Câu chuyện tiêm vaccine chậm chạp tại Mỹ đã là vấn đề được bàn bạc từ lâu. Các ý kiến, phân tích trên mạng và báo đài đã chỉ ra lý do rất cụ thể đi kèm thông số chi tiết, vì vậy bài này sẽ không bàn đến điều đó nữa.
Mục đích của bài này sẽ là liên hệ tư duy người Mỹ với người Việt Nam, nêu ra điểm giống và khác nhau, đưa ra góc nhìn mới để chính các bạn nhận ra rằng: Liệu việc chỉ trích người Mỹ là dân trí thấp, bảo thủ là đúng chưa hay đó chỉ là kết luận vội vàng? Hãy đọc tiếp đi, tôi tin các bạn sẽ thấy bất ngờ như lúc tôi nhận ra điều này vậy.
Gốc rễ nguyên nhân: Tư duy
Tôi nhớ rằng, từ lúc đại dịch Covid-19 chưa diễn ra, người dân Mỹ đã rộ lên 1 làn sóng bài trừ việc tiêm vaccine, cho rằng tiêm vaccine là phản khoa học. Họ nói rằng việc tiêm vaccine là không an toàn. Họ sợ cái thứ được đưa vào người họ, vào con cái họ. Hậu quả là tỷ lệ tiêm chủng ngừa các bệnh cơ bản ở trẻ sơ sinh giảm rõ rệt. Thiết nghĩ đến lúc mấy đứa bé ấy lớn lên, chẳng may mắc đúng căn bệnh vì không được tiêm, và bằng cách nào đó vô tình biết được bố mẹ mình ngày xưa đã phản đối tiêm phòng thì không biết sẽ thế nào nhỉ?
Tôi dẫn chứng điều này muốn nói rằng, người dân Mỹ đã có tư tưởng này từ trước rồi, chẳng phải do Covid đâu. Người Mỹ nổi tiếng vì tính bảo thủ, khó tiếp thu cái mới và nguy hại nhất là rất hay có các thử thách và trào lưu khó hiểu. Càng oái oăm thì lại càng được viral trên MXH và được hưởng ứng nhiệt liệt. Hẳn các bạn còn nhớ cái trend tổ chức tiệc có người nhiễm Covid để "xem" ai bị nhiễm ai thì không. Nếu không biết thì hãy bấm vào link dưới đây.
Vậy vì sao họ tạo ra các trào lưu này? Câu trả lời có lẽ không cần tìm kiếm, vì không có câu trả lời nào cả. Họ mâu thuẫn trong chính bản thân họ. Điển hình nhất là không tin vaccine ( 1 sản phẩm của khoa học ) nhưng khi bệnh trở nặng thì gia đình sẽ gọi cấp cứu để nhập viện và nhờ cậy khoa học. Đây chẳng phải là một hành động đi ngược với những gì mình nói và tin tưởng hay sao? Nhưng tất nhiên, họ vẫn nghĩ là bản thân đang làm đúng.
Liên hệ người Việt
Khi chương trình Chuyển động 24h của VTV24 đưa tin về việc tiêm vaccine tại Mỹ, nhiều người vội vàng kết luận rất nhanh: "Tưởng Mỹ thế nào, hóa ra là dân trí thấp", "Cả thế giới người ta tiêm mà dân lại phản đối, dở hơi thật". Đó chỉ là các câu nói nhẹ nhàng mà tôi mắt thấy tai nghe (gia đình tôi tranh luận rất nhiều về vấn đề này), còn những câu nói nặng nề hơn trôi nổi trên mạng, miệt thị và chửi người Mỹ thì có lẽ không hiếm. Lúc ấy tôi không chửi họ, mà chỉ thấy tình hình cấp bách quá. Giả như mình đang là một người Mỹ sống trên đất Mỹ, vậy mình cần làm gì để thoát ra khỏi tư duy này? Chính phủ cần làm gì để tỷ lệ tiêm chủng tăng lên?
Bẵng đi vài tuần, khi mà phần lớn thời lượng bản tin là đưa về tình hình dịch bệnh trong nước thay vì quốc tế, vấn đề dần chìm xuống, mọi người cũng không tranh luận nữa. Cho đến khi các lô vaccine đầu tiên của thế giới hỗ trợ Việt Nam, lúc này vấn đề tương tự đã quay trở lại trong chính chúng ta mà không ai hay biết. Tất nhiên là dưới hình hài khác, gồm các yếu tố khác khiến ta cảm thấy hợp lý, nhưng thực sự bản chất của nó vẫn vậy, xoay quanh câu chuyện "Tư duy".
