Nghịch lý Ông nội (Grandfather Paradox)

Du  hành xuyên thời gian đến nay vẫn là một trong những câu hỏi chưa được  giải đáp lớn nhất đối với giới khoa học. Dù các nhà vật lý học cổ điển  luôn bác bỏ khả năng du hành về quá khứ, các giả thuyết và mô hình xung  quanh nó vẫn luôn được đặt ra, với hi vọng một ngày nào đó con người thể  sáng tạo nên cỗ máy thần kì để ngược dòng thời gian.

Trong cuốn sách Le Voyageur Imprudent (Nhà du hành khinh suất) năm 1943, nhà khoa học  giả tưởng René Barjavel đã miêu tả một trong những nghịch lý nổi tiếng  nhất bác bỏ khả năng du hành thời gian về quá khứ – nghịch lý ông nội.  Nội dung của nghịch lý này như sau:

Có một người đàn ông du  hành thời gian về quá khứ và giết ông nội mình trước cả khi ông gặp và  kết hôn với bà nội của ông ta. Điều đó có nghĩa là cha của anh ta sẽ  không ra đời, và đương nhiên nhà du hành của chúng ta cũng sẽ chẳng tồn  tại. Vậy thì làm sao anh ta có thể du hành về quá khứ? Ngược lại, nếu  ông nội anh không bị giết thì nhà du hành được ra đời và anh ta lại quay  về quá khứ để giết ông nội mình.

Mâu thuẫn trên phủ nhận sự  tồn tại của cả hai trường hợp, và không thể giải quyết theo logic thông  thường. Một trong những cách lý giải theo lý thuyết khoa học phổ biến  nhất cho vấn đề này là thuyết vũ trụ song song (parallel universe), có  liên hệ mật thiết với mô hình đa vũ trụ (multiverse).

Trong cơ  học lượng tử, thuyết vũ trụ song song dự đoán rằng tất cả các sự kiện  lượng tử ngẫu nhiên với xác suất hơn 0 thực tế xảy ra theo mọi cách thức  có thể trong các thế giới khác nhau. Thuyết này lập luận rằng vũ trụ có  nhiều lịch sử mà ở mỗi thời điểm chúng ta chỉ tồn tại được trong một  lịch sử duy nhất, gọi là lịch sử chính. Mỗi hành động hàng ngày mà chúng  ta chọn đều dẫn chúng ta đi vào lịch sử tương ứng với sự lựa chọn đó,  nhưng không có nghĩa là các khả năng lựa chọn khác không xảy ra, chỉ là  nó ở một dòng lịch sử khác bạn không thể cảm nhận.

Quay trở  lại với nghịch lý ông nội, khi nhà du hành thời gian quay về quá khứ và  giết chết ông nội của mình, anh ta mở ra một lịch sử mới. Tại lịch sử  mới này người ông của anh ta bị giết bởi một kẻ lạ mặt, lưu ý rằng kẻ  này không phải cháu nội của ông ta vì ông ta đã chết trước cả khi có  con, kẻ này chỉ là cháu nội của người ông không bị giết tại một lịch sử  khác. Mỗi lần có những lựa chọn như thế, lịch sử vũ trụ lại bị phân  nhánh, nếu như lấy Big Bang là gốc của lịch sử và thời gian thì đến nay  lịch sử của nó đã phân nhánh như một rễ  cây khổng lồ với số lượng lịch  sử lên tới hàng tỷ tỷ với lũy thừa hàng tỷ nữa. Tại lịch sử người ông bị  giết thì nhà du hành thời gian không hề ra đời, nhưng không mâu thuẫn  với việc có một kẻ xuất hiện giết chết ông của anh ta, vì anh ta là  người đến từ lịch sử khác.

Đọc thêm: