Với tinh thần “chả sợ bố con thằng nào” mà thầy trò Park Hang-seo đã thể hiện ở VCK U23 châu Á 2018, đối thủ ở chung kết là U23 Uzebkistan hay U23 Hàn Quốc thì cũng… như nhau. Tuy nhiên, trên tinh thần “cảnh giác cao độ” đã thể hiện từ đầu giải, tôi vẫn quyết định cặm cụi mổ băng trận bán kết 2, giữa Uzbek và Hàn Quốc, để có thể mang tới cho mọi người đôi chút thông tin về đội bóng cũng gây ấn tượng chẳng kéo gì Việt Nam này.
Sơ đồ và lực lượng
Uzbek xuất phát với sơ đồ phổ biến ở thời điểm hiện tại là 4-2-3-1. Hai tiền vệ trung tâm là số 6 (Ganiev, có video trên page rồi) và số 7 (Khamrobekov). Cánh trái được quản lý bởi số 17 Khamdanov, còn cánh phải là của số 8 Yakhshibaev. Số 10 Sidikov chơi như một cầu thủ tự do sau lưng tiền đạo cắm, đội trưởng mang áo số 9 Urinboev.
11.png
Đội hình xuất phát của Uzbek
Uzb xuất phát với sơ đồ 4-2-3-1.png
Thực tế trên sân
Khác với nhận định của nhiều người, Uzbek không hề chơi theo kiểu cửa dưới trước Hàn Quốc. Đội bóng Trung Á đã nhập cuộc với sự chủ động rất cao, gây sức ép trên toàn mặt sân khiến các cầu thủ Hàn Quốc gần như không có cơ hội triển khai bóng cho tới sau khi bị dẫn trước. Cảm giác chung khi xem các cầu thủ Uzbek là họ chạy không biết mệt. Có bóng chạy thì đương nhiên, mà không có bóng cũng chạy. Và chạy rất nhanh.
Triển khai bóng đa dạng
Lối chơi của Uzbek rất hiện đại, mang dáng dấp một đội bóng có trình độ ở châu Âu. Họ có rất nhiều bài vở để triển khai lối chơi, và hoàn toàn không nghiêng hẳn về một bài nào cả. Ví dụ khi triển khai bóng. Khi Hàn Quốc dùng 2 tiền đạo để gây sức ép, lập tức 1 tiền vệ trung tâm sẽ lùi về để tạo thế 3 đánh 2.
Linh hoạt khi triển khai bóng - khi 2 trung vệ bị 2 tiền đạo press - tiền vệ trung tâm lập tức lùi về.png
Tiền vệ trung tâm về hỗ trợ 2 trung vệ triển khai bóng
Các tiền vệ ở phía trên của họ, đặc biệt là số 10, cũng rất tích cực di chuyển vào khoảng trống để nhận và triển khai bóng.
Attack - số 10 di chuyển vào khoảng trống nhận bóng

Buildup - số 10 di chuyển vào khoảng trống để nhận bóng

buildup - tự tin phối hợp giữa vòng vây đối phương

Uzbek cũng sử dụng khá nhiều những pha phối hợp nhóm trong phạm vi hẹp để thoát pressing.
Uzb thường sử dụng những pha phối hợp trong cự ly rất hẹp
Phối hợp nhóm trong phạm vi hẹp. Cầu thủ nhận bóng lôi kéo đối phương về phía mình, rồi chuyền bóng cho đồng đội đã di chuyển vào khoảng mù sau lưng các cầu thủ đối phương
Attack - làm tường và chuyền ra biên cho người thứ 3
Một pha phối hợp tương tự, lần này bóng được đưa ra biên cho hậu vệ đang âm thầm băng lên với tốc độ cao
Trong trường hợp không sử dụng được các bài bản này, Uzbek sẵn sàng chuyển sang phương án treo bóng lên phía trên để tiền đạo tranh chấp, và chờ đợi cơ hội chiến thắng trong các pha tranh chấp bóng 2.
Attack - tấn công bóng 2.png
Khó phối hợp quá thì treo bóng lên cho tiền đạo và chờ đợi cơ hội từ các tình huống bóng 2
Bóp nghẹt không gian
Cầu thủ Uzbek chơi pressing rất rát. Họ thường tổ chức vây ráp với số lượng lớn và ở cường độ rất cao. Cách chơi này khiến các cầu thủ Hàn Quốc gặp rất nhiều khó khăn, và thường xuyên bị mất bóng hoặc bị phá bóng trong chân.
