Người Nhật this và Người Nhật that

To sit or not to sit, that is the question. - The Japanese 

Tại Sapporo (Nhật Bản) một thành phố nổi tiếng với dân số gần cán mốc 2 triệu , ngay cả khi tàu điện chật cứng những người mang gương mặt bơ phờ mệt mỏi đang chen chúc sau giờ tan sở, vẫn rất khó để nhìn thấy bất cứ ai trong số các thanh niên trẻ và khỏe mạnh ngồi trên Hàng ghế ưu tiên 優先席 （yuusenseki）hàng ghế dành cho người già, phụ nữ có thai, người khuyết tật,v.v

Dãy ghế này sẽ được để trống cho đến khi có ai đó cảm thấy họ thực sự không còn khả năng đứng trong đám đông chật cứng đang dành dật nhau từng xăng-ti-mét vuông nhằm trụ vững trước những cú giảm tốc, tăng tốc bất ngờ của đoàn tàu.

Thế còn ở Tokyo, vùng đô thị có GDP cao nhất thế giới thì sao? Nếu bạn trẻ, khỏe và ngồi trên hàng ghế ưu tiên thì điều đó đồng nghĩa với việc những người xung quanh sẽ nhìn bạn với ánh mắt đầy ghen tị, bởi đơn giản bạn may mắn hơn họ vì nhanh chân dành được chỗ ngồi êm ái. So với những người ấy, cuộc sống của bạn đã bớt một chút vất vả sau cả ngày dài căng thẳng.

Vậy Nhật Sapporo là Nhật this, Nhật Tokyo là Nhật that?
Sự thật là tất cả nằm trong khác biệt ở cách suy nghĩ của người Sapporo và người Tokyo.
Người Tokyo cho rằng, trong khi ai cũng đang cần ngồi thì để ghế trống là hành động phí phạm không gian.
Người Sapporo lại nghĩ, họ không thuộc đối tượng ưu tiên được nêu trong chiếc bảng màu xanh treo bên trên dãy ghế ấy, vì vậy họ chọn việc không ngồi.
Có một thời gian người Nhật tranh cãi về chuyện này. Sapporo đạo đức, hay Tokyo thực tế? Hành động nào đúng và nên lên án cách cư xử nào? Không chỉ người Việt Nam, người Nhật cũng ưa tranh cãi về các hiện tượng xã hội đang xảy ra ở đất nước mình.
Tất nhiên chẳng người dân ở vùng nào sai cả, tôi tin rằng họ chỉ không đủ tử tế nếu vờ chăm chú vào điện thoại hay nhắm mắt ngủ để làm ngơ trước một cụ già đang khổ sở vì chân đã yếu tay đã run, bất kể nếu họ đang ngồi trên chiếc ghế ưu tiên hay ghế thường (đáng tiếc là hình ảnh này khá dễ bắt gặp ở Tokyo).

Tôi sống ở Tokyo, hằng ngày đứng trong toán người chật ních, di chuyển dập dình theo tốc độ đoàn tàu như trong vũ trường mà mọi người bị bắt phải nhảy cùng một điệu. Thỉnh thoảng may mắn, tôi nhanh chân dành được chỗ ngồi ở hàng ghế ưu tiên trong giờ cao điểm, và cũng rất nhiều lần tôi là người duy nhất đứng dậy nhường chỗ cho một ông bà cụ, một chị đang có bầu hay một ông bác say bí tỉ sắp ngã vật ra sàn tàu ( tuy tôi là người Việt Nam (dân tộc mang rất nhiều tiếng xấu ở xứ sở này) chứ không phải người Nhật như các bạn ngồi cạnh).

Bạn có thể chọn bất cứ cách hành xử nào, chỉ cần hành động đó tử tế.
Hoặc đơn giản hơn, để khỏi phải nhọc công nghĩ ngợi, bạn có thể chọn cách

tung một cước vào mặt thằng không nhường chỗ như cụ già người Đài Loan trong ảnh bên phải.

Ở Nhật một thời gian tôi thấy sự tôn thờ văn hóa, con người của một quốc gia phát triển hơn theo kiểu mù quáng, hời hợt đồng thời kéo đân tộc mình xuống của một số người Việt là hành động ngớ ngẩn và rất tai hại cho bản thân họ và những người xung quanh.

Bản thân xã hội Nhật hay bất kỳ xã hội nào khác cũng có những xung đột, tranh cãi về cách hiểu, cách nghĩ, lối ứng xử. Vậy nên một hình ảnh thể hiện sự tử tế bạn bắt gặp trên mạng không đại diện cho bất cứ giá trị quan được xem là chuẩn mực nào trong một cộng đồng mà chúng ta cho rằng “thượng đẳng” hơn.
Chưa bao giờ, thời đại đòi hỏi bạn có cách chọn lọc, xử lý thông tin nhanh chóng nhưng đồng thời cũng phải hết sức kỹ càng như bây giờ.
Hãy là người tiêu thụ thông tin thông minh để sống tử tế và văn minh.