Vào một ngày đẹp trời (hoặc không :)), bạn nhận thấy bản thân cần phải học gì đó để phục vụ nhu cầu công việc hoặc để làm mới bản thân. Bạn bắt đầu đi tìm tòi, lục lọi hết các trang web, các trang học tập và lưu rất nhiều khóa học. Vì không có thời gian, hoặc không đủ khả năng tài chính, hoặc đơn giản là không thích phải tới lớp học nên bạn đã chọn cách tự học. Bạn bắt đầu rất hăng hái, có thể được 1 tuần, 1 tháng nhưng sau đó bạn từ bỏ và chưa biết tại sao lại thất bại thì đây là bài viết dành cho bạn, bạn đã mắc những chiếc bẫy khi tự học.

Mình đang học xác suất thống kê và chán nản vì thấy quá khó nên quyết định lên youtube tìm kiếm video xem có ai đồng cảnh ngộ không thì thấy chiếc video này nên chia sẻ lại với mọi người. 

Bài viết là bài tóm tắt video bên dưới của tác giả Tina Huang, mình xin tóm lược các ý chính:

Ví dụ, bạn muốn học ngành khoa học dữ liệu, bạn tìm hiểu và biết rằng trước hết cần phải học ba thứ: python, toán và kiến thức ngành. Bạn bắt đầu bằng cách học python và bạn học đến lập trình hướng đối tượng và bạn cảm thấy… uhm bạn hiểu nó sơ sơ và bạn muốn thực sự hiểu nó nên bạn tìm đến khóa học nhập môn khoa học máy tính, và bạn chạm đến một khái niệm nữa bạn thực sự chưa hiểu rõ là bộ nhớ và bạn bắt đầu một khóa học khác. Khóa học nối tiếp khóa học dẫn đến bạn bị áp lực, mông lung bạn cảm thấy quá nhiều thứ phải học và bạn quên mất mục tiêu ban đầu của mình.

Thay vào đó, bạn nên nắm các khái niệm cơ bản trước, trong ví dụ này thì bạn nên học cơ bản về python, toán thống kê, các khái niệm cơ bản trong kinh tế học và ngành bạn quan tâm, sau đó bắt đầu một dự án đơn giản, trong quá trình làm dự án thì bạn đào sâu hơn vào những kiến thức liên quan đến dự án đó. Sau đó bạn tiếp tục làm dự án khó hơn và bạn học hỏi những kiến thức chuyên sâu hơn, bằng cách này bạn sẽ đỡ bị áp lực.

Giống như khi mình lái xe, cái mình quan tâm là đích đến và lái xe an toàn chứ không cần phải biết rõ đến mức từng bộ phận trong chiếc xe đó đã giúp mình lái như thế nào, trừ khi bạn là chuyên gia trong ngành sản xuất ô tô.

Khi bạn bắt đầu học một môn gì đó, bạn tra google, vào coursera, lưu hết khóa học này đến khóa học khác, bạn đọc mô tả, xem sơ lược bài giảng sẽ dạy gì, bạn lưu lại và bạn… để đó và tiếp tục tìm hiểu một khóa học khác. Bạn sợ sự lựa chọn của bạn là sai lầm, luôn có một khóa học nào đó đầy đủ, phù hợp hơn, tuyệt vời hơn. 

Khi bạn cảm thấy mình tốn qua nhiều thời gian để tìm khóa học và không đi tới đâu thì mình khuyên bạn nên chọn một khóa học trong số những khóa học bạn đã lưu lại, nếu sau khi học được một thời gian và bạn thấy nó không phù hợp với bạn thì có thể chuyển sang khóa học khác.

Vào những ngày đầu khi bạn quyết tâm thay đổi bản thân, bạn hừng hực với mong muốn học thật là nhiều. Bạn đặt mục tiêu học 5h một ngày, 7 ngày trên tuần bên cạnh 1 công việc toàn thời gian 8 tiếng 1 ngày, tức là học từ 7h tối đến 12h đêm, ngày nào cũng như ngày nào, bạn hi sinh tất cả mối quan hệ, sở thích của mình. Bạn có thể làm được vài ngày, hay thậm chí là vài tuần, nhưng sau đó bạn sẽ sớm cảm thấy kiệt sức và bỏ cuộc.

Để tránh chiếc bẫy này, bạn nên đặt kỳ vọng cho bản thân ở mức thoải mái, không quá chây lười nhưng cũng đừng quá khó tính với bản thân. Ngủ đủ giấc, có thời gian tập thể dục thể thao, duy trì các mối quan hệ xã hội mới là thứ có thể giúp bạn đi được đường dài.

Giả dụ bạn đặt ra mục tiêu 1 ngày bạn sẽ học 2h, nhưng một ngày kia công ty có việc đột xuất, khiến bạn phải làm thêm giờ suốt 1 tuần. Bạn không có thời gian học và bạn bảo bản thân sẽ học bù vào tuần sau đó, nhưng đến tuần sau công ty bạn lại có việc và bạn lại tiếp tục dặn bản thân sẽ học bù, khi số giờ cần phải bù của bạn có quá nhiều và bạn cảm thấy bị căng thẳng bởi nó. Cách để vượt qua bẫy này là bạn phải chấp nhận sự thật sẽ có nhiều thứ vượt khỏi tầm kiểm soát của bạn, bạn không thể làm như bạn đã cam kết với bản thân vì các sự cố ngoài ý muốn. Bạn học cách chấp nhận và tha thứ cho bản thân mình.

Thông thường chúng ta sẽ hay tập trung vào các chỉ số đầu ra ví dụ như là phải giải bao nhiêu bài tập trong một ngày thay vì các chỉ số đầu vào chúng ta có thể kiểm soát được ví dụ như bao nhiêu thời gian một ngày dành cho việc học và toàn tâm toàn ý học tập chứ không phải học được một tí là bị sao nhãng bởi các việc khác. Việc quá tập trung vào đầu ra khiến bạn bị mất động lực khi không thể hoàn thành được mục tiêu vì một số lý do khách quan mà bạn không kiểm soát được.

—-------------------------------------------------------------------------

Phía trên là phần tóm tắt video. Bản thân mình thì rơi vào cả… 5 cái bẫy trên, mình rất thường xuyên rơi vào bẫy chiếc bẫy đầu tiên và nó khiến mình có cảm giác mình “ngoo” hơn mình nghĩ :< 

Từ sau khi xem video này thì mình đã thay đổi cách học, mặc dù chưa có kết quả như mình mong đợi nhưng mình đã bớt mông lung hơn, không cố gắng hiểu tất cả mọi thứ và cứ để việc học bình bình trôi. 

Hi vọng bài viết này sẽ giúp ích cho một số bạn gặp tình trạng giống mình :D