Nguyên mẫu Nam tính – Bài 3-2

 

Hãy nhớ lại khi bạn còn là một thiếu niên. Bạn vẫn còn nhớ  cảm giác dần dần trở nên tự lập của mình chứ? Từng chút một, bạn ngày  càng ít lệ thuộc vào cha mẹ cho những nhu cầu cơ bản và đòi hỏi nhiều  quyền tự do hơn.

Và nếu bạn cũng giống như đa số cậu bé tuổi teen khác, bạn  có thể đã tham gia các hoạt động (đôi khi là những hoạt động rất mạo  hiểm) để thử thách dũng khí và khả năng vượt qua nỗi sợ của mình. Bạn  muốn chứng tỏ với bạn bè, và quan trọng hơn là với bản thân, rằng bạn  “đủ đàn ông” để đương đầu với bất kỳ thử thách nào xảy ra theo cách của  bạn.

Khi tôi ở Vermont vài năm trước, Kate và tôi đã đến một cái  đầm trong rừng. Nước lạnh và sâu, được bao quanh bởi những vách đá sừng  sững. Đó là nơi hoàn hảo để nhảy vách đá, nhưng vẫn khá nguy hiểm.  Trong khi Kate và tôi bơi, chúng tôi thấy một nhóm các cậu bé tuổi teen  nhảy từ đỉnh cao nhất của vách đá xuống mặt nước bên dưới; mỗi cú nhảy  trở nên công phu và nguy hiểm hơn.

Kate thúc cùi chỏ tôi và hỏi “Vậy, anh có định nhảy không?”

“Không.” 

Tôi đột nhiên có cảm giác mình đang già đi. Tôi nhớ lại  khoảng thời gian khi còn là một thiếu niên cắm trại ở New Mexico với một  vài người bạn. Chúng tôi đã tìm thấy một hồ nước với những vách đá cao  40 feet và dành cả buổi chiều để nhảy, tung người và lặn xuống vùng nước  sâu bên dưới. Chúng tôi thúc đẩy bản thân thực hiện những cú nhảy táo  bạo hơn bao giờ hết. Chúng tôi muốn thử sức mình. Bây giờ đã 13 năm trôi  qua, tôi đang ở đây và tôi chỉ thích bơi dọc theo bờ đá, nhìn những  chàng trai trẻ lao mình lên không trung rồi ngụp xuống nước.

Khát vọng độc lập mà tất cả chúng ta đều có khi còn là  những cậu trai trẻ và những cú nhảy liều lĩnh của các chàng thiếu niên ở  Vermont chính là những biểu hiện của nguyên mẫu The Hero — Người hùng.

Nguyên mẫu The Hero chắc chắn là nhân vật phổ biến nhất  được tìm thấy trong thần thoại. Joseph Campbell đã trình bày chi tiết về  việc sử dụng nguyên mẫu The Hero trong tác phẩm nổi tiếng của mình The  Hero With a Thousand Faces. Trong cuốn sách đó, Campbell mô tả một cuộc  hành trình nguyên mẫu mà tất cả các anh hùng thần thoại phải thực hiện.  Star Wars là một ví dụ hoàn hảo về hành trình của người anh hùng. Luke  Skywalker bắt đầu câu chuyện với tư cách là một “cậu bé nông dân” trên  hành tinh Tatooine. Vào cuối bộ ba phim đầu tiên, anh ấy đã biến thành  một Anh hùng cứu thiên hà khỏi cái ác.

Trong khi chúng ta quen nghĩ rằng trở thành một người hùng  là đích cuối cùng của sự tồn tại, nhưng Moore lập luận rằng nguyên mẫu  The Hero vẫn là một nguồn năng lượng chưa trưởng thành cần được phát  triển thêm thành nguyên mẫu The Warrior — Chiến binh trưởng thành. Không  giống như Chiến binh trưởng thành — người chiến đấu vì một mục tiêu lớn  lao hơn bản thân mình, Người Hùng chưa trưởng thành chủ yếu chiến đấu  và ra trận vì chính bản thân anh ta. The Hero chắc chắn có những lý  tưởng–nhưng những lý tưởng này chủ yếu là nhằm để phục vụ bản thân–để  tạo ra một danh tính hỗ trợ cho quá trình trở thành người đàn ông của  anh ta.

Mục tiêu duy nhất của The Hero là dành được sự tự do cá  nhân, thoát khỏi ảnh hưởng nữ tính của người mẹ và bước vào tuổi trưởng  thành. Hơn nữa, trong khi Warrior trưởng thành hiểu được những giới hạn  của mình thì Hero lại không có được sự tự nhận thức đó, kéo theo hệ quả  là tự hủy hoại bản thân về mặt thân thể hoặc cảm xúc.

