Nhìn về câu chuyện thuế bảo hộ thép và triển vọng đầu tư cho HPG, NKG
Nhìn lại những khó khăn của ngành thép...
Nhìn lại những khó khăn của ngành thép
Các doanh nghiệp thép NKG, HPG đang từ những doanh nghiệp lợi nhuận ngàn tỷ (NKG lợi nhuận 2,200 tỷ -2021, HPG lợi nhuận 34,000 tỷ -2021) thì ngành thép đã trải qua những biến cố khiến doanh nghiệp thép sụt giảm lợi nhuận nghiêm trọng thậm chí NKG lỗ tới 124 tỷ -2022
1. Sản lượng nguồn cung thép Trung Quốc tăng trở lại sau giãn cách dịch Covid
2. Hệ quả vỡ bong bóng bất động sản ở Trung Quốc, Việt Nam làm suy giảm nhu cầu thép xây dựng
3. Áp lực chiến tranh thương mại (Trade War) giữa bối cảnh xung đột lợi ích kinh tế giữa Trung Quốc, Hoa Kỳ và Liên Minh Châu Âu. Ngành thép Việt Nam vừa gặp rủi ro về hạn chế sản lượng xuất khẩu ( quota) vừa gặp áp lực về thuế bảo hộ ( tariffs)
Độ hấp dẫn của định giá
Giá cổ phiếu NKG giảm sâu từ vùng đỉnh 27.2 về vùng 19.85 ( -27%) về lại vùng đáy tháng 4.2024
Với mức giảm 27% từ vùng đỉnh trong khi lợi nhuận có sự hồi phục, NKG đã về vùng định giá P/B = 0.9x
Một vài góc nhìn có thể đưa ra từ P/B =0.9x
· P/B của NKG giao động từ 0.45x (đáy giá thép năm 2022) lên tới 2.55x (đỉnh giá thép t10.2021)
· P/B của VND đang ở mức thấp hơn 20% so với P/B ngành thép 1.12x
Như vậy, ta có thể thấy NKG đang rẻ. Nếu nhìn thuần túy vào biến động định giá NKG
· Trường hợp xấu nhất (Covid 19, chiến tranh, vỡ trái phiếu) – VND có thể về lại vùng định giá 2022 là P/B = 0.45x tương đương giá 10,500 VNĐ. Downside -50% trong tình huống xấu nhất
· Trường hợp bình thường, NKG có thể tăng lại vùng định giá trung bình ngành là P/B= 1,12x tương đương vùng 25,000 VNĐ.
· Trong trường hợp tích cực nhất khi giá thép tạo đáy và đi lên, NKG về lại vùng đỉnh p/b =2.5x tương đương với giá 50,000 VNĐ. Đây sẽ là mức upside 150% trong tình huống tốt nhất
Tỷ lệ lợi nhuận rủi ro cao 3:1 là cao. Điều này tạo động lực để nghiên cứu về doanh nghiệp NKG
VÌ SAO NGÀNH THÉP CÓ LỜI KHI GIÁ THÉP TRUNG QUỐC GIẢM?
Sau khi thị trường suy yếu, dòng tiền trở nên thận trọng hơn, nhà đầu tư cũng bắt đầu nhìn nhiều hơn về nội tại doanh nghiệp và triển vọng trong giai đoạn quý 3
Đây cũng là lúc những thông tin bất lợi đối với ngành thép lộ diện
· Giá thép Trung Quốc rơi sâu
· Nguy cơ phá sản của ngành thép Trung Quốc
· Biện pháp phòng hộ giá của liên minh Châu Âu
Mùa đông khắc nghiệt” của ngành thép: Cổ đông Hòa Phát, Hoa Sen, Nam Kim, Tôn Đông Á "ngồi trên đống lửa" khi giá thép thế giới rơi tự do, nín thở chờ các quyết định chống bán phá giá
EU khởi xướng điều tra chống bán phá giá đối với thép cán nóng Việt Nam
Giá thép thế giới rơi tự do, doanh nghiệp ngành thép 'nín thở' chờ các quyết định chống bán phá giá
Với những khó khăn như vậy, rõ ràng các doanh nghiệp HPG, HSG, NKG nên phải chịu những khoản lỗ khổng lồ lên tới hàng nghìn tỷ đồng, nhà máy thép phải nên bị đóng cửa, nhân công nên phải bị sa thải hàng loạt. Tuy vậy, nghịch lí xảy ra
· Quý 2,2024 HPG, HSG, NKG tiếp tục đà tăng trở và mở rộng biên lợi nhuận.