Cầu thủ Hàn Quốc bị quây chặt và mất bóng
3 cầu thủ gây sức ép trực tiếp, các cầu thủ khác chặn đường chuyền, cuối cùng đoạt được bóng
Pressing - 4 đánh 1 và phá được bóng
Cầu thủ Hàn Quốc vừa nhận bóng đã bị 4 cầu thủ Uzbek quây rất nhanh, luống cuống và để mất bóng
Pressing - 3 đánh 1
Một tình huống khác, cầu thủ nhận bóng ở biên bị 3 người quây. Cơ hội chuyền bóng không còn do những cầu thủ trong tầm chuyền đểu đã bị đối phương kèm hoặc phủ bóng
Uzbek cũng tổ chức vây ráp khi để mất bóng, ngay trên phần sân đối phương. Để chơi được cách chơi này, các cầu thủ của họ đều có thể lực, tốc độ, và trên hết là khả năng nhận biết thời điểm để gây sức ép và kỹ năng gây sức ép sao cho có hiệu quả nhất.
Hàng tiền vệ của Uzb pressing rất rát - nhiều lần đoạt bóng trên phần sân của Hàn Quốc.png
Gây sức ép để lấy bóng ngay trên phần sân của đối phương
Pressing - vây rất nhanh sau khi mất bóng.png
Vây ráp ngay lập tức sau khi mất bóng. Vừa ngăn được đối phương phản công, vừa đặt mình vào thế thuận lợi để tổ chức một pha tấn công tiếp theo, khi quân số ở bên phần sân đối phương còn lớn và tất cả đều ở tư thế có thể tấn công tiếp (nguyên tắc gegenpressing)
Đá với Uzbek, chúng ta sẽ phải rất cẩn trọng trong những pha lên bóng. Bởi Uzbek sau khi cướp được bóng thường chuyển trạng thái từ phòng ngự sang tấn công rất nhanh nhờ tốc độ của các cầu thủ và cự ly đội hình được giãn rất hợp lý.
Sau khi đoạt bóng chuyển trnagj thái sang tấn công rất nhanh nhờ tốc độ đồng đều của các tiền vệ.png
Chuyển trạng thái rất nhanh sau khi cướp được bóng. Tình huống 5 đánh 4
Attack- chuyển trạng thái rất nhanh - phản công
Từ khi cướp được bóng gần cầu môn đội nhà…
Attack- chuyển trạng thái rất nhanh - phản công - tình huống 4vs4
… tới khi đưa được bóng sang gần vòng cấm đối phương chỉ có vài giây
Tấn công đa dạng
So về thể hình thì Uzbek thuộc dạng top đầu ở châu Á. Nhưng họ không hề lạm dụng lối chơi tạt cánh đánh đầu. Ngược lại là đằng khác. Với sự dẫn dắt của nhạc trưởng mang áo số 10, Uzbek luôn cố gắng tìm kiếm, hoặc tự tạo ra khoảng trống giữa các tuyến của Hàn Quốc và khai thác.
Bàn mở tỉ số là một ví dụ.
1-0 - tiền đạo lôi kéo trung vệ đối phương khỏi vị trí
Tiền đạo số 9 lôi kéo trung vệ của Hàn Quốc, mở ra khoảng trống sau lưng anh ta…
1-0 - số 10 chọc khe vào đúng khoảng trống vừa được tạo ra
… tiền vệ số 10 nhận bóng, và chọc khe vào đúng khoảng trống này để tiền đạo số 9 thoát xuống và ghi bàn
Tiền vệ của Uzbek tự tin nhận bóng giữa 2 tuyến phòng ngự của Hàn Quốc.
Attack - số 10 lại đứng ở khoảng trống nhận bóng và tỉa ra biên - các cầu thủ khác lôi kéo.png
Các cầu thủ xung quanh di chuyển lôi kéo, cầu thủ nhận bóng triển khai ra biên rất nhẹ nhàng.
Uzbek còn có những pha phối hợp 1-2 tận trong vòng cấm của Hàn Quốc
Attack - phối hơp 1vs2 vào tận vòng cấm.png
Số 9 đè mặt trung vệ đối phương rồi làm tường cho số 10 băng vào dứt điểm
Những pha phối hợp kiểu làm tường kết hợp với di chuyển người thứ 3 cũng được các cầu thủ Uzbek thực hiện khá thuần thục.
Pha phối hợp phức tạp của Uzbek ở hành lang - kết thúc bằng đường chuyền cho tiền đạo thoát xuống.png
Bóng được chuyền dọc biên. Cầu thủ nhận bóng đầu tiên làm tường, trả lại cho tiền vệ. Tiền vệ này lập tức tung ra một cú chọc khe (số 3) cho tiền đạo thoát xuống.
Attack - làm tường - di chuyển người thứ 3.png
Một pha phối hợp tương tự tình huống trên. Bóng được chuyền dọc biên, một người nhận và nhả lại, một người chuyền nhanh cho người thứ 3 di chuyển xuống.
