tránh rơi vào bẫy chủ nghĩa tiêu dùng, tụi mình sống theo cách khác, tìm kiếm sự hài lòng từ bên trong thay vì vật chất.
Bên cạnh đó, tình trạng quá tải thông tin, áp lực thành công và so sánh địa vị xã hội khiến con người ta stress, áp lực. Sống tối giản là lựa chọn để chúng ta chữa lành và tìm lại sự cân bằng.
Ngoài ra, giới trẻ hiện tại cũng đã có ý thức bảo vệ môi trường cao, chủ động tái sử dụng, tái sản xuất khi cảm thấy cần thiết.
# Biểu hiện
Người sống tối giản thường có một không gian sống ngăn nắp và ít đồ dùng hơn người bình thường, không có nhiều đồ vật cùng một chức năng. Vì ít đồ dùng nên họ chọn sống trong những khu chung cư nhỏ trong những thành phố lớn.
Người trẻ sống tối giản cũng có gu thời trang cũng khá đơn giản. Đa phần quần áo trong tủ đồ của họ điều có những màu đơn sắc và thường không có nhiều họa tiết.
Người sống tối giản cũng sẽ có ít mối quan hệ xã giao bên ngoài, mà họ sẽ tập trung vào các mối quan hệ chất lượng như gia đình, bạn thân nhiều hơn.
Vì đã có thời gian và sự tập trung nhiều hơn, người sống tối giản có thể sẽ cho phép mình trải nghiệm nhiều hơn như đi du lịch đây đó, học một kỹ năng mới,...
# Thách thức và hiểu lầm
Tuy nhiên sau nhiều cái được bên trên thì phong cách sống này cũng vẫn mang lại cho người theo đuổi nó một số vấn đề:
Gia đình, bạn bè và những người xung quanh sẽ nghĩ chúng ta sống nghèo khó, thiếu thốn, keo kiệt và lập dị.
“Tối giản đến mức thiếu thốn”, có những người chưa thực sự hiểu hết sống tối giản là gì dẫn đến thiếu thốn mà vẫn nghĩ như thế là sống tối giản.
Tóm lại: sống tối giản sẽ giúp chúng ta kiểm soát cuộc sống mình một cách đơn giản hơn, giảm bớt áp lực và xây dựng cuộc đời tự do, ý nghĩa hơn.
**Sống khắc kỷ
# Định nghĩa
Đầu tiên ta phải hiểu sống như thế nào mới gọi là khắc kỷ trước.
Người sống khắc kỷ luôn bắt đầu mọi việc bằng cách phân loại mọi thứ trong cuộc sống thành 2 nhóm:
Thứ mà ta có thể kiểm soát được: Suy nghĩ, thái độ, hành động, lời nói, sự nỗ lực và các quyết định bản thân.
Thứ mà ta không thể kiểm soát được: thời tiết, quá khứ, tương lai, hành động của người khác, nền kinh tế, cái chết.
Người sống khắc kỷ sẽ tập trung 100% năng lượng và tâm trí của mình vào nhóm thứ nhất, học cách chấp nhận, hoặc thậm chí là “yêu lấy” những gì thuộc về nhóm thứ hai.
Ví dụ: bạn không thể kiểm soát được trời mưa to khi đi làm, nhưng bạn kiểm soát được thái độ thay vì bực tức thì hãy bình tĩnh và hành động của bản thân là chuẩn bị áo mưa và đi làm sớm hơn.
# Mục tiêu sống
Mục tiêu cuối cùng của người sống theo chủ nghĩa khắc kỷ là để có một cuộc đời “đức hạnh”. “Đức hạnh” ở đây không phải là những gì cao siêu mà là bốn phẩm chất thực tế:
Sự khôn ngoan: Khả năng phân biệt đúng sai, tốt xấu một cách lý trí.
Sự can đảm: Dũng cảm đối mặt với khó khăn, nỗi sợ nói lên sự thật.
Sự công bằng: Đối xử với người khác một cách đúng đắn, tử tế và có trách nhiệm.
Sự tiết chế: Khả năng tự chủ, kiểm soát ham muốn và giữ chừng mực.
# Thực hành khắc kỷ
Để có một cuộc sống khắc ký thì mỗi ngày chúng ta đều phải thực hiện các bài tập tinh thần:
Hãy hình dung ra trước những khó khăn mà ta có thể sẽ phải trải qua, và từ đó chuẩn bị tinh thần, lên kế hoạch ứng phó, và tránh bớt sự bất ngờ trước thời cuộc.
Biết tự vấn bản thân bằng cách viết nhật ký hoặc dành thời gian suy nghĩ lại trong ngày hôm nay ta đã làm được những điều gì? điều gì tốt? điều gì chưa tốt? Mình phản ứng trước các sự kiện như thế nào? Mình nên làm gì tốt hơn vào ngày mai?