Người Hùng thường là nguyên mẫu bé trai cuối cùng được phát  triển, và là đỉnh cao của sự phát triển tâm lý ở các cậu bé. Đây là  giai đoạn phát triển cuối cùng trước khi một cậu bé chuyển sang tuổi  trưởng thành. Theo Moore, sự chuyển đổi từ cậu bé thành người đàn ông  chỉ có thể xảy ra thông qua “cái chết” của Người hùng. Thông qua sự khởi  đầu và các nghi lễ truyền thống, cậu bé bị giết một cách tượng trưng để  được tái sinh thành một người đàn ông. Thật không may, bởi vì nhiều  người đàn ông ở phương Tây hiện đại thiếu nghi thức chuyển sang tuổi  trưởng thành, nên họ vẫn bị mắc kẹt về mặt tâm lý ở tuổi vị thành niên.

 

Người đàn ông trẻ dưới sự ảnh hưởng của The Grandstander  Bully đòi hỏi sự tôn trọng từ người khác và bộc phát cơn thịnh nộ của  anh ta bằng lời nói và nắm đấm nếu anh ta không có được nó. Anh ta để  cho cảm giác bất khả xâm phạm của The Hero phát triển thành cảm giác  ngạo mạn và thổi phồng bản ngã. Do đó, cậu bé chịu sự chi phối của bóng  âm Kẻ côn đồ này chấp nhận những rủi ro ngu ngốc và không cần thiết, và  sự ngạo mạn của anh ta đôi khi dẫn đến việc tự hủy hoại mình.

Bóng âm này thường đi theo một cậu con trai vào tuổi trưởng  thành. Bạn đã từng biết đến một gã đàn ông trưởng thành nào từng nổi  trận lôi đình trên đường hoặc nổi nóng với người phục vụ khi làm sai món  của anh ta không? Đó chính là khi bóng âm The Grandstander Bully đang  hoạt động. Người đàn ông vẫn bị ám ảnh bởi bóng âm này tin rằng anh ta  thượng đẳng hơn mọi người, và khi bản ngã được thổi phồng bị đe dọa —  tức là khi thế giới không đoái hoài đến nhu cầu của anh ta, anh ta sẽ  mất bình tĩnh và nổi cơn tam bành.

Nhưng bên dưới sự gan dạ giả tạo của kẻ Côn đồ lại là một  kẻ hèn nhát bất an, và anh ta phải đấu tranh để che giấu sự thật này  trước mọi người. Nỗi bất an này khiến Kẻ côn đồ nhạy cảm trước bất kỳ  lời bóng gió nào nói rằng anh ta không đủ đàn ông, và do đó anh ta thiếu  tự tin để hợp nhất nguồn năng lượng “nữ tính” tích cực vào cuộc sống  của mình. Đây chính là người đàn ông chế nhạo thiền định hay việc soi  xét nội tâm là trò “đàn bà”.

 

The Coward là bóng âm thụ động của nguyên mẫu The Hero.  Thiếu mất sự can đảm của Người hùng, cậu bé dưới ảnh hưởng của bóng âm  này tránh đối đầu; dù là xung đột về mặt thể chất hay tinh thần hay đạo  đức. Kẻ Hèn nhát không thể đấu tranh cho bản thân. Anh ta là người tuân  thủ–một cậu bé luôn hùa theo đám đông và để người khác khuyên bảo nên  làm gì. Ngay cả khi chống trả là quyết định đúng đắn, anh ta cũng sẽ bỏ  chạy và hợp lý hóa cho sự lựa chọn của mình là điều “nam tính” cần làm.

Nhưng cậu bé bị bóng âm The Coward chiếm hữu thậm chí chẳng  thể thuyết phục bản thân tin vào những lời bào chữa của mình, và cậu ta  coi thường bản thân vì tính hèn nhát. Anh ta biết rằng mình là tấm thảm  chùi chân, và khi người ta dẫm đạp lên anh, anh ta ngày càng uất hận  cho đến khi chạm đến giới hạn thì sẽ bùng nổ thành The Grandstander  Bully — Kẻ côn đồ.

Tôi tin rằng nguyên mẫu Người hùng là cái khó nhất để người  đàn ông hợp nhất thành công. Một mặt, các thiếu niên nhìn mọi việc theo  kiểu trắng — đen, và coi thường những niềm tin nhạt nhẽo và thái độ  chơi kiểu “an toàn” của người trưởng thành. Mặt khác, người trưởng thành  lắc đầu ngao ngán trước những trò mạo hiểm ngu ngốc của thanh niên và  cười nhạo lý tưởng phi thực tế của người trẻ, cho rằng họ sẽ thay đổi  quan điểm một khi họ thấy được thế giới “thực”.

Người đàn ông đích thực phải đi được giữa hai con đường  này. Anh ta phải hiểu những hạn chế của chính mình và bản chất của những  trở ngại trên con đường mình đi; bằng không anh ta sẽ không thể mang  lại sự thay đổi thực sự. Đồng thời, anh ta không thể ngã lòng khi đương  đầu với những thách thức đó và rơi vào kiểu hoài nghi thờ ơ, khiến cho  việc tìm kiếm sự vĩ đại trở thành nhiệm vụ bất khả thi và là nỗ lực vô  giá trị. Đôi khi anh ta cần có khả năng chấp nhận những rủi ro của tuổi  trẻ để đạt được mục tiêu của mình.