Attack - làm tường - di chuyển người thứ 3 - 2.png
Một pha phối hợp tương tự. Tốc độ bóng đi là rất cao nên các cầu thủ Hàn Quốc gần như không kịp trở tay
Uzbek cũng rất đáng sợ ở những tình huống chuyền dài vượt tuyến. Bóng thường được đưa ra biên, chủ yếu là biên phải, nơi họ có cầu thủ số 8 vừa nhanh vừa lắt léo, với mục đích là tận dụng tốc độ và khả năng solo của cầu thủ này.
Vũ khí chuyền dài của Uzb- tiền vệ trung tâm
Khi Hàn Quốc cố gắng bót nghẹt trung lộ, Uzbek sẽ chuyển sang phương án chuyền vượt tuyến. Họ có tiền vệ mang áo số 6 có khả năng chuyền dài rất tốt.
Vũ khí chuyền dài của Uzb- tiền vệ trung tâm 2
Bóng được đưa chéo lên phía trên, loại bỏ 2 tuyến phòng ngự của Hàn Quốc
Vũ khí chuyền dài của Uzb- tiền vệ trung tâm 2 - từ pha chuyền dài này họ có tình huống 4vs3
Ở tình huống ngay tiếp theo, cầu thủ nhận bóng trả lại phía sau cho đồng đội. Lúc này đã có 4 cầu thủ khác của Uzbek áp sát vòng cấm, trong khi các cầu thủ Hàn Quốc ngoài các hậu vệ thì vẫn đang hì hục chạy về
Kéo đội hình đối phương nghiêng rồi bất ngờ chuyển hưởng bằng chuyền dài.png
Lôi kéo đội hình đối phương nghiêng về một phía, trước khi bất ngờ chuyển hướng sang phía khác. Chú ý là hậu vệ phải của Hàn Quốc đang phải theo cầu thủ tấn công và hoàn toàn không biết cầu thủ sau lưng anh ta đang làm gì
Attack - Hàn QUốc chơi với đội hình chặt - Uzb lôi kéo rồi chuyển cánh
Hàn Quốc cũng chơi với đội hình chặt. Uzbek kéo họ về một phía, và bất ngờ chuyển hướng sang phía đối diện. Đội hình của Hàn Quốc mất một thời gian đáng kể để về đúng vị trí có thể gây sức ép với cầu thủ nhận bóng của Uzbek. Việc phải quay mặt và di chuyển cũng khiến họ dễ bị xộc xệch, và không nhận ra những cầu thủ khác đang di chuyển của Uzbek.
Attack - bấm bóng qua đầu hàng thủ cho số 8 vận dũng kỹ năng 1vs1
Bài tấn công khá quen thuộc của Uzbek là bấm bóng ra sau lưng hàng thủ Hàn Quốc cho cầu thủ mang áo số 8. Đây là tình huống mà số 8 đã có thể ghi bàn nếu hậu vệ Hàn Quốc không kịp lùi về phá bóng ngay trên vạch vôi
Attack - câu bóng qua đầu cho số 8
Một tình huống bấm bóng cho số 8 thoát xuống khác. Hậu vệ trái của Hàn Quốc ở vào thế bất lợi do anh không thể vừa nhìn bóng lại vừa nhìn đối thủ. 
Ngoài ra, Uzbek còn có thêm một vũ khí khá đáng sợ nữa là những cú sút xa.
Attack - Lôi kéo - nhả lại tuyến 2 dứt điểm - chạm cột
Lôi kéo đối phương vào góc, rồi nhả lại cho đồng đội băng lên dứt điểm từ tuyến 2. Bóng dội cột.
Attack - Vũ khí sút xa
Tình huống dẫn tới bàn thắng nâng tỉ số lên 2-1
Những cá nhân nổi bật
Đội hình của Uzbek có khá nhiều cầu thủ ấn tượng. Hai hậu vệ cánh của họ là những người rất khỏe, tranh chấp cực giỏi, thường thắng trong các cuộc đối đầu 1-1 với cầu thủ Hàn Quốc. Hậu vệ trái số 4 còn tham gia tấn công rất đều và hiệu quả.
Hai tiền vệ trung tâm của Uzbek cũng rất hay. Hai cầu thủ chạy cánh của họ thì vừa nhanh vừa quái. Số 8 có phong cách khá giống Asensio. Nếu để anh ta có cơ hội đối mặt 1-1 với các hậu vệ biên thì cơ hội anh ta vượt qua được là rất cao. Văn Thanh cũng nên chú ý mấy quả xỏ háng của anh chàng này.
Tiền đạo số 9 cũng rất đáng chú ý. Anh không phải mẫu trung phong rình rập trong vòng cấm, mà thường di chuyển rất rộng để tham gia phát triển lối chơi. Dáng trông lòng khòng nhưng rất khỏe, nhanh, và chân cũng khá khéo.
