Những bài học từ The Naked Director

Kết lại giai đoạn đầu tiên trong cuộc đời của Toru được thể hiện bằng hình ảnh két sắt ở công ty anh bị ăn cắp trống trơn, toàn bộ nỗ lực trở thành người bán hàng số 1 công ty của anh tan thành mây khói. 

Đây có lẽ là một hình ảnh ẩn dụ cho chuyện, khi bạn làm thuê, dù bạn có thể nỗ lực nhiều đến đâu, nhưng thành quả của bạn có thể hoàn toàn biến mất. Ngược lại khi bắt đầu ra riêng, dù chỉ xuất phát nhỏ từ bán băng đĩa tự thu, nhưng khi kinh doanh riêng, Toru đã học được rất nhiều thứ, từ cách tạo ra sản phẩm hấp dẫn với khách hàng, cách đẩy hàng vào điểm bán, cách tạo ra free publicity để bán sản phẩm, thậm chí là cách phân phối... Từ một khởi đầu vô cùng nhỏ công ty đã scale qua việc bán tạp chí, bán băng đĩa và cuối cùng là truyền hình vệ tinh. 

Bài học này giúp mình nghĩ đến khi mình đi làm thuê chuyên nghiệp, nếu học hành chuyên môn rõ ràng, mình có thể làm những scale rất to như quản lý một chiến dịch triệu đô hay mua những slot quảng cáo bạc tỷ. Nhưng thực ra mình chỉ là một mắt xích trong bộ máy khổng lồ đó, và ngoài kinh nghiệm trong một lĩnh vực hẹp và tiền lương hàng tháng, mình không xây dựng được gì cho cho bản thân cả. 

Điều này đối lập với 2 lần mình "ra riêng": Lần đầu tiên khởi sự việc của mình là đi mua... chổi để quét văn phòng và ấm siêu tốc để mọi người pha nước. Lần gần nhất mình khởi sự, bọn mình gồm 3 người dọn đến một góc nhỏ lâu không ai dùng đến trong một tòa nhà, và ngày đầu tiên mình đã sắp xếp lại bàn ghế, quét nhà, đi mua ổ điện... Đừng bị fancy bởi scale to khi đi làm thuê, vì khi kinh doanh riêng, dù việc bạn làm nhỏ đến đâu cũng đáng giá vì bạn đang xây dựng gì đó cho mình. Đó là những viên gạch đầu tiên. 

Có lẽ cảm nhận lớn nhất khi xem mùa một là năng lượng từ Toru cuốn hút mọi người đi theo anh. Từ những cộng sự của anh, đến nhà phân phối là gã yakuza, thậm chí là một phần nào đó là đối thủ lớn nhất của anh là Ikezawa.

Tin tôi đi, nếu bạn đang đi làm theo kiểu sống-mòn-ngày-qua-ngày, đột nhiên một người thu hút bạn với tầm nhìn và niềm tin sắt đá, bạn cũng sẽ nhanh chóng quit công việc hiện tại và đi theo anh ta nhưng Kawada đã làm với Toru: 

Nói thêm về khác biệt giữa mùa 2 và mùa 1. Mùa 1 như một bản rock tràn đầy năng lượng, tích cực và tham vọng, Toru cuốn phăng tất cả trở ngại để sát cánh cùng đồng bọn tiến đến mục tiêu. Mùa 2 thì ngược lại, như một bản nhạc buồn, đi sâu vào các mẫu thuẫn giữa Toru và những nhân vật còn lại. Nếu như tham vọng là thứ Toru hấp dẫn cộng sự ở mùa 1, thì sang mùa 2 tham vọng điên cuồng của anh khiến mọi người dần chán ghét anh. 

Có cảm giác khi lên đến đỉnh cao sự nghiệp, cảnh tượng Toru ăn chơi ở lâu đài riêng dường như lặp lại chính hình ảnh của đối thủ Ikezawa ở mùa 1. Lần lượt từ giám đốc Kawada, nàng thơ Kaoru Kuroki, Junko đều rời bỏ anh. Thật nghịch lý khi Kaoru Kuroki và Junko muốn đi theo anh vì làm thứ mình thích, thì khi họ rời bỏ đi cũng là vì không còn được làm thứ mình thích nữa: 

Ở mùa 1, chúng ta nhìn thấy được sự cân bằng tuyệt vời giữa Toru - nhà lãnh đạo, với phong cách cứ làm đi rồi kiểu gì chúng ta sẽ xoay được tiền, và Kawada - nhà quản lý với câu hỏi giờ chúng ta có bao nhiêu tiền và xoay tiền thế nào. Đương nhiên trong phim thì chúng ta sẽ thấy Toru hấp dẫn vô cùng, chứ ngoài đời thì thường những người liều như thế thường còn mỗi cái nịt nếu không có những người quản lý dòng tiền cần mẫn. 

Mâu thuẫn giữa hai kiểu người này chính là cách một doanh nghiệp khi khởi sự nhìn nhận mọi mặt của vấn đề: liệu mình nên đầu tư bao nhiêu là đủ, nên giải ngân theo kiểu một cú to hay build dần, bao giờ sản phẩm có thể bán được để gain lại dòng tiền... Nếu không có mâu thuẫn từ hai kiểu người này, doanh nghiệp sẽ dễ mất cân bằng: Hoặc rón rén và bỏ lỡ cơ hội - và bị mất khoản đầu tư nhỏ (nhiều lúc phải đầu tư đến độ nào đó mới có lời), hoặc vung tay và chết vì dòng tiền chưa về. 

Và "nghiệp quật" đến luôn ở mùa 2: Toru sa thải giám đốc Kawada để bổ nhiệm một chị kế toán, mà khi Toru báo chi khoản nào là chị ấy cho đi tiền khoản đấy luôn. Kết quả đến một ngày Toru mở két và thấy sạch banh mới hỏi: Sao đến giờ cô mới nói? Chị kế toán thỏ thẻ đáp: vì tôi tin vào tầm nhìn phát triển vệ tinh của anh =)). Bài học là hãy để kế toán làm việc của kế toán: với bảng cân đối kế toán và báo cáo lưu chuyển tiền tệ. 

---

Trên đây là 3 bài học của mình, mình sẽ bổ sung nốt sau khi coi hết mùa 2. Bạn nào có idea hay ho chia sẻ dưới comment nhé.