Có những buổi chiều ở miền Bắc nước Pháp lạnh đến mức gió cắt qua tay như một lưỡi dao mỏng. Tôi đứng bên ngoài Amiens, nơi mây xám chạm vào những mái nhà cổ, nơi những cánh đồng mùa đông được phủ bởi lớp sương trắng mỏng như tấm khăn voan của một cô dâu buồn. Ở đó, giữa cái lạnh câm lặng của đất trời, con người đang lặng lẽ tìm cách viết lại tương lai.
Ảnh bởi
Marvin Meyer
trên
Unsplash
Và lạ thay, tương lai ấy lại không bắt đầu từ những thứ vĩ đại.
Nó bắt đầu từ một điều vô cùng bé nhỏ – **một con sâu bột**.
### **1. Hạt giống của một giấc mơ lạ lùng**
Năm **2011**, ba chàng trai trẻ Antoine, Alexis và Jean-Gabriel gặp nhau trong một căn phòng trống, tay không có gì ngoài một niềm tin hơi điên rồ: rằng một ngày nào đó, protein của thế giới sẽ đến từ những sinh vật bị bỏ quên dưới lớp đất.
Họ không có nhiều kinh nghiệm nông nghiệp, lại càng không ai trong họ là nhà tiên tri. Nhưng họ có một thứ mà người Pháp thường gọi là **“un esprit pionnier”** – tinh thần của những kẻ tiên phong không ngại bước vào vùng tối, không sợ bị cười chê.
Và thế là Ÿnsect ra đời, nhỏ bé như một hạt mầm.
“**Petit à petit, l’oiseau fait son nid**,” người Pháp hay nói vậy.
Từng chút một, con chim mới xây được tổ.
Từng chút một, họ xây nên giấc mơ của mình.
Ngày đầu tiên họ nuôi lứa sâu bột đầu tiên, có lẽ chẳng ai nghĩ nó sẽ trở thành công ty xây dựng **nhà máy côn trùng lớn nhất thế giới**. Nhưng mọi tương lai lớn đều bắt đầu bằng những điều nhỏ đến mức người ta dễ bỏ qua.
### **2. Những cánh đồng đứng thẳng**
Ngày tôi đến thăm nhà máy của họ ở Amiens, thứ khiến tôi kinh ngạc không phải là công nghệ – mà là cảm giác đang bước vào **một ngôi đền của sự sống**.
Những cánh đồng không nằm ngang, mà **đứng thẳng**.
Những hàng kệ ánh lên ánh sáng trắng.
Những con robot đi lại như đang tư duy thay cho con người.
Và giữa tất cả, là hàng triệu sinh vật nhỏ bé, đang âm thầm hóa mình thành dưỡng chất cho tương lai.
Không có tiếng kêu.
Không có mùi chăn nuôi.
Không có sự đau đớn thường thấy trong ngành thực phẩm.
Chỉ có một sự tĩnh lặng kỳ lạ – như thể nơi này chưa từng thuộc về thế giới hỗn loạn ngoài kia.
Tôi đứng đó, và bỗng hiểu vì sao người Pháp có câu:
**“Chercher la vie là chercher l’espoir.”**
Đi tìm sự sống cũng chính là đi tìm hy vọng.
### **3. Khi nhân loại bắt đầu biết tiết chế**
Trái đất đã chịu quá nhiều: phá rừng, chăn nuôi quá độ, những cơn khát vô tận của công nghiệp. Chúng ta tìm kiếm protein bằng cách tiêu diệt rừng, phá vỡ biển, làm nóng hành tinh. Nhìn lại, tất cả chỉ là một vòng lặp của sự mù quáng.
Nhưng rồi, như một vòng quay tự nhiên của suy nghĩ, con người buộc phải học lại bài học cũ:
Muốn sống, phải biết **nhẹ nhàng** hơn với trái đất.
Ÿnsect chọn côn trùng – thứ mà tự nhiên tạo ra để tái chế, để chuyển hóa, để nuôi những tầng thấp nhất của chuỗi sự sống.
Lựa chọn ấy nghe kỳ lạ nhưng lại hợp lý đến rợn người.
Đôi khi ta phải “**arrêter de chercher midi à quatorze heures**” – ngừng cố tìm thứ phức tạp trong khi câu trả lời đã ở ngay trước mặt.
### **4. Những điều nhỏ bé giữ lại thế giới**
Người ta nói tương lai thuộc về những kẻ mạnh.
Nhưng nhìn những con sâu bột đang nhúc nhích trong lòng bàn tay, tôi lại thấy:
Tương lai đôi khi thuộc về những điều khiêm nhường.
Chúng không đẹp, không cao quý, không được tôn vinh.
Nhưng chúng cho đi.
Cho rất nhiều.
Cho đến mức con người có thể tiếp tục bước tới.
Tôi chợt thấy bóng dáng loài người trong chúng: những kẻ nhỏ bé, đôi lúc bị xem thường, nhưng vẫn làm phần việc của mình để thế giới bớt đi một chút hỗn loạn.
Và tôi hiểu rằng, giống như Ÿnsect:
Mỗi người đều có một “cánh đồng đứng thẳng” của riêng mình – một ước mơ nhỏ nhưng bền bỉ, sống lưng thẳng như cột ánh sáng giữa những ngày u tối.
### **5. Niềm tin soi sáng giữa mùa đông**
Amiens chiều ấy lạnh đến mức đôi tay tôi run lên.
Nhưng khi đứng giữa ánh sáng trắng của những dãy trại thẳng đứng, tôi cảm giác như mình đang ở trước một niềm tin mới – niềm tin không ồn ào, không khoe khoang, nhưng sáng âm ỉ như than hồng trong lò.
Trái đất vẫn đau.
Con người vẫn chật vật.
Nhưng miễn là còn những dự án như thế – những giấc mơ bắt đầu từ sự tử tế – thì thế giới vẫn còn một cửa sống.
Người Pháp có câu:
**“L’espoir fait vivre.”**
Hy vọng là thứ nuôi con người sống.
Và đôi khi, hy vọng ấy lại đến từ một căn phòng nhỏ năm 2011, nơi ba chàng trai tin vào điều mà cả thế giới cười chê.
Từ một con sâu bột bé nhỏ.
Từ một cánh đồng không nằm dưới mặt đất, mà đứng thẳng lên trời.
Tản văn