Khi một sự việc không mong muốn xảy ra và chúng ta không thể thay đổi nó, thay vì than vãn “Tại sao lại là tôi?” hãy học cách nói “Cứ như vậy đi”. Người sống theo chiến lược khắc kỷ tìm kiếm bài học, cơ hội hoặc đơn giản là chấp nhận nó như một phần tất yếu của cuộc sống.
# Hiểu lầm phổ biến về chủ nghĩa khắc kỷ
Nhiều người cho rằng sống khắc kỷ sẽ là những người lạnh lùng, khó gần. Tuy nhiên không phải vậy, người sống khắc kỷ vẫn có đầy đủ các cảm xúc vui, buồn, yêu, ghét nhưng họ không quá phụ thuộc vào cảm xúc. Họ quan sát, dùng lý trí để điều khiển cảm xúc của mình. Họ suy nghĩ thấu đáo rồi mới quyết định hành động chứ không phải phản ứng một cách bốc đồng.
Những người chọn sống theo chiến lược khắc kỷ không cố tình tìm kiếm đau khổ. Họ chỉ đơn giản là rèn luyện bản thân để không bị suy sụp khi đau khổ ập đến. Họ tận hưởng niềm vui giản dị nhưng không để hạnh phúc của chính mình phụ thuộc vào chúng.
Bên cạnh đó, họ còn bị xem là thụ động và mặc kệ thế giới. Nhưng thật sự thì không phải vậy, việc chấp nhận những gì không kiểm soát được không có nghĩa là buông xuôi mà nó giải phóng năng lượng để họ hành động quyết liệt hơn vào những gì họ có thể thay đổi được, như đóng góp cho cộng đồng, cải thiện bản thân, đối xử tốt với mọi người.
# Tóm lại, sống khắc kỷ là một nghệ thuật sống chủ động, mạnh mẽ và tự do. Rèn luyện tâm trí giữ được bình thản trước sóng gió, hành động dựa trên lý trí và đức hạnh. Từ đấy tìm được hạnh phúc từ chính nội tại bản thân, thay vì dựa vào những yếu tố bên ngoài mong manh, không bền vững.
**Sống Hustle
# Biểu hiện
Trong bối cảnh xã hội hiện đại đầy cạnh tranh, một chiến lược sống và làm việc mang tên hustle “cày cuốc” nổi lên như kim chỉ nam cho thành công của nhiều người, đặt biệt là giới trẻ. Hustle là làm việc một cách không mệt mỏi, hy sinh thời gian để theo đuổi mục tiêu sự nghiệp, tài chính.
Những người làm việc hustle thường xuyên làm việc ngoài giờ, đôi khi là cả cuối tuần và không có ngày nghỉ. Họ đặt công việc lên hàng đầu, trên cả sức khỏe, các mối quan hệ và sở thích cá nhân; coi trọng việc luôn bận rộn là một biểu hiện của năng suất.
# Tại sao người trẻ Việt Nam lại chọn chiến lược sống này?
Nhiều người trẻ nghĩ rằng làm việc một cách chăm chỉ sẽ đạt được thành công và thịnh vượng. Bên cạnh đó việc mạng xã hội phát triển, văn hóa hiphop, rap du nhập từ nước ngoài vào dẫn đến các tác phẩm truyền cảm hứng của các rapper như kể về hành trình vượt khó, tay trắng làm nên sự nghiệp bằng sự kiên trì và quyết tâm hay các video, podcast của các “influencer”, diễn giả lan tỏa thông điệp về sự chăm chỉ qua những câu chuyện thành công, những video "một ngày làm việc của tôi" từ 5 giờ sáng đến 11 giờ đêm liên tục tiếp cận đến giới trẻ. Từ đó mà tạo nên một áp lực vô hình đến gen Z
# Được và mất
Những người sử dụng chiến lược hustle cày cuốc thường có tốc độ thăng tiến khá nhanh trong công việc. Đi đôi với đó là có những khoảng lương thưởng cao hơn, giúp nhiều người trẻ có thu nhập cao hơn, từ đó tự do tài chính từ sớm.
Việc phải làm việc với tần suất nhiều hơn người bình thường thì đồng nghĩa sẽ phải gặp nhiều khó khăn hơn so với người bình thường, bắt buộc phải cố gắng vượt qua. Điều này sẽ khiến người chọn theo văn hóa hustle sẽ có nhiều kinh nghiệm cũng như sự kiên trì hơn trong việc vượt qua những khó khăn.
