"Art is theft." -Pablo Picasso
"Nghệ Thuật "Đánh Cắp" Ý Tưởng" hay bản tiếng Anh "Steal Like an Artist", trở thành cuốn sách gối đầu giường của những người làm sáng tạo, tác phẩm lý giải cách những người nghệ sĩ tạo ra tác phẩm của mình.
Austin Kleon từng nói trong bài phát biểu về tác phẩm của mình tại TEDxKC: "All creative work builds on what came before. Every new idea is just a remix or mash-up of one or two previous ideas." (Mọi tác phẩm sáng tạo đều được tạo nên từ những gì đã có trước đó. Mọi ý tưởng mới chỉ là bản phối lại hoặc pha trộn của một hay hai ý tưởng trước đó). Dựa trên cốt lõi đó, Austin đã mang đến một góc nhìn mà nhiều người có lẽ không nhận ra về sự sáng tạo. Sáng tạo thực chất là sự "đánh cắp".

Cách người nghệ sĩ tạo ra các ý tưởng sáng tạo?

Bạn đã từng bao giờ có suy nghĩ rằng sáng tạo là phải tạo ra những thứ chưa từng có, những thứ chưa ai từng nghĩ ra. Nếu từng có suy nghĩ đó, thì xin chúc mừng, bạn đã sai rồi đấy :)
"Sự nguyên bản là gì? Là sự đạo nhái chưa bị phát hiện." -William Ralph Inge
Có lẽ chúng ta đã ít nhất một lần trải qua cảnh cố gắng tìm ý tưởng mới bằng cách ngồi hàng giờ gặm bút và mong ngóng một thứ gì thật "đột phá", thật "độc nhất" đến với mình, nhưng thực tế thì lại chẳng có gì rớt ra ngoài sự căng thẳng và nỗi thất vọng về bản thân. Thay vì chỉ ngồi đợi ý tưởng đến tại sao chúng ta không thử tìm ra thứ gì đó đáng để "đánh cắp" nhỉ? Bởi một người nghệ sĩ giỏi biết rằng không có thứ gì đến từ hư vô cả, tất cả đều được xây dựng lên từ những thứ có trước. Và cũng không một ai sinh ra đã có phong cách hay tiếng nói riêng cả. Chúng ta học bằng cách bắt chước, ta học đi xe bằng cách nhìn người khác đi, chúng ta học nấu ăn từ những công thức có sẵn, chúng ta học vẽ bằng cách sao chép từ những tác phẩm trước đó, hay tập viết bằng cách đọc thật nhiều sách. Chúng ta đang nói đến quá trình học hỏi và thực hành, không phải đạo nhái và biến từ tác phẩm của người khác thành của mình. Quá trình học hỏi và tích lũy ấy chính là sự "đánh cắp" mà tác giả đề cập đến, ta phải liên tục trải nghiệm, đào sâu, học từ bàn bè, từ những người thầy, từ sách vở, từ cuộc sống, từ những cuốn sách ta đọc, những bộ phim ta xem, những bản nhạc ta nghe, chúng ta là sự kết hợp của những gì chúng ta đưa vào cuộc sống. Cái quan trọng là chúng ta tìm ra thứ đáng để "đánh cắp", chứ không chỉ tích trữ một cách bừa bãi không có trọn lọc. Gom tất cả chúng lại và "Khi đó, tác phẩm (và bản nhái) của bạn sẽ trở thành chân thực". -Jim Jarmusch. Và hãy nhớ, đừng bao giờ "đánh cắp" từ một nguồn duy nhất, bạn càng "đánh cắp" từ nhiều nguồn, hay từ nhiều người, bạn càng trở nên độc nhất, lấy những gì bạn đã "đánh cắp" và biến nó thành thứ của riêng bạn, thứ bạn cần là sự hòa trộn, không phải sự sao chép.

Vài lời khuyên dành cho những người làm sáng tạo

*Trong cuốn sách của mình, Austin Kleon cũng đưa ra những lời khuyên, hay những bí mật cho những người làm sáng tạo, mình xin được tóm tắt một số lời khuyên mà mình thấy hữu ích với mình, đại ý như sau:
- Dù có được đến trường hay không, chúng ta cũng luôn luôn phải tự học hỏi, trau dồi bản thân.
- Luôn mang theo sổ và bút hay một công cụ ghi chép thuận tiện nhất với bạn, bạn sẽ không biết ý tưởng sẽ đến lúc nào đâu, và khi ấy bạn sẽ cảm thấy một chiếc bút và một cuốn sổ quý giá đến mức nào.
- Hãy tránh xa màn hình máy tính khi bạn muốn sáng tạo, hãy sử dụng bàn làm việc thủ công, dùng bút và giấy, bạn sẽ đưa ra những ý tưởng tốt hơn.
- Nhớ chia sẻ tác phẩm của bạn với người khác, đăng nó lên mạng, việc chia sẻ sẽ là một cách để bạn học hỏi được nhiều điều mới lạ, thậm chí tạo động lực cho bạn không ngừng cố gắng.
- Nếu có điều kiện hãy ra khỏi nhà, trải nghiệm cuộc sống càng nhiều bạn càng có nhiều kiến thức, càng có nhiều sự khác biệt.
"Khoảng cách và sự khác biệt là liều thuốc bổ bí mật của sáng tạo. Khi chúng ta trở về nhà, nhà vẫn là nhà. Nhưng có gì đó trong tâm trí ta đã thay đổi, và điều đó làm thay đổi mọi thứ." -Jonah Leher
- Kết thêm nhiều bạn bè và đừng ngại đứng cạnh những người tài năng, họ sẽ giúp bạn học hỏi nhiều điều.
- ........ và còn vô vàn điều thú vị nữa chờ bạn khám phá trong cuốn sách này.
* Nếu bạn là một người làm sáng tạo hay đơn giản chỉ muốn cuộc sống của mình sáng tạo hơn thì bạn chắc chắn nên đọc cuốn sách này ít nhất vài lần (vì ngắn lắm, chỉ hơn 150 trang thôi, nên vài lần là còn ít đấy :)). Mình mong bạn sẽ có thêm được gì đó từ bài viết này. Vì là lần đầu nên còn nhiều sai sót, mong mọi người góp ý thêm để mình cải thiện hơn. Cảm ơn mọi người đã đọc đến tận đây, chúc mọi người một ngày tốt lành ^^
P/S: Mọi người có thể xem bài Tedx Talk của Austin Kleon về Steal Like an Artist tại đây:
Steal Like An Artist: Austin Kleon at TEDxKC