· HPG đạt lợi nhuận 3,300 tỷ, cao hơn Q1.24 (2,870 tỷ) và tăng hơn 100% so với Q2.23 (1,460 tỷ)
· Biên lợi nhuận ròng NKG mở rộng từ Q2.23 (2.28%) lên dần Q1.24 (2.84%) và tăng mạnh mẽ tới Q2.24 (3.88%)
Nghịch lí này thực tế đã từng xảy ra trong giai đoạn 2016, khi ngành thép Trung Quốc đi vào giai đoạn khó khăn thì ngành thép Việt Nam lại bước vào chu kì phát triển mạnh mẽ
(Bài báo tiếng Anh năm 2016: Công ty thép Baosteel đẩy mạnh cắt giảm sản lượng mạnh vào 2016-2017)
Ngược với Trung Quốc, chúng ta lại thấy năm 2016-2017 là thời kì hoàng kim của ngành thép Việt
Cổ phiếu thép đã giúp nhà đầu tư kiếm đậm thế nào năm 2016?
Nghịch lý 2016 này có thể giúp chúng ta hiểu được tình huống hiện tại
· Giá thép hoàn tính chu kì rơi từ đỉnh 2011 (5,355 CNY/T) về đáy 2016 (1,763 CNY/T)
· Trung Quốc tự chủ cắt giảm sản lượng sản xuất thép trước những cáo buộc phá giá cũng như tình trạng thừa thép kéo dài của nước này
· Bộ Công thương ra quyết định áp thuế tự vệ đối với các sản phẩm thép nhập khẩu nhằm mục đích bảo vệ doanh nghiệp thép trong nước trước hàng nhập khẩu giá rẻ, đặc biệt từ Trung Quốc
· Đại lý bán buôn tích cực tích trữ hàng tồn kho giá rẻ sau đó hưởng lợi khi giá thép tăng
Đáng chú ý là năm 2011-2016, lợi nhuận HPG tăng trưởng liên tục bất chấp giá thép giảm vì
· Chi phí nguyên liệu đầu vào (quặng thép) giảm mạnh khiến HPG duy trì tiếp tục biên lợi nhuận cần thiết
· Đẩy mạnh sản xuất trong nước khi bất động sản hồi phục sau giai đoạn đóng băng từ 2008 (nội địa chiếm tỷ trọng 70%)
· Hỗ trợ thuế bảo hộ phòng vệ của chính phủ
Giai đoạn hiện tại 2024, Việt Nam đang gặp những thuận lợi tương đồng giai đoạn trước đó
· Bộ công thương tiếp tục có biện pháp phòng hộ thuế đối với Trung Quốc, Ấn Độ (https://tapchicongthuong.vn/tap-doan-hoa-sen--hsg-thep-nam-kim--nkg--huong--loi-ich-kep--khi-ton-ma-trung-quoc--han-quoc-bi-ap-thue-122541.htm)
· Chính phủ Trung Quốc tiếp tục đẩy mạnh chính sách hạn chế nguồn cung nhằm tăng bảo vệ môi trường cũng như đưa giá thép trở lại (https://www.fastmarkets.com/insights/chinas-new-2024-steel-output-altering-value-chain-dynamics/)
Giá thép xuất khẩu Việt Nam thực tế giai đoạn vừa rồi không giảm theo giá Trung Quốc mà còn tăng nhẹ. Điều này là bởi
· Giá thép Việt Nam xuất khẩu vào các thị trường chính Châu Âu, Mỹ nơi giá thép nội địa vẫn đang có giá cao do chi phí sản xuất
· Chiến tranh thương mại và thuế phòng vệ làm tăng chi phí nhập khẩu thép Trung Quốc. Việt Nam may mắn hưởng lợi khi Trung Quốc bị cuốn vào chiến tranh thương mại này
Giá thép xuất khẩu tăng nhờ việc Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu vào thị trường giá thép cao như Liên Minh Châu Âu
Tuy vậy chính việc đẩy mạnh xuất khẩu thép sang thị trường Châu Âu với giá cạnh tranh đã đẩy Việt Nam vào khó khăn mới: chịu thuế phòng hộ ngược
· Liên minh Châu Âu (EU) khởi xướng điều tra chống bán phá giá đối với sản phẩm thép cán nóng xuất khẩu của Việt Nam (https://qltt.vn/eu-khoi-xuong-dieu-tra-chong-ban-pha-gia-doi-voi-san-pham-thep-can-nong-nhap-khau-tu-viet-nam-101468.html)
· Thép HRC Việt Nam bị Ấn Độ điều tra chống bán phá giá (https://baomoi.com/thep-hrc-viet-nam-bi-an-do-dieu-tra-chong-ban-pha-gia-c49946350.epi)