“Được thì cũng phải mất”, sau thời gian làm việc dài mà không có thời gian nghỉ ngơi có thể dẫn đến kiệt sức, căng thẳng kéo dài, lo âu hay thậm chí là có khả năng dẫn đến trầm cảm. Giá trị bản thân bị gắn chặt với thành tích công việc, dẫn đến tâm lý bất ổn khi đối mặt với thất bại.
Vì dành hầu hết thời gian cho công việc nên việc ăn uống và tập luyện thể dục thể thao cũng không đảm bảo do đó cũng ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Bên cạnh đó cũng cũng không có thời gian chăm sóc cho các mối quan hệ trong cuộc sống, có thể dẫn đến cô đơn.
# Kết luận, chiến lược sống hustle là một con dao hai lưỡi. Nó có thể là bệ phóng khiến một có thể thành công một cách phi thường nhưng cũng có thể là một cái bẫy dẫn đến kiệt sức và bất hạnh. Hãy làm việc một cách thông minh chứ đừng làm việc chăm chỉ một cách mù quáng. Chìa khóa của thành công trong cuộc sống là phải thấu hiểu bản thân, xác định được mục tiêu bền vững và chủ động thiết lập ranh giới để bảo vệ sức khỏe và hạnh phúc cá nhân.
**Sống YOLO
# Định nghĩa
YOLO (You Only Live Once) là một cụm từ khá thịnh hành trong thời gian gần đây, cổ vũ mạnh mẽ cho giới trẻ trên toàn thế giới và cả Việt Nam hãy sống hết mình, sống táo bạo, tập trung trải nghiệm và theo đuổi đam mê.Vì cuộc sống là hữu hạn và quý giá, chúng ta phải tận dụng tối đa mỗi khoảnh khắc thay vì sống trong sợ hãi, do dự hay bị trói buộc bởi những kỳ vọng của xã hội.
# Mặt tích cực trong chiến lược sống YOLO
Khi được hiểu đúng, YOLO là động lực vô cùng tích cực, thúc đẩy người trẻ sống cuộc đời trọn vẹn hơn.
Những chuyến đi “phượt” ngẫu hứng, những khóa học không liên quan đến chuyên ngành đã giúp con người ta mở rộng tầm mắt, làm giàu vốn sống và khám phá tiềm năng bên trong mỗi người. Đó là những biểu hiện của tinh thần YOLO, mang đầy năng lượng sáng tạo.
Có nhiều người trẻ đã bỏ công việc văn phòng ổn định nhưng nhàm chán để khởi nghiệp, trở thành nghệ sĩ, blogger hãy theo đuổi những dự án cộng động. YOLO tiếp thêm cho họ sự dũng cảm để đi theo tiếng gọi của trái tim, chấp nhận rủi để sống với đam mê thực sự.
# Sự biến tướng, ngụy YOLO
Tuy nhiên, ranh giới giữa việc “sống hết mình” và “sống liều lĩnh” là rất mong manh. Chính sự đơn giản của khẩu hiệu YOLO khiến nó dễ bị hiểu sai và biến tướng thành lời bào chữa cho những hành vi tiêu cực.
Ví dụ có một thanh niên A nọ đua xe trên khắp mọi nẻo đường sau đó quay video lại và đăng lên mạng để “câu view” với cái cớ là YOLO, chỉ sống một lần. Hay một trường hợp khác là làm được bao nhiêu tiền là tiêu xài hoang phí, mua những thứ lung tung mà không thấy bao giờ dùng, cũng với cái mác YOLO.
# Kết luận
Bản thân mình thấy YOLO không tốt cũng không xấu. Nó là một công cụ, triết lý mở. Sức mạnh và giá trị của nó phụ thuộc vào cách chúng ta hiểu và áp dụng. Một người sử dụng sống theo chiến lược YOLO thông minh và có trách nhiệm sẽ có một cuộc đời rực rỡ, đầy ắp những trải nghiệm đáng nhớ. Ngược lại, YOLO sẽ mang lại những hối tiếc khi không được kiểm soát.
Bên trên là những phong cách sống mà những người bạn, người thân xung quanh mình áp dụng. Nếu mọi người thấy thiếu thì bình luận bên dưới cho mình biết thêm có những chiến lược hay ho đáng sống nào khác không. Mình cũng đã từng học và áp dụng theo một chiến lược sống duy nhất. Tuy nhiên, mình cảm thấy như thế là chưa phù hợp với bản thân. Mỗi con người chúng sẽ sống theo mỗi cách sống khác theo từng mốc thời gian khác nhau.
Do đó hãy lựa chọn những chiến lược sống cho bản thân thời điểm hiện tại, và hãy dành thời gian nghĩ đến tương lai chúng ta sẽ sống như thế nào mới là hạnh phúc.

Quan điểm - Tranh luận
/quan-diem-tranh-luan
Bài viết nổi bật khác
- Hot nhất
- Mới nhất
