Nguyên mẫu Nam tính – Bài 3-1

 

 

Phức cảm Oedipal, còn có tên gọi là Phức cảm Oedipus, là  một thuật ngữ được Sigmund Freud sử dụng trong học thuyết các giai phát  triển tâm lý tính dục, mô tả cảm giác khao khát của một đứa trẻ dành cho  người cha mẹ khác giới của chúng và cảm giác ghen tỵ.

 

Ban đầu bạn có hơi giật mình khi đọc tên của nguyên mẫu này  không? Cách gọi “Đứa trẻ Oedipal” rất dễ khiến bạn nghĩ đến “Phức cảm  Oedipus”? Bạn biết rồi đấy, ý tưởng của Freud rằng các bé trai có một  ham muốn tình dục bị kìm nén đối với mẹ của chúng. Kinh quá, phải không?  Chà, chờ một chút.

Đúng, Moore cho rằng khát khao của một cậu con trai đối với  “người mẹ xinh đẹp, biết quan tâm chăm sóc, có lòng nhân hậu vô hạn” là  nguồn gốc của nguyên mẫu này. Nhưng khao khát này không phải dành cho  người mẹ thực sự của một cậu con trai, mà đúng hơn là đối với nguồn năng  lượng nữ tính của “Người mẹ Vĩ đại (The Great Mother) — Nữ thần xuất  hiện trong thần thoại và truyền thuyết của nhiều dân tộc và nền văn  hóa”.

 

Cách tôi nghĩ về nguyên mẫu Oedipal Child là liên hệ nó với  triết lý của thời kỳ Lãng mạn mà tôi thực sự rất thích. Hãy nghĩ về  Ralph Waldo Emerson. Những người theo chủ nghĩa lãng mạn khám phá cuộc  sống nội tâm của họ, tôn vinh sức mạnh của trí tưởng tượng và trực giác,  tìm cách cảm nhận và trải nghiệm cuộc sống một cách sâu sắc, đồng thời  tán tụng sự đam mê và sự tự do ngôn luận. Họ tìm cách khai thác năng  lượng phát ra từ Mẹ Thiên nhiên. Nguyên mẫu Oedipal Child cũng mang đến  cho một cậu bé khao khát tạo dựng mối quan hệ với người khác, và dùng  tình cảm, sự ấm áp để nuôi dưỡng những mối quan hệ đó. Vì vậy, trung tâm  của các nguyên mẫu này là mong muốn kết nối — kết nối với chính mình,  với những sức mạnh sâu xa hơn của cuộc sống, với thiên nhiên và với  người khác. Bằng cách này, nguyên mẫu Oedipal Child chứa đựng những hạt  giống tâm linh của một người đàn ông.

 

Thấy không? Đó là một điều tốt! Ít nhất là khi nó được nuôi  dưỡng thành nguyên mẫu Lover của nam tính trưởng thành, bằng không kết  quả sẽ là những bóng âm tôi sẽ đề cập ngay sau đây.

 

 

 

Thay vì kết nối với nguồn năng lượng nữ tính tích cực gắn  liền với “Người mẹ Vĩ đại”, Mama’s Boy bám lấy nguồn năng lượng được  hiện thân bởi người mẹ ruột của anh ta (và những phụ nữ khác); anh ta  quá gắn bó với mẹ. Jung cho rằng bóng âm này sẽ giành quyền kiểm soát  khi vắng bóng người cha, hoặc một người cha nhu nhược trong gia đình.

 

Bóng âm của Mama’s Boy biểu lộ qua nhiều cách khác nhau.  Anh ta không bao giờ muốn xúc phạm, làm tổn thương hay làm mẹ lo lắng.  Anh ta sống để làm vui lòng người mẹ già thân yêu, ngay cả khi điều ấy  đồng nghĩa với việc đặt mong muốn của mẹ lên trên mong muốn của anh ta.  Không gì mang lại thỏa mãn cho anh ta nhiều hơn được nghe mẹ khen “Ôi  cục cưng của mẹ, con thật là một đứa trẻ ngoan!”

 

Nhiều người đàn ông không bao giờ thoát khỏi ảnh hưởng của  bóng âm Mama’s Boy. Họ luôn luôn phục tùng mong muốn của mẹ và đặt nó  lên trước những mong muốn của vợ (và của bản thân họ). Những người đàn  ông này không bao giờ hiểu được rằng đàn ông sinh ra để rời khỏi vòng  tay cha mẹ và gắn bó với vợ anh ta.

 

Một cách khác mà Mama’s Boy lộ diện trong người đàn ông  trưởng thành đó là “chim chuột” với nhiều phụ nữ và nghiện phim đen. Ham  muốn gắn bó với mẹ quá mức và không thể khai thác nguồn năng lượng nữ  tính theo cách lành mạnh sẽ khiến người đàn ông này tìm cách lấp đầy  khoảng trống đó và tìm thấy mối gắn kết đó ở những phụ nữ phàm tục.  Nhưng tất nhiên là những người phụ nữ phàm tục đó không bao giờ có thể  lấp đầy vai trò như một nguyên mẫu Mother (Người mẹ). Vì vậy một người  đàn ông dưới quyền kiểm soát của bóng âm Mama’s Boy sẽ đi từ mối quan hệ  tệ hại này sang mối quan hệ tệ hại khác, hoặc dành vô số thời giờ mỗi  tuần để xem phim đen, với hy vọng rằng anh ta sẽ tìm được một phụ nữ sẽ  thỏa mãn nhu cầu của mình.

 

 

Bóng âm thụ động của nguyên mẫu Oedipal Child chính là The  Dreamer. Thay vì tìm kiếm sự gắn kết với người khác (đặc biệt là với  Người Mẹ),The Dreamer lại hờ hững lạnh lùng. Trong khi nguyên mẫu Đứa  trẻ Oedipal tích cực thúc đẩy tính tâm linh của bé trai thì The Dreamer  đẩy khao khát ấy về một thế giới khác đến mức cực đoan. Anh ta cắt đứt  mối quan hệ với những người khác vì anh ta chỉ muốn ở một mình với mớ  suy tư của bản thân. Mặc dù chắc chắn không có gì sai với chuyện ở một  mình và suy xét nội tâm, nhưng đầu óc của cậu bé dưới sự ảnh hưởng của  bóng âm The Dreamer sẽ thường xuyên ở trên chín tầng mây và xa rời thực  tế. Anh ta dành quá nhiều thời gian để mơ mộng, và không đủ thời gian  cho việc học cách xây dựng mối quan hệ với người khác, và do đó anh ta  bị khuyết đi các kỹ năng xã hội cần thiết. Anh ta cằn cỗi và mất kết  nối.

 

 

Một người đàn ông tích hợp thành công Oedipal Child vào tâm  hồn, anh ta hiểu được phần dịu dàng của việc làm một quý ông lịch lãm.  Anh ấy có thể cư xử nồng ấm, thậm chí “ngọt ngào” với người khác. Anh ta  có thể tự suy xét nội tâm và hướng về tâm linh, đồng thời vẫn giữ được  đầu óc thực tế của mình. Anh ta không sợ kết nối với nguồn năng lượng  “nữ tính”, nhưng anh ta không bị nó thống trị. Anh ta yêu thương mẹ mình  và học hỏi được nhiều điều từ bà, nhưng anh vẫn dứt khoát trở thành  người đàn ông theo cách của riêng mình.