Chắc cũng như bao thanh niên khác, tôi bị mê hoặc bởi những pha võ thuật hành động của Jackie Chan, cảnh đấm nhau tơi bời của Jason Statham hay The Rock. Phải công nhận là những màn biểu diễn kỹ năng chiến đấu như vậy xem thật bắt mắt. Trong khi đó, nhắc tới Nhu đạo, hay Thái cực quyền thì tôi lè lưỡi, tôi cho rằng những môn võ thuật như vậy là dành cho người già, hoặc người nhu nhược yếu đuối không đủ sức mạnh học những môn như Krav Maga kia.
Phải mất nhiều năm tháng trải đời, học về triết học phương Đông, cũng như suy ngẫm, tôi mới ngộ ra rằng: Nhu đạo là võ thuật tối thượng.
Tất cả các môn võ như Krav Maga, Taekwondo, Karate, tán thủ, v...v đều yêu cầu dùng sức lực của người ra đòn/ đỡ đòn, mà lực thì dùng mãi rồi sẽ hết. Còn nhu đạo thì không dùng lực của bản thân mà tận dụng chính lực của đối phương, nguyên tắc rất đơn giản: Khi đối phương tấn công mình, như tung một cú đấm chẳng hạn, nhu đạo không cố phản đòn bằng cách đưa tay lên đỡ, hoặc chịu đòn như đấm bốc, mà sẽ đứng sang một bên, hòa vào với lực và chiều tấn công của cú đấm, thậm chí đẩy thêm người đấm xuôi theo chiều tấn công để đối phương... ngã ra sàn.
Mặt khác, các môn võ đều có những đòn thế đặc trưng, kể cả võ tổng hợp thì cũng là những đòn thế của nhiều môn tổng hợp vào. Như vậy, đối phương nếu đủ kinh nghiệm sẽ có thể nắm bắt được đòn thế của mình, biết khắc chế khi mình tấn công và chọc thủng thế phòng thủ. Đối với nhu đạo thì gần như không có đòn thế gì cả, mọi đòn chỉ là sự phản ứng lại với hành động của đối phương mà thôi - thế nên nhu đạo không thể bị bắt bài, hay khắc chế, vì đâu có bài gì...
Như vậy, nhu đạo không dùng lực của bản thân mà hòa với lực đối phương để đánh ngược lại họ - sức lực sẽ không bao giờ bị cạn kiệt. Nhu đạo không tung ra đòn thế, mà chỉ phản ứng lại với đòn thế của đối phương - sẽ không bao giờ bị bắt bài. Theo quan điểm của riêng tôi, thế là đủ khiến nhu đạo trở thành võ thuật tối thượng.
Càng về sau tôi mới nhận ra vẻ đẹp trong thi triển nhu đạo, hoặc môn võ tương tự là thái cực quyền: Mọi cử chỉ đều nhẹ nhàng như lướt trên gió, không gồng mình, không tốn sức, không tìm cách lên chiến lược khuất phục đối phương, không tìm cách chiến thắng, không sợ hãi và đau đớn, chỉ hòa vào với lực của đối thủ, rồi đưa chính lực đấy quay lại để khiến họ quy phục. Một sự nhẹ nhàng, và đầy bình yên khi đối diện với thế giới bạo lực của võ thuật.
Lấy tĩnh chế động, lấy nhu thắng cương.
Tất nhiên, nhu đạo không chỉ giới hạn trong giao đấu võ thuật. Nguyên tắc của nhu đạo cũng có thể áp dụng trong cuộc sống nữa:
- Từ bỏ mong muốn thuyết phục người khác phải tuân theo ý mình, vì như vậy là vẫn còn muốn dùng vũ lực để khuất phục người khác như các môn võ ngoài nhu đạo. Thay vào đó, nên nuôi dưỡng một mong muốn làm những gì là tốt nhất cho tập thể, và cái gì tốt cho tập thể thì cũng tốt cho bản thân mình vậy. Khi không còn mong muốn thắng cuộc, khi đã trở nên vô ngã, thì mới có thể thi triển nhu đạo.
- Bước vào cuộc trò chuyện, hãy để họ nói trước, phát biểu, bộc lộ tâm tư nguyện vọng của họ trước ( ra đòn trước ). Sau đó mình không nên chống cự, cãi lại, phản đối, điều chỉnh, dạy bảo hay bất cứ điều gì đi ngược lại tâm tư của họ ( không cố phản đòn hay chống đỡ đòn ). Mình cần cảm nhận và hòa vào tư tưởng của họ, để đạt tới sự thấu hiểu ( thuận theo đòn ). Khi đã thấu hiểu họ rồi, mình không cố ép họ tuân theo suy nghĩ của bản thân, mà thừa nhận những gì họ nói đúng, và đưa ra những gợi ý để hướng đi của họ được tốt hơn. Tất nhiên là gợi ý đó cũng hoàn toàn xuôi thuận theo những gì tốt chung cho tập thể vậy.
- Kết thúc cuộc trao đổi, không có thuyết phục, không có tranh cãi, không có cuộc đụng độ của những cái tôi, không có sự tức giận, chỉ có sự nhẹ nhàng xuôi dòng về những gì là tốt nhất cho tất cả mọi người.
Khi dụng nhu đạo trong công việc, có lẽ tôi đã giảm đến 95% những cuộc tranh luận căng thẳng, tôi không thấy mệt sau khi họp và tôi cũng không ngại trao đổi với những người khó tính như trước đây. Cuộc đời làm việc, và sự nghiệp của tôi đã dịu dàng và bình yên, chứ không còn gặp phải nhiều rắc rối và cản trở nữa.
Và cuối cùng, tôi tin rằng: Nhu đạo cũng là cách sống tối thượng.