Tư duy bài Tàu
Nước ta còn nghèo, vaccine tự thân chưa sản xuất được. Chính phủ ra quyết định nhập tất cả các loại vaccine đã được chứng nhận trên thế giới về VN, kết hợp giữa mua bán và các tổ chức hỗ trợ nhằm giảm thiểu chi phí. Điều đó có nghĩa gì? Nghĩa là ta không có sự lựa chọn. Rẻ đâu mua đấy, ai cho thì nhập về, kìm hãm dịch bệnh trong nước, chờ đợi WHO và các cường quốc tư bản, đồng thời phát triển vaccine "cây nhà lá vườn". Và các bạn thấy đấy, tôi không chê trách gì nền y tế nước nhà cả, nhưng sự thực là ta chưa tự sản xuất được vaccine trong khi thế giới chạy đi tận đâu rồi. Chênh lệch trình độ và tiềm lực quá kinh khủng!!
Hợp đồng vaccine liên tục được báo đài cập nhật, đưa tin mỗi ngày. Nay thì mấy triệu liều Sputnik, mai thì mấy triệu Pfizer, Astrazeneca... Toàn của Nga, Anh, Mỹ cả. Nhưng mà chờ mãi, các anh (tạm gọi là các anh vì họ hơn ta) ấy chỉ hỗ trợ được có vài triệu, mà dân số VN thì gần 100 triệu rồi. Thời hạn giao thì quá lâu: ....cuối năm 2021, .....đầu năm 2022.
Link dưới là bài báo của web CAND, được đăng ngày 2/6/2021. Nga đồng ý cung ứng cho VN trong năm 2021. Cần nhớ trong năm thì tháng 12 cũng là trong năm.
Thời điểm tôi viết bài này thì mới chỉ vài ngày trước, lô Sputnik hỗ trợ đầu tiên về đến sân bay Nội Bài. Tức là gần 4 tháng từ lúc chốt hợp đồng đến lúc nhận hàng. Quá lâu so với cuộc chiến tiêm chủng để chạy đua với Covid. Mà khổ nỗi mình được hỗ trợ thì làm sao dám giục, có hối thì cũng chỉ là thông báo đến họ mà thôi.
Vậy các bác ở Trung Ương xử lý thế nào? May quá có anh Trung Quốc ngay gần nhà, tốt bụng, sẵn sàng cho vaccine Verocell. Đang thiếu lại có người mở lời giúp thì tội gì không nhận. Ấy thế mà đem về nước triển khai, dân chúng lại ngúng nguẩy, ra điều không muốn tiêm vì nó là của Trung Quốc? Nói thật lúc đầu tôi cũng nghi ngại vaccine của họ đấy, nhưng mình nhà nghèo thì còn chê làm sao được. Thêm nữa, khi các nước liên tục ghi nhận ca mới biến thể Delta thì Trung Quốc lại không thấy thông báo ca nào, tỷ lệ tiêm chủng rất cao, người dân chấp hành. Và đương nhiên là đa số được tiêm Verocell.
Dân VN bị tư duy bài Tàu ăn quá sâu, từ đồ Tàu cho đến người Tàu. Cái chấp niệm cỏn con ấy ảnh hưởng đến cuộc chiến chống Covid của cả đất nước khi số lượng lớn người dân đến điểm tiêm, nghe thấy được tiêm vaccine của Trung Quốc vội quay xe bỏ về, quyết chờ vaccine nước khác. Rồi thậm chí những người có sức ảnh hưởng cũng đăng bài ủng hộ việc bài Tàu này. Bài Tàu không sao nếu như nó chỉ ảnh hưởng đến mỗi họ, nhưng xin họ hãy nghĩ đến người khác, đến cả đất nước.
Giờ bạn đã thấy sự tương đồng giữa tư duy Mỹ và một bộ phận người Việt chưa? Đều là vaccine đã được kiểm chứng, đều là tình hình cấp bách, nhưng cả 2 đều nói không với việc tiêm chỉ vì tư tưởng nhỏ nhặt trong đầu.
Và cuối cùng, tôi muốn nói rằng, hãy luôn nhìn vấn đề theo nhiều chiều, nghe từ nhiều nguồn và phân tích các khía cạnh khác nhau, bạn sẽ thoát ra được khỏi tư duy của bản thân tốt hơn rất nhiều đấy.
Thank you for reading my first words on Spiderum!!