Như vậy, ngành thép Việt Nam đang đứng trước một thách thức chưa từng có khi tới 1/3 thị trường xuất khẩu đang lăm le áp thuế bảo hộ
Đánh giá về thuế bảo hộ 2024:
Thực tế đây không phải lần đầu tiên Việt Nam gặp phải trường hợp thuế bảo hộ
1. Thuế bảo hộ Thái Lan áp VN vào 2016 (TTWTO VCCI - PVTM - Thailand Imposes 310.74 Pct of Antidumping Duty on Vietnam Stainless Steel Pipes)
2. Thuế bảo hộ Mỹ 2018 (https://www.vietnam-briefing.com/news/impact-of-u-s-steel-tariffs-on-vietnam.html/)
3. Châu Âu thực tế đã áp thuế bảo hộ vào thép VN từ giai đoạn 2022-2023 (EU extends tariffs on Vietnam steel exports for another year)
Đằng sau thuế bảo hộ này là
1. Giá thép giảm sâu - Giai đoạn hiện tại giá thép đã phá đáy thép 2020
2. Sự tăng trưởng mạnh mẽ xuất khẩu
Như vậy việc thép Việt Nam có vượt qua thử thách hiện tại hay không phụ thuộc 2 yếu tố lớn
· Nhu cầu tiêu thụ thép của ngành bất động sản và đầu tư công trong nước
· Giá thép thế giới cần sớm tạo đáy và đi lên
Nhu cầu tiêu thụ thép trong nước
Thị trường bất động sản được kỳ vọng sẽ phục hồi vào cuối năm 2024, nhưng tốc độ có thể chậm
· Theo ACBS, thị trường bất động sản đang trong giai đoạn phục hồi và sẽ rõ nét hơn vào cuối năm 2024
· Việc Chính phủ ban hành các chính sách hỗ trợ thị trường bất động sản, bao gồm việc gỡ bỏ các nút thắt pháp lý và tín dụng, được kỳ vọng sẽ thúc đẩy các dự án được tái khởi động và mở bán
· Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng các quy định mới liên quan đến lĩnh vực bất động sản sẽ chỉ có hiệu lực hoàn toàn vào năm 2025, do đó, sự phục hồi của thị trường này có thể sẽ diễn ra chậm
Các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến nhu cầu thép
· Đầu tư công được kỳ vọng sẽ là động lực thúc đẩy nhu cầu thép, đặc biệt là thép xây dựng
· Tuy nhiên, tỷ trọng thép trong đầu tư công không nhiều nên đóng góp của yếu tố này chưa thực sự đáng kể
· Xuất khẩu thép được kỳ vọng sẽ tiếp tục là động lực tăng trưởng cho ngành thép Việt Nam.
Tóm lại ngắn hạn ta chưa kì vọng quá nhiều vào thép nội địa và vẫn có nhiều thử thách để giải bài toán xuất khẩu thép ở những thị trường chưa bị đánh thuế phòng hộ
Giá thép cần sớm tạo đáy và đi lên
Dự phóng hiện tại là giá thép sẽ tạo đáy từ tháng 8 và hồi phục dần lên vùng 4,000 vào cuối năm 2025
Kì vọng này dựa vào một số luận điểm sau
1. Giai đoạn trước đó, Trung Quốc đẩy mạnh xuất khẩu để đẩy hàng tồn kho trước khi Mỹ áp dụng thuế phòng hộ. Thuế phòng hộ Mỹ áp dụng từ 1.8.24 sẽ tạo điều kiện tiếp nối đà giảm xuất khẩu Trung Quốc từ tháng 6, tháng 7.24
2. Nhu cầu thép Mỹ kì vọng sẽ tăng nhờ vào giải ngân đầu tư công của Mỹ cũng như việc chuyển dịch nhà máy quay trở lại Mỹ. Câu chuyện này đang nóng trở lại khi Mỹ đang có dấu hiệu bước vào suy thoái cần chính phủ can thiệp. (Nguồn:
Giả thiết em đưa ra đầu tháng 8 đang được hỗ trợ bởi thị trường khi giá thép Trung Quốc có sự hồi phục 3% trong tháng 8 tính tới ngày 20.8 sau giai đoạn giảm liên tục từ đầu năm
Tran To Huan
@thientaitinhoc123
Tài chính
/tai-chinh
Bài viết nổi bật khác
- Hot nhất
- Mới nhất