Nhưng cầu thủ ấn tượng nhất của đội bạn chắc chắn là số 10. Theo ý kiến của cá nhân tôi thì anh ta ở một đẳng cấp khác hẳn phần cầu thủ còn lại ở giải năm nay. Nhanh nhẹn, khéo léo, tư duy tuyệt vời, khả năng chuyền bóng ấn tượng. Cả vẻ ngoài lẫn phong cách chơi bóng của anh ta đều rất giống Luka Modric.
Attack - số 10 nhận bóng lôi kéo - vỉa má cho đồng đội băng lên rất thoáng
Lôi kéo 3 cầu thủ Hàn Quốc về phía mình rồi vẩy má ngoài vào khoảng trống cho đồng đội băng lên
Buildup - số 10 lôi kéo 2 cầu thủ Hàn Quốc đánh gót cho đồng đội
Lại lôi kéo 2 cầu thủ đối phương, lần này… đánh gót
Attack - kỹ năng chuyền bóng của số 10
Số 10 có khả năng chuyền bóng rất ấn tượng
Attack - số 10 cầm bóng trước 2 cầu thủ Hàn Quốc và vượt qua - bàn thứ 3
Tình huống anh dễ dàng vượt qua 2 cầu thủ Hàn Quốc…
Attack - số 10 cầm bóng trước 2 cầu thủ Hàn Quốc và vượt qua - tình huống tiếp theo - bàn thứ 3
… rồi lôi kéo 4 cầu thủ khác trước khi chuyền thoát bóng ra trung tâm. Ở bên kia, Uzbek đang có 3 cầu thu so với chỉ 1 của Hàn Quốc.
Theo tôi, U23 Việt Nam cần phải có một phương án đặc biệt để khóa chặt cầu thủ mang áo số 10 này. Đó là mẫu cầu thủ mà chúng ta chưa hề phải đối mặt trong tất cả các trận đấu đã qua. Ở trận gặp Qatar, số 10 của họ đã khiến các hậu vệ của chúng ta vất vả thế nào thì các bạn biết rồi. Thế mà số 10 của Uzbek còn giỏi hơn nhiều lần!
Hi vọng cho Việt Nam
Tất nhiên, Uzbek có điểm yếu (làm gì có đội nào không có điểm yếu). Theo quan sát của tôi, thì điểm yếu lớn nhất của Uzbek xuất phát từ mặt trái của lối chơi pressing rất rát mà họ theo đuổi. Trong trận bán kết, Hàn Quốc sau một thời gian bỡ ngỡ đã có nhiều pha thoát pressing rất ấn tượng. Và khi thoát được rồi, thì cầu thủ nhận bóng của họ có rất nhiều cơ hội để chuyền bóng, do các cầu thủ Uzbek đã mất kha khá người cho pha pressing (bất thành).
Pressing - Khi cầu thủ hàn quốc thoát được sức ép thì cầu thủ nhận bóng sẽ có rất nhiều không gian
5 cầu thủ Uzbek bị lôi kéo sang cánh phải. Ở trung lộ, cầu thủ Hàn Quốc thoải mái nhận bóng. Lưu ý là ở bên cánh trái của họ, một cầu thủ khác cũng đang tự do
Pressing - Hàn Quốc thoát sức ép - nhiều lựa chọn chuyền bóng
Tiền đạo tì đè, giữ bóng và lôi kéo 3 cầu thủ Uzbek, trước khi nhả lại cho tiền vệ ở phía trước. Khi nhận bóng, tiền vệ này lập tức có lựa chọn chuyền bóng cho đồng đội ở khoảng trống. Ở phía xa, đang có 2 cầu thủ Hàn Quốc không bị ai theo kèm.
Tất nhiên, biết là một chuyện, còn làm được lại là chuyện khác. Nên nhớ là Hàn Quốc dù rất nhanh, mạnh và khéo léo cũng đã gặp vô số khó khăn trước các pha pressing của Uzbek, và số lần thất bại nhiều hơn hẳn so với số lần thành công. Nhưng biết đâu, với những cầu thủ nhỏ người thoăn thoắt như Quang Hải, Văn Thanh hay Văn Đức, chúng ta lại làm tốt hơn đội bóng quê hương của ông Park ở khoản này.
Và đừng quên là ông Park đã nói rằng ông vẫn còn nhiều “bài hay” còn chưa sử dụng. GĐKT Gede, người từng có nhiều năm gắn bó với bóng đá Uzbek trên cương vị trợ lý rồi HLV trưởng của đội này, chắc chắn cũng đã nắm được nhiều thông tin về điểm mạnh/yếu của họ.
Nên dù như phân tích trông Uzbek rất là kinh, chúng ta cũng chẳng việc gì phải quá căng thẳng. Vào tới đây rồi thì sợ gì ai 
----
Bài gốc trên blog